Search results

1

Die Anfange des „Anathema” in der Urkirche

100%

Zawadzki K.

Vox Patrum

|

2008

|

vol. 52

|

issue 2

1323-1334

EN

Prezentowana powyżej pierwsza część artykułu poświęconego problemowi wczesnochrześcijańskiej anatemy przedstawia wyniki dotychczasowych badań, przeprowadzonych przez naukowców nad rozwojem i pierwotnym znaczeniem tzw. klątwy kościelnej. Autor wychodzi od etymologicznego znaczenia greckiego słowa dva0epa i zwraca uwagę na problemy związane z jego ortograficzną pisownią i tłumaczeniem. Następnie ukazuje historię użycia tego terminu w kościele starożytnym, prezentowaną w naukowych publikacjach na ten temat. Przeważająca większość zajmujących się tym problemem badaczy wskazuje na mający miejsce w 306 r. Synod w Elwirze jako moment, w którym po raz pierwszy w kościelnym dokumencie pojawiło się określenie „anathema”. Historia tego terminu, obejmująca czas przed 306 r., doczekała się do tej pory w literaturze przedmiotu niestety jedynie kilku nieusystematyzowanych chronologicznie wzmianek. Autor artykułu postrzega ten fakt jako istotny problem i wyraża przekonanie, że zbadanie użycia anatemy przed 306 r. pozwoli na lepsze zrozumienie jej znaczenia i funkcji w kościele starożytnym. Bez znajomości bowiem teologicznych początków i okoliczności tworzenia się tejże sankcji pozostaje niejasna również jej późniejsza historia. Problematyczne w tym kontekście są także napotykane w literaturze naukowej daleko idące nieścisłości, wyrażające się w nieprecyzyjnym definiowaniu znaczenia starożytnej kościelnej anatemy, utożsamianej niekiedy z ekskomuniką nakładaną zatwardziałym grzesznikom, a niekiedy z karą wykluczenia skierowaną przeciwko heretykom. Terminologiczna niespójność pojawiająca się u badaczy przy interpretowaniu słowa „anathema” przyczynia się tutaj do jeszcze większej niejasności. W obliczu tych problemów artykuł ma na celu w swoich kolejnych częściach ukazać na podstawie analizy tekstu Nowego Testamentu i pism Ojców Apostolskich rozwój i pierwotne znaczenie anatemy oraz jej konkretne zastosowanie przez starożytną wspólnotę chrześcijańską.

2

Mariusz Rosik, Kościół a Synagoga (30 – 313 po Chr.). Na rozdrożu (Wrocław: Wydawnictwo „Chronicon” 2016)

75%

Chrostowski W.

The Biblical Annals

|

2017

|

vol. 7

|

issue 3

399-407

EN

Book review: ariusz Rosik, Kościół a Synagoga (30–313 po Chr.). Na rozdrożu (Wrocław: W ydawnictwo „Chronicon” 2016). Ss. 648. PLN 49. ISBN 978-83-946166-1-8 (o prawa miękka). PLN 65. ISBN 978-83-942734-9-1

PL

Recenzja książki: Mariusz Rosik, Kościół a Synagoga (30 – 313 po Chr.). Na rozdrożu (Wrocław: Wydawnictwo „Chronicon” 2016). Ss. 648. PLN 49. ISBN 978-83-946166-1-8 (oprawa miękka). PLN 65. ISBN 978-83-942734-9-1 (oprawa twarda)

3

Las asociaciones de los cristianos en la Iglesia primitiva

63%

Kantor R.

Vox Patrum

|

2008

|

vol. 52

|

issue 1

385-409

PL

W naturze człowieka jest zakorzeniona tendencja do zrzeszania się, po to, by osiągnąć wspólne cele. Pośród Rzymian to dążenie było manifestowane już od czasów monarchii i identyfikowało się w zakładaniu stowarzyszeń - collegia. Religia była jednym z fundamentalnych motywów zakładania stowarzyszeń. Stąd nie brakowało religijnych grup (collegia, amicitia, convictus, curia, magisterium, schola, sodalitium, etc.), które dysponowały miejscem sprawowania kultu oraz miały swoją strukturę hierarchiczną. W Imperium Rzymskim nie brakowało także stowarzyszeń pogrzebowych - Collegia tenuiorum. Tenuiores, byli to ludzie dysponujący niewielkimi zasobami ekonomicznymi, którzy zrzeszali się, czcząc jakieś bóstwo i zapewniając sobie w ten sposób godny pochówek. Do stowarzyszeń pogrzebowych zaliczano także Collegia domestica. Należeli do nich niewolnicy i libertyni bogatych rodzin, którzy płacąc miesięczne składki do wspólnej kasy i czcząc bożki larów, zapewniali sobie pochówek we wspólnym miejscu. Collegia chrześcijańskie pojawiają się także jako stowarzyszenia o charakterze religijnym. Nie brak autorów, jak m.in. Wilken, Benko czy De Rossi, którzy uważali, że pierwsze grupy chrześcijańskie imitowały model stowarzyszeń pogrzebowych. Kościół począwszy od III w. posiadał cmentarze i domy, które mógł wykorzystywać dla swoich celów. Większość grup chrześcijańskich w dużej mierze było jednak uzależnionych od osób bogatych, którzy pełnili funkcje patronów. Mówiąc o stowarzyszeniach w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, nie sposób pominąć stowarzyszeń kapłańskich. Pierwsze z nich spotykamy w Jerozolimie. Dzieje Apostolskie opowiadając okoliczności powołania „Siedmiu”, milczą na temat pochodzenia prezbiterów. Ci pojawiają się, kiedy Kościół antiocheński przekazuje im pieniądze dla ofiar głodu, jaki panował wówczas w Judei. Prezbiterzy jawią się jako depozytariusze i administratorzy owej kolekty. Na soborze w Jerozolimie prezbiterzy wykonują także funkcję sędziów rozstrzygających sporne kwestie. Z kolei w epoce po-apostolskiej jawią się oni jako senat Boży i otaczają biskupa. Stowarzyszenia, w jakich zrzeszali się pierwsi chrześcijanie, nie były strukturą nową w znaczeniu oryginalności, nie były czymś wymyślonym przez chrześcijan. Ci jednak dokonując ich adaptacji, nadali im nowy wymiar.

4

La synaxis liturgica nella coscienza della Chiesa primitiva sulla base della rilettura di Ioannis Zizioulas

63%

Pastorczyk A.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

205-224

PL

Przedmiot naszej pracy stanowi zbadanie pojęcia liturgicznej synaksy w świadomości pierwotnego Kościoła na podstawie relektury Pisma i Tradycji dokonanej przez Ioannisa Zizioulasa. W odniesieniu do Pisma, nasze badanie będzie opierało się przede wszystkim na relekturze Pierwszego Listu św. Pawła do Koryntian. Interpretacja biblijnych treści w optyce naszego autora pozwoli nam na wyróżnienie dwóch podstawowych aspektów starożytnej wspólnoty eucharystycznej (geograficznego i eschatologicznego), kształtujących eklezjologiczno-eucharystyczne pojęcie liturgicznej synaksy pierwszych wieków chrześcijaństwa. W patrystyce, zgodnie ze wskazówkami Zizioulasa, wymiarów liturgicznej synaksy Kościoła pierwotnego poszukiwać będziemy u Ignacego z Antiochii w jego zbudowanym na osobie biskupa eucharystycznym modelu Kościoła, u Justyna Męczennika, naocznego świadka eucharystycznej wspólnoty drugiego wieku, a także u Maksyma Wyznawcy, prezentującego ikoniczną perspektywę życia wspólnoty liturgicznej.

EN

The subject of our work is to examine the concept of liturgical syntax in the consciousness of early Church based on the relecture of the Scripture and Tradition by Ioannis Zizioulas. With regard to the Scriptures, our study will be based primarily on the relecture of the First Letter of Saint Paul to the Corinthians. The interpretation of biblical content in the author’s optics will allow us to distinguish two basic aspects of the ancient Eucharistic community (geographical and eschatological), shaping the ecclesiological-eucharistic concept of the liturgical syntax in the first centuries of Christianity. In the patristic, according to Zizioulas’research, the liturgical dimensions of the syntax of early Church will be sought by Ignatius of Antioch in his Episcopal Bishop model of the Church, with Justin Martyr, an eyewitness of the Eucharistic community of the second century, and Maximus the Confessor, presenting the iconic perspective of living liturgical community.

5

Sin According to Tertullian

63%

Tyburowski K.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2016

|

vol. 23

171-181

EN

The early Church put much emphasis on the holiness of Christian life for the convert including, even though he might not take it into account, that the neophyte can once again return to the sins he committed before his conversion and baptism. The practical life some-times showed that even the converted Christian is weak and inclined to sin. The Church was therefore faced with the problem of defining sin and the appropriate treatment of the sinner. In this context, Tertullian has made a significant contribution to the problem of the determination of sin, its classification, its consequences for the sinner and the conditions surrounding the possible remission of sin. The practical and legal attitude of Tertullian on the issue of sin has greatly influenced the understanding of sin in the moral theology of western Catholicism.

PL

Kościół pierwotny kładł tak duży nacisk nacisk na świętość życia nawróconego na chrześcijaństwo człowieka, że nawet nie brał pod uwagę, że neofita może ponownie wrócić do grzechów, które popełniał przed nawróceniem i przyjęciem chrztu. Praktyka życia jed-nak z czasem pokazała, że nawet nawrócony chrześcijanin jest słabym i skłonnym do grzechu człowiekiem. Kościół więc staje wobec problemu zdefiniowania grzechu i odpowiedniego traktowania grzesznika. W tym kontekście Tertulian wnosi znaczny wkład w problematykę określenia grzechu, jego podziału, jego konsekwencji dla grzesznika i warunków ewentualnego odpuszczenia grzechu. Praktyczny i prawniczy stosunek Tertuliana do zagadnienia grzechu odciska się znacznie na rozumieniu grzechu w teologii moralnej zachodniego katolicyzmu.

6

Audientia episcopalis comme forme d’exercice du gouvernement dans l’Eglise antique. Une relecture de l’expérience d’Augustin

51%

Awoa A. C.

Kościół i Prawo

|

2017

|

issue 6 (19) nr 2

9-21

FR

Nous nous sommes proposés de relire de manière analytique les deux lois qui ont donné une reconnaissance juridique à la pratique chrétienne de l’audientia episcopalis. Cette approche nous a permis de rester plus proche du texte et surtout de l’intention du législateur ; évidemment, de pouvoir tirer les conclusions les plus logiques qui puissent y être. Se servant d’une praxis déjà régnante au sein de l’Eglise, Constantin en fait une loi, il fait de l’évêque non un arbitre, mais un juge avec de pleins pouvoirs. Ces deux lois semblent diminuer le pouvoir du iudex impérial mais une lecture attentive nous a fait voir qu’au final, il reste celui à qui Constantin demande de veiller à ce que les décisions de l’évêque soient respectées. L’expérience d’Augustin comme juge nous permet de nous rendre compte que malgré tout, l’évêque-juge reste après tout un pasteur, il exerce donc avec le poids de cette responsabilité.

EN

The article shows an analysis of two laws that present the legal recognition of audientia episcopalis in the Christian practice. This approach allowed to stay closer to the text and intentions of the legislator; of course, to draw the most logical conclusions. Using the already existing practice in the Church, Constantine made a law from the practice, he made a bishop not an arbitrator, but a judge with full power. These two laws seem to diminish the authority of the imperial iudex, but the exact reading causes that finally he remains the one to whom Constantine commands watching to ensure that the bishop’s decisions be are to be respected. Augustine’s experience makes us realize that, after all, the bishop-judge is first of all a pastor who performs his responsibility with difficulty.

PL

W artykule została ukazana analiza dwóch ustaw, które przedstawiają uznanie prawne w praktyce chrześcijańskiej audientia episcopalis. To podejście pozwoliło pozostać bliżej tekstu i intencji ustawodawcy; oczywiście, aby wyciągnąć jak najbardziej logiczne wnioski. Wykorzystując praktykę już istniejącą w Kościele, Konstantyn uczynił z niej ustawę, zrobił z biskupa nie arbitra, ale sędziego z pełnią władzy. Te dwie ustawy wydają się umniejszać władzę iudex cesarskiego, ale dogłębna lektura sprawia, że ostatecznie, pozostaje on tym, któremu Konstantyn nakazuje czuwanie, aby decyzje biskupa były respektowane. Doświadczenie Augustyna pozwala uświadomić sobie, że mimo wszystko, biskup-sędzia pozostaje przede wszystkim pasterzem, wykonując z trudem tę odpowiedzialność.

7

Liturgia w wolnych Kościołach protestanckich

51%

Dec-Michalska A.

Rocznik Teologiczny

|

2018

|

vol. 02

237-262

PL

Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest próba analizy liturgii nabożeństwa wolnych Kościołów tradycji protestanckiej. W pierwszej części autor wyjaśnia relacje terminologiczne pomiędzy liturgią a służbą Bożą odwołując się do Kościoła pierwotnego i biblijnego dziedzictwa łączącego wszystkie chrześcijańskie tradycje. W kolejnych częściach autor podejmuje próbę zdefiniowania istoty nabożeństwa niedzielnego w wolnych Kościołach, skupiając się na dominujących cechach i głównych obrzędach. Zwraca uwagę, iż jedną z cech wyróżniających nabożeństwo jest „zaplanowana spontaniczność” (planned spontaneity), która określa relacje pomiędzy elementami stałymi nabożeństwa a jego nieprzewidywalnością. Od XVII wieku struktura nabożeństwa złożona z czytania Pisma, modlitw i refleksji nad Słowem Bożym nie uległa zmianie, ale pneumatologiczny dynamizm pozwala na spontaniczność pozostającą zawsze w ryzach boskich nakazów (divine ordinance). Ponadto nabożeństwo charakteryzuje m.in. biblicyzm, brak sztywnych formuł liturgicznych, wolne modlitwy, aktywny udział wiernych.

EN

The subject under consideration in this article is the analysis of worship in Free Churches of the Protestant tradition. In the first part the author explains the relationship in terminology between the service of God and liturgy by referring to the early Church and the Biblical heritage that connects all Christian traditions. In the following parts the author attempts to define the essence of Sunday worship in Free Churches, focusing on dominant characteristics and main rituals. Th e author points out that one of the distinguishing features of the service is “planned spontaneity”, which defines the relationships between the components of a regular service and its unpredictability. Th e structure of worship which consists of Scripture reading, prayer and reflection on the Word of God has not changed since the 17th century, although spiritual dynamism allows for spontaneity that is always held in check by divine ordinance. In addition, worship is characterized, above all, by Biblicism, the lack of rigid liturgical formulas, spontaneousfree prayer and the active participation of the faithful.

Refine search results

2 Vox Patrum

1 Kościół i Prawo

1 Rocznik Teologiczny

1 Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

1 Sympozjum

1 The Biblical Annals

1 Awoa A. C.

1 Chrostowski W.

1 Dec-Michalska A.

1 Kantor R.

1 Pastorczyk A.

1 Tyburowski K.

1 Zawadzki K.

1 2019

1 2018

2 2017

1 2016