Search results

1

Działania Wojsk Wewnętrznych na Rzeszowszczyźnie (luty – kwiecień 1945)

100%

Kowalczyk J.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2021

|

issue 19

15-55

EN

In late November and early December 1944, the Internal Troops (WW), which were subordinate to the Department of Public Security, were created. The formation was intended mainly to fight against the Polish independence underground. At the end of January 1945, the 4th company of the 1st Operational Battalion WW arrived in Rzeszów and was assigned to the disposal of the head of the Voivodeship Office of Public Security, Lieutenant Longin Kołarz. In March 1945, based on the 4th company, the 2nd Independent Operational Battalion WW was created.On 26 March 1945, the Internal Troops were reorganised into the InternalSecurity Corps (KBW). The WW/KBW operations, which were conducted from February to April 1945 on the territory of the Lubaczów district, were aimed mainly at the Ukrainian Insurgent Army (UPA). Many soldiers did not accept the communist authorities and the role of the formation, to which they were conscripted. In the second half of April 1945, there were mass desertions from the KBW units stationed in the Rzeszów region. In total, 896 soldiers left the barracks at Lubaczów and Górno. Most deserters joined the units of the independence underground.

PL

Na przełomie listopada i grudnia 1944 r. utworzone zostały Wojska Wewnętrzne (WW), które podlegały Resortowi Bezpieczeństwa Publicznego. Formacja ta przeznaczona była głównie do walki z polskim podziemiem niepodległościowym. Pod koniec stycznia 1945 r. do Rzeszowa przybyła 4 kompania 1 Batalionu Operacyjnego WW, która została przydzielona do dyspozycji kierownika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego por. Longina Kołarza. W marcu 1945 r. na bazie 4 kompanii powstał 2 Samodzielny Batalion Operacyjny WW. 26 marca 1945 r. Wojska Wewnętrzne zostały przeorganizowane w Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW). Działania WW/KBW prowadzone w okresie od lutego do kwietnia 1945 r. na terenie powiatu lubaczowskiego wymierzone były głównie w UPA. Wielu żołnierzy nie akceptowało władzy komunistycznej oraz roli formacji, do której zostali wcieleni. W drugiej połowie kwietnia 1945 r. doszło do masowych dezercji z jednostek KBW stacjonujących na Rzeszowszczyźnie. Koszary w Lubaczowie i Górnie opuściło łącznie 896 żołnierzy. Większość dezerterów przyłączyła się następnie do oddziałów podziemia niepodległościowego.

2

Grupa Operacyjna „Puchaczów” – mechanizm komunistycznej pacyfikacji na przykładzie zapoznanego epizodu akcji „Wisła 1947 roku”

63%

Motyka G.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 1

EN

During the Vistula Operation, an operational group was established to prosecute the Freedom and Independence groups, who at night on 2 to 3 July 1947 at Puchaczów killed 21 people accused of supporting the official authorities. The Puchaczów Operational Group during round-ups in the Włodawa, Chełm, and Lubartów districts, killed several people and detained several hundred more. Some of the families associated with the underground were forcibly displaced to the so-called Western Lands. The activities of the Puchaczów OG show that the basic aim of the Vistula Operation was to strengthen power of the Polish Workers’ Party in post-war Poland.

PL

W czasie akcji „Wisła” powołano grupę operacyjną do ścigania grup WiN, które nocą 2/3 VII 1947 r. w Puchaczowie zabiły 21 osób oskarżonych o popieranie władzy. GO „Puchaczów” w czasie obław w powiatach Włodawa, Chełm i Lubartów zabiła kilkanaście osób i zatrzymała kilkaset kolejnych. Kilka rodzin powiązanych z podziemiem wysiedlono przymusowo na Ziemie Zachodnie. Działania GO „Puchaczów” pokazują, że podstawowym celem akcji „Wisła” było umocnienie władzy PPR w powojennej Polsce.

3

Przez getto warszawskie, bezpiekę wojskową do sportu. Meandry życia prezesa RTS Widzew Łódź Ludwika Sobolewskiego (1925–2008)

63%

Lesiakowski K.

Dzieje Najnowsze

|

2022

|

vol. 54

|

issue 3

191-208

EN

The following text discusses the vicissitudes of Lutek Rozenbaum’s life, known after World War II as Ludwik Sobolewski. He was the founder of the strong and recognisable not only in Poland football club Widzew Łódź. However, the life of this talented sports activist is overshadowed by seven years of service in the security apparatus or, to be more precise, in the Military Information of the Internal Security Corps. There are two other unknown chapters in his biography – his life in and escape from the Warsaw Ghetto and his membership in a partisan unit of the Home Army (Polish: Armia Krajowa, AK).

PL

W poniższym tekście omówiono meandry życia Lutka Rozenbauma, znanego po II wojnie światowej jako Ludwik Sobolewski. Był on twórcą silnej i rozpoznawalnej nie tylko w Polsce drużyny piłkarskiej Widzew Łódź. Na życiorysie tego utalentowanego działacza sportowego ciąży jednak siedem lat służby w aparacie bezpieczeństwa, a dokładniej w Informacji Wojskowej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W jego biografii są jeszcze dwie inne nieznane karty – życie i ucieczka z getta warszawskiego oraz przynależność do oddziału partyzanckiego AK.

4

„Karzące ramię sprawiedliwości” – prokuratorzy tzw. sądów doraźnych białostockiego okręgu sądowego

63%

Maksimiuk D.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2023

|

vol. 22

|

issue 2

297-320

EN

From February to the end of June 1946, the so-called summary courts operated in the Bialystok voivodeship. They ruled under the auspices of the Summary Cases Division of the District Court in Bialystok. During the period in question, they tried 191 people in 104 cases and handed down 100 death sentences. Five military officers formally seconded to common courts acted as public prosecutors in these cases. These were: Major Czesław Łapiński, Captain Alfons Lisewski, Major Antoni Mamroth, 2nd Lieutenant Jerzy Kopyciński and Captain Jan Gutkowski. Although most of them (four) had pre-war legal training, none had the prosecutorial experience. However, before becoming prosecutors in the Bialystok summary department, they had already served in the military prosecutor’s office as assistant prosecutors after the war. After the end of the assignment, all of them, except Lisewski, remained in the structures of the military justice system. Kopyciński, who was the only one who did not have any legal education and did not complete it, he was only an investigating officer until the end of his work in the military prosecutor’s office (until 1952).

PL

Od lutego do końca czerwca 1946 r. na terenie województwa białostockiego funkcjonowały tzw. sądy doraźne. Orzekały one pod szyldem Wydziału do Spraw Doraźnych Sądu Okręgowego w Białymstoku. We wzmiankowanym okresie w 104 rozpatrzonych sprawach osądziły 191 osób i wydały 100 wyroków śmierci. W roli oskarżycieli publicznych wystąpiło w nich pięciu wojskowych oddelegowanych formalnie do sądownictwa powszechnego. Byli to: mjr Czesław Łapiński, kpt. Alfons Lisewski, mjr Antoni Mamroth, ppor. Jerzy Kopyciński oraz kpt. Jan Gutkowski. Choć większość z nich (czterech) legitymowała się przedwojennym wykształceniem prawniczym, żaden nie miał doświadczenia prokuratorskiego. Zanim przybyli w charakterze prokuratorów do białostockiego wydziału doraźnego, po wojnie pełnili już jednak służbę w wojskowej prokuraturze na stanowiskach podprokuratorów. Po zakończeniu delegacji wszyscy z wyjątkiem Lisewskiego pozostali w strukturach wojskowego wymiaru sprawiedliwości. Kopyciński, który jako jedyny nie miał wykształcenia prawniczego i go nie uzupełnił, do końca pracy w wojskowej prokuraturze (do 1952 r.) był tylko oficerem śledczym.

5

Nie tylko likwidacja prowidnyka „Stiaha”. Działania grupy operacyjnej „Lubaczów” w 1947 r.

51%

Motyka G.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2021

|

vol. 37

|

issue 1

523-540

PL

Artykuł przedstawia działalność Grupy Operacyjnej KBW „Lubaczów”, która w 1947 r., po zakończeniu akcji „Wisła”, prowadziła działania przeciwpartyzanckie przeciwko OUN i UPA. W wyniku intensywnych poszukiwań oddziałom KBW udało się w ciągu nieco ponad trzech miesięcy wykryć i zlikwidować ośrodek kierowniczy OUN w Polsce, na czele z krajowym prowidnykiem Jarosławem Staruchem „Stiahem”, jak również wszystkie większe grupy partyzanckie na terenie pow. lubaczowskiego. W ten sposób faktycznie położono kres istnieniu zorganizowanego podziemia ukraińskiego. W oparciu o analizę mało znanych dokumentów archiwalnych autor pokazuje, iż celem KBW nie była jedynie likwidacja podziemia ukraińskiego. Równolegle bowiem prowadzono aresztowania członków polskiego podziemia niepodległościowego, a także czystki personalne w szeregach partii politycznych i organizacji społecznych regionu. Pod egidą KBW stworzono liczne placówki ORMO i wzmocniono powiatowe struktury PPR. Podstawowym celem GO „Lubaczów” było więc umocnienie władzy komunistów w powiecie lubaczowskim.

Refine search results

2 Dzieje Najnowsze

1 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Pamięć i Sprawiedliwość

2 Motyka G.

1 Kowalczyk J.

1 Lesiakowski K.

1 Maksimiuk D.

2 2023

2 2021

1 2020

Działania Wojsk Wewnętrznych na Rzeszowszczyźnie (luty – kwiecień 1945)

Grupa Operacyjna „Puchaczów” – mechanizm komunistycznej pacyfikacji na przykładzie zapoznanego epizodu akcji „Wisła 1947 roku”

Przez getto warszawskie, bezpiekę wojskową do sportu. Meandry życia prezesa RTS Widzew Łódź Ludwika Sobolewskiego (1925–2008)

„Karzące ramię sprawiedliwości” – prokuratorzy tzw. sądów doraźnych białostockiego okręgu sądowego

Nie tylko likwidacja prowidnyka „Stiaha”. Działania grupy operacyjnej „Lubaczów” w 1947 r.