Search results

1

Krótka historia „O!” (wokół utworu Julii Hartwig)

100%

Sadowski W.

Pamiętnik Literacki

|

2018

|

vol. 109

|

issue 3

125-143

PL

Artykuł przedstawia główne etapy ewolucyjne wykrzyknienia „O!” w poezji europejskiej od starożytności do współczesności. Pretekstem jest utwór Julii Hartwig O!, w którym „O” jest zarówno elementem inicjalnym tekstu właściwego, jak i jedynym słowem w tytule. Artykuł można też czytać odwrotnie: traktując analizę "O!" Julii Hartwig jako temat główny, którego pre-tekstem jest repertuar znaczeń i funkcji „O” utrwalonych w tradycji literackiej. Wskazane zostają warianty semantyczne „O” w literaturze greckiej i łacińskiej, wywodzące się z podziału na dwie funkcje: zwrotu do adresata i zwrotu do nadadresata. Następnie podany jest zarys procesu autonomizacji „O” względem języków narodowych, w wyniku którego wyraz ten stał się międzynarodowym leksemem języka poetyckiego. Materiał egzemplifikacyjny pochodzi z literatur angielskiej, francuskiej, niemieckiej, polskiej, prowansalskiej i włoskiej.

EN

The paper presents the main evolutionary stages of the exclamation “O!” in European poetry from antiquity to modern times. A pretext for the research is Julia Hartwig’s poem “O!” in which “O” is both an initial element of the proper text and the sole word in the title. However, the article can also be read otherwise, in which case the analysis of Hartwig’s "O!" is considered as the main topic whereas the repertoire of meanings and functions of “O”, as preserved in the literary tradition, serves as its pre-text. Semantic variants of “O!” in Greek and Latin literature are also indicated and seen as variants derived from a division into two functions, namely an appeal to the addressee, and an appeal to the superaddressee. Next follows an outline of a process through which autonomy from national languages was granted to “O!,” thanks to which the word became an international lexeme of poetic language. The illustrative material is taken from English, French, German, Italian, Polish, and Provençal literatures.

2

Julia Hartwig słucha dzieł luterańskich kompozytorów. O wierszach: Kantata Schütza i Kantata Bacha

100%

Wiśniewski J.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2017

|

vol. 60

|

issue 4 (124)

97-109

PL

The poems by Julia Hartwig, Schütz’s Cantata from the volume Obcowanie (1987) and Bach’s Cantata from Czułość (1992), constitute a poetic record of the reception of ancient musical works (which are gaining more and more popularity in modern times). The poet is interested in cantatas by Schütz i Bach — religious works of art of two baroque composers from 17th and 18th century, whose artistic activity was strictly connected with Lutheran spirituality and liturgy. For the poet these cantatas are not only the source of aesthetic experience. Its reception (most probably from the radio, recordings or concerts) becomes a great inspiration for existential and religious reflections. It also makes the poet recognise their uniqueness: as being examples of theocentric art and deep religiousness of their composers, these cantatas reveal the ability to harmonise the human psyche, and consequently they seem to be a perfect art form.

3

Przekłady amerykańskie Julii Hartwig. Peryferie i parafernalia

89%

Rajewska E.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2020

|

vol. 10

|

issue 1

47-62

EN

The author discusses a new feature, which develops in Julia Hartwig’s poetry after her several visits to the States in the years 1970-1974 and her immediate introduction to the American verse - through reading and translating. In Hartwig’s poetry, new mundane lyrical situations appear and her verse becomes much more concrete, but also voyeuristic. Some analyses of excerpts from her Dziennik amerykański [American Diary] and Wiersze amerykańskie [Americana] are provided, as well as of The Young Housewife by William Carlos Williams in Polish translations done by Hartwig, Piotr Sommer, and Stanisław Barańczak.

PL

Autorka opisuje nowy rys, który pojawił się w liryce Julii Hartwig po tym, jak począwszy od lat 70. XX wieku, odbyła kilka dłuższych i krótszych wizyt w Stanach Zjednoczonych, gdzie zaczęła czytać i tłumaczyć poezję amerykańską. W poezji Hartwig pojawiły się nowe, bardziej przyziemne sytuacje liryczne, a sama poezja stała się bardziej nasycona konkretem, choć także voyeurystyczna. W artykule zostają przywołane i zinterpretowane wyimki z Dziennika amerykańskiego oraz Wierszy amerykańskich Hartwig, a także liryk Williama Carlosa Williamsa The Young Housewife w oryginale i przekładach Hartwig, Piotra Sommera i Stanisława Barańczaka.

4

Starość (nie)wypowiedziana w późnej twórczości Julii Hartwig

89%

Czerska T.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2014

|

issue 1(2)

163–174

PL

Przedmiotem artykułu jest prześledzenie tematu starości w późnej twórczości Julii Hartwig. Punktem wyjścia jest odwołanie do prac badawczych podejmujących temat starości, topos Starego Poety oraz postać Starej Poetki. Celem artykułu jest szukanie odpowiedzi na następujące pytania: czy zapiski z Dziennika potwierdzają obserwacje dotyczące liryki jego autorki? Czy może pokazują inne oblicze poetki? Czy w dzienniku pojawia się ta osobista perspektywa, na której nieobecność w liryce wskazują badaczki? Wreszcie, jak obraz starości w dziennikach Julii Hartwig wygląda na tle innych polskich diarystek?

EN

The subject of this article is to trace the theme of old age in the late works of Julia Hartwig. The starting point is the reference to the research work taking about old age, the topos of the Old Poet and the figure of the Old Poetess. The purpose of this article is to look for answers to the following questions: is the diary similar to the poems by Julia Hartwig? Can it show the other face of the Julia Hartwig? Does the diary reveal a personal perspective, claimed by many scholars to be absent in her poetry? Finally, how does the image of old age in the diary of Julia Hartwig look in comparison toother Polish women’ diaries?

5

„Poezja metafizycznych pytań”

88%

Dutka E.

Śląskie Studia Polonistyczne

|

2015

|

issue 2(7)

249-257

EN

The review offers a presentation of Marta Flakowicz-Szczyrba’s book Dowód na istnienie. Poezja Julii Hartwig wobec egzystencji i sztuki [A Proof of Existence. Julia Hartwig’s Poetry on Existence and Art], where the lyric oeuvre of the famous poet is placed within the „poetry of metaphysical question.” A particular attention is given to a hermeneutic way of reading the works of the author of Zobaczone [Seen] and to the use of such categories as epiphany, empathy, ekphrasis, apocatastasis in the course of the analysis.

6

Odnaleziony klucz

87%

Stankowka A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2010

|

issue 17

191-201

EN

Poetycka antropologia Julii Hartwig [Julia Hartwig’s poetic anthropology] written by Marcin Terlecki is a book that fills the yawning gap in our literary understanding of the twentieth century Polish poetry and constitutes the first attempt at a comprehensive and detailed presentation of the lyrical works by J. Hartwig. The modern collection in which the work appears allow M. Terlecki to reveal the poetess’ fundamental insights dominating and underlying her world outlook and epistemological views. This, in turn, puts him in a position to give an explanation to the logic embedded in the evolution under scrutiny. M. Terlecki convincingly supports his own argument concerning J. Hartwig’s poetic reception of the world proving the thesis that its fundamentals are deeply rooted in the anthropological perspective. Terlecki differentiates the latter into three basic categories. First, there is “strangeness/alienation”, which results in the need for self-definition (determination of one’s nature and basic qualities). Then, “identity”, whose reflection turns out to be not only what is different in its external shape, but also what is different inside - within the plane of one’s own culture, biography and personality. And, finally, “empathy”, born out of questions on a feasibility of contact with what is different, alien and absent. The three categories, connected by the logic of anthropological vision, are presented as basic and fundamental for the subsequent stages in Hartwig’s poetical output. At the same time, they reveal themselves as axes of anthropological reading material provided by the author - for the discussed book is the author’s own research project on “poetic anthropology”.

7

Doświadczenia translatorskie według Julii Hartwig

87%

Dudka E.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

125-144

EN

The article examines the role of translation in the literary output of Polish writer Julia Hartwig. An esteemed translator of French and American poetry, Hartwig treated her work in this capacity as an important element of her own artistic and readerly formation. The analyses carried out in the article show that she succeeded in finding her own individual style of translation, and that the latter can be described by means of such figures as alchemy, mirror-image, moving house, encounter and conversation.

PL

W pracy zwrócono uwagę na doświadczenia związane z przekładami w dorobku artystycznym Julii Hartwig. Poetka była cenioną tłumaczką poezji francuskiej i amerykańskiej. Przekłady okazały się dla niej ważnym doświadczeniem lekturowym i formacyjnym, a także warsztatowym – powstawały równolegle do twórczości własnej, ale i ściśle wiązały się z biografią artystki. Rozproszone po różnych utworach komentarze do własnej pracy i dokonań innych tłumaczy, a także uwagi na temat istoty, znaczenia i roli przekładu przekonują, że jest to ważna część dorobku artystycznego Julii Hartwig. Przeprowadzona w artykule analiza zgromadzonych materiałów pozwoliła sformułować wnioski na temat warsztatu tłumaczki-poetki i jej stylu przekładu, który oddają takie metafory, jak: alchemia, odbicie, zwierciadło, przeprowadzka, spotkanie, rozmowa.

8

Hartwig przestrzennie. Recenzja książki Elżbiety Dutki „Centra, prowincje, zaułki. Twórczość Julii Hartwig jako auto/bio/geo/grafia”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2016

87%

Gałczyńska E.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2018

|

issue 7

339-345

EN

Auto/bio/geo/graphics forms a creative and original interpretive lens of the author of the book, which looks at individual volumes, poems and texts about art by Julia Hartwig. Space assigned to the eponymous center, province and backstreets becomes the compositional frame, allowing for a smooth narration. These spatial references function as the compositional key of the book divided into three segments: France - a nostalgic center, America - the everyday life province and Poland – backstreets of history and memory, in which, in specific examples of works, each time a space and its transformations are accounted for.

PL

Auto/bio/geo/grafia jest twórczą i niebanalną soczewką interpretacyjną autorki książki, która przygląda się poszczególnym tomom, wierszom i tekstom o sztuce autorstwa Julii Hartwig. Ramą kompozycyjną, która pozwala na prowadzenie płynnej narracji, staje się przestrzeń, przypisana do tytułowego centrum, prowincji i zaułka. Wspomniane odniesienia przestrzenne funkcjonują jako klucz kompozycyjny książki podzielonej na trzy segmenty: Francja – nostalgiczne centrum, Ameryka – prowincja codzienności oraz Polska – zaułki historii i pamięci, w ramach których, w konkretnych przykładach utworów, każdorazowo zostaje zauważona spacja i łączące się z nią przemiany.

9

Julia Hartwig i „studia osobowe”

76%

Dynkowska J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 52

|

issue 1

163-177

EN

This paper discusses Julia Hartwig’s poetic texts in which she focuses on the prominent classical and pop musicians (composers as well as performers, such as Ludwig van Beethoven and Janis Joplin). In Tomasz Cyz’s interview with Hartwig, she claims that “the origin, creation and the performance of music is always more interesting than the humanity”. However, it appears that in her poems, Hartwig is in fact more interested in musicians’ humanity, their behavior and various features which usually seem to be neglected when those great musicians’ work is appreciated. In this article, I am examine the construction and purpose of Hartwig’s “case studies”.

PL

Artykuł dotyczy muzyki w poezji Julii Hartwig, a przede wszystkim tekstów, w których autorka skupia się na postaciach wybitnych kompozytorów oraz wykonawców muzyki klasycznej i rozrywkowej (m.in. Ludwig van Beethoven czy Janis Joplin). Chociaż Hartwig w jednym z wywiadów wspomina o tym, że „muzyka – jej źródło, jej tworzenie, wykonanie – jest zawsze ciekawsze niż człowieczeństwo”, wydaje się, że w swych utworach autorka poświęca więcej uwagi właśnie „człowieczeństwu” opisywanych muzyków, zachowaniom i cechom, o których nie myśli się zazwyczaj podczas kontaktu z ich dziełami lub interpretacjami wykonawczymi tych dzieł. W tekście próbuję, po pierwsze, sprawdzić, w jaki sposób te swoiste poetyckie „studia osobowe” są konstruowane i do czego służą Julii Hartwig, po drugie zaś – rozważyć, czy i w jakim stopniu sporządzane przez poetkę specyficzne portrety artystów zbliżają do nich oraz ich twórczości.

10

„A jednak oczyma / [m]oimi patrzycie...”. O doświadczeniu sztuki w doświadczaniu przestrzeni

75%

Dynkowska J.

Białostockie Studia Literaturoznawcze

|

2017

|

vol. 11

EN

The paper discusses specific literary form of the cultural prefiguration of spatial perception – seeing landscapes and other spaces through the filter of one’s experience of art. In the examined texts by Jacek Dehnel’s and in Julia Hartwig’s poems spaces perceived by the subject are juxtaposed and correlated with the afterimages of masterpiece paintings or memorable and identifiable styles of various artists.

11

Autotematyzm out of the blue. Kilka uwag o poezji Julii Hartwig na marginesie wiersza Reprymenda

71%

Grądziel-Wójcik J.

Przestrzenie Teorii

|

2022

|

issue 38

219-232

EN

The article discusses different variants of metareflection in Julia Hartwig’s poetry, situating them against the background of a comprehensive concept of the poet’s work. The analysis of her poem Reprymenda [Reprimand] gives rise to a proposal of authotematism specific to Hartwig’s poetry, here called ‘out of the blue’ autothematism and contrasted with the concept of avant-garde poetry. This metapoetic formula is then extended to other texts in the volume Jasne niejasne [Bright Unclear], in which the mimetic aspect of literature in particular is problematised and the ethical dimension of Hartwig’s oeuvre is highlighted.

12

Jak podchodzić do „poezji jako rodzaju uwagi”?

63%

Gumbrecht H. U.

Forum Poetyki

|

2016

|

issue 3

42-53

EN

Szkic z pogranicza historii literatury i krytyki przekładu koncentruje się na Poetry – programowym wierszu wybitnej amerykańskiej modernistki Marianne Moore. Zasygnalizowane w nim zostają najważniejsze interpretacyjne zagadki utworu, w tym podjęta przez autorkę próba zobrazowania „niewyrażalnej” z natury rzeczy istoty poezji i fenomenu jej działania. Tajemnica poezji i wiersza Moore zostaje zilustrowana krytyczną analizą przekładów Poetry autorstwa polskich tłumaczy: Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Prokopa, Julii Hartwig, Stanisława Barańczaka i Ludmiły Marjańskiej, które są wraz z oryginałem przytoczone w aneksie.

PL

Publikujemy jeden z ważniejszych tekstów poetologicznych Hansa Ulricha Gumbrechta, w którym pokazał, jak pewne formalne aspekty poezji umożliwiają nieoczekiwane doświadczenia temporalne. Oto podczas lektury konkretnego wiersza pod wpływem prozodii czas staje w miejscu, a przeszła chwila staje się na nowo obecna. Gumbrecht łączy swoje rozpoznanie z sytuacją współczesnych czytelniczek i czytelników literatury, którzy, jak zauważa, zamieszkują od jakiegoś czasu osobliwą, rozszerzającą się teraźniejszość. Doświadczenia takie jak lektura wiersza dają punkt zaczepienia ich życiu, stając się „czymś małym, pozwalającym (…) utrzymywać się w świecie powszechnej przygodności, czasowej mobilizacji i przestrzennej nieostrości.

13

Ta niedorzeczność, poezja – arspoetyka momentalna Marianne Moore w polskich przekładach

55%

Rajewska E.

Forum Poetyki

|

2016

|

issue 3

54-63

EN

This essay combining literary history and translation criticism focuses on “Poetry,” the programmatic poem by outstanding American modernist poet Marianne Moore. It draws the reader’s attention to the most important interpretative issues in the work, including the poet’s attempt to enunciate the basically “inexpressible” essence of poetry and phenomenon of its functioning. The mystery of poetry and of Moore’s poem are illustrated through a critical analysis of Polish translations by the following translators: Jarosław Mark Rymkiewicz, Jan Prokop, Julia Hartwig, Stanisław Barańczak, and Ludmiła Marjańska, which are provided in an appendix together with the original.

PL

Szkic z pogranicza historii literatury i krytyki przekładu koncentruje się na Poetry – programowym wierszu wybitnej amerykańskiej modernistki Marianne Moore. Zasygnalizowane w nim zostają najważniejsze interpretacyjne zagadki utworu, w tym podjęta przez autorkę próba zobrazowania „niewyrażalnej” z natury rzeczy istoty poezji i fenomenu jej działania. Tajemnica poezji i wiersza Moore zostaje zilustrowana krytyczną analizą przekładów Poetry autorstwa polskich tłumaczy: Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Prokopa, Julii Hartwig, Stanisława Barańczaka i Ludmiły Marjańskiej, które są wraz z oryginałem przytoczone w aneksie.

14

Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny

55%

Grądziel-Wójcik J.

Forum Poetyki

|

2020

|

issue 20

34-49

EN

The article discusses autothematic description as a technique of metapoetic reflection. On the one hand, it is analyzed in the context of the structuralist theory of description and on the other hand, in the context of poetry by women, where meta-reflection is an important but underresearched phenomenon. Many poets use autothematic writing not because they want to problematize the poetic medium, which is to create Barthes’s “reality effect,” but because they want to construct their individual epistemological projects and inform the speaking “I.” I analyze poems by Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Bogumiła Latawiec and Halina Poświatowska and interpret a poem by Joanna Pollakówna anew.

PL

W artykule wyodrębniony zostaje opis autotematyczny jako technika metapoetyckiej refleksji, z jednej strony odniesiona do strukturalistycznej teorii opisu, z drugiej – do praktyki poetyckiej kobiet, w której metarefleksja jest ważnym, ale niedostatecznie omówionym zjawiskiem. Stosowane przez poetki zabiegi autotematyczne nakierowane są często nie tyle na problematyzowanie poetyckiego medium, mającego wywołać Barthes’owski „efekt rzeczywistości”, ile na samopoznanie podmiotu i konstruowanie indywidualnych projektów epistemologicznych. Przykładowo przywołana zostaje poezja Wisławy Szymborskiej, Julii Hartwig, Bogumiły Latawiec i Haliny Poświatowskiej, a osobną interpretację zyskuje wiersz Joanny Pollakówny.

15

[Rev.:] Zofia Zarębianka, Czytanie sacrum, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Instytut Wydawniczy „Maximum”, Kraków-Rzym 2008, 18 s., seria: Myśli ocalone. Seria Filozoficzno-Humanistyczna, pod redakcją Tadeusza Sławka, tom V.

32%

Tytko M. M.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 1(1)

141-144

EN

An author is a Polish professor of literature at the Jagiellonian Unversity in Cracow. The author shows in her book entitled The Reading "Sacred" some essays on literature and "sacred", especially she describes some Polish poetry and prose and literary letters from 20th century. She focuses on the problem hermeneutics of a text, comparatistics of literature and methodology of literature. There are many chapters on theme Polish poetry or prose, e.g. about such authors as Stanisław Barańczak, Teresa Ferenc, Konstanty Ildefons Gałczyński, Julia Hartwig, Zbigniew Herbert, Zbigniew Jankowski, Wojciech Kudyba, Maria Kuncewiczowa, Czesław Miłosz, Joanna Pollakówna, Tadeusz Różewicz, Wisława Szymborska, Marcin Świetlicki, Jan Twardowski, Karol Wojtyła, Adam Zagajewski. There are some essays about foreign (e.g. French, German, Russian) authors of literature in the context of ‘sacred’: Paul Auster, Georges Bernanos, Josif Brodski, Hermann Hesse, Thomas Merton, Rainer Maria Rilke.

Refine search results

Krótka historia „O!” (wokół utworu Julii Hartwig)

Julia Hartwig słucha dzieł luterańskich kompozytorów. O wierszach: Kantata Schütza i Kantata Bacha

Przekłady amerykańskie Julii Hartwig. Peryferie i parafernalia

Starość (nie)wypowiedziana w późnej twórczości Julii Hartwig

„Poezja metafizycznych pytań”

Odnaleziony klucz

Doświadczenia translatorskie według Julii Hartwig

Hartwig przestrzennie. Recenzja książki Elżbiety Dutki „Centra, prowincje, zaułki. Twórczość Julii Hartwig jako auto/bio/geo/grafia”, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2016

Julia Hartwig i „studia osobowe”

„A jednak oczyma / [m]oimi patrzycie...”. O doświadczeniu sztuki w doświadczaniu przestrzeni

Autotematyzm out of the blue. Kilka uwag o poezji Julii Hartwig na marginesie wiersza Reprymenda

Jak podchodzić do „poezji jako rodzaju uwagi”?

Ta niedorzeczność, poezja – arspoetyka momentalna Marianne Moore w polskich przekładach

Opis autotematyczny na przykładzie poezji kobiet. Przypadek Joanny Pollakówny

[Rev.:] Zofia Zarębianka, Czytanie sacrum, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Instytut Wydawniczy „Maximum”, Kraków-Rzym 2008, 18 s., seria: Myśli ocalone. Seria Filozoficzno-Humanistyczna, pod redakcją Tadeusza Sławka, tom V.