Search results

1

The Hiddenness Argument and the Ground of Its Soundness

100%

Pepliński M.

Roczniki Filozoficzne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

253-290

PL

Argument z ukrycia i podstawa jego trafności Artykuł odwołuje się do argumentu z ukrycia przedstawionego w książce J. L. Schellenberga The Hiddenness Argument i wyrażanych tam poglądów filozoficznych, które stanowią kontekst dla zrozumienia tego argumentu. Twierdzi się tu, że przesłanki (1) i (2) argumentu nie są odpowiednio uzasadnione. Schellenberg nie wykazał, że posiadamy wiedzę niezbędną do uznania tych przesłanek za prawdziwe. Wątpliwości budzą jego uzasadnienia odnoszące się do relacji między ludźmi. Artykuł zawiera argument, że Schellenberg powinien uzasadnić swoje kluczowe twierdzenie, że Bóg dysponuje zasobami, aby pogodzić możliwe konsekwencje otwartości na relację z ograniczonymi osobami, czyniąc je kompatybilnymi z rozkwitem wszystkich zainteresowanych i wszelkich relacji, które mogą zaistnieć między nimi. Na końcu tekstu proponuję potraktować ten argument jako odrzucenie idei antropomorficznego Boga.

EN

The paper refers to the argument from hiddenness as presented in John Schellenberg’s book The Hiddenness Argument and the philosophical views expressed there, making this argument understandable. It is argued that conditionals (1) and (2) are not adequately grounded. Schellenberg has not shown that we have the knowledge necessary to accept the premises as true. His justifications referring to relations between people raise doubts. The paper includes an argument that Schellenberg should substantiate its key claim that God has the resources to accommodate the possible consequences of openness to a relationship with finite persons, making them compatible with the flourishing of all concerned and of any relationship that may come to exist between them. At the end of the text, I propose to treat the argument as a rejection of an anthropomorphic God.

2

Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion

100%

Biłgorajski P.

Roczniki Filozoficzne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

291-304

PL

Ultymizm – filozofia, która chce być religią Ultymizm to pogląd, wedle którego istnieje metafizycznie i aksjologicznie ostateczna rzeczywistość, w stosunku do której możliwe jest osiągnięcie ostatecznego dobra. J. L. Schellenberg uważa, że ultymizm jest podstawą każdej religii, podczas gdy różnice między religiami wynikają z różnych poglądów na to, jaka jest natura rzeczywistości ostatecznej. Schellenberg próbuje wykazać, że jeśli w religii jest postęp, to najrozsądniej jest założyć, że jesteśmy dopiero na początku badania rzeczywistości ostatecznej. Celem artykułu jest wykazanie, że można podnosić zastrzeżenia epistemologiczne i metodologiczne wobec ultymizmu. Prezentuję argument epistemologiczny, wskazujący na poznawcze ograniczenia wyobraźni, oraz argument metodologiczny, kwestionujący wykonalność projektu Schellenberga.

EN

Ultimism is the view that there is a metaphysically and axiologically ultimate reality in relation to which it is possible to achieve the ultimate good. John Schellenberg believes that ultimism is the backbone of every religion, while the differences between religions arise from different views of what the nature of the ultimate is. Schellenberg tries to show that if there is progress in religion, then it is most reasonable to assume that we are only at the beginning of the inquiry into the ultimate. The aim of the paper is to show that epistemological and methodological objections can be raised against ultimism. It will present an epistemological argument, pointing to the cognitive limitations of imagination, and a methodological argument, questioning the feasibility of Schellenberg’s project.

3

How to Be a Christian Ultimist? On Three Lessons J. L. Schellenberg and the Christian Theist Can Learn from Each Other

75%

Wojtysiak J.

Roczniki Filozoficzne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

215-229

PL

Jak być chrześcijańskim ultymistą? O trzech lekcjach, których mogą sobie wzajemnie udzielić j. L. Schellenberg i chrześcijański teista W niniejszym tekście – dyskutując z J. L. Schellenbergiem – rozwijam stanowisko, które nazywam chrześcijańskim ultymizmem. Stanowisko to znajduje się pomiędzy prostym ultymizmem Schellenberga a tradycyjnym chrześcijańskim teizmem. Chrześcijański ultymizm jest bardziej apofatyczny niż personalistyczny, choć wyraźniej akcentuje występowanie w Ostatecznej Rzeczywistości elementu ponad-osobowego i komunikacyjnego. Proponowane stanowisko jest oporne na filozoficzną wersję argumentu ze skrytości, ale musi się zmierzyć z teologicznym problemem braku powszechnego dostępu do chrześcijańskiego objawienia. Schellenbergowska idea głębokiego czasu nasila ten problem, ale również dostarcza narzędzi do jego rozwiązania: świadomość głębokiego czasu nie pozwala nam wyrokować o przyszłości, ale pozwala mieć nadzieję na objawienie dostępne dla wszystkich w eschatologicznym końcu czasu.

EN

In this text, in discussion with J. L. Schellenberg, I develop a position that I call Christian ultimism. This position lies between Schellenberg’s simple ultimism and traditional Christian theism. Christian ultimism is more apophatic than personalistic, though it more clearly emphasizes the presence of a supra-personal and communicative element in the Ultimate Reality. The proposed position is resistant to a philosophical version of the hiddenness argument, but it must answer to the challenge of the theological problem of the lack of universal access to Christian revelation. Schellenberg’s idea of deep time both magnifies this problem and provides the tools for solving it: the awareness of deep time does not allow us to judge the future, but it does allow us to hope for a revelation accessible to all at the eschatological end of time.

4

Benevolence or Mercy? The Problem with the First Premise of the Hiddenness Argument

75%

Mordarski R.

Roczniki Filozoficzne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

123-139

PL

Dobroczynność czy miłosierdzie? Problem pierwszej przesłanki argumentu z ukrytości Pierwsza przesłanka J. L. Schellenberga argumentu z ukrytości zrównuje miłość Boga z pozytywnym stosunkiem do człowieka. Aby zilustrować tę relację, posłużono się ludzkim modelem miłości rodzicielskiej, opartym na standardach współczesnego amerykańskiego liberalnego świata, a nie na standardach biblijnych. W rezultacie przypisujemy Bogu wąsko rozumiany horyzontalny stosunek do ludzi, który jest zupełnie obcy pojmowaniu miłości wypracowanemu w tradycji chrześcijańskiej. Kiedy odwołamy się do klasycznego teizmu, który uznawał miłość za centralny przymiot Boga, zobaczymy, że należy ją rozumieć w modelu wertykalnym, polegającym na ofiarowaniu dobra i miłosierdzia (łaski). Takie rozumienie podważa teizm dobroczynności i zastępuje go teizmem miłosierdzia (łaski). Dzięki temu okazuje się, że pierwsza przesłanka argumentu z ukrytości jest bardzo wątpliwa, a cały argument wymaga znaczącej rewizji.

EN

The first premise of J. L. Schellenberg’s Hiddenness Argument equates God’s love with a positive relationship to human beings. To illustrate this relationship, the human model of parental love is used, based on the standards of the modern American liberal world, not on the biblical standard. As a result, we attribute to God a narrowly understood horizontal relationship towards people, which is completely alien to the understanding of love developed in the Christian tradition. When we refer to the classical theism that recognized love as the central attribute of God, we will see that it should be understood in a vertical model, consisting in the offering of good and mercy. This understanding undermines the benevolent theism and replaces it with the merciful theism or theism of mercy. Ultimately, this makes the first premise of the Hiddenness Argument very questionable and the whole argument calls for a significant revision.

5

Fakt wiary czy wielki fakt wiary? Uwagi do książki Jacka Wojtysiaka Między ukryciem a jawnością

73%

Dobrzeniecki M.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 4

95-108

EN

John L. Schellenberg, the author of the hiddenness argument, argues that if God existed, there would be no genuine nonbelievers. In his latest book, Jacek Wojtysiak states that a theist can reverse this reasoning and say that if God did not exist, there would be no genuine believers. He not only concludes that there are believers, it can be assumed that there are many more of them than nonbelievers. Thus, he can state the existence of the great fact of faith, against which the atheist is doubly helpless: firstly, he cannot explain it, and secondly, he is unable to present a parallel argument for atheism. In my article, I analyze the part of Wojtysiak’s book that is devoted to these issues and I come to the conclusion that an atheist is in a better position than the Polish philosopher suggests.

PL

John L. Schellenberg, autor argumentu z ukrytości, twierdzi, że gdyby Bóg istniał, to nie istnieliby rzetelnie niewierzący. W swej najnowszej książce Jacek Wojtysiak stwierdza, że teista może odwrócić to rozumowanie i stwierdzić, że gdyby Bóg nie istniał, to nie istnieliby rzetelnie wierzący. Dochodzi on nie tylko do wniosku, że wierzący istnieją, lecz jeszcze, że można przypuszczać, iż jest ich znacznie więcej niż niewierzących. Może zatem stwierdzić istnienie wielkiego faktu wiary, wobec którego ateista jest podwójnie bezradny: po pierwsze, nie umie go wyjaśnić, a po drugie – nie jest w stanie przedstawić paralelnego argumentu za ateizmem. W swoim artykule analizuję tę część książki J. Wojtysiaka, która jest poświęcona tym zagadnieniom i dochodzę do wniosku, że ateista jednak znajduje się lepszym położeniu, niż sugeruje to polski filozof.

6

Czy niepojętość Boga tłumaczy jego ukrycie? Refleksja z punktu widzenia teizmu personalistycznego

72%

Dobrzeniecki M.

Roczniki Filozoficzne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 2

59-75

PL

Jeden z kontrargumentów do argumentu z ukrycia Boga, który zyskuje popularność w ostatnich latach, odnosi się do niepojętości Boga. Jeśli Bóg jest transcendentny, twierdzą zwolennicy tego argumentu (tj. Michael Rea i Roger Pouivet), to nie wiemy, czy Boska miłość wyraża się w otwarciu na osobiste relacje ze skończonymi istotami, jak twierdzi pierwsza przesłanka argumentu o ukrytości. Oskarżają J. L. Schellenberga o kształtowanie koncepcji Boga na wzór współczesnych koncepcji człowieka. W odpowiedzi wskazuję na fakt, że chociaż w pismach Schellenberga istnieje niebezpieczeństwo antropomorfizmu, personalistyczny teizm musi zaakceptować pierwszą przesłankę argumentu z ukrycia. Uzasadniam swoją tezę, odwołując się do zasady scholastycznej, która pozwala przypisać Bogu wszystkie doskonałości, i argumentując na rzecz tezy, że osobowość (rozumiana w kategoriach racjonalności i wolności) jest jedną z doskonałości.

EN

One of the counterarguments to the hiddenness argument that gains the popularity in the recent years refers to the inconceivability of God. If God is transcendent, state the proponents of the argument (i. e. Michael Rea and Roger Pouivet), then we do not know if the divine love is expressed in the openness to personal relationships with finite beings, as the first premise of the hiddenness argument claims. They accuse J. L. Schellenberg of shaping the concept of God on the model of modern concepts of person. In response I am indicating at the fact that even though there is a danger of anthropomorphism in Schellenberg’s writings, personalistic theism is bound to accept the first premise of the hiddenness argument. I justify my thesis by referring to the scholastic principle that allows to attribute to God all perfections and by arguing in favour of the thesis that personhood (understood in terms of rationality and freedom) is one of the perfections.

7

Wiara, wątpliwości i tajemnica Wcielenia. Uwagi na marginesie książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga

58%

Pepliński M.

Roczniki Filozoficzne

|

2023

|

vol. 71

|

issue 1

413-436

EN

This paper concerns an important and exciting book by Marek Dobrzeniecki Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga [Hiddenness and the Incarnation: A Theistic Response to John L. Schellenberg’s Argument for Divine Nonexistence]. After a brief discussion of the content of the book’s chapters, critical remarks are presented. They concern the adopted method and approach to Schellenberg’s philosophy in general and the argument from hiddenness in particular. The conceptual framework serving as a typologization of the propositional dimension of the phenomenon of theistic belief/faith is dubious and requires in-depth research. It is worth considering the possibility of asymmetry of the attitudes of belief/faith and unbelief, which requires consideration in the reasoning whose legitimacy would assume the transfer of features from one to the other and the negation functor. Regarding the voluntarism of belief in God, the paper suggests that extreme, purely intellectual, and purely volitional positions should be considered, as well as moderate and mixed ones. It is argued extensively that Dobrzeniecki’s criticism against the arguments of Rea and Mourad is not conclusive. Just the possibility of voluntariness of disbelief undermines the validity of Schellenberg’s argument and should therefore be ruled out as much as possible. The paper suggests supplementing Dobrzeniecki’s approach with a ‘trans-paradigmatic’ approach consisting of external criticism, which, in the light of Schellenberg’s arguments being probably incompatible with the described phenomenon of religious belief in God, leads to a modification of the theoretical apparatus of Schellenberg’s paradigm. Such a modification deprives the latter’s argument of justification.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy ważnej i interesującej książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga. Po krótkim omówieniu zawartości poszczególnych rozdziałów książki prezentuję swoje uwagi krytyczne. Dotyczą one przyjętej metody i podejścia do filozofii Schellenberga w ogólności, a argumentu z ukrytości w szczególności. Wątpliwa i wymagająca pogłębionego badania jest siatka pojęciowa pełniąca funkcję typologizacji propozycjonalnego wymiaru fenomenu wiary teistycznej. Warta rozważania jest możliwość niesymetryczności postaw wiary i niewiary, co wymaga uwzględnienia w rozumowaniach, których zasadność zakładałaby przenoszenie cech z jednej na drugą oraz funktora negacji. W sprawie woluntaryzmu wiary w Boga sugeruję, że należy rozpatrywać nie tylko stanowiska skrajne, czysto intelektualistyczne i czysto wolicjonalne, ale także u miarkowane i mieszane. Argumentuję szeroko, że krytyka Dobrzenieckiego skierowana przeciwko argumentom Rea i Mourada nie jest konkluzywna. Argumentuję, że samo możliwość woluntarności niewiary podważa zasadność argumentu Schellenberga i dlatego powinna ona być wykluczona w sposób maksymalnie możliwie uzasadniony. Sugeruję uzupełnienie podejścia Dobrzenieckiego o podejście ‘transparadygmatyczne’ polegające na rodzaju krytyki zewnętrznej, która w świetle nieprzystawania argumentacji Schellenberga do opisywanego fenomenu prowadzi do modyfikacji aparatu teoretycznego paradygmatu Schellenberga. Taka modyfikacja odbiera argumentowi tego ostatniego moc uzasadniającą.

Refine search results

7 Roczniki Filozoficzne

2 Dobrzeniecki M.

2 Pepliński M.

1 Biłgorajski P.

1 Mordarski R.

1 Wojtysiak J.

2 2023

4 2021

1 2019

The Hiddenness Argument and the Ground of Its Soundness

Ultimism: A Philosophy That Wants to Be a Religion

How to Be a Christian Ultimist? On Three Lessons J. L. Schellenberg and the Christian Theist Can Learn from Each Other

Benevolence or Mercy? The Problem with the First Premise of the Hiddenness Argument

Fakt wiary czy wielki fakt wiary? Uwagi do książki Jacka Wojtysiaka Między ukryciem a jawnością

Czy niepojętość Boga tłumaczy jego ukrycie? Refleksja z punktu widzenia teizmu personalistycznego

Wiara, wątpliwości i tajemnica Wcielenia. Uwagi na marginesie książki Marka Dobrzenieckiego Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga