Search results

1

Domniemany traktat Kaspra Drużbickiego SJ Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci w zbiorach cysterek trzebnickich

100%

Sutowicz A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2020

|

vol. 133

147-178

EN

In the former library of the Cistercian abbey in Trzebnica in t he Lower Silesia there are three manuscript copies of the ascetic tractate "The Precept o f Preparing for a Devout Dy ing". They have been preserved in the prayer books stored at present in the Library of the St Bartholomew and St Hedwig Parish in Trzebnica and in the Library of University of Wrocław. The books had be en given to the nuns by the Cistercia n monk of Przemęt. The manuscript derives from 1655 and it is at the same time the oldest known version o f the tractate, which was published in 1669 under the name of Kasper Drużbicki, a preach er popular in Poznań and a provincial of Polish Jesuits . This work can be recognised as an example of ars bene moriendi literaturę presenting the theory and practice of preparing for dying as a way of inner development of a Christian. The present article i s a n attempt at solving the question of the tractate's origins at the basis for comparative analysis between the copies belonging to Trzebnica nuns and the version written down in the manuscript kept in the Archives of the South Province of the Society of Jesus in Kraków . The results of source criticism of the works allow to confirm th e ir author was most probably Drużbicki . They reveal very interesting relation between the Silesian cloister and Polish culture and they broad en our knowledge about creative influence of the Society of Jesus on the religious aspect of the Sarmatian society i n the 17th century.

PL

W dawnych zbiorach opactwa cysterek w Trzebnicy na Śląsku znajdują się trzy rękopiśmienne kopie dzieła ascetycznego Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci. Zachowały się one w modlitewnikach przechowywanych obecnie w Bibliotece Parafii św. Bartłomieja i św. Jadwigi w Trzebnicy oraz w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Książeczki te zostały podarowane mniszkom przez cysterskiego profesa z Przemętu, wśród nich najstarszy zabytek pochodzi z 1655 r. i jest jednocześnie najstarszą znaną wersją dzieła, które zostało wydane w 1669 r. pod nazwiskiem Kaspra Drużbickiego, znanego poznańskiego kaznodziei i prowincjała jezuitów. Jest to potrydencki traktat mieszczący się w gatunku ars bene moriendi, prezentujący teorię i praktykę przygotowań do śmierci jako sposobu na rozwój duchowy chrześcijanina. Niniejszy artykuł stanowi próbę rozwiązania kwestii autorstwa i okoliczności powstania traktatu na podstawie analizy porównawczej kopii będących własnością cysterek oraz wersji zapisanej w rękopisie zdeponowanym w Archiwum Prowincji Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie. Wyniki krytyki źródłowej tych zabytków pozwalają na przyjęcie tezy o autorstwie Drużbickiego jako prawdopodobnej. Ujawniają także interesujące dane o związkach śląskiego klasztoru z kulturą Rzeczpospolitej oraz poszerzają wiedzę o twórczym wpływie Towarzystwa Jezusowego na kształtowanie oblicza religijności społeczeństwa sarmackiego w XVII wieku.

2

Trzynastowieczna tradycja mistyczna w barokowym obrazie Adoracji ran Chrystusa przez zakonnice reguły św. Benedykta z klasztoru Panien Benedyktynek w Przemyślu

86%

Noworyta-Kuklińska B.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

71-92

EN

This paper looks at the 17th-century painting showing the adoration of Christ by nuns of the Order of St. Benedict, and which is to be found in the Convent of the Benedictine Sisters in Przemyśl. This depiction represents the spirit of the mysticism of the Passion. In the 13th century, devotion to the humanity of Jesus became more and more common, especially in Germany. The primacy of love in contemplation was a characteristic feature of this bridal mysticism, which was also known as love mysticism. In the 17th century, when the painting was created, this passionate spirituality continued this line of medieval thought, which was largely based on the texts of the revelations of medieval visionaries, especially those of St. Mechthild of Hackeborn and St. Gertrude the Great. A considerable role in the development of the cult of the Passion of Christ and His Heart in Poland was played by the prioress of the Benedictine nuns of Chełmno, Magdalena Mortęska, and the Jesuit Kasper Drużbicki. The nuns who are shown in the picture, from various times and places, represent the centuries-old tradition and history of the Benedictine Order and Benedictine monasticism.

PL

W klasztorze Panien Benedyktynek w Przemyślu znajduje się siedemnastowieczny obraz ukazujący adorację Chrystusa przez zakonnice reguły św. Benedykta. Przedstawienie to reprezentuje ducha mistyki pasyjnej. W XIII wieku nabożeństwo do człowieczeństwa Jezusa stawało się coraz bardziej powszechne, szczególnie w Niemczech. Prymat miłości w kontemplacji był cechą charakterystyczną tej mistyki oblubieńczej, zwanej też miłosną. W XVII wieku, w czasie kiedy powstał obraz, duchowość pasyjna kontynuowała myśl średniowieczną i oparta była w wielkiej mierze na tekstach objawień średniowiecznych wizjonerek, szczególnie św. Mechtyldy z Heckeborn i św. Gertrudy Wielkiej. Ogromną rolę w rozwoju kultu Męki Chrystusa i Jego Serca na ziemiach polskich odegrali wówczas ksieni benedyktynek chełmińskich Magdalena Mortęska i jezuita Kasper Drużbicki. Ukazane na obrazie zakonnice, poprzez zróżnicowany czas i miejsce życia, reprezentują także wielowiekową tradycję i historię zakonu benedyktynek i monastycyzmu benedyktyńskiego.

3

Łacińskie epitafia w farze poznańskiej

71%

Rosół R.

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae

|

2018

|

vol. 28

|

issue 1

EN

The paper deals with three Latin epitaphs that are located in the Parish Church in Poznań (the former Jesuit Church). These inscriptions honour Stanisław Grabski (ca. 1633–1693), Kasper Drużbicki (1590–1662) and Józef Pawłowski (1698–1759). The author provides a critical edition of the inscriptions, their Polish translations, as well as a commentary.

4

Rozmyślania sandomierskie Kaspra Drużbickiego na tle tradycji platońskiej i neoplatońskiej

57%

Krenz J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2011

|

issue 25

293-323

EN

The article analyzes Rozmyślania sandomierskie (Sandomierz Meditations) by Kasper Drużbicki, a 17th century Jesuit. The text, which was probably read out during a monastic retreat, borders on homiletics and mystical writing. The author of the present article interprets it through the prism of strongly marked elements of Platonic and Neoplatonic tradition and tries to reconstruct the spiritual, philosophical and linguistic phenomena occurring at the interface of the physical and metaphysical spheres, among others the way symbols function, the shaping of the semantics of words, instability of the category of time, mutual permeation and complementation of the fields of esthetics and anesthetics. There are numerous references to philosophical writings and contemporary contexts within the theory of literature but their purpose is not so much to bring out factographical or historical dependencies or the existence of conscious intertextual references but rather to provide a detailed and multifaceted depiction of the main themes of Drużbicki’s work also in an attempt to elicit on these grounds certain general regularities in the history of human thought and religion.

5

„Nabożne westchnienia” Mikołaja Mieleszki wobec piśmiennictwa ascetyczno-mistycznego

57%

Kaczor-Scheitler K., Uniwersytet Łódzki W. F., kaczkat@op.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2015

|

vol. 30

|

issue 4

EN

The article points to a relationship between Mikołaj Mieleszko’s "Pious Sighs" ("Nabożne westchnienia"; 1657) and the ascetic-mystical literature of the 17th century. This work particularly shows the meditative character of Mieleszko’s emblems. It also presents the division of the work into three books introduced by Mieleszko, which can be viewed in the context of the model of the three-stage mystical way to God (via purgativa, via illuminativa, via unitiva), employed by St. Ignatius of Loyola but known already by Pseudo-Dionysius the Areopagite and fully expressed by St. Bonaventure. The article also discusses the participation of human faculties in the emblems: memory, intellect, will, imagination, and feelings, which are so important in the act of meditation. Referring to the method of applying senses (applicatio sensuum), originating from the Church tradition (Origen, St. Bonaventure) and taken over by St. Ignatius of Loyola, the work emphasizes Mieleszko’s need to apply it in his emblems. Moreover, the article focuses on the influence of Kasper Drużbicki’s and St. Teresa of Ávila’s works visible in Mieleszko’s poems. The themes, allegories, symbols and metaphors of the ascetic-mystical literature reverberate in the emblems of the Baroque poet.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Poznańskie Studia Teologiczne

1 Roczniki Humanistyczne

1 Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae

1 Kaczor-Scheitler K.

1 Krenz J.

1 Noworyta-Kuklińska B.

1 Rosół R.

1 Sutowicz A.

1 Uniwersytet Łódzki W. F.

1 kaczkat@op.pl

1 2021

1 2020

1 2018

1 2015

1 2011

Domniemany traktat Kaspra Drużbickiego SJ Nauka o przygotowaniu się do świątobliwej śmierci w zbiorach cysterek trzebnickich

Trzynastowieczna tradycja mistyczna w barokowym obrazie Adoracji ran Chrystusa przez zakonnice reguły św. Benedykta z klasztoru Panien Benedyktynek w Przemyślu

Łacińskie epitafia w farze poznańskiej

Rozmyślania sandomierskie Kaspra Drużbickiego na tle tradycji platońskiej i neoplatońskiej

„Nabożne westchnienia” Mikołaja Mieleszki wobec piśmiennictwa ascetyczno-mistycznego