Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Duchowny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Status ubezpieczeniowy osób duchownych zatrudnionych na podstawie stosunku pracy

100%
Stanisz P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2000
|
vol. 1
101-116
PL
Jedną z konsekwencji reformy systemu ubezpieczeń społecznych, której zasadnicze zręby weszły w życie w dniu 1 stycznia 1999 r., jest zmiana statusu ubezpieczeniowego osób duchownych. W szczególnej sytuacji prawnej znajdują się zaś te z nich, które oprócz pozostawania w stanie duchownym są ponadto zatrudnione na podstawie stosunku pracy. Zarówno stan duchowny, jak i zatrudnienie – jeśli tytuły te rozpatruje się oddzielnie – wiążą się z obowiązkiem ubezpieczenia nie tylko na gruncie ubezpieczeń społecznych, lecz także w odniesieniu do ubezpieczenia zdrowotnego. Sytuacja, w której jedna osoba spełnia równocześnie warunki do objęcia ubezpieczeniami z obu tytułów, uregulowana jest jednak przez odrębne przepisy. Mają one szerokie zastosowanie w praktyce – duża część osób duchownych jest przecież zatrudniona w ramach stosunku pracy jako nauczyciele religii. Niektóre z nich, mimo przeprowadzonych nowelizacji, wciąż jednak budzić mogą uzasadnione wątpliwości.
2
Content available remote

Udział osób duchownych w tworzeniu spółdzielni w Wielkopolsce w XIX i w początkach XX wieku

100%
Zakrzewski P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2002
|
vol. 5
155-170
PL
Historia ruchu spółdzielczego liczy sobie ponad 150 lat. Nie zawsze uświadamiamy sobie, jak wielki wpływ na jego ostateczny kształt wywarło chrześcijaństwo oraz jak wiele osób duchownych i świeckich chrześcijan brało czynny udział w zakładaniu i tworzeniu pierwszych spółdzielni. Niniejsze opracowanie stawia sobie za cel przybliżyć te zagadnienia.
3
Content available remote

Obowiązki duchownego w procedurze zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi

75%
Tunia A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2006
|
vol. 9
155-179
PL
Obowiązki duchownego związane z zawarciem małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej określone zostały przez przepisy prawa polskiego o zawieraniu małżeństw jak i przez przepisy prawa wewnętrznego kościołów i innych związków wyznaniowych, w których mogą być zawierane małżeństwa o podwójnym skutku.
4
Content available remote

Ewolucja ryczałtowego sposobu opodatkowania przychodów osób duchownych

75%
Stanisławski T.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2001
|
vol. 2
67-79
5
Content available remote

Próby rozbicia jedności duchowieństwa katolickiego w okresie Polski Ludowej

75%
Stanisz P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2001
|
vol. 2
115-125
6
Content available remote

Skierowanie do nauczania religii

63%
Mezglewski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2000
|
vol. 1
37-47
PL
Nauczanie religii w szkołach publicznych zaliczamy do tzw. res mixtae, które to z natury rzeczy leżą w gestii zainteresowania zarówno władzy państwowej jak i kościelnej. Rozstrzyganie tego rodzaju spraw winno być w każdych warunkach przedmiotem uzgodnień pomiędzy państwem i związkami wyznaniowymi. Przede wszystkim zaś tym uzgodnieniom winny podlegać normy, dotyczące zatrudniania, przenoszenia i zwalniania nauczycieli religii. Dokumentem o podstawowym znaczeniu, warunkującym zatrudnienie nauczyciela religii przez konkretną szkołę jest uzyskanie przez niego tzw. misji kanonicznej, czyli skierowania do nauczania religii. Obecnie obowiązujące przepisy w tym przedmiocie wykazują dość dużą niespójność i jak się wydaje, nie są dostatecznie zsynchronizowane z polskim systemem prawa pracy. W niniejszym opracowaniu postaramy się ukazać podstawowe braki obowiązujących rozwiązań prawnych, ukazując jednocześnie proponowane kierunki zmian. Dokonamy tego na przykładzie nauczycieli religii desygnowanych przez władze Kościoła katolickiego.
7
Content available remote

Prawna ochrona tajemnicy spowiedzi w Stanach Zjednoczonych

63%
Jurzyk M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2001
|
vol. 3
3-50
8
Content available remote

Utrata urzędu proboszcza na gruncie prawa kanonicznego i znaczenie tego faktu w procesie eksmisyjnym

63%
Januchowski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
179-197
PL
Przedmiotem artykułu jest pozbawienie proboszcza urzędu kościelnego przez biskupa i skutki tej decyzji na gruncie prawa polskiego, w szczególności w kontekście ewentualnego procesu eksmisyjnego – z prawa kanonicznego wynika bowiem, że proboszcz pozbawiony urzędu powinien opuścić dom parafialny. Autor zauważa, że z uwagi na wyrażoną w Konstytucji i innych aktach prawnych zasadę autonomii i niezależności Kościoła i państwa władze państwowe nie są kompetentne do oceny decyzji władz kościelnych o pozbawieniu proboszcza urzędu. Ze wspomnianej zasady wynika jednak również i to, że decyzje takie nie mogą być (inaczej niż to było w okresie II Rzeczypospolitej) wykonywane przez władze państwowe. Jeżeli zatem proboszcz nie wyda dobrowolnie plebani konieczne jest wystąpienie do sądu państwowego o wydanie wyroku eksmisyjnego – dopiero taki wyrok może zostać wykonany na drodze przymusu państwowego. Zdaniem autora w procesie eksmisyjnym pozycja proboszcza jest słabsza niż innych pozwanych, albowiem – z uwagi na swobodę Kościoła w obsadzaniu urzędów kościelnych – nie może on w procesie tym podnosić zarzutów dotyczących przesłanek wydania czy też wad formalnych dekretu biskupa o usunięciu. W efekcie postępowanie dowodowe sprowadza się do oceny czy stosowny dekret został wydany. Autonomia Kościoła nie wyklucza jednak zastosowania w procesie eksmisyjnym przepisów prawa polskiego regulujących ochronę lokatorów. Zdaniem autora przedstawione w artykule uwagi dotyczące eksmisji proboszcza mogą znaleźć zastosowanie również w przypadku eksmisji osób sprawujących inne urzędy kościelne, a być może również osób, które sprawują jakiekolwiek funkcje w ramach struktury organizacyjnej Kościoła – problematyka ta wymaga jednak dalszych badań.
EN
The author discusses the problem of removal of a pastor from his parish by a bishop and ponders upon the effects of such a decision in Polish law, in particular when it comes to the eventual eviction process. Canon law stipulates that a pastor removed from his office should leave the parish house. As the author points out, the constitution and other statutes sanction the principle of Church’s autonomy and independence; for this reason, state authorities are not empowered to assess the decision of the ecclesiastical office on the removal of a pastor. Moreover, the same principle says that such decisions may not be (as opposite to the period of the 2nd Republic of Poland) executed by state authorities. Should a pastor refuse to vacate the parish of his own accord, it is necessary to petition a state court for issuing an eviction order. Only such a judicial decision may be suitably enforced. In the author’s opinion, the pastor’s position in the eviction process is less advantageous, compared with other respondents, for – due to the Church’s liberty in filing ecclesiastical officials – he is not in a position to dispute the reasons behind or draw attention to formal defects of the bishop’s decree of removal. As a matter of fact, evidentiary proceedings are confined to an evaluation of whether the decree in question has been issued. Nevertheless, the Church’s autonomy does not rule out the option of recourse to the regulations of Polish law pertaining to the protection of tenants in an eviction process. The author reckons that the opinions concerning the removal of a pastor and put forth in the article may prove workable also in the eviction of persons holding other ecclesiastical offices as well as those in other functions in the Church’s organisational structure – this issue requires further study
9
Content available remote

Spór o zasady opodatkowania dochodów osób duchownych w 1949 r.

63%
Stanisławski T.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2001
|
vol. 3
77-100
10
Content available remote

Kryteria wydatkowania środków Funduszu Kościelnego

51%
Piszcz-Czapla M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
341-352
PL
Fundusz Kościelny został powołany na mocy art. 8 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego, jako forma rekompensaty dla kościołów za przejęte przez Państwo nieruchomości ziemskie. Fundusz ten, stosownie do zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych wyrażonej w art. 25 ust. 1 Konstytucji RP, działa na rzecz kościołów i innych związków wyznaniowych, posiadających uregulowany status prawny w RP. Fundusz Kościelny stanowi wyodrębnioną pozycję w części 43 budżetu państwa, której dysponentem jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Środki Funduszu Kościelnego przeznacza się na następujące cele: 1) finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne duchownych na zasadach i w wymiarze przewidzianych w przepisach ubezpieczeniowych; 2) wspomaganie kościelnej działalności charytatywnej, działalności oświatowo-wychowawczej i opiekuńczo-wychowawczej a także inicjatyw związanych ze zwalczaniem patologii społecznych oraz współdziałania w tym zakresie organów administracji rządowej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi; 3) remonty i konserwację obiektów sakralnych o wartości zabytkowej; dotacje przyznaje się wyłącznie na remonty i konserwację zabytkowych obiektów o charakterze sakralnym. Decyzję o przyznaniu dotacji ze środków budżetowych Funduszu Kościelnego podejmuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek kościelnych osób prawnych. Dotacje na realizację zadań są przekazywane na podstawie umowy zawieranej pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji a kościelną osobą prawną.
EN
The Church Fund was established pursuant to Article 8 of the 20 March 1950 Act on the Seizure by the State of the Property in Mortmain, on the Guarantee of Arable Farms to Pastors and on the Establishment of the Church Fund as a form of compensation to churches for the property expropriated from them by the state. The fund, in accordance with the principle of equal rights for churches and other religious associations as worded in Article 25(1) of the Constitution, provides for churches and other religious associations of established legal status in Poland. The Church Fund is a separate budgetary heading in Part 43 of the state budget administered by the Minister of Internal Affairs and Administration. The Church Fund resources are expended on the following aims: 1) social security and healthcare contributions of the clergy as provided for in relevant insurance regulations; 2) supporting charitable as well as educational activity of the Church and also her initiatives in the area of counteracting social pathologies; the liaison with public administration, churches and other religious associations in this respect; 3) renovation and conservation of sacred buildings of historical value; the subsidies are granted exclusively to the renovation and conservation of sacred facilities of historical value. It is the Minister of Internal Affairs and Administration who allocates the budgetary means from the Church Fund. The subsidies are paid under a contract concluded between the minister and an ecclesiastical legal person.
11
Content available remote

Możliwość udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia dla duchownego zatrudnionego na stanowisku nauczyciela

51%
Balicki A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2010
|
vol. 13
215-225
PL
Zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela – nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu 7 lat w szkole jej dyrektor udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia. Wymiar wspomnianego urlopu jednorazowo nie może przekroczyć jednego roku, a w całym okresie zatrudnienia 3 lat. Nauczyciel korzystający z powyższego urlopu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Księża zatrudnieni w szkoła podlegają również przepisom wspomnianej ustawy, a więc będzie im przysługiwało wspomniane uprawnienie. Jednakże jednym z warunków korzystania ze wspomnianego urlopu jest zakaz w jego trakcie nawiązania stosunku pracy lub podejmowanie jakiejkolwiek działalności zarobkowej. W związku z czym nie jest możliwe połączenie urlopu dla poratowania zdrowia z obowiązkami związanymi z pracą parafialną. Dlatego możliwość udzielenia księdzu urlopu dla poratowania zdrowia będzie mogła mieć miejsce tylko w przypadku zwolnienia go z obowiązków duszpasterskich i nie pobierania przez niego żadnego uposażenia.
EN
Pursuant to articles of Teachers' Charter - a teacher who is on a full employment contract for an indefinite period of time and who has worked in a school for the period of at least seven years, may be granted by the school's headmaster leave to recuperate in order to undergo prescribed treatment. The length of the above mentioned leave may not exceed the period of one year on a one-off basis, and such leave may not exceed cumulative total of three years during the whole period of employment. A teacher who is on such leave retains the right to remuneration. Priests working in schools are also subject to provisions of the School Education Act and therefore they are also entitled to this leave. However, one of the requirements for taking this leave states that during the leave to recuperate a teacher is prohibited from entering any work relationship or engaging in any gainful activity. As a result, it is not possible to take leave to recuperate and at the same time perform parish duties. That is why granting leave to recuperate to priests employed in public schools is possible only if such priests are relieved of their pastoral duties and do not draw any remuneration.
12
Content available remote

Wydatkowanie środków Funduszu Kościelnego w latach 1950-1989

51%
Zawiślak M.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
241-266
PL
Artykuł dotyczy wydatkowania środków finansowych Funduszu Kościelnego w latach 1950-1989. Okoliczności uchwalenia ustawy z 20 marca1950 roku o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego przesądziły o jego podporządkowaniu polityce wyznaniowej. Dochody z zagarniętego majątku Kościoła katolickiego i innych związków wyznaniowych miały stanowić źródło finansowania potrzeb duchowieństwa. Coroczny budżet tego funduszu opierał się na dotacjach uchwalanych przez Radę Ministrów. Dochodowość z zagarniętego majątku była trudna do oszacowania z powodu braku miarodajnych danych w posiadaniu państwa. W praktyce przepisy ustawy były wykorzystywane do finansowania potrzeb zgodnych z wytycznymi władz partyjnych. Największe kwoty przeznaczane były na finansowe wspieranie ruchu „księży patriotów”. Ponadto ze środków Funduszu Kościelnego wbrew zapewnieniom ustawy nie finansowano działalności charytatywno-opiekuńczej. Fundusz Kościelny w okresie PRL pozbawiony został samodzielności finansowej i decyzyjnej na korzyść Urzędu do Spraw Wyznań. Konsekwencją takiego stanu rzeczy był brak kontroli wydatkowania środków. Działalność finansowa Funduszu Kościelnego wykraczała poza jego ustawowe zobowiązania.
EN
The article treats of the expenditure of the financial resources of the Church Fund over the years 1950-1989. The circumstances of the enactment of the 20 March 1950 Act on the Seizure by the State of the Property in Mortmain, on the Guarantee of Arable Farms to Pastors and on the Establishment of the Church Fund had immediate bearing on its subordination to the denominational policy. The proceeds of the appropriated Catholic Church’s and other denominations’ property were intended to be adequate to the needs of the clergy. The annual budget of the fund was based on subsidies passed by the Cabinet. The profitability of the seized property was hardy assessable due to the insufficient data at the state’s disposal. Practically speaking, the act determined the financing of the Church’s needs, yet in line with the guidelines of the Communist authorities. The most sizeable amounts were expended for the sponsorship of the so-called “patriot priests’ movement”. Moreover, as opposed to the regulations provided for in the act, the Church Fund failed to finance charity and welfare initiatives. In Communist Poland, the Church Fund was deprived of its financial autonomy and independent decision-making in favour of the Office for Denominations. In consequence, no effective control of the expenditure of the fund resources was implemented. The activity of the Church Fund exceeded its actual statutory obligations.
13
Content available remote

Prawnowyznaniowe aspekty katolickiego duszpasterstwa leśników i myśliwych w Polsce

51%
Zarzycki Z.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
70-89
PL
Duszpasterstwo katolickie i niekatolickie wśród leśników i myśliwych w Polsce ma długą tradycję historyczną i sięga czasów średniowiecza. Dotychczas opiekę duszpasterską nad myśliwymi i leśnikami sprawował w zasadzie proboszcz katolicki i jego wikariusze albo duchowieństwo zakonne. Rozwój wyspecjalizowanej opieki duszpasterskiej zaznaczył się dopiero w końcu XX w. Poważnym impulsem w tej dziedzinie były postanowienia Soboru Watykańskiego II z 1965 r. i zmiana ustroju polityczno-prawnego w Polsce w 1989 r. Współczesne duszpasterstwo wśród leśników i myśliwych na gruncie prawa kościelnego i polskiego nie tworzy jeszcze osobnych jednostek organizacyjnych, tak jak np. Ordynariat Polowy Wojska Polskiego, czy dekanatów w Policji i Służbie Celnej. Niemniej Konferencja Episkopatu Polski zezwoliła każdemu biskupowi diecezjalnemu na tworzenie w każdej diecezji specjalnych stałych środowiskowych duszpasterzy (kapelanów) do opieki nad myśliwymi i leśnikami. Pomimo, że rola posługi kapłańskiej wśród myśliwych i leśników jest już od dawna wysoko oceniana przez władze kościelne i wiernych, to jednak proces jej tworzenia przyśpieszył dopiero na początku XXI w. Na razie posługa kapelańska w tych środowiskach wykonywana jest na zasadzie wolontariatu. Być może, że w przyszłości (postulaty de lege ferenda), że Konferencja Episkopatu Polski i właściwe władze polskie zawrą odpowiednie porozumienia w tej dziedzinie. Pozwoliłoby to na zmianę przepisów prawa polskiego w tym kierunku, że opieka duszpasterska w tych środowiskach mogłaby być zinstytucjonalizowana i współfinansowana przez państwo. Rozwiązania te byłyby pożądane społecznie i zgodne z konstytucyjną zasadą współdziałania każdego w swoim zakresie [Państwa i Kościoła] dla dobra człowieka i dobra wspólnego (art. 25 ust. 3 konstytucji RP z 1997 r.).
EN
Catholic and non-Catholic chaplaincy of foresters and hunters in Poland has a long tradition and dates back to medieval times. The chaplaincy of foresters and hunters used to be the domain of Catholic pastors, their curates or monastic priests. The evolution of specialized pastoral assistance occurred at the turn of the 20th century and was incentivized by the provisions of the Second Vatican Council of 1965 and the political and economic transformation in Poland in 1989. Contemporary chaplaincy of foresters and hunters does not develop separate organizational units under ecclesiastical law or Polish law, such as the Military Ordinariate of Polish Army, or deaneries in the police of customs service. However, the Polish Episcopate Conference permitted every diocesan bishop to establish special, permanent chaplains to watch over hunters and foresters. Notwithstanding the fact that the role of pastoral service among hunters and foresters has been highly appreciated by Church authorities and the faithful, its development gained momentum no earlier than at the beginning of this century. Currently, such service is performed voluntarily. It the foreseeable future, (de lege ferenda postulates) the Polish Episcopate Conference and competent Polish authorities might enter relevant agreements to adjust this matter. This would allow the modification of Polish law towards the institutionalization and public co-financing of chaplaincy in such communities. Such solutions would be socially desired and complying with the constitutional principle of cooperation [of the State and churches] for the individual and common good (Article 25(3) of the 1997 Constitution of the Republic of Poland).
14
Content available remote

Nadzór państwowy nad katolickimi seminariami duchownymi w okresie Polski Ludowej

51%
Mezglewski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2004
|
vol. 7
63-94
PL
Formalnie nadzór państwowy w seminariach duchownych w epoce PRL prowadzony był w latach 1960-1979. Jeśli chodzi o seminaria niższe to stanowił część planu całkowitej likwidacji nie tylko tego typu instytucji, ale wszelkiej działalności dydaktyczno-wychowawczej prowadzonej przez Kościół katolicki oraz wszelkiej inicjatywy prywatnej na terenie szkolnictwa w ogóle. Nadzór nad seminariami duchownymi wprowadzony został w sposób bezprawny, zaś w stosunku do seminariów wyższych ta bezprawność była rażąca. Ta bezprawność polegała przede wszystkim na tym, iż wprowadzony on został w oparciu o ministerialne zarządzenie, które wydane zostało bez wyraźnej delegacji ustawowej. Charakterystyczne jest także to, że po uchwaleniu ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. zarządzenie to nie uległo zmianie, chociaż ustawa z 1932 r., na którą się powoływało przestała obowiązywać. Bez względu na postanowienia PRL - owskiej ustawy o rozwoju systemu oświaty i wychowania, ścisłe nadzorowanie szkół duchownych sprzeczne było zarówno z konstytucyjną zasadą rozdziału Kościoła od państwa, jak też z Konwencją Paryską z 1960 r., której Polska była sygnatariuszem, nie mówiąc już o naruszeniach prawa naturalnego, czy też naturalnych uprawnień osoby ludzkiej do religijnego i moralnego wychowania oraz wyboru szkoły uwzględniającej światopogląd chrześcijański.
15
Content available remote

Perspektywy zmiany systemu finansowania kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce

51%
Stanisz P.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
5-33
PL
W obowiązującym Konkordacie między Rzecząpospolitą Polską i Stolicą Apostolską zawarto postanowienia zapowiadające zmianę modelu finansowania instytucji kościelnych w Polsce. Do dnia dzisiejszego nie udało się doprowadzić do realizacji tego celu. Potrzeba modyfikacji polskiego systemu finansowania Kościoła Katolickiego (a wraz z nim również innych związków wyznaniowych) nie utraciła jednak swej aktualności. Najpoważniejsze zastrzeżenia dotyczą istnienia Funduszu Kościelnego, zasilanego corocznie dotacjami z budżetu państwa i wykorzystywanego do częściowego finansowania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne osób duchownych oraz do dotowania renowacji zabytków sakralnych i niektórych rodzajów społecznie użytecznej działalności związków wyznaniowych. Ze względu na brzmienie postanowień obowiązującego Konkordatu oraz Konstytucji, nowe rozwiązania powinny zostać wypracowane z udziałem właściwych przedstawicieli Kościoła Katolickiego i innych związków wyznaniowych. Za najbardziej godny polecenia wzorzec dla przyszłych rozwiązań polskich należy uznać włoski model finansowania związków wyznaniowych. Nie znaczy to oczywiście, że model ten powinien zostać przejęty bez zastrzeżeń. Niektóre jego elementy powinny zostać zmodyfikowane. Po wprowadzeniu potrzebnych korekt może się on stać doskonałym przykładem równoczesnego poszanowania wolności religijnej oraz świeckości państwa.
EN
The Concordat between the Republic of Poland and the Holy See, which is presently in force, comprises provisions anticipating a change in the model of funding church institutions in Poland. Even though that objective hasn’t been fulfilled to this day, the need to modify the Polish system of funding the Catholic Church (together with other religious denominations) has lost none of its relevance. The most serious objections concern the existence of the Church Fund, which is granted yearly subsidies from the state budget and which partially subsidizes the social and health insurance of clergy, the renovation of historic churches as well as some kinds of welfare activities of religious denominations. On account of the wording of the provisions of the present Concordat and the Constitution, new solutions should be developed with the participation of appropriate representatives of the Catholic Church and other religious denominations. It is recommended that the Italian model of funding religious denominations should serve as an example for prospective Polish solutions. Although the model should not be adopted without reservations, on introducing some necessary modifications, it can become a perfect example of respect for religious freedom concomitant with respect for the secularism of the state.
16
Content available remote

Wybrane zagadnienia związane z reprezentacją parafii przez proboszcza na gruncie prawa kanonicznego i polskiego

51%
Januchowski A.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2008
|
vol. 11
211-236
PL
Przedmiotem artykułu jest problem skuteczności przewidzianych w prawie kanonicznym ograniczeń w zakresie reprezentacji parafii przez proboszcza w polskim porządku prawnym. Autor zwięźle omawia problematykę podejmowania czynności prawnych przez osoby prawne w prawie polskim, ze szczególnym zwróceniem uwagi na sytuacje, gdy na dokonanie czynności prawnej przez jeden z jej organów wymagana jest zgoda innego jej organu lub też osoby trzeciej. Następnie autor dokonuje analizy przewidzianych w prawie kanonicznym ograniczeń w zakresie reprezentacji parafii przez proboszcza w kontekście rozwiązań przyjętych w prawie polskim i dochodzi do wniosku, że przewidziany w prawie kanonicznym wymóg uzyskania przez proboszcza zgody ordynariusza lub biskupa diecezjalnego na dokonanie niektórych czynności prawnych nie ma znaczenia w prawie polskim, a czynności prawne dokonane bez takiej zgody są w pełni skuteczne. Zasadniczym argumentem prowadzącym do takiego wniosku jest niezaliczenie w Konstytucji prawa kanonicznego do źródeł powszechnie obowiązującego prawa, a także brak odesłania w prawie polskim do prawa kanonicznego w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych. W obowiązującym stanie prawnym brak jest również podstaw, aby rozważanym ograniczeniom w reprezentacji nadać charakter statutowy ze skutkiem w stosunku do osób trzecich, gdyż nie zostały one wpisane do jawnego dla osób trzecich rejestru. W konkluzji należy dojść do wniosku, że zapewnienie skuteczności regulacji prawnokanonicznej w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych na gruncie prawa polskiego wymaga zmian ustawodawczych, bądź to poprzez zapisanie stosownych rozwiązań wprost w ustawie, bądź też poprzez wpisanie ich do jawnego dla osób trzecich rejestru osób prawnych.
EN
The article depicts the problem of effectiveness of the restrictions provided for in canon law on the legal representation of a parish by the parish priest in the Polish legal system. The author briefly examines the issue of taking up legal representations by an agent in Polish law, especially when such legal representations, by an organ of the agent, require the agreements of another organ, or a third party. Upon analyzing the restrictions included in canon law on the issue of the legal representation of a parish by the parish priest in the context of the regulations adopted in Polish law, the author reaches a conclusion that the requirement in canon law that the parish priest should obtain permission of an ordinary or a diocesan bishop to act as an agent on behalf of one’s parish in some matters has no significance in Polish law, and the legal representations undertaken without such permission are fully effective. The main argument leading to such a conclusion is that the Constitution does not include canon law in the sources of law, neither is there in Polish law any reference to canon law with respect to the legal representation of ecclesiastical legal persons. Under current law there is also no basis for giving the restrictions on the legal representation the statutory character with the legal effect for third parties, as that basis has not been included in the register open to third parties. Therefore, one comes to the conclusion that in order to ensure the effectiveness of the regulations regarding the legal representation of ecclesiastical legal persons in canon law, some legislative changes should be introduced, either by including the relevant norms directly in the act or by putting them in the register of legal persons open to third parties.
17
Content available remote

Rola Wydziału do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie w laicyzacji służby zdrowia

51%
Fiejdasz L.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2009
|
vol. 12
199-218
PL
W roku 1955 uchwałą nr 132 Rady Ministrów utworzono wydziały do spraw wyznań w prezydiach wojewódzkich rad narodowych oraz rad narodowych m.st. Warszawy i m. Łodzi. Podlegały one bezpośrednio Urzędowi do Spraw Wyznań, który realizował wytyczne partii komunistycznej. Oceniając wkład Wydziału do Spraw Wyznań w Rzeszowie w proces laicyzacji służby zdrowia na terenie woj. rzeszowskiego, trzeba zauważyć, że jego główna rola polegała na koordynacji zadań oraz merytorycznym uzgadnianiu stanowiska w danej sprawie z innymi jednostkami. Wydział, wbrew obowiązującemu prawu, realizował tajne wytyczne KC PZPR oraz Urzędu do Spraw Wyznań. Skutkiem tych działań, było instrumentalne stosowanie prawa, m.in. dekretu z dn. 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych celem odmowy zatrudniania kapelanów w szpitalach, albo celem pozbywania się księży zbyt gorliwych. Normą było, że zatrudnienia odmawiano zakonnikom. Instrukcją Ministra Zdrowia z dn. 3 grudnia 1956 r. posługiwano się do ograniczania udzielania posług duszpasterskich chorym przebywającym w szpitalach i sanatoriach. Wydział, wbrew postanowieniom Instrukcji, opracował dla dyrektorów szpitali strategię, w jaki sposób mają oni nie dopuszczać do zatrudniania kapelanów. Jedną z metod było zamykanie kaplic ze względów bezpieczeństwa, z kolei brak kaplicy miał być wystarczającą podstawą do nie zatrudnienia kapelana. Inne działania Wydziału przyniosły skutek w postaci wyrugowania sióstr zakonnych ze szpitali, prawie całkowitej likwidacji kaplic szpitalnych oraz obowiązkowych szkoleń partyjnych dla pracowników personelu medycznego.
EN
In 1955 the Cabinet passed Resolution No. 132 establishing Departments of Denominations at the Executive Committees of the Voivodeship National Councils and the National Councils of Warsaw and Łódź. They reported directly to the Office for Denominations which would implement direct recommendations of the Communist Party. While assessing the influence of the Department of Denominations in Rzeszów over the secularisation of the NHS in Rzeszowskie Voivodeship, it should be noted that its primary role was to coordinate the operations and liaise with other local units on acting consistently on individual cases. Having taken unlawful measures, the department was acting in conformity with secret guidelines of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the Office for Denominations. As a result, the existing law became a tool used to obstruct the employment of hospital chaplains or to lay off excessively ardent priests; an example of such a law was the Decree on the Organisation and Appointment to Ecclesiastical Offices dated 31 December 1956. Monks being denied employment was not uncommon. The instruction of the Ministry of Health of 3 December 1956 restricted pastoral care provided to the sick in hospitals and sanatoriums. Contrary to the instruction, the department prepared a strategy for hospital managers on how to evade the employment of chaplains. One of them was the closing down of chapels for safety reasons – a sealed chapel meant that no priest was needed. Other department’s initiatives concluded in the expelling of nuns from hospitals, almost entire elimination of hospital chapels and compulsory party trainings for medical personnel.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.