Search results - CEJSH

1

Andrzej Chwalba, Legiony Polskie 1914–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2018

100%

Kasprzyk A.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2018

|

vol. 6

326-330

2

Historia pewnego żołnierza

100%

Szpakowski R.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2016

|

vol. 27

|

issue 1 (50)

26-27

EN

W 2014 roku minęło 100 lat od wybuchu I wojny światowej, która pochłonęła miliony ofiar, spowodowała głębokie zmiany polityczne na świecie, a także istotnie wpłynęła na losy społeczności karaimskiej Polski i Litwy. Przedstawicielem tejże społeczności był Józef Juchniewicz (1888–1966), urodzony w Trokach, w wileńskiej guberni Imperium Rosyjskiego, żołnierz – sanitariusz, który walczył na froncie w 55 Dywizji Piechoty, w 219 Kotielniczewskim Pułku. Nim trafił w szeregi armii Józef ukończył trzyklasową miejską szkołę parafialną w Trokach. 12-letniego chłopca rodzice wysłali następnie do Moskwy, do pracy. Opowiadał, że pracował w wielu przedsiębiorstwach. Był też motorniczym. Miesięcznie zarabiał siedem rubli – tyle musiało wystarczyć mu na życie, a jeszcze przecież posyłał pieniądze rodzinie do Trok. W pierwszych dniach wojny został zmobilizowany i wysłany na front. W walkach odniósł sześć ran głowy i miał przestrzeloną prawą rękę. Gdy przebywał w lazarecie na rekonwalescencji, skończył kurs szofera. W szeregach swojej zmotoryzowanej jednostki bojowej został skierowany w roku 1917 na front turecki. Po drodze jednak zachorował na cholerę i w Tyflisie (dziś: Tbilisi) został zwolniony ze służby wojskowej. Z Kaukazu drogą morską przedostał się na Krym, gdzie zamieszkała jego rodzina, która opuściła rodzinne miasto w 1915 r. w ramach tzw. bieżenstwa, czyli przymusowej ewakuacji ludności cywilnej. Do rodzinnych Trok powrócił w roku 1924 i wkrótce założył rodzinę, wstępując w związek małżeński z Niną Pilecką. Tyle wiedziałem z opowieści samego Józefa Juchniewicza, mojego teścia. Z pomocą redaktora ukazujacego się w Moskwie czasopisma „Karaimskije Vesti”, pana Olega Pietrowa-Dubinskiego rozpocząłem starania, by uzyskać więcej informacji. Okazało się, że w moskiewskich archiwach żadnej informacji na temat teścia nie ma. Przesłaliśmy więc zapytanie do archiwum w Jałutorowsku, w obwodzie tiumeńskim, gdzie przechowywana jest dokumentacja szeregowych żołnierzy. Niedługo potem (po trzech miesiącach) nadeszła pozytywna wiadomość z zeskanowanym dokumentem formatu A-4. Była to Увиедомительная карточка (Приемный листок) nr 97 ze szpitala polowego Inżynierów Kolei z dnia 8 lutego 1915 r. Dzięki informacjom zawartym w tym dokumencie mogłem odtworzyć wojenne dzieje mego teścia, Józefa Juchniewicza: • Skąd przybył – Pokrowskaja Mieszczanskaja Bogadielnia (Pokrowski Mieszczański Przy-tułek) • Jednostka wojskowa i stopień: sanitariusz 219 Kotielniczewskiego Pułku Piechoty, mieszczanin;• Imię i nazwisko: Juchniewicz, Iosif Markowicz;• Miejsce urodzenia: Wileńska gub. m. Troki;• Wiek, stan cywilny: 27 lat; • Wyznanie: karaimskie; • Na podstawie jakiego dokumentu przyjęty: Pokrowski Mieszczański Przytułek;• Miejsce i data odniesienia ran: Humin, 20 stycznia 1915 r. *** Po otrzymaniu tej wiadomości, wiedząc już w jakiej jednostce wojował mój teść, zacząłem poszukiwać więcej informacji o 219 pułku piechoty. Pułk ten został sformowany w lipcu 1914 r. i wszedł w skład 55 Dywizji Piechoty. Powstał z kadry 11 Fanagoryjskiego Pułku Grenadierów księcia Suworowa w Moskwie i z poborowych zmobilizowanych z ujezdu (powiatu) kotielnickiego (gubernia wiacka). Początkowo dywizja ta ochraniała wybrzeże Zatoki Fińskiej1. Później brała udział w bitwie pod Łodzią – jednej z większych bitew I wojny światowej na froncie wschodnim toczonych pomiędzy armiami niemiecką, austro-węgierską i rosyjską (listopad-grudzień 1914 r.) oraz w ciężkich walkach nad Rawką i Bzurą2. W bitwie tej po raz pierwszy użyto chloru jako bojowego środka chemicznego – opróżniono 14,5 tysiąca butli z gazem, który powodował podrażnienia i uszkodzenia górnych dróg oddechowych, a w przypadku wchłonięcia dużej ilości, obrzęk płuc i śmierć3. W styczniu 1915 r. 55. Dywizja Piechoty wzięła udział w walkach o wioskę Humin i poniosła duże straty. Właśnie wtedy, 20 stycznia, został ranny mój teść, Józef Juchniewicz. W trakcie walk, trwających z przerwami od 18 stycznia do 5 lutego 1915 r., na linii frontu, który ciągnął się na długości 6 kilometrów na odcinku Mogiły–Wola Szydłowska–Humin–Borzymów, armia rosyjska straciła 39 264 żołnierzy4. Józefowi Juchniewiczowi udało się tę bitwę przeżyć. Poszukiwania przyniosły efekt, który warto było upowszechnić. Dlatego z pomocą twórcy portalu historycznego www.personalhistory.ru, Borysa Alekseeva została utworzona strona poświęcona historii szpitali I wojny światowej, na przykładzie dokumentu informacyjnego Józefa Juchniewicza. Zamieszczono tam również zdjęcia przedstawiające młodego żołnierza w mundurze sanitariusza, wspólne zdjęcie przed odjazdem na front turecki i grupę rannych z personelem medycznym. Wystarczy teraz wpisać w wyszukiwarkę „Иосиф Юхневич санитар” lub od razu przejść na stronę: personalhistory.ru/images/Госпитали/index.html, by móc poznać historię Józefa Juchniewicza, trockiego Karaima, żołnierza – jednego z wielu, którzy walczyli w tej okrutnej wojnie, a którego losy udało się odtworzyć i upamiętnić.

3

Cmentarz wojenny w Bielsku

80%

Sobociński M.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2018

|

issue 2(255)

11-14

EN

The war cemetary in Bielsk was organized in September 1916 by the German army. It’s territory was taken from the parish’s cemetary. There are soldiers buried here who died in local battles in early 1915. Between them are polish people who were serving in German army. They are now resting in peace.

PL

Cmentarz wojenny w Bielsku został utworzony we wrześniu 1916 roku na żądanie wojska niemieckiego. Jego teren wydzielony został z cmentarza parafialnego, po czym pochowano tam poległych z czasu okolicznych walk mających miejsce w początkach 1915 roku.

4

Jerzy Pałosz, Ten wspaniały strajk ludzkości, z dziejów żołnierzy frontu wschodniego Wielkiej Wojny, Kraków 2018, Wydawnictwo Libron, ss. 282.

80%

Śmigielski K.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2018

|

vol. 7

130-137

5

Ku Niepodległej

80%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

1998

|

issue 2

38-45

PL

Wydarzenia października i listopada 1918 r., w wyniku których Polska odzyskała niepodległość, nie zaskoczyły wadowiczan i Wadowic. W tej kulminacji dążeń wolnościowych synowie Ziemi Wadowickiej rozsiani po kraju i Europie wzięli czynny udział, a nierzadko odegrali rolę wiodącą.

6

Franciszek Charwat. Materiały z lat 1914–1918 w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu

80%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2015

|

issue 22

331-346

PL

Franciszek Charwat (1881-1941) pracował w latach 1918-1939 w służbie dyplomatycznej II Rzeczypospolitej. Do 1918 r. był nadkomisarzem policji we Lwowie i współpracował ze służbami informacyjnymi monarchii austro-węgierskiej. W zasobie Austriackiego Archiwum Państwowego w Wiedniu znajdują się akta poświadczające aktywny udział Charwata w działaniach cesarsko-królewskich organów kontrwywiadowczych. Świadectwem osiągniętych sukcesów były pozytywne opinie przełożonych oraz pochwała arcyksięcia Fryderyka, Naczelnego Wodza armii austro-węgierskiej. Jednak próba przyznania Charwatowi tytułu radcy policji, wspierana przez naczelne władze wojskowe, Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Generalne Gubernatorstwo Wojskowe w Lublinie, napotkała na opór niechętnych mu polskich środowisk politycznych w Galicji.

EN

Franciszek Charwat (1881–1941) worked in the years 1918–1939 in the diplomatic service of Poland. He was the Chief Inspector of police in Lviv till 1918 and worked with the secret services of the Austro-Hungarian Empire. The archival holdings of the Austrian State Archives in Vienna contains many records evidencing Charwat’s active participation in the activities of imperial-royal counter-intelligence authorities. The positive opinions of his superiors and praise of the Supreme Commander of the Austro-Hungarian Empire Archduke Frederick’s confirmed his successes. But the attempt to grant him the title of police adviser, that was supported by superior military authorities, the Ministry of Foreign Affairs and General Military Government in Lublin, encountered resistance from the side of reluctant Polish political circles in Galicia.

7

Projekt „Unlocking sources – The First World War online and Europeana”.

80%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2014

|

issue 21

257-260

PL

Z okazji inauguracji portalu prezentującego materiały z I wojny światowej (Europeana 1914-1918), w dniach 30-31 I 2014 r. zorganizowano konferencję naukową w Bibliotece Państwowej w Berlinie (Staatsbibliothek zu Berlin – Preussischer Kulturbesitz). Referaty dotyczyły problemów związanych z tworzeniem kolekcji cyfrowych on-line, aspektów edukacyjnych dotyczących wykorzystania cyfrowego zasobu do nauczania historii oraz obecności Wielkiej Wojny w świadomości społecznej.

EN

On the occasion of the inauguration of the portal presenting materials from World War I (Europeana 1914–1918) there was organized a scientific conference in Berlin State Library (Staatsbibliothek zu Berlin – Preussischer Kulturbesitz) in January 30–31, 2014. The presentations focused on issues related to the creation of digital collections on-line, educational site of the use of a digital resources for teaching history and the presence of the Great War in the public consciousness.

8

Wołyński klucz do niepodległości. Bitwa pod Kostiuchnówką 4–6 lipca 1916 roku i pamięć o niej

80%

Waingertner P.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 2

PL

Bitwa pod Kostiuchnówką stoczona w dniach 4–6 VII 1916 r. na Wołyniu przez trzy Brygady Legionów Polskich z przeważającymi siłami rosyjskimi, uczestniczącymi w ofensywie Brusiłowa, przyczyniła się do umiędzynarodowienia sprawy polskiej w latach I wojny światowej, a w konsekwencji – odzyskania przez Polskę niepodległości. Przebieg bitwy i jej polityczne konsekwencje w postaci Aktu 5 listopada, zapowiadającego utworzenie Królestwa Polskiego, zostały zaprezentowane w oparciu o pamiętniki, wspomnienia, dzienniki i inne dokumenty z epoki oraz dotychczasowe ustalenia literatury przedmiotu. The Battle of Kostiuchnówka (Kostyukhnivka, in modern Ukraine) fought on 4–6 July 1916 in Volhynia by three Brigades of the Polish Legions with the prevailing Rus sian forces taking part in the Brusilov Offensive contributed to the internalisation of the Polish cause during the First World War, and in consequence – to the regaining of independ ence by Poland. The course of the battle and its political outcomes in the form of the Act of 5th November, announcing the formation of Polish Kingdom, were presented on the basis of memoirs, journals, diaries and other documents of the period as well as the literature on the subject.

9

Generał brygady Jerzy Dobrodzicki (1884–1934) i jego rodzina

80%

Kozłowska A. A., Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi

Przegląd Nauk Historycznych

|

2012

|

vol. 11

|

issue 2

EN

Jerzy Dobrodzicki, born December 14, 1884 in Wadowice, was an Austrian infantry officer, then a brigade general of the Polish Army. In 1905 he joined the Austro-Hungary army. He was a member of the Association for Active Struggle (Związek Walki Czynnej). In 1911 he made contact with the Riflemen’s Associa-tion (Związek Strzelecki) as a combat training instructor. In the World War I he fought on the Russian front as the company and then the battalion commander. In January 1917 he joined the Polnische Wehrmacht. After the „refusal to swear” allegiance to Austria-Hungary and Germany crisis of Polish soldiers in July 1917, J. Dobrodzicki returned to the ranks of the Austrian 20th infantry regiment, which went to the Italian front at the Piava river. He took the lead of the „Freedom” Organisation which coordinated Poles who served in the Austro-Hungary Army. As politically suspect he was pulled from the front to Bochnia near Cracow. After the end of the World War I he was promoted to the rank of major and appointed to organize the 2nd Highlander Riflemen Regiment. During the Polish-Soviet War he commanded the 5th infantry regiment. During the battle of Borodzianka (May 12, 1920) he was seriously wounded and taken to a hospital. During the period November 20, 1920 – September 14, 1921 he commanded the 1st Infantry Brigade. In the years 1921–1926 he was the commander of the 1st Highlander Riflemen Regiment in Nowy Sącz, then the commander of the divisional infantry in the18th Infantry Division in Łomża. In 1929 J. Dobrodzicki was promoted to the rank of brigadier general and appointed commander of the II Corps District (Okręg Korpusu) in Lublin. He died in Warsaw on November 15, 1934 and was buried in Powązki Cemetery. His wife, Zofia Dobrodzicka lived in Warsaw and went through the horror of the Warsaw Uprising in 1944. She died in 1970. During the World War II the general’s only son, Jerzy Andrzej Dobrodzicki, served in the Polish Navy, the branch of the Polish Armed Forces in the West. After the war he lived in Great Britain and moved to Canada in 1949. He died in Ottawa in 2001. His son Andrzej lives with his family Grażyna and Adam in Canada.

10

Between society and house: the history of the emancipation of the Ukrainian women of Eastern Galicia during the First World War

80%

Baidak M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2016

|

vol. 3

194-235

PL

This article describes the history of the emancipation of the Ukrainian women of Galicia – the Austrian province and later in the Polish state – during the First World War and the post-war years. The focus of this research is the participation of women in combat actions, social activities, and family relationships. The events of war had a signicant impact on the everyday life of women in the household, both ideologically and mentally. The role of Ukrainian women at the front and in the public sphere is analyzed in the context of ‘internal emancipation’ by overcoming traditional prejudices that have limited female space, especially those of the household. During the war the daily space of women signicantly expanded – a woman could become not only a nurse, but the defender of the house, as she had to deal with the daily problems associated with raising children, community initiatives, or concerns for the man who had been mobilized to the front. The critical situation of the war accelerated the process of the emancipation of women as individuals and forced women to give up the traditional limitations of family and home. Ukrainian women found the space to implement dierent skills and began to understand themselves through the prism of their own lives and intimate experiences, not just as a part of a man’s everyday life. These changes were perceived in society in dierent ways. Still, mancipation was not extensive, as many women were afraid to make changes. The huge patriarchal world still dominated, but the issue of the civil rights of women, including the right for self-realization, was impossible to ignore.

11

Franciszek Charwat. Materiały z lat 1914–1918 w Austriackim Archiwum Państwowym w Wiedniu

80%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2015

|

issue 22

331-346

EN

Franciszek Charwat (1881–1941) worked in the years 1918–1939 in the diplomatic service of Poland. He was the Chief Inspector of police in Lviv till 1918 and worked with the secret services of the Austro-Hungarian Empire. The archival holdings of the Austrian State Archives in Vienna contains many records evidencing Charwat’s active participation in the activities of imperial-royal counter-intelligence authorities. The positive opinions of his superiors and praise of the Supreme Commander of the Austro-Hungarian Empire Archduke Frederick’s confirmed his successes. But the attempt to grant him the title of police adviser, that was supported by superior military authorities, the Ministry of Foreign Affairs and General Military Government in Lublin, encountered resistance from the side of reluctant Polish political circles in Galicia.

12

Generał brygady Jerzy Dobrodzicki (1884–1934) i jego rodzina

80%

Kozłowska A. A.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2012

|

vol. 11

|

issue 2

101-126

EN

Jerzy Dobrodzicki, born December 14, 1884 in Wadowice, was an Austrian infantry officer, then a brigade general of the Polish Army. In 1905 he joined the Austro-Hungary army. He was a member of the Association for Active Struggle (Związek Walki Czynnej). In 1911 he made contact with the Riflemen’s Associa-tion (Związek Strzelecki) as a combat training instructor. In the World War I he fought on the Russian front as the company and then the battalion commander. In January 1917 he joined the Polnische Wehrmacht. After the „refusal to swear” allegiance to Austria-Hungary and Germany crisis of Polish soldiers in July 1917, J. Dobrodzicki returned to the ranks of the Austrian 20th infantry regiment, which went to the Italian front at the Piava river. He took the lead of the „Freedom” Organisation which coordinated Poles who served in the Austro-Hungary Army. As politically suspect he was pulled from the front to Bochnia near Cracow. After the end of the World War I he was promoted to the rank of major and appointed to organize the 2nd Highlander Riflemen Regiment. During the Polish-Soviet War he commanded the 5th infantry regiment. During the battle of Borodzianka (May 12, 1920) he was seriously wounded and taken to a hospital. During the period November 20, 1920 – September 14, 1921 he commanded the 1st Infantry Brigade. In the years 1921–1926 he was the commander of the 1st Highlander Riflemen Regiment in Nowy Sącz, then the commander of the divisional infantry in the18th Infantry Division in Łomża. In 1929 J. Dobrodzicki was promoted to the rank of brigadier general and appointed commander of the II Corps District (Okręg Korpusu) in Lublin. He died in Warsaw on November 15, 1934 and was buried in Powązki Cemetery. His wife, Zofia Dobrodzicka lived in Warsaw and went through the horror of the Warsaw Uprising in 1944. She died in 1970. During the World War II the general’s only son, Jerzy Andrzej Dobrodzicki, served in the Polish Navy, the branch of the Polish Armed Forces in the West. After the war he lived in Great Britain and moved to Canada in 1949. He died in Ottawa in 2001. His son Andrzej lives with his family Grażyna and Adam in Canada.

13

ПЕРВАЯ МИРОВАЯ ВОЙНА И СТРАНИЦЫ ИСТОРИИ ПОЛЬСКОЙ КУЛЬТУРЫ В ЖУРНАЛЕ «СТАРЫЕ ГОДЫ» (1914–1916).

80%

ЛОМОНОСОВ А.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2015

|

vol. 1

285-292

14

POLACY – OFICEROWIE ROSYJSKIEJ CESARSKIEJ MARYNARKI WOJENNEJ W WALKACH PODCZAS PIERWSZEJ WOJNY ŚWIATOWEJ.

80%

Herma M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2015

|

vol. 1

154-166

PL

The article presents the participation of Poles – the officers of the Russian Imperial Navy in the First World War. Many of our compatriots during the Great War served under the flag of St. Andrew, often performing important functions as Command and staff officers (e.g. Kazimierz Kietliński, Kazimierz Włodzimierz Porębski, Jerzy Świrski). After regaining independence in 1918, hundreds of ocers of Polish nationality who had the training and combat experience gained in the fleet of the Tsar, returned to the Homeland and enlisted for service in the Navy or Merchant Marine of Reborn Poland.

15

Lęk przed śmiercią, bezdomnością, demoralizacją. Polki i Polacy 1914–1918

80%

Sierakowska K.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 6(447)

7-18

EN

The text indicates some aspects of the broad issue, which is a matter of social anxiety during World War I. Not much has been devoted to that subject in the Polish historiography. However, the attempt to look at the history of the society through the prism of emotions can expand the cultural context of the studied historical time. The analysis of personal documents from the years 1914–1918 shows that the expression of at least some of war fears was dependent on sex, age, the author’s origins and specific experience of individuals. The war time imposed the criterion of the division of society into civilians and soldiers. Soldiers were afraid that they would die anonymously and would have no own grave. Fear of death also concerned civilians. One could probably risk the interpretation that the war strengthened the existential fear present in human since the dawn of history. To weaken it different defensive strategies were developed, like writing letters, using stimulants, e.g. tobacco and alcohol; another way to release emotions was sex.

16

Komendantka Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego I Brygady Legionów. Aleksandra Szczerbińska i towarzyszki broni

71%

Sikorska-Kowalska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2019

|

issue 104

109-124

EN

The paper presents the origins and activities of Women’s Courier and Intelligence Unit commanded by Aleksandra Szczerbińska. She became a Head of this Unit after it was retreated from Kielce together with troops of the 1st Brigade on 30th October 1914. This Unit was earlier commanded by Kazimierz Sawicki and was firstly a part of Intelligence Unit in the 1st Infantry Regiment, then in the 1st Brigade. The Unit consisted of 46 women, previous members of Shooting Troops, having few years of military experience. Some of them were also active members of independent political organizations. Bravery and skills of the members of Women’s Courier and Intelligence Unit were strongly appreciated by Józef Piłsudski.

PL

Artykuł omawia powstanie i działalność Żeńskiego Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego, na czele którego stała Aleksandra Szczerbińska. Po wycofaniu się z Kielc Oddziałów I Brygady 30 października 1914 r. Aleksandra Szczerbińska „Ola” objęła komendę nad oddziałem kobiecym z rąk Kazimierza Sawickiego. Dowodzony przez nią Żeński Oddział Wywiadowczy jako część Oddziału Wywiadowczego podlegał najpierw I Pułkowi Piechoty Legionów, a następnie I Brygadzie. W oddziale tym służyło 46 kobiet. Były to członkinie Związku i Drużyn Strzeleckich, które miały kilkuletnie wykształcenie wojskowe. W oddziale kuriersko-wywiadowczym służbę pełniły również kobiety należące do politycznych organizacji niepodległościowych. Postawa, odwaga, determinacja wywiadowczyń z Żeńskiego Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego wielokrotnie znajdowała uznanie w opiniach Józefa Piłsudskiego.

17

Postawa ziemian guberni kieleckiej i radomskiej wobec działalności ruchu niepodległościowego w czasie I wojny światowej

71%

Toporski A., Instytut Historii Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Zeszyty Wiejskie

|

2014

|

vol. 20

EN

The aim of this article is to present political attitudes of polish landowners during the years of World War the First. Before the beginning of a war polish society which lost independent existence more than one century ago were divided into two major political orientations. The supporters of the first option expected that the polish question would be resolved in the future by Russia. In the same time representatives of the second party combined their hopes with German monarchies. At the turn of twentieth century Józef Piłsudski – one of the leaders of Polish Socialists Party – started to develop unofficial military movement with the aim of recapturing independent state. In the years 1914–1918 the members of this organization took part in the military struggles on the area of Kielce and Radom Governorate. The Józef Piłsudski’s insurgents made efforts to establish contact with local landowners in order to receive both material and financial support. This turned out to be very difficult because polish landowners were afraid of the repression used by Russian army as a violent kind of punishment for showing sympathy to insurgents.

18

DZIAŁALNOŚĆ MUZEUM NAUKI I SZTUKI W ŁODZI W LATACH I WOJNY ŚWIATOWEJ

71%

STAWISZYŃSKA A.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2014

|

issue 2(14)

111-122

PL

Muzeum Nauki i Sztuki jako pierwsze muzeum w Łodzi było ważnym elementem życia naukowego i kulturalnego miasta. Oprócz gromadzenia zbiorów placówka podejmowała liczne działania zmierzające chociażby do uświadomienia społeczeństwa na temat chorób zakaźnych. Placówka, pomimo poważnych problemów finansowych, pracowała w czasie wojny. W jej kolekcji były eksponaty z różnych dziedzin nauki, było tam także wiele pamiątek z Wielkiej Wojny. W okresie międzywojennym z muzeum powstały trzy niezależne instytucje muzealne.

XX

Being the first museum in Lodz, a museum was an important element of scientific and cultural life of the city. In addition to gathering collections, it resulted in numerous activities aimed at consciousness of population on infectious diseases. The facility, despite the significant financial problems worked throughout the war. In its collections there were exhibits from various fields of science and many souvenirs of the Great War. Between the two wars, three independent museum institutions emerged from it.

19

Podwójna narracja. Franz Kafka wobec pierwszej wojny światowej

71%

Urbańska P.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 4(445)

77-86

EN

The subject of the essay is Franz Kafka’s attitude to World War I presented in the personal writings (Dzienniki) and literary works (story Kolonia karna, Sprawozdanie dla Akademii, Schron and miniature Stara karta). The writer creates a double narrative of World War I: ascetic and devoid of emotion in Dzienniki and metaphorical and parabolic in the stories, presenting one of the most original literary response to the dramatic events of 1914–18.

20

Między chaosem a porządkiem – retoryczne zmagania z wybuchem I wojny światowej na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”

71%

Gabryś-Sławińska M.

Res Rhetorica

|

2015

|

vol. 2

|

issue 2

25-51

PL

Analiza tekstów opublikowanych w latach 1913-1914 (przed wybuchem I wojny światowej) w „Tygodniku Ilustrowanym” wskazuje, iż wydawane w Warszawie pismo koncentrowało swoją uwagę przed wszystkim na zachowaniu rozwagi i dystansu. Redakcja, uspokajając czytelników, proponowała spojrzenie na europejski konflikt w kategoriach przywrócenia równowagi ekonomicznej. Wybuch wojny zmusił pismo do modyfikacji strategii komunikacyjnej – materiały składające się na pierwszy wojenny numer periodyku oscylują między strachem i fermentem (w doniesieniach o działaniach zbrojnych) a spokojem i pewnością (w opisie nowego porządku). Retoryczne napięcie obecne w materiałach numeru specjalnego oddaje przełomowość opisywanej rzeczywistości, a jednocześnie świadczy o podjętej przez redakcję próbie utrzymania realizowanej w periodyku strategii informacyjnej, o dążeniu do uprzywilejowania dyskursu porządku.

Refine search results