Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 47

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Husserl
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
1
Content available remote

Husserlova fenomenologie z realistického hlediska

100%
Novotný K.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2009
|
vol. 57
|
issue 1
31-52
EN
The aim of the article is to attempt to present Husserl’s phenomenology as it is understood in the books of Ivan Blecha, especially in Proměny fenomenologie (Transformations of Phenomenology). Husserl’s phenomenology is, in these books, described from a standpoint which treats it as a philosophy enabling a certain kind of realism. Blecha’s position is thus characterised as a transformation of Husserl’s phenomenology, stressing a certain realist perspective. A critical analysis of several moments in this conception is completed first by an excursion into the work of one of the first interpreters of the “other”, non-classical, Husserl, that of Ludwig Landgrebe, and then by an excursion into the work of Maurice Merleau-Ponty, which is no longer a mere interpretation of Husserl, but a step beyond in the direction of a specific understanding of phenomenology. The author of the article finds a similar tendency in the work of Ivan Blecha.
2
Content available remote

Metafyzický závazek fenomenologie

80%
Trnka J.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2010
|
vol. 58
|
issue 5
645-661
EN
The paper attempts to provide an interpretation of Husserl’s phenomenology which can clarify the character of its basic metaphysical commitment. It deals, above all, with the problem of the ontological status of phenomenology, and with the question of whether we should understand phenomenology as being compatible with common realism or as leading inevitably to some kind of idealism. In the discussion here it becomes evident that Husserl’s phenomenology is not compatible either with realism or idealism and that phenomenology is a specific philosophical position of its own. Based on a radical and peculiar conception of appearance, Husserl’s phenomenology actually leads to a kind of ontological pluralism, which holds that self-evident experience of that which is given is the only ground for any possible genuine theory whatsoever.
3
Publication available in full text mode
Content available

La relación entre acto intencional, significación e intuición complementadora husserlianos y los niveles del significar semánticos

71%
Rodríguez-Iglesias Í.
e-Scripta Romanica
|
2018
|
vol. 6
65-76
EN
This article describes three concepts of Husserl: intentional act, meaning and supplementary intuition. In this paper I argue that these three concepts advance the types of content defined in Semantics later, with J. Lyons and E. Coseriu: sense, designation / reference and meaning. Likewise, a theory of the Husserlian sign is compared with other contemporary concepts. The importance for the further developments of what will be the Structural Semantics is highlighted.
ES
Este artículo describe tres conceptos de Husserl: acto intencional, significación e intuición complementadora, que se ponen en relación con la semántica estructural. En este trabajo defiendo que estos tres conceptos adelantan los tipos de contenido definidos en Semántica posteriormente, con J. Lyons y E. Coseriu: sentido, designación/referencia y significado. Asimismo, se muestra una teoría del signo husserliana comparada con otras conceptuaciones contemporáneas al filósofo. Se destaca la importancia para los desarrollos ulteriores de lo que será la Semántica como ciencia lingüística.
4
Publication available in full text mode
Content available

Ocalić fenomenologię z Claude’em Romanem

71%
Zgórecki P.
Logos i Ethos
|
2022
|
vol. 60
|
issue 2
203-220
EN
The project of renewing phenomenology proposed by Claude Romano is at the same time an attempt to save it. His works have had an enormous impact on phenomenology in France and beyond. They have also been recognised by the French Academy, which awarded Romano the Grand Prix Moron in 2010 for the totality of his phenomenological works, and in 2020. Grand Prix de Philosophie for his entire body of work. His research is developing in two directions. The first is the synthesis of the phenomenological method. The second is his own idea of phenomenology, which involves interpreting experience as an event. According to Romano, the first step towards saving phenomenology lies already in opening it up to other influences and confronting it with the leading currents of contemporary thought and at the same time reintegrating it into the philosophical debate. However, it is only the turn towards the realism of the lifeworld that is at the heart of the anti-Copernican revolution postulated by Romano and is the aforementioned salvation for phenomenology. It therefore also constitutes the central problem of this article. 
PL
Projekt odnowy fenomenologii zaproponowany przez Claude’a Romana stanowi zarazem próbę jej ocalenia. Jego prace wywarły ogromny wpływ na fenomenologię we Francji i poza jej granicami. Znalazły też uznanie Akademii Francuskiej, która w 2010 roku przyznała mu Grand Prix Moron za całość jego dzieł fenomenologicznych, a w 2020 roku Grand Prix de Philosophie za całokształt twórczości. Jego badania rozwijają się w dwóch kierunkach. Pierwszym jest synteza metody fenomenologicznej. Drugim jest jego własny pomysł na fenomenologię, który polega na interpretacji doświadczenia jako wydarzenia. Według Romana pierwszym krokiem zmierzającym ku ratowaniu fenomenologii jest już samo otwarcie jej na inne wpływy oraz konfrontacja z wiodącymi nurtami współczesnej myśli i zarazem włączenie jej na nowo w debatę filozoficzną. Jednak dopiero zwrot w kierunku realizmu świata życia stanowi sedno postulowanej przez filozofa rewolucji antykopernikańskiej i jest dla fenomenologii tytułowym ocaleniem. Dlatego też stanowi również centralny problem tego artykułu. 
5

Fenomenologia w pedagogice. Uwarunkowania, możliwości i potrzeby

71%
Parczewska T.
Roczniki Pedagogiczne
|
2019
|
vol. 11(47)
|
issue 2
9-18
PL
W badaniach pedagogicznych rzadko wykorzystuje się podejście fenomenologiczne do analizy zjawisk składających się na doświadczenie jednostki. Celem artykułu jest próba ukazania możliwości zastosowania fenomenologii Edmunda Husserla do teorii i praktyki badawczej w pedagogice. Szukano odpowiedzi na następujące pytania: Czym jest fenomenologia? Dlaczego warto zajmować się fenomenologią? Czy można wykorzystać fenomenologię jako „szkołę myślenia” w teorii pedagogicznej i w jaki sposób można ją odnieść do pedagogicznej praktyki? Poczynione analizy nakłaniają do prowadzenia dalszych poszukiwań, które pomogą w sposób szeroki i wielostronny uwidocznić zakresy oraz drogi aplikacji myśli fenomenologicznej na grunt współczesnej teorii i praktyki pedagogicznej.
EN
Pedagogical studies rarely adopt the phenomenological approach to analyse the phenomena that make up individual experience. The goal of this article is to describe how Edmund Husserl’s phenomenology could be used in the fields of pedagogical theory and practice. The paper addresses such questions as What is phenomenology? Why phenomenology is worth exploring? and Can we use phenomenology as a ‘school of thought’ in pedagogical theory, and how can it be applied to pedagogical practice? The analyses carried out for the purposes of this study encourage further investigation of this issue to discover where and how phenomenology could be applied in contemporary pedagogical theory and practice, and to explore it from a broad and multifaceted perspective.
6
Content available remote

Edmund Husserl i filozofia radykalnego początku

71%
Pokropski M., Migasiński J.
Stan Rzeczy
|
2019
|
issue 1(16) Intelektualiści totalni
263-286
XX
W artykule omawiamy na podstawie prac Edmunda Husserla oraz korespondencji z jego uczniem Arnoldem Metzgerem wybrane idee fenomenologii, pokazując, jak bardzo radykalny i maksymalistyczny był to projekt, który w skrócie można scharakteryzować jako próbę rozpoczęcia filozofii od nowa. Wychodząc od skrajnie pesymistycznej oceny filozofii i nauki, Husserl opisuje kryzys racjonalności, który dotknął Europę. Rozwiązaniem ma być stworzenie nowej, ściśle naukowej filozofii, czyli fenomenologii. Wedle zamysłów Husserla, miała ona stanowić całkiem nową fundamentalną dyscyplinę naukową dającą podstawę innym naukom, w tym m.in. psychologii. Zadanie, jakie sobie Husserl postawił, wymagało radykalnych środków, dlatego dużą część swoich rozważań poświęcił na opracowanie nowej metody filozoficznej, której celem było m.in. zawieszenie całej uprzednio nabytej wiedzy. Maksymalistyczny projekt Husserla zmagał się z wewnętrznymi ograniczeniami i sprzecznościami, doprowadził jednak do przełomu teoretycznego w filozofii XIX i XX wieku. Cel tak pomyślanej nowej filozofii nie był wyłącznie naukowy, lecz również cywilizacyjny. Fenomenologia miała doprowadzić do odnowy duchowej ludzkości poprzez transformację nauki i odkrycie nieskończonej idei racjonalności leżącej u podstaw kultury europejskiej.
EN
In this article the authors introduce the radical project of phenomenological philosophy and argue that the idea behind the project was to give philosophy a new beginning. The authors refer to selected works of Edmund Husserl and to his correspondence with Arnold Metzger. They discuss Husserl’s critique of philosophy and science, and his motivations for creating a new scientific philosophy, which applies a radical method of reduction. According to Husserl, the new phenomenological philosophy will ultimately lead to overcoming the crisis of rationality and to the spiritual renewal of humanity.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kontekst habitualności w husserlowskiej teorii świadomości

71%
Maciejczak M.
Filozofia i Nauka
|
2021
|
vol. 9
277-290
EN
Edmund Husserl understood consciousness as a critique of experience and the metaphysics and science based on it. Phenomenology is a critique of cognition, a method of investigation and questioning. In his later writings Husserl defined consciousness as a “system of intentional functions,” a “system of intentional operations.” Its correlate is a coherent and regularized world. One of the most important aspects of the system of intentional functions are habitualities-patterns, mental representations which arise in the process of “typification” and henceforth guide our ordinary thinking and acting. Thanks to them, the type of object, its features and properties are predetermined and, in principle, the ways of knowing it are determined. My task is to characterize the broad context of habituality formation, that is, the stream of consciousness and the possibilities of feeling and movement of the bodily subject. I will discuss in turn the temporal structure of experience and its dependence on the movement and action of the bodily subject, and then characterize the form of general intimacy with the world. It is in this context of “indeterminate reality” that the constitution and evocation of the deposited sense, the anticipation of the type of object and its qualities play out.
PL
Świadomość była nicią przewodnią fenomenologicznych dociekań Edmunda Husserla. Rozumiał je jako krytykę doświadczenia a następnie opartej na nim metafizyki i nauki. Fenomenologia to krytyka poznania, metoda badania i stawiania pytań. Husserl, w późniejszych pismach, określił świadomość jako „system intencjonalnych funkcji”, „system intencjonalnych operacji”. Jego korelatem jest spójny i nacechowany prawidłowościami świat. W systemie intencjonalnych funkcji jednym z ważniejszych aspektów są habitualności – wzorce, reprezentacje mentalne, które powstają w procesie „typizacji” i odtąd kierują naszym zwykłym myśleniem i działaniem. Dzięki nim wstępnie określony jest rodzaju obiektu, jego cechy i własności oraz wyznaczone w zasadzie sposoby jego poznawania. Moim zadaniem jest podać charakterystykę szerokiego kontekstu powstawania habitualności, czyli strumienia świadomości i możliwości czucia i ruchu cielesnego podmiotu. Omówię kolejno temporalną strukturę doświadczenia i jego zależność od ruchu i działania cielesnego podmiotu, a następnie scharakteryzuję formę ogólnej zażyłości ze światem. W tym kontekście „nieokreślonej rzeczywistości” rozgrywa się konstytucja i przywoływanie zdeponowanego sensu, antycypacja rodzaju przedmiotu i jego cech. W zakończeniu sformułuję kilka uwag dotyczących habitualności jako źródła pojęć empirycznych.
8

Superhumans: Super-language?

70%
Penchev V.
Dialogue and Universalism
|
2016
|
issue 1
79-89
EN
The paper questions the scientific rather than ideological problem of an eventual biological successor of the mankind. The concept of superhumans is usually linked to Nietzsche or to Heidegger’s criticism or even to the ideology of Nazism. However, the superhuman can be also viewed as that biological species who will originate from hu-mans eventually in the course of evolution. While the society is reached a natural limitation of globalism, technics depends on the amount of utilized energy, and the mind is restricted by its carrier, i.e. by the brain, it is language which seems to be the frontier of any future development of humans or superhumans. Language is a symbolization of the world and thus doubling in an ideal or virtual world fruitful for creativity and the modeling of the former. Consequently, the gap between the material and the ideal world is both produced by and productive for language.
9

Crisis and the Limits of Phenomenological Reason

70%
Knies K.
Dialogue and Universalism
|
2015
|
issue 3
39-50
EN
I consider two criticisms of Husserlian phenomenology that claim to find support in Husserl’s own Crisis. The first holds that the crisis-problematic entails a concession to the power of historical tradition that Husserl evades. The second holds that the crisis of science is a permanent feature of reason, though Husserl naively promotes its resolution. Against the first, I argue that the systematic question addressed by the historical method of Crisis is not “What can we know?” but “What are we entitled to hope?” The debate about historicism thus obscures that Husserl’s historical reconstructions represent a practical extension of phenomenological reason. Against the second, I argue for a dis-tinction between two concepts: “Krisis der Wissenschaften” and “Unwissenschaftlich-keit der Wissenschaften.” While the latter includes elements of Sinnentleerung inherent to science, the former refers to a wavering faith in science’s Lebensbedeutsamkeit that phenomenology can reasonably claim to stabilize.
10
Content available remote

Otázka pravdy u Levinase

70%
Schnell A.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2014
|
vol. 62
|
issue 2, Special No: Za hranicemi tváře. Levinas a socialita
147-164
EN
The author attempts to explore the status of truth in the works of Levinas. This analy-sis first requires a preparatory study of the status of truth in the works of Husserl and Heidegger. On the basis of these deliberations, the text then elaborates the Levinasian concept of truth with a reference to Totality and Infinity, as well as Otherwise than Being or Beyond Essence.
11
Content available remote

Psychologia opisowa na nowo odczytana? Szkic o metodzie w filozofii Leopolda Blausteina

70%
Płotka W.
Studia Philosophica Wratislaviensia
|
2020
|
vol. 15
|
issue 1
71 - 91
EN
The main purpose of the article is to define the framework in which one can situate Leopold Blaustein’s philosophy. The author focuses on the question of the method which is used by Blaustein and he situates it in the historical-philosophical context. The article defends the thesis that Blaustein uses a method which can be labelled as a phenomenologically oriented descriptive psychology that is close to, though not identical with, Edmund Husserl’s project as formulated in the first edition of his Logical Investigations and that is connected to Husserl’s 1925 lectures on the phenomenological psychology. The article is divided into four parts. In the first part, the author disputes the one-sided classifications of Blaustein’s philosophy either as a continuator of the analytical tradition of the Lvov-Warsaw School, or as a mere repetition of Husserl’s achievements. In the next part, the author sketches an intellectual biography of Blaustein and on this basis he defines the context in which one has to situate this thought. In this regard, two further parts of the article are devoted to two sources of inspiration for Blaustein. In the third part, a selection of methods and concepts of descriptive psychology are examined, and in the last part of the article, references to Husserl’s phenomenology are explored.
12
Content available remote

Autorita jako zážitek : předběžné metodologické úvahy

70%
Kohák E.
Filosofický časopis (Philosophical Journal)
|
2012
|
vol. 60
|
issue 1
7-16
EN
The purpose of this study is to suggest a way of making phenomenology available for the study of social phenomena like authority, which the subject experiences in a public space. Phenomenology is ideally suited to the purpose – except for its inherent tendency to subjectivism. Neither Husserl’s solution – the transcendental ego – nor Heidegger’s solution – the entschlossene Dasein – will do. The problem remains insolvable as long as we regard the world as initially meaningless. It disappears when we set out with a vitalist conception of the world as intrinsically meaningful in virtue of the initial purposive orientation of life to fulfilment. Neither a transcendental ego, nor a determined Dasein, but life itself is the key to prereflective intelligibility, as in the work of French phenomenologists or in Jan Patočka’s a-subjective phenomenology.
CS
Autor naznačuje způsob, jak uplatnit fenomenologii při studiu takových společenských jevů, jako je autorita. Ty představují osobní zážitky ve veřejném prostoru, zároveň subjektivní a objektivní, tedy doslova fenomena. Potíž s fenomenologií je její sklon k subjektivismu, který Husserl neúspěšně řeší pojetím transcendentálního ega a Heidegger pojetím rozhodné přítomnosti. Problém se jeví jako neřešitelný, pokud chápeme svět jako prvotně nesmyslný. Řešení je možné, pokud svět chápeme vitalisticky jako z podstaty smysluplně uspořádaný teleologickým zaměřením života k naplnění. Ani transcendentální ego, ani rozhodné Dasein nepotřebuje svět osmyslnit. Svět je předreflektivně smysluplný jako svět života, jak vystupuje u francouzských fenomenologů či v a-subjektivní fenomenologii Jana Patočky.
13

Husserl’s Theory of Consciousness in the Perspective of Autopoietic Systems

70%
Maciejczak M.
Dialogue and Universalism
|
2015
|
issue 3
141-150
EN
The paper presents the process of auto-constitution of consciousness, its main parts and levels. It also explains the principles of working, temporal extension, source of dynamics, unity, aim etc., as well as a relative independence from other systems among which consciousness is placed.
14
Publication available in full text mode
Content available

The Four Dimensions of Embodiment and the Experience of Illness

70%
Grīnfelde M.
Avant
|
2018
|
vol. 9
|
issue 2
107-127
EN
In this paper I will try to systematically lay out and describe the multiple dimensions of the embodied experience of illness, which until recently has been the main focus within the field of the phenomenology of medicine. In order to do this, I will turn to analysis of the nature of embodiment in Husserl’s phenomenology. I will argue that based on Husserl’s phenomenology of the body, one can distinguish four ways of experiencing one’s body, or four dimensions of embodiment. I will distinguish between experience of one’s body as 1) a bearer of sensations (the affective dimension of embodiment); 2) a seat of free movement, characterized by the faculty of “I can” (the functional dimension of embodiment); 3) a material thing in a causal relationship with the material world (the material dimension of embodiment); 4) a material thing embedded in a social context (the social dimension of embodiment). I will then apply the proposed classification of dimensions of embodiment to the experience of illness, focusing on the various ways these dimensions have been used within the phenomenology of medicine. This serves two purposes. Firstly, it provides a framework for classification of the existing interpretations of the experience of illness; secondly, it opens up a way for a comprehensive analysis of the experience of illness which includes both individual and social aspects of embodiment as well as their mutual intertwining.
15
Content available remote

Kontekst habitualności w husserlowskiej teorii świadomości

70%
Maciejczak M.
Filozofia i Nauka
|
2021
|
vol. 9/1
277-290
PL
Świadomość była nicią przewodnią fenomenologicznych dociekań Edmunda Husserla. Rozumiał je jako krytykę doświadczenia a następnie opartej na nim metafizyki i nauki. Fenomenologia to krytyka poznania, metoda badania i stawiania pytań. Husserl, w późniejszych pismach, określił świadomość jako „system intencjonalnych funkcji”, „system intencjonalnych operacji”. Jego korelatem jest spójny i nacechowany prawidłowościami świat. W systemie intencjonalnych funkcji jednym z ważniejszych aspektów są habitualności – wzorce, reprezentacje mentalne, które powstają w procesie „typizacji” i odtąd kierują naszym zwykłym myśleniem i działaniem. Dzięki nim wstępnie określony jest rodzaju obiektu, jego cechy i własności oraz wyznaczone w zasadzie sposoby jego poznawania. Moim zadaniem jest podać charakterystykę szerokiego kontekstu powstawania habitualności, czyli strumienia świadomości i możliwości czucia i ruchu cielesnego podmiotu. Omówię kolejno temporalną strukturę doświadczenia i jego zależność od ruchu i działania cielesnego podmiotu, a następnie scharakteryzuję formę ogólnej zażyłości ze światem. W tym kontekście „nieokreślonej rzeczywistości” rozgrywa się konstytucja i przywoływanie zdeponowanego sensu, antycypacja rodzaju przedmiotu i jego cech. W zakończeniu sformułuję kilka uwag dotyczących habitualności jako źródła pojęć empirycznych.
16
Publication available in full text mode
Content available

Husserlowski świat życia codziennego i jego znaczenie pedagogiczne

70%
Gara J.
Studia Edukacyjne
|
2016
|
issue 42
131-153
EN
The world of everyday life was for Husserl the most original expression of the "radical beginning" of human experience and the accompanying senses and meanings. It is a world limited by time-space, one to which we all belong, together with our traditions, habits and interests. Whatever happens in the horizon of the world of everyday life thus relates to ourselves, because it is the world of the living organisms – and these can experience joy and fear, can work and rest, attack or flee, expect, await or desire something. In this sense, it is the world dialectically interpenetrating contradictions and aporias. It is a world where what is limited and unlimited, physical and spiritual, ordinary and extraordinary are intertwined, but also in an a priori manner are determined by the specific relationships between them. From this point of view, there are three basic general relationships which allow to classify and clarify the pedagogical principles: 1) what is infinite in the finite, 2) what is cultural in the natural, 3) what is extraordinary in the ordinary. Experiencing the world of everyday life remindsus, after all, that the infinite, the spiritual, the extraordinary is de facto encompassed by and found in what is finite, physical and ordinary.
17
Publication available in full text mode
Content available

Świat życia jako ważne pojęcie polityczne

70%
Raulet G.
Kultura i Wartości
|
2014
|
issue 12
DE
Das semantische Feld des Lebensweltbegriffs dehnt sich auf Ontologie („In-der-Welt-Sein“), Anthropologie, Biologie, Naturwissenschaften überhaupt, sowie auf Soziologie aus. Mittlerweile ist aber auch ein inflationärer journalistischer Gebrauch festzustellen, der gleichsam den umgangssprachlichen, „lebensweltlichen“ Charakter des Lebensweltbegriffes bestätigt. Dies macht zugleich seine Stärke und seine Schwäche aus. Dem originären Husserl’schen Lebensweltbegriff selbst hat man deshalb seine Verschwommenheit oder gar Widersprüchlichkeit vorgeworfen, bezeichnet er doch einen Horizont von Horizonten – und zudem einen jeweils persönlichen, den meinigen, der mich in meinem Hier-Sein mit den Horizonten anderer Menschen verbindet. Von der Beobachtung ausgehend, dass der Husserl’sche Begriff von Geburt an sowohl wissenschafts- als auch kulturkritisch beladen ist und dass der Schein unmittelbarer Selbstverständlichkeit, mit der auf die Lebenswelt verwiesen wird, sich rasch als Reaktion auf eine Krisensituation – nämlich auf einen Verlust der Übersichtlichkeit – entpuppt, wird im folgenden Aufsatz versucht, das Verhältnis des Lebensweltbegriffs zur Politik und seine analytische Brauchbarkeit zu hinterfragen.
EN
The semantic field of the notion of the „lifeworld” extends onto ontology („being-in-the-world”), anthropology biology, life sciences in general, as well as sociology. Meanwhile, however, is another, journalistic and inflationary, usage of the term spread in everyday life, which in a way confirms its informal, „lifelike” character. This is both a strength and a weakness. That’s exactly why the Husserlian notion has been accused of being vague or downright contradictory. Indeed, it means a horizon of horizons, and in every instance a personal horizon, one of my own, which connects me, in my being-here, with the horizons of others. The present text departs from the observation that the Husserlian notion involves since the beginning a culture-critical as well as a science-critical potential, and that the appearance of direct obviousness that is so typical of the reference to the lifeworld quickly turns out a reaction to a crisis, and specifically a loss of transparency. It attempts to examine the relation between the notion of the lifeworld to politics and tests its analytical usefulness.
PL
Semantyczne pole pojęcia „świat życia” rozciąga się na ontologię („bycie-w-świecie”), antropologię, biologię, nauki przyrodnicze w ogóle, a także na socjologię. Ale też można skonstatować pewien inflacyjny, dziennikarski sposób używania tego terminu, który jakby potwierdza jego potoczny, „życiowy“ charakter. Stanowi to zarówno o jego sile, jak i słabości. Dlatego źródłowemu Husserlowskiemu pojęciu świata życia zarzucano, że jest mgliste czy wręcz sprzeczne. Oznacza ono przecież horyzont horyzontów, a ponadto za każdym razem horyzont osobisty, mój, który mnie, w moim byciu-tutaj, łączy z horyzontami innych ludzi. Wychodząc od obserwacji, że Husserlowskie pojęcie już od początku jest narażone na krytyki ze strony nauki i kultury oraz że pozór bezpośredniej oczywistości, z którą wskazuje się na świat życia, szybko okazuje się reakcją na sytuację kryzysu – a mianowicie na utratę przejrzystości – próbuję w poniższym artykule przebadać stosunek pojęcia świata życia do polityki oraz sprawdzić jego analityczną przydatność.
18
Publication available in full text mode
Content available

Lebenswelt jak pojęcie kluczowe dla polityki

70%
Raulet G.
Kultura i Wartości
|
2018
|
issue 26
DE
Das semantische Feld des Lebensweltbegriffs dehnt sich auf Ontologie („In-der-Welt- Sein“), Anthropologie, Biologie, Naturwissenschaften überhaupt, sowie auf Soziologie aus. Mittlerweile ist aber auch ein inflationärer journalistischer Gebrauch festzustellen, der gleichsam den umgangssprachlichen, „lebensweltlichen“ Charakter des Lebensweltbegriffes bestätigt. Dies macht zugleich seine Stärke und seine Schwäche aus. Dem originären Husserl’schen Lebensweltbegriff selbst hat man deshalb seine Verschwommenheit oder gar Widersprüchlichkeit vorgeworfen, bezeichnet er doch einen Horizont von Horizonten – und zudem einen jeweils persönlichen, den meinigen, der mich in meinem Hier-Sein mit den Horizonten anderer Menschen verbindet. Von der Beobachtung ausgehend, dass der Husserl’sche Begriff von Geburt an sowohl wissenschafts- als auch kulturkritisch beladen ist und dass der Schein unmittelbarer Selbstverständlichkeit, mit der auf die Lebenswelt verwiesen wird, sich rasch als Reaktion auf eine Krisensituation – nämlich auf einen Verlust der Übersichtlichkeit – entpuppt, wird im folgenden Aufsatz versucht, das Verhältnis des Lebensweltbegriffs zur Politik und seine analytische Brauchbarkeit zu hinterfragen.
EN
The semantic field of the notion of the “lifeworld” extends onto ontology (“being-in theworld”), anthropology biology, life sciences in general, as well as sociology. Meanwhile, however, is another, journalistic and inflationary, usage of the term spread in everyday life, which in a way confirms its informal, “lifelike” character. This is both a strength and a weakness. That’s exactly why the Husserlian notion has been accused of being vague or downright contradictory. Indeed, it means a horizon of horizons, and in every instance a personal horizon, one of my own, which connects me, in my being-here, with the horizons of others. The present text departs from the observation that the Husserlian notion involves since the beginning a culture-critical as well as a science-critical potential, and that the appearance of direct obviousness that is so typical of the reference to the lifeworld quickly turns out a reaction to a crisis, and specifically a loss of transparency. It attempts to examine the relation between the notion of the lifeworld to politics and tests its analytical usefulness.
PL
Semantyczne pole pojęcia „świat życia” rozciąga się na ontologię („bycie-w-świecie”), antropologię, biologię, nauki przyrodnicze w ogóle, a także na socjologię. Ale też można skonstatować pewien inflacyjny, dziennikarski sposób używania tego terminu, który jakby potwierdza jego potoczny, „życiowy“ charakter. Stanowi to zarówno o jego sile, jak i słabości. Dlatego źródłowemu Husserlowskiemu pojęciu świata życia zarzucano, że jest mgliste czy wręcz sprzeczne. Oznacza ono przecież horyzont horyzontów, a ponadto za każdym razem horyzont osobisty, mój, który mnie, w moim byciu tutaj, łączy z horyzontami innych ludzi. Wychodząc od obserwacji, że Husserlowskie pojęcie już od początku jest narażone na krytyki ze strony nauki i kultury oraz że pozór bezpośredniej oczywistości, z którą wskazuje się na świat życia, szybko okazuje się reakcją na sytuację kryzysu – a mianowicie na utratę przejrzystości – próbuję w poniższym artykule przebadać stosunek pojęcia świata życia do polityki oraz sprawdzić jego analityczną przydatność.
19
Publication available in full text mode
Content available

Approbation and Disapprobation in Husserl’s Phenomenology: Navigating Value Conflicts through Justified Evaluations

70%
Guardascione A.
Kultura i Wartości
|
2022
|
issue 34
27-52
DE
Die Analyse von Billigung ist einer der ersten Ansätze von Husserl, Bewertung oder Wertschätzung zu beschreiben. Wie einige Autoren betonen (Melle, 2020; 2012; Ramírez, 2018; Montagová, 2012) spielen Billigungsakte eine bedeutende Rolle in unserer Erfahrung, denn dank ihnen werden wir ursprünglich mit der Rechtfertigung unserer emotionalen und volitionalen Handlungen konfrontiert. Trotz ihrer Bedeutung scheinen diese Handlungen in Husserls späteren Überlegungen zur Erfahrung des Bewerters jedoch keine weitere Rolle zu spielen. Anhand von jüngst erschienenen Manuskripten, die in Studien zur Struktur des Bewusstseins aufgenommen wurden, rekonstruiere ich Husserls Konzept der Billigung, das zwischen emotional-volitionalen Handlungen (Gemütsakte) und geistigen Handlungen (Verstandesakte) angesiedelt ist. Insbesondere analysiere ich die Probleme, auf die Husserl stößt, wenn er Billigung als „sekundäres Gefühl“ versteht, das mit Gefallen verbunden ist. Ich weise auch darauf hin, dass, wenn wir die Gültigkeit unserer absichtlichen Handlungen untersuchen, Billigung und Missbilligung nicht nur unsere wertende Haltung offenbaren, sondern auch eine emotionale Grundlage darstellen, auf der wir in Wertekonflikten Partei ergreifen können. In der Tat, indem wir uns unserer Urteile bewusst werden, können wir Emotionen und Wünsche und die damit verbundenen Werte akzeptieren oder ablehnen – je nachdem, ob wir sie für gut oder schlecht, gerechtfertigt oder ungerechtfertigt halten.
PL
Analiza aktów aprobaty (Billigung) to jedna z pierwszych prób podejmowanych przez Husserla w celu opisu wartościowania lub oceny (Wertschätzung). Jak wskazują niektórzy autorzy (Melle, 2020; 2012; Ramírez, 2018; Montagová, 2012), akty aprobaty odgrywają znaczącą rolę w naszym doświadczeniu, gdyż to dzięki nim stykamy się pierwotnie z uzasadnieniem naszych aktów emocjonalnych i wolitywnych. Mimo swego znaczenia, akty te zdają się jednak nie odgrywać dalszej roli w późniejszych rozważaniach Husserla na temat doświadczenia oceniającego. Opierając się na niedawno opublikowanych rękopisach włączonych do Studien zur Struktur des Bewusstseins, rekonstruuję Husserlowską koncepcję aprobaty, usytuowanej między aktami emocjonalno-wolitywnymi (Gemütsakte) a aktami intelektualnymi (Verstandesakte). W szczególności analizuję problemy, z którymi Husserl styka się, gdy pojmuje aprobatę jako „uczucie wtórne” (sekundäres Gefühl) związane z podobaniem się (Gefallen). Wskazuję również, że gdy badamy ważność naszych aktów intencjonalnych, aprobata i dezaprobata nie tylko ujawniają zajmowaną przez nas postawę oceniającą, ale stanowią również uczuciowe podłoże, na którym możemy opowiadać po jakiejś stronie w konfliktach wartości. W rzeczy samej, uświadamiając sobie nasze oceny, możemy przyjąć lub odrzucić emocje, pragnienia i życzenia oraz związane z nimi wartości – na bazie tego, czy uznajemy je za dobre czy złe, uzasadnione czy nieuzasadnione.
EN
The analysis of the acts of approval (Billigung) represents one of Husserl’s first attempts to describe value estimation or appreciation (Wertschätzung). As some authors show, the acts of approval play a prominent role in our experience because through them we are confronted with the justification of our evaluations. Yet, despite their importance, these acts seem to play no further role in Husserl’s later reflections on the evaluative experience. By relying on the recent publication of the manuscripts included in the Studien zur Struktur des Bewusstseins, I offer a reconstruction of the Husserlian account of approval, situated between the emotional-volitive acts (Gemütsakte) and the intellective acts (Verstandesakte). I explore what problems Husserl faces in conceiving approval as a “secondary feeling” (sekundäres Gefühl) related to liking (Gefallen) and why Husserl abandoned the theme of approval in his phenomenological axiology. I suggest that by reflecting on whether our intentional acts are correct and justified, approbation and disapprobation not only reveal our personal values but also constitute the ground upon which we take sides in value conflicts. Indeed, while we gain awareness of our evaluations, we can endorse or reject judgments, emotions, desires, and wishes, and their related values on the basis of whether we take them right or wrong, justified or unjustified. 
20
Publication available in full text mode
Content available

Husserl and the Theological Question

61%
Hart J. G.
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
|
2018
|
vol. 2
|
issue 2(4)
122–135
EN
Defending the ancient thesis, that being and the true, or being and manifestation, are necessarily inseparable, is at the heart of transcendental phenomenology. The transcendental “reduction” disengages the basic “natural” naïve doxastic belief which permits the world to appear as essentially indifferent to the agency of manifestation. The massive work of transcendental phenomenology is showing the agency of manifestation of “absolute consciousness.” Yet the foundations of this agency of manifestation are pervaded by issues which, when addressed, reveal that the question of a “second absolute” is basic and opens Husserlian phenomenology to metaphysical questions. This has to do not merely with the teleology of the agency of manifestation, i.e., the “whither” of the teleology of presencing, but also, in some sense, with the constituting “whence” of the transcendental I. Husserl argues for the teleology of truth pointing to both a divine subject as well as a divine entelechy.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.