Search results

1

Przesłanki konieczne zawarcia małżeństwa. Próba systematyzacji zagadnienia w aspekcie wymogów formy religijnej, red. A. Tunia, Lublin 2011, ss. 247

100%

Delmanowicz G.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2012

|

vol. 15

322-335

2

Podstawy prawne zwyczajnej formy zawarcia małżeństwa w konkordacie z 1993 r.

88%

Dullak K.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2005

|

vol. 8

191-227

PL

Sytuacja Kościoła w Polsce po II wojnie światowej, aż do końca lat osiemdziesiątych nie sprzyjała regulowaniu takich kwestii jak zawarcie małżeństwa kanonicznego ze skutkami cywilnoprawnymi. Dopiero podpisanie 28 lipca 1993 r. i ratyfikowanie 25 marca 1998 r. Konkordatu pomiędzy Stolica Apostolską a Rzeczpospolitą Polską dało możność zaistnienia zupełnie nowej sytuacji tzw. małżeństwa konkordatowego. Rozwiązanie to nie wpływa na czyjąkolwiek koncepcję małżeństwa i nie narusza niczyjej kompetencji. Stwarza natomiast możliwość zawarcia związku małżeńskiego w formie odpowiadającej przekonaniom religijnym osób chcących zawrzeć małżeństwo z jednoczesnym osiągnięciem statusu małżonków w obliczu prawa państwowego, któremu podlegają. Nowa regulacja prawna odpowiadająca potrzebom i oczekiwaniom znacznej części społeczeństwa daje możliwości zawarcia małżeństwa kanonicznego, które po spełnieniu odpowiednich warunków m.in. wymaganych co do formy, będzie pociągało za sobą również przewidziane w prawie polskim.

3

Piotr Stanisz, Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, ss. 314

75%

Mezglewski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2008

|

vol. 11

326-327

4

Uprawnienia majątkowe związków wyznaniowych

75%

Januchowski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

vol. 9

197-208

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie specyficznych uprawnień majątkowych związków wyznaniowych zawartych zarówno w konkordacie i ustawach wyznaniowych, a w niezbędnym zakresie także w innych aktach prawnych.

5

Obowiązki duchownego w procedurze zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi

75%

Tunia A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2006

|

vol. 9

155-179

PL

Obowiązki duchownego związane z zawarciem małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej określone zostały przez przepisy prawa polskiego o zawieraniu małżeństw jak i przez przepisy prawa wewnętrznego kościołów i innych związków wyznaniowych, w których mogą być zawierane małżeństwa o podwójnym skutku.

6

Czynności kierownika USC podejmowane przed zawarciem małżeństwa w formie wyznaniowej

75%

Tunia A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2005

|

vol. 8

229-258

PL

Zagadnienie dotyczące zawierania małżeństw cywilnych w formie wyznaniowej doczekało się już wielu publikacji. Ciągle jednak jeszcze istnieje szereg wątpliwości dotyczących kwestii szczegółowych związanych nie tylko z samym zawarciem małżeństwa ale i z jego przygotowaniem. Do takich należą niewątpliwie: pouczenie o istocie małżeństwa i jego skutkach oraz tryb stwierdzania pomiędzy nupturientami braku okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Celem niniejszego opracowania będzie zatem ukazanie problemu dotyczącego pouczenia nupturientów o przepisach prawa polskiego dotyczących małżeństwa i jego skutków oraz ukazanie procedury związanej z przygotowaniem przez kierownika u.s.c. zaświadczenia o braku między stronami przeszkód do zawarcia małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi.

7

Przeobrażenia społeczno-polityczne w hiszpańskiej monarchii konstytucyjnej oraz w Kościele katolickim na przełomie XIX i XX wieku

75%

Ryguła P.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2004

|

vol. 7

115-141

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę zwięzłego ukazania przemian zachodzących na płaszczyźnie społeczno-politycznej w ostatnich pięćdziesięciu lat poprzedzających wybuch hiszpańskiej wojny domowej; wojny, która - podobnie jak wydarzenia ją poprzedzające - do dzisiaj budzi wiele kontrowersji wśród hiszpańskich i zagranicznych historyków, politologów.

8

Concordat versus agreements: experience of integration Church activity into the lithuanian legal system

71%

Subačius P. V.

Prawo Kanoniczne

|

2018

|

vol. 61

|

issue 2

EN

In the year 2000 after difficult searches for a consensus in the Church itself and after variable negotiations with Government three agreements between the Holy See and the Republic of Lithuania were signed and ratified. The first one – “Concerning juridical aspects of the relations between the Catholic Church and the State”, the second – “Concerning the pastoral care of Catholics serving in the Army”, and the third – “On Co-operation in Education and Culture”. A Mixed bilateral commission between the State and the Church has been constituted for elaboration and practical implementation of the aforementioned acts. An article analyses a shift from the drafts of concordat to agreements and tensions between Church and State in spheres of education, culture, social care, pastoral care in the military and hospitals.

PL

W 2000 r., po trudnych poszukiwaniach konsensusu w samym Kościele i po zmiennych negocjacjach z rządem, zostały podpisane i ratyfikowane trzy umowy między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską. Pierwsza z nich - "O prawnych aspektach stosunków między Kościołem katolickim a państwem", druga - "O duszpasterstwie katolików służących w wojsku", trzecia - "O współpracy w dziedzinie oświaty i kultury". Do opracowania i praktycznej realizacji powyższych aktów powołana została mieszana komisja dwustronna między państwem a Kościołem. Artykuł analizuje przejście od projektów konkordatu do porozumień i napięć między Kościołem a państwem w sferze edukacji, kultury, opieki społecznej, duszpasterstwa wojskowego i szpitalnego.

9

Konkordat podpisany ze Stolicą Apostolską w 1993 r. jako źródło prawa w Rzeczypospolitej Polskiej

63%

Banaszkiewicz A.

Studia Prawa Publicznego

|

2015

|

issue 4(12)

123-153

EN

A concordat between the Holy See and a lay state is a document regulating the relationships between the two subjects. This article discusses the Concordat entered into by the Republic of Poland and the Holy See in 1993 (in force as of 1998) as one of the sources of law in Poland. First, the issue of international agreements (treaties) is described with particular attention given to the specifics of a concordat as an international agreement. Next, the term ‘concordat’ is defined and its evolution over the centuries presented as a consequence of the change in the legal status of the Vatican and the Holy See, in result of which concordats became agreements between sovereign subjects of international law. Certain concordat theories have been subsequently analysed, with particular focus put on the binding theory of an international convention. The second part of the article focuses on the history of the institution of a concordat (including the circumstances accompanying its conclusion such as the requirement of compliance with e.g. the laws in Poland), its purpose, character and content. The main goal of the considerations was to analyse the principles upon which the relationships between the Polish state and the Catholic church have been based. Those relationships constituted the essence of the reasons for entering into the Concordat by the Polish state. Although the concluded Concordat maintains and provides for all essential elements characterising a lay state, a potential collision of its provisions and the provisions of Polish law have been signalled. The article ends with an overview of the realisation of the goals foreseen in the Concordat after almost twenty years of its coming into force.

PL

Konkordat podpisywany przez Stolicę Apostolską i dane państwo świeckie to dokument regulujący całokształt stosunków pomiędzy tymi podmiotami. Artykuł omawia problematykę Konkordatu zawartego przez Rzeczpospolitą Polską ze Stolicą Apostolską w 1993 r. (a obowiązującego od roku 1998) jako źródła prawa w Polsce. W pierwszej kolejności ogólnie przybliżono zagadnienie umów międzynarodowych (traktatów), z uwzględnieniem specyfiki konkordatów jako jednego z rodzajów takich umów. Następnie zaprezentowano definicję terminu „konkordat” i jej ewolucję na przestrzeni dziejów, która była skutkiem zmiany statusu prawnego Watykanu oraz Stolicy Apostolskiej, w konsekwencji czego konkordaty stały się porozumieniami zawieranymi między suwerennymi podmiotami prawa międzynarodowego. Pokrótce omówiono również teorie konkordatowe, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązującej teorii konwencji międzynarodowej. W dalszej części tekstu omówione zostały: historia (krótko przedstawiono okoliczności towarzyszące zawarciu, m.in. nawiązano do kwestii spełnienia wymagań prawa polskiego przy ratyfikacji), cele, charakter i treść omawianego porozumienia. Głównym zamierzeniem rozważań było przeanalizowanie zasad, na których opierają się relacje między państwem polskim a Kościołem katolickim, co stanowi istotę i uzasadnienie związania się konkordatem przez strony, przy jednoczesnym uwzględnieniu koncepcji i istoty państwa świeckiego. Wśród zagadnień poruszonych w tekście wymienić należy problematykę ewentualnej kolizji postanowień konkordatowych z przepisami prawa polskiego. W podsumowaniu zawarte zostały wnioski autora dotyczące realizacji założonych przez strony celów w perspektywie blisko dwudziestu lat obowiązywania przedmiotowego dokumentu.

10

Konkordatowa regulacja sytuacji prawnej Kościoła katolickiego na Litwie

63%

Vaiciûnas V.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2005

|

vol. 8

135-142

PL

Republika Litewska po odzyskaniu niepodległości włączyła się w system międzynarodowy, nawiązując stosunki bilateralne. Wśród partnerów nie mogło zabraknąć Stolicy Apostolskiej. Po negocjacjach w dniu 5 maja 2000 r. w Wilnie nastąpilo podpisanie trzech układów między Stolicą Apostolską a Republiką Litewską: 1) o współpracy w obszarze edukacji i kultury, 2) o prawnych aspektach wzajemnych relacji, i 3) o duszpasterstwie wojskowym.

11

Ochrona małżeństwa i rodziny w prawie polskim oraz prawie wewnętrznym kościołów chrześcijańskich

63%

Tunia A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2010

|

vol. 13

97-116

PL

Problematyka dotycząca ochrony małżeństwa i rodziny stanowi przedmiot zainteresowania zarówno państwa jak i związków wyznaniowych. Celem artykułu jest ukazanie zakresu tej ochrony w prawie polskim oraz porównanie go z ochroną tych instrukcji w prawie wewnętrznym wybranych kościołów chrześcijańskich Przepisy prawa polskiego zawierają szeroki zakres instrumentów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa tych instytucji. W odniesieniu do małżeństwa są to głównie normy, które dotyczą ochrony jego trwałości. Za takie zaś uznać można: określone przesłanki rozwodu, unieważnienia małżeństwa oraz ustalenia jego nieistnienia, tryb postępowania rozwodowego przewidujący instytucję mediacji oraz zawieszenia postępowania, w razie pojawienia się widoków na utrzymanie pożycia małżeńskiego, jak też instytucję separacji małżeńskiej. Instrumentami ochrony rodziny są z kolei określone przepisy prawa rodzinnego, podatkowego, ubezpieczeniowego, procesowego (karnego, cywilnego, administracyjnego) oraz przepisy o pomocy społecznej i przeciwdziałaniu patologiom (narkomanii, alkoholizmowi oraz przemocy w rodzinie). Przepisy te mają na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny oraz zapewnienia jej pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych lub kryzysowych. Ponadto w niejednokrotnym przypadku przewidują one możliwość współpracy organów władzy publicznej z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w zakresie zagwarantowania podstawowych praw rodzinie. Z kolei przepisy prawa wewnętrznego związków wyznaniowych odnoszą się przede wszystkim do ochrony małżeństwa, poprzez zachowanie jego nierozerwalności, natomiast do ochrony rodziny prawo powszechne kościołów chrześcijańskich nie odnosi się w sposób bezpośredni. Gwarantowana jest ona jednak w normach prawa partykularnego.

EN

The problem of protection of marriage and family attracts particular attention both of the state and religious associations. The article demonstrates the scope of this protection in Polish law and juxtaposes it with the protection of these institutions offered by internal laws of selected Christian churches. Polish rules and regulations furnish a broad range of instruments safeguarding these institutions. As far as marriage is concerned, these are primarily norms governing the protection of its durability. These are: specific grounds for divorce, nullification of marriage and determination of its invalidation, divorce proceedings allowing for conciliation, in case conjugal life is likely to be sustained, as well as the institution of separation. The instruments of family protection are: specific provisions of family law, tax law, insurance law, rules of procedure (civil, penal, administrative) and regulations on social assistance and prevention of social pathologies (drug addiction, alcohol addiction and domestic violence). These regulations are intended to safeguard basic family needs and pro vide assistance in emergency or crisis circumstances. Furthermore, oftentimes they provide for cooperation between public authorities, churches and religious associations in securing most fundamental family rights. On the other hand, internal regulations of religious associations protect the conjugal bond by securing its indissolubility; however, when it comes to family protection, the universal law of Christian churches fails to govern it directly. Still, it is guaranteed by the norms of particular laws.

12

Nabywanie dóbr doczesnych przez osoby prawne Kościoła katolickiego w świetle prawa polskiego i prawa kanonicznego

63%

Walencik D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2004

|

vol. 7

157-179

PL

Współcześnie Kościół katolicki w Polsce czerpie środki materialne na prowadzenie swej misji z różnych źródeł. Należą do nich: dobra własne (ruchome i nieruchome) instytucji kościelnych, mienie fundacji kościelnych, dobrowolne świadczenia ze strony wiernych (pieniężne i w naturze), spadki, zapisy, darowizny krajowe i zagraniczne, dotacje i subwencje ze strony państwa (np. Funduszu Kościelnego) lub innych instytucji na rzecz działalności prowadzonej przez kościelne osoby prawne, do których państwo zobowiązuje się z tytułu rekompensaty za przywłaszczone nieruchomości bądź z tytułu wkładu, jaki podmioty kościelne wnoszą do życia publicznego na równi z podmiotami świeckimi (państwowymi i pozarządowymi), dochody z imprez i zbiórek publicznych, opłaty za usługi świadczone przez kościelne instytucje charytatywno-opiekuńcze, dochody z działalności gospodarczej prowadzonej przez Caritas Polską i Caritas diecezji bezpośrednio lub w formie wyodrębnionych zakładów, dochody innych instytucji kościelnych, także prowadzących działalność gospodarczą . Zazwyczaj sprawy majątkowe instytucji Kościoła katolickiego są przedmiotem regulacji konkordatowych. Konkordat polski w sprawach majątkowych nie wprowadza jednakże nowych regulacji w stosunku do regulacji ustawowych obowiązujących w momencie podpisania go (z wyjątkiem zobowiązania do subwencji na rzecz Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie). Stolica Apostolska i Państwo polskie na mocy konkordatu zobowiązują się do zachowania w sprawach regulacji finansowych i majątkowych Kościoła status quo, czyli respektowania rozwiązań ustawowych obowiązujących w momencie podpisania konkordatu, a także do powołania specjalnej komisji parytetowej, która zajmie się negocjowaniem nowych rozwiązań w tych sprawach.

13

Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie jako podmioty prawa międzynarodowego

63%

Mezglewski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2005

|

vol. 8

295-303

PL

W przedmiocie określenia liczby podmiotów prawa międzynarodowego należy stanowczo opowiedzieć się za modelem dualistycznym. Niewątpliwie istnieją dwa odrębne podmioty prawa międzynarodowego: Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie. Wprawdzie Watykan tylko częściowo realizuje poszczególne atrybuty tej podmiotowości, nie korzystając przede wszystkim z prawa legacji, jednakże fakt ten nie jest podnoszony przez inne podmioty prawa międzynarodowego przy realizacji innych uprawnień wynikających z tej podmiotowości. Przedstawiciele Citta del Vaticano są reprezentowani na forum międzynarodowym biorąc czynny udział w konferencjach międzynarodowych i uczestnicząc w działalności organizacji międzynarodowych. Podnoszony przez zwolenników koncepcji monistycznej – jako kontrargument - fakt, iż Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie nigdy nie są reprezentowani jednocześnie na tym samym forum nie ma tutaj żadnego znaczenia. Owszem – można przyjąć – iż tego rodzaju praktyka stała się już utartym zwyczajem, którego nie należałoby naruszać. Jednakże skoro oba podmioty korzystają na przemian z uprawnień wynikających z podmiotowości publicznomiędzynarodowej, to oznacza to, iż niewątpliwie oba są właściwie upodmiotowione na płaszczyźnie prawa międzynarodowego.

14

Zagadnienia związane z interpretacją art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP

63%

Januchowski A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

vol. 10

261-279

PL

Autor przedstawienia jedną z interpretacji art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP i wskazuje na problemy jakie mogą pojawić się przy stosowaniu tych przepisów.

15

Relacje Kościół-Państwo w Polsce wobec COVID-19

63%

Krzewicki J.

Kościół i Prawo

|

2020

|

vol. 9 (22)

|

issue 1

83-100

PL

Pandemia COVID-19 skłoniła rząd polski do działania, którego skutkiem ubocznym było naruszenie wolności religijnej. Problem głównie dotyczył obostrzeń w ilości osób mogących uczestniczyć w nabożeństwach. Istnieją zastrzeżenia co do konstytucyjności podjętych w dobrej wierze działań. Działanie państwa wiązało się z dobrze uzasadnionym celem. Było ono adekwatne i potrzebne. Wątpliwości budziło arbitralne i nieproporcjonalne narzucanie Kościołowi ograniczeń, co do których zastosowanej skali brakowało jasnego i przekonywającego uzasadnienia. Ponadto sposób wprowadzenia obostrzeń w zbyt małym stopniu opierał się na poszanowaniu autonomii Kościoła. Pandemia wykazała, że oba podmioty powinny wyciągnąć wnioski celem pogłębienia i rozwoju owocnej współpracy na rzecz dobra człowieka i społeczeństwa.

EN

The COVID-19 pandemic prompted the Polish government to act with a side effect of violating religious freedom. The problem mainly related to the restrictions with regard to number of people who could participate in the services. There are reservations about the constitutionality of actions taken in good faith. The state action was associated with a well-justified goal. It was adequate and necessary. It raised doubts, by the arbitrary and disproportionate imposition of restrictions on the Church, the scale of which was lacking in clear and convincing justification. Moreover, the restrictions were introduced was not based on respect for the autonomy of the Church. The pandemic showed that both entities should draw conclusions from it and to deepen and develop fruitful cooperation for the benefit of human being and society.

16

Charakter prawny terminów stosowanych w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej

63%

Tunia A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2007

|

vol. 10

209-224

PL

W procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej ustawodawca polski wprowadził kilka terminów mających na celu usprawnienie, a także zapewnienie legalności postępowania zmierzającego do jego zaistnienia. Są to: -3-miesięczny termin ważności zaświadczenia, o którym mowa w art. 41 § 2 k.r.o ., -5-dniowy termin na przekazanie zaświadczenia do u.s.c., o którym mowa w art. 8 § 3 k.r.o. oraz -24-godzinny termin na sporządzenie aktu małżeństwa, o którym mowa w art. 61a ust. 2 p.a.s.c. Ustalenie charakteru 24-godzinnego terminu na sporządzenie aktu małżeństwa nie nastręcza większych problemów, natomiast dokonanie prawidłowej klasyfikacji prawnej terminów określonych w art. 41 § 2 k.r.o. oraz art. 8 § 3 k.r.o. wymaga dokonania głębszej analizy przepisów prawa polskiego o zawieraniu małżeństw.

17

Pozycja finansowo-prawna Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce międzywojennej

63%

Żurek K. M.

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

|

2022

|

issue 4

157-173

EN

The paper aims at presenting the legal and financial position of the Latin Rite Catholic Church in Poland after the restoration of independence. Moreover, the study describes the path of legal changes that occurred as a result of the Concordat and land reform. As evidenced by numerous publications, due to the concordat agreement signed on February 10th, 1925, an increase in the significance of the Catholic Church in Poland has been observed. The legal-dogmatic method has been applied in the study. The results presented in the article might provide guidance for those interested in the issue of relations between the State and the Church, both on a legal and historical level.

PL

Celem głównym niniejszego artykułu jest zaprezentowanie pozycji finansowej i prawnej Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce po odzyskaniu niepodległości oraz opisanie drogi zmian prawnych, jakie dokonały się w wyniku zawarcia Konkordatu i przeprowadzenia reformy rolnej. Za sprawą umowy konkordatowej podpisanej w dniu 10 lutego 1925 r. zaobserwować można wzrost znaczenia Kościoła katolickiego w Polsce, co poświadczają liczne publikacje. W opracowaniu posłużono się metodą dogmatyczno-prawną, zaś przedstawione w niniejszym artykule rezultaty mogą stanowić istotną wskazówkę dla osób interesujących się zagadnieniem relacji na linii państwo–Kościół, zarówno na płaszczyźnie prawnej, jak i historycznej.

18

Bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego a zawarcie małżeństwa konkordatowego

63%

Jancewicz Z.

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

|

2022

|

vol. 17

|

issue 19 (1)

89-116

EN

The issue addressed in this publication is the interpretation of the provisions on the term under Article 8 § 3 The Family and Guardianship Code in the context of the interpretation of Article 10, para. 1, point 3 of the Concordat. The conducted research shows that statutory provisions recognize the preparation of a marriage certificate as a necessary condition for contracting a marriage, and not the observance of the five-day period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code. They are consistent with the provisions of the Concordat, even despite its literal interpretation, which may suggest a different interpretation. It should be noted that the current jurisprudence and the views of most doctrines fall within the framework specified not only by the Act – the Family and Guardianship Code, but also by the provisions of the Concordat. As a consequence, the ineffective expiry of the period under Article 8 § 3 of the Family and Guardianship Code will not affect the conclusion of a concordat marriage, if a marriage certificate is drawn up (Article 1 § 2 of the Family and Guardianship Code).

PL

Zagadnieniem podjętym w niniejszym publikacji jest wykładnia przepisów o terminie z art. 8 § 3 Kodeks rodzinny i opiekuńczy w kontekście interpretacji art. 10 ustęp 1 punkt 3 Konkordatu. Przeprowadzone badania dowodzą, iż zapisy ustawowe za przesłankę konieczną zawarcia małżeństwa uznają sporządzenie aktu małżeństwa, nie zaś zachowanie pięciodniowego terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Pozostają one w zgodzie z zapisami Konkordatu, nawet pomimo jego literalnej wykładni, która może sugerować interpretację odmienną. Należy stwierdzić, że dotychczasowa praktyka orzecznicza, jak i poglądy doktryny mieszczą się w ramach określonych nie tylko ustawą – Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ale i przepisami Konkordatu. W konsekwencji bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie będzie miał wpływu na zawarcie małżeństwa konkordatowego, o ile zostanie sporządzony akt małżeństwa (art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

19

Die Auswirkungen des Konkordats zwischen dem Apostolischen Stuhl und Polen von 1925 auf die Eparchie Stanislaviv

51%

Klapkiv M.

Kościół i Prawo

|

2019

|

issue 8 (21) nr 1

231-247

DE

Nach dem Zusammenbruch der Mittelmächte versuchten das ukrainische und polnische Völker, ihre eigenen Staaten wiederherzustellen. Diese Bemühungen wurden wesentlich durch die ethnopolitische Situation in Galizien erschwert, insbesondere nach der Entscheidung der Entente vom 15. März 1923, Ostgalizien an Polen anzuschließen. Für die ukrainische griechisch-katholische Kirche (UGKK) ergab sich eine weitere Chance und Herausforderung – mit einer neuen Regierung und Wirklichkeit zusammenzuarbeiten. Der geopolitische Wandel verursachte eine Art von rechtlichem Nihilismus in Bezug auf das Staatskirchenrecht, was sich als selektive Gerechtigkeit herausstellte. Diese ungeklärten Rechtsverhältnisse sollten das Konkordat zwischen dem Apostolischen Stuhl und dem polnischen Staat aufheben. Die Hauptvoraussetzungen für die Ausarbeitung des Konkordats seitens der ukrainischen griechisch-katholischen Kirche waren Rechtsunsicherheit, finanzielle und wirtschaftliche Schwierigkeiten sowie gesellschaftspolitische Fragen in der Gesellschaft. Die Kirche des byzantinischen Ritus wurde von Metropolit Šeptytsky im Auftrag seiner Bischöfe von Stanislau (Stanislaviv) und Peremyšl und deren Gläubigen in diesen Vorbereitungsprozess eingeführt. Für die UGKK war es wichtig gewesen, die Fragen des kirchlichen Eigentums, der Bischofswahlen, der Taufscheine, des Bildungswesens und der kirchlichen Strukturen zu klären. Das am 10. Februar 1925 unterzeichnete Abkommen war gegenüber allen Bischöfen des UGKK, einschließlich Bischof Hryhori Chomyšyn (1867-1945) verbindlich und setzte für sie die Verpflichtung zur Loyalität dem polnischen Präsidenten und Rzeczpospolita Polska gegenüber voraus.

EN

After the collapse of the Central Powers, the Ukrainian and Polish authorities tried to restore their own states. These attempts were essentially hindered by the ethno-political situation in Galicia, especially after the decision of the Entente on 15 March 1923 to append East Galicia to Poland. The Ukrainian Greek-Catholic Church (UGCC) faced another opportunity and challenge – to cooperate with a new government under different circumstances. Such a geopolitical change led to a kind of legal nihilism concerning Church-State relations, which introduced selective justice. These legal relations should have been resolved by way of a ruling (concordat) between the Apostolic See and the Polish State. The chief preconditions for the drafting of a concordat by the Ukrainian Greek-Catholic Church were: legal uncertainty, financial and economic difficulties, and the sociopolitical issues in society. In this preparatory process, the Byzantine rite Church was led by Metropolitan Šeptytsky, who spoke on behalf of his bishops of Stanislaviv and Przemyśl and the faithful. It was important for the UGCC to clarify the questions of ecclesiastical property, elections of bishops, baptismal certificate, education, and ecclesiastical structures. The agreement, signed on February 10th, 1925, obliged all UGCC bishops to take an oath of allegiance, including Bishop Hryhorij Chomyšyn (1867-1945), to the Polish President and pledge their loyalty to the state.

PL

Po upadku państw centralnych władze ukraińska i polska próbowały przywrócić własne państwo. Próby te były zasadniczo komplikowane przez sytuację etniczno-polityczną w Galicji, zwłaszcza po decyzji Ententy z 15 marca 1923 r. o połączeniu Galicji Wschodniej z Polską. Dla ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego (UKGK) rozpoczęła się kolejna szansa i wyzwanie – współpraca z nowym rządem i rzeczywistością. Taka zmiana geopolityczna spowodowała pewnego rodzaju nihilizm prawny w stosunku do relacji państwa i kościoła, które okazało się selektywną sprawiedliwością. Te stosunki prawne powinien był rozstrzygać konkordat między Stolicą Apostolską a państwem polskim. Głównymi warunkami wstępnymi przygotowania konkordatu ze strony ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego były niepewność prawna, napięte trudności finansowe i gospodarcze oraz kwestie społeczno-polityczne w społeczeństwie. Kościół obrządku bizantyjskiego w tym procesie przygotowawczym był prowadzony przez metropolitę Szeptyckiego, który przemawiał w imieniu swoich biskupów ze Stanisławowa i Przemyśla oraz ich wiernych. Ważne dla UKGK było wyjaśnienie kwestii własności kościelnej, wyborów biskupów, świadectwa chrztu, edukacji i struktur kościelnych. Umowa, podpisana 10 lutego 1925 r., zobowiązała do złożenia przysięgi wierności wszystkich biskupów UKGK, w tym biskupa Grzegorza Chomyszyna (1867-1945), prezydentowi polskiemu i zobowiązała do lojalności wobec państwa.

20

Zasady finansowania uczelni kościelnych z budżetu państwa

51%

Duda M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2012

|

vol. 15

29-52

EN

The debate over the reform of the system of subsidising church institutions has been in progress in Poland for over a decade. The need to change the current model is justified both by the anachronistic nature of the binding legal solutions and the necessity to reduce public spending. Any change proposals, however, should be preceded by a thorough analysis of the binding legal provisions, particularly in the context of their conformity to constitutional principles and the volume of transfers from the government budget based on the binding regulations. One of the significant aspect of the activity of churches and other religious associations is education at the tertiary level. The evaluation of the solutions in this area gives rise to difficulties, due to the wide scope of normative regulations, the fact that the provisions are dispersed over numerous legislative acts and the complexity of the subject matter itself. The primary aim of his article is to present the legal regulations concerning the public financing of church institutions of higher education. The provisions constituting the normative bases of financing church higher education institutions from the government budget have been analysed, including the regulations that constitute subsidy entitlements in accordance with the Higher Education Act, as well as the provisions allowing these institutions to receive budgetary funds other than subsidies.

PL

Dyskusja nad reformą systemu dotowania instytucji kościelnych toczy się w Polsce od kilkunastu lat. Potrzeba zmiany funkcjonującego modelu uzasadniona jest zarówno z uwagi na anachroniczny charakter obowiązujących rozwiązań, jak i ze względu na konieczność ograniczania wydatków publicznych. Projektowanie jakichkolwiek zmian powinno być jednak poprzedzone gruntowną analizą obowiązujących unormowań prawnych, w szczególności w kontekście ich zgodności z zasadami konstytucyjnymi, a także wielkości samych transferów z budżetu państwa, realizowanych w oparciu o obowiązujące przepisy. Jednym z istotnych wymiarów działalności kościołów i innych związków wyznaniowych jest edukacja na poziomie szkół wyższych. Ocena przyjętych w tym zakresie rozwiązań nastręcza wiele trudności, z uwagi na rozległy zakres regulacji normatywnej, rozproszenie unormowań w licznych aktach prawnych oraz złożoność samej materii. Podstawowym celem niniejszego artykułu jest przedstawienie regulacji prawnych dotyczących finansowania uczelni kościelnych ze środków publicznych. Analizie poddano przepisy tworzące normatywne podstawy finansowania uczelni kościelnych ze środków budżetu państwa, w tym regulacje stanowiące tytuły dotacyjne na gruncie ustawy prawo o szkolnictwie wyższym oraz przepisy umożliwiające przekazywanie na rzecz tych uczelni innych niż dotacje środków budżetowych.

Refine search results

Przesłanki konieczne zawarcia małżeństwa. Próba systematyzacji zagadnienia w aspekcie wymogów formy religijnej, red. A. Tunia, Lublin 2011, ss. 247

Podstawy prawne zwyczajnej formy zawarcia małżeństwa w konkordacie z 1993 r.

Piotr Stanisz, Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, ss. 314

Uprawnienia majątkowe związków wyznaniowych

Obowiązki duchownego w procedurze zawierania małżeństwa wyznaniowego ze skutkami cywilnymi

Czynności kierownika USC podejmowane przed zawarciem małżeństwa w formie wyznaniowej

Przeobrażenia społeczno-polityczne w hiszpańskiej monarchii konstytucyjnej oraz w Kościele katolickim na przełomie XIX i XX wieku

Concordat versus agreements: experience of integration Church activity into the lithuanian legal system

Konkordat podpisany ze Stolicą Apostolską w 1993 r. jako źródło prawa w Rzeczypospolitej Polskiej

Konkordatowa regulacja sytuacji prawnej Kościoła katolickiego na Litwie

Ochrona małżeństwa i rodziny w prawie polskim oraz prawie wewnętrznym kościołów chrześcijańskich

Nabywanie dóbr doczesnych przez osoby prawne Kościoła katolickiego w świetle prawa polskiego i prawa kanonicznego

Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie jako podmioty prawa międzynarodowego

Zagadnienia związane z interpretacją art. 25 ust. 4 i 5 Konstytucji RP

Relacje Kościół-Państwo w Polsce wobec COVID-19

Charakter prawny terminów stosowanych w procedurze zawierania małżeństwa cywilnego w formie wyznaniowej

Pozycja finansowo-prawna Kościoła katolickiego obrządku łacińskiego w Polsce międzywojennej

Bezskuteczny upływ terminu z art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego a zawarcie małżeństwa konkordatowego

Die Auswirkungen des Konkordats zwischen dem Apostolischen Stuhl und Polen von 1925 auf die Eparchie Stanislaviv

Zasady finansowania uczelni kościelnych z budżetu państwa