Search results

1

Posthumanizm Fryderyka Nietzschego jako remedium na nihilistyczne tendencje w humanistyce? W odpowiedzi Wojciechowi Kruszelnickiemu

100%

Lipowicz M.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2018

|

vol. 21

|

issue 3(83)

105-118

EN

In his article Nihilist tendencies in general pedagogy W. Kruszelnicki (2018) argues that general pedagogy sank into a postmodern crisis of values which results in its inability to formulate theoretically groundedaims of education. As a remedy for this tendency W. Kruszelnicki presents F. Nietzsche’s philosophy, who sethought, as Kruszelnicki is convinced, was wrongly associated with the intellectual fundament of postmodernrelativism and skepticism. In this article I would like to refer to these polemics and complement them withsome of my own thoughts regarding the crisis of the theory of education. Here, a significant reference pointwill be Nietzsche’s concept of the “overhuman”, which W. Kruszelnicki omits in his critique of nihilism. I will finish my reflections with the following hypothesis: according to F. Nietzsche’s posthumanist thoughtthe biggest challenge for the contemporary humanities is not nihilism itself, but the progressing technocratictendencies in terms of formulating and enforcing educational aims within our educational institutions

PL

W swoim artykule Tendencje nihilistyczne w pedagogice ogólnej W. Kruszelnicki (2018) stwierdza, iż pedagogika ogólna pogrążyła się w postmodernistycznym kryzysie wartości, co powoduje, że utraciła ona zdolność do formułowania teoretycznie ugruntowanych celów wychowania. Jako środek zaradczy na owe tendencje W. Kruszelnicki przedstawia filozofię F. Nietzschego, która jego zdaniem została mylnie potraktowana jako intelektualny fundament postmodernistycznego relatywizmu i sceptycyzmu. Chciałbym w tym artykule odnieść się do tej polemiki i uzupełnić ją o własne refleksje dotyczące kryzysu humanistyki. Istotnym punktem odniesienia będzie tutaj Nietzscheańska koncepcja „nadczłowieka”, którą W. Kruszelnicki w swojej krytyce nihilizmu pomija. Swoje rozważania zakończę hipotezą, iż zgodnie z posthumanistyczną myślą F. Nietzschego za największe wyzwanie współczesnej humanistyki nie powinien być uznany sam nihilizm, ale nasilające się technokratyczne tendencje w zakresie formułowania i wdrażania celów wychowawczych w obrębie współczesnych instytucji wychowawczych.

2

Idee filozofii społecznej Thomasa Hobbesa w późniejszych koncepcjach filozofii dziejów

88%

Kopciuch L.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 1

29-47

PL

W artykule zostały przedstawione główne motywy filozofii społecznej Thomasa Hobbesa, które były kontynuowane w późniejszych stanowiskach filozofii dziejów. Są to następujące motywy: 1) pogląd mówiący o egoistycznej i konfliktowej ludzkiej naturze oraz społecznej i historycznej roli takich uczuć jak zazdrość, współzawodnictwo, ambicja i zawiść; 2) teoria „prostej” zależności między budową ludzkiej natury a przebiegiem życia historycznego; 3) pogląd mówiący o niesamodzielności motywacji moralnych; 4) teza mówiąca o instrumentalnym charakterze rozumu. W szczególności analizowane są koncepcje Kanta, Nietzschego, Gumplowicza, Witkiewicza, Spenglera oraz Fukuyamy.

EN

In this paper the main ideas of the social philosophy of Thomas Hobbes are presented, and particularly the motives continued in the later theories of the philosophy of history. There are the following ideas: 1) theory of the egoistic human nature and social and historical importance of such feelings as jealousy, rivalry, ambition and envy; 2) theory of the “simple” relation between structure of the human nature and process of the historical life; 3) theory of the dependence of the moral motivations; 4) thesis about instrumental character of reason. Particularly, the positions of Kant, Nietzsche, Gumplowicz, Witkiewicz, Spengler and Fukuyama are analyzed.

3

Czy „śmierć Boga” jest „śmiercią społeczeństwa”? Próba połączenia wybranych aspektów filozofii Fryderyka Nietzschego z filozofią i socjologią Georga Simmla

88%

Lipowicz M.

Diametros

|

2013

|

issue 37

85-106

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza oraz interpretacja związku między ogłoszoną przez Nietzschego „śmiercią Boga” a warunkami uspołecznienia w dobie ponowoczesności. Będę próbował przekonać, iż „śmierć Boga” nie odnosi się jedynie do wymiaru religijnego, lecz wyraża ogólną kondycję współczesnej kultury zachodniej. Kultura zachodnia jest obecnie kulturą zdecentralizowaną i nie odnosi życia ludzkiego do żadnych metafizycznych pojęć lub ideałów. To prowadzi do destrukcji integracji społecznej, którą będę za Simmlem analizował w trzech wymiarach: destrukcji obrazu człowieka, indywidualnej samorealizacji oraz harmonii między jednostką a całością społeczną. Będę próbował dowieść, że ponowoczesność stanowi okres symulacji społeczeństwa oraz pole walki zróżnicowanych form życia, wartości, obyczajów i koncepcji prawdy, które nie może zostać spacyfikowane.

EN

The aim of the present article is an analysis and interpretation of the relation between the “death of God”, proclaimed by Frederic Nietzsche, and the prerequisites of sociation in the postmodern era. I will try to show that the “death of God” does not only refer to the religious dimension but also expresses the contemporary condition of the western culture. Nowadays the western culture is a decentralized culture that does not relate the human life to any metaphysical notions or ideals. This leads into the destruction of social integration which I will analyze after Georg Simmel in three dimensions: the destruction of the image of man, individual self-realization and the harmony between the individual and the social entirety. I will try to prove that postmodernity constitutes an era of a simulation of the society and a battlefield of multifarious forms of life, values, customs and conceptions of truth, which cannot be pacified.

4

Tendencje nihilistyczne w pedagogice ogólnej

75%

Kruszelnicki W.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2018

|

vol. 21

|

issue 1(81)

137-150

PL

Dominującą metanarracją w obrażonej na wielkie metanarracje kulturze „ponowoczesnej” po-zostaje opowieść o zmęczeniu poszukiwaniem prawdy uniwersalnej, o pogodzeniu się z niewspółmiernością perspektyw i wielością światopoglądów oraz o uznaniu interpretacji jako naszego właściwego sposobu doświadczania rzeczywistości. Któż dziś zechciałby spierać się o wartości – tymbardziej w erze panowania tolerancji i politycznej poprawności, gdy gościnność i „pedagogikę azylu” ogłoszono warunkiem wstępnym i niezbędnym integracji społecznej w nader beztrosko zakładanym modelu „pluralizmu kulturowego”? (zob.: Włodarczyk 2009). Zgoda, właśnie fakty nie istnieją,tylko interpretacje (gerade Thatsachen giebt es nicht, nur Interpretationen) – jak pierwszy powie-dział F. Nietzsche (1995, s. 211; 1988, s. 315). Interpretacja jest naszym sposobem bycia – przypisywaniem sensu temu, co jest. Ale czy oznacza to, że wszystkie interpretacje, tj. wszystkie opisyświata i wszystkie prawdy, wszystkie wyznawane wartości, są sobie równe? Czy nie ma żadnychkryteriów ich oceny? Esej stara się udzielić odpowiedzi na te pytania. Jest też próbą rozliczenia sięz nurtem hermeneutycznym w pedagogice, w którym tendencje sceptyczno-relatywistyczne wychodzą na plan pierwszy i kulminują w postawie zabarwionej nihilizmem.

5

Europa, kultura, Polska w świecie „śmierci Boga”

71%

Kaute W.

Polonia Journal

|

2020

|

issue 11

123-149

EN

One of the basic problems of the Polish culture was – and still is – the answer to the question concerning the place of Poland in Europe and in the world. It is connected with the specificity of the Polish history. What is of special significance, it is the fact that on the threshold of the modern times, Polish and European paths diverged. The shape of modernity was determined by the thought of Descartes, Th. Hobbes and J. Locke. Its starting point is an autonomous and independent individual, taking an economic activity . In the archetype of the Polish culture it is different. This is “Polish dance” (J. Lelewel). And this state of affairs was explicitly criticized by S. Brzozowski and S. I. Witkiewicz. W. Gombrowicz sees it as a chance to take an original place in European culture. Y. Haenel defines the archetype of Polish culture as “the eternal sensivity”.

Refine search results

2 Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

1 Diametros

1 Polonia Journal

1 Roczniki Filozoficzne

2 Lipowicz M.

1 Kaute W.

1 Kopciuch L.

1 Kruszelnicki W.

1 2020

2 2018

1 2015

1 2013

Posthumanizm Fryderyka Nietzschego jako remedium na nihilistyczne tendencje w humanistyce? W odpowiedzi Wojciechowi Kruszelnickiemu

Idee filozofii społecznej Thomasa Hobbesa w późniejszych koncepcjach filozofii dziejów

Czy „śmierć Boga” jest „śmiercią społeczeństwa”? Próba połączenia wybranych aspektów filozofii Fryderyka Nietzschego z filozofią i socjologią Georga Simmla

Tendencje nihilistyczne w pedagogice ogólnej

Europa, kultura, Polska w świecie „śmierci Boga”