Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Krise
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Nowy Jedwabny Szlak jako kryzys wartości globalizacji

100%
Nobis A.
Kultura i Wartości
|
2018
|
issue 25
DE
Der Artikel verfolgt das Ziel, zu überprüfen, ob die Idee der Neuen Seidenstraße ein Symptom oder eine Folge der Wertekrise der Globalisierung ist. Die Neue Seidenstraße bedeutet neue internationale Initiativen, die in verschiedenen Weltteilen entworfen und verwirklicht werden. Ich weise auf Hauptideen und Werte hin, die diese Initiativen begleiten. Sie werden mit Ideen und Werten der bisherigen Globalisierung verglichen. Ich komme zum Schluss, dass die Idee der Neuen Seidenstraße ein Symptom und eine Folge der Wertekrise der Globalisierung in bisheriger Form ist, in der die USA die Hauptrolle spielen. Sie bedeutet aber nicht die Wertekrise der Globalisierungsidee, sondern eine Ausdrucksform ihres anderen Verständnisses. Sie bejaht solche Werte und Postulate wie Vielfalt, Kontakt mit Andersartigkeit, friedliche Koexistenz, sogar das Mitwirken für gemeinsamen Nutzen vom Menschen aus unterschiedlichen Kulturen, Ländern und entferntesten Weltteilen.
EN
The purpose of the text is to check whether the New Silk Road idea is a symptom or the result of the globalization crisis. The New Silk Road is a new international initiative designed and implemented in various parts of the world. I point to the main ideas and values accompanying these initiatives. I also compare them with the ideas and values of current globalization. I come to the conclusion that the Idea of the New Silk Road is a symptom and the effect of the globalization crisis in its present shape, in which the USA plays a central role. It does not indicate the crisis of the value of the idea of globality. It is a manifestation of her different understanding. It is an affirmation of such values and postulates as diversity, contact with alterity, peaceful coexistence and even action for the mutual benefit of people of different cultures, countries, sides of the world, even those far away from each other.
PL
Celem tekstu jest sprawdzenie, czy idea Nowego Jedwabnego Szlaku jest symptomem lub skutkiem kryzysu wartości globalizacji. Nowy Jedwabny Szlak to nowe inicjatywy międzynarodowe projektowane i realizowane w różnych częściach świata. Wskazuję na główne idee i wartości towarzyszące tym inicjatywom. Porównuję je z ideami i wartościami dotychczasowej globalizacji. Dochodzę do wniosku, że Idea Nowego Jedwabnego Szlaku jest symptomem i efektem kryzysu wartości globalizacji w jej obecnym kształcie, w którym USA odgrywają rolę centralną. Nie oznacza kryzysu wartości idei globalności. Jest manifestacją innego jej rozumienia. Jest afirmacją takich wartości i postulatów jak różnorodność, kontakt z  odmiennością, pokojowe współistnienie a nawet działanie dla wspólnej korzyści ludzi różnych kultur, krajów, stron świata, nawet tych najodleglejszych od siebie.
2
Publication available in full text mode
Content available

Navigare necesse est. O terapeutycznym wymiarze refleksji filozoficznej w sytuacji kryzysu orientacji

80%
Siwiec T.
Kultura i Wartości
|
2016
|
issue 17
DE
Im ersten Teil des Artikels erläutert der Autor das Wesen der gegenwärtigen Orientierungskrise und bespricht ihre Gründe. Im zweiten Teil beantwortet er die Frage, in welchem Sinne das philosophische Denken ein Heilmittel gegen die im ersten Teil geschilderte Bedrohung sein kann. In dem letzten, dritten Teil präsentiert der Artikel allgemein das Modell der Philosophie, das wir anstreben sollen, falls die therapeutische Dimension der philosophischen Reflexion berücksichtigt werden sollte.
EN
The essence is expounded of the contemporary crisis of orientation and its causes. In what sense may philosophical thinking provide a remedy for the threat mentioned. A model is in general set forth of philosophy that should be aimed at if the therapeutic dimension of philosophical reflection is to be accomplished.
PL
W pierwszej części artykułu autor wyjaśnia istotę współczesnego kryzysu orientacji i omawia jego przyczyny. W drugiej z kolei odpowiada na pytanie, w jakim sensie myślenie filozoficzne może stanowić remedium na zagrożenie omówione w części pierwszej. W ostatniej zaś, trzeciej odsłonie artykułu ogólnie przedstawia model filozofii, do którego winniśmy dążyć, jeśli terapeutyczny wymiar refleksji filozoficznej ma zostać urzeczywistniony.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dwa symbole. Dwie koncepcje postępu i diagnoza kryzysu współczesności N. F. Fiodorowa

80%
Jędrysko C.
Kultura i Wartości
|
2014
|
issue 10
DE
N. F. Fiodorow ist Autor eines ungewöhnlichen Projektes – des sogenannten Gemein-schaftswerks, das eine Verbindung des rustikalen und antiprogressiven Gesellschaftsbil-des mit einer technologischen Utopie bildet. Im Artikel soll Fiodorows Vision des Zivili-sationsfortschritts unter dem Aspekt ihrer zwei Maßstäbe: der Diagnose der Krise und der Idee des Fortschritts untersucht werden. Am Anfang werden Symptome der Krise und ihre Ursachen dargestellt, dann werden zwei alternative Ideen des Fortschritts ge-genübergestellt. Die Essenz der ersten Idee ist das Primat des Neuen über dem Alten. Sie komme in Gestalt des Ersten Weltkrieges zum Ausdruck und bilde das Fundament der Zivilisation des Todes. Die zweite Idee soll als ein Heranwachsen der Kultur verstanden werden, als Wachrütteln des Bewusstseins, dass jeweilige Generation in Schuld gegen-über ihren Ahnen steht. Es wird symbolisch durch die altrussische Tradition repräsen-tiert.
EN
N. F. Fedorov is the author of an extraordinary project, the so-called “the common task”, which combines a rural and anti-progressive vision of society with technological utopia. In this paper I will consider his concept of the development of civilizations in terms of its two determinants: the diagnosis of the crisis and the idea of progress. At the beginning I will present the symptoms of the crisis and the reasons which, according to Fedorov, underlie it. I will then contrast two ideas of progress. First of them can be described as the primacy of the new over the old. It is represented by the World Expo event, and leads to the foundation of the civilization of death. The second must be regarded as a maturing of culture and awakening of an awareness of the common debt of humanity to its ances-tors. It is symbolically depicted by the old Russian tradition of raising a church over a day by a local society in case of natural disasters.
PL
N. F. Fiodorow jest autorem niezwykłego projektu – tak zwanego „wspólnego dzieła” – będącego połączeniem rustykalnego i antyprogresywnego obrazu społeczeństwa z technologiczną utopią. Celem niniejszego artykułu jest rozważenie Fiodorowowskiej wizji rozwoju cywilizacji pod kątem jej dwóch wyznaczników: diagnozy kryzysu oraz idei postępu. Na początku zostaną przedstawione symptomy kryzysu oraz przyczyny, które za nimi stoją. Następnie skonfrontowane zostaną dwie alternatywne idee postępu. Istotą pierwszej jest prymat nowego nad starym. Uwidacznia się ona pod postacią Wystawy Światowej i stanowi fundament cywilizacji śmierci. Natomiast druga powinna być pojmowana jako dojrzewanie kultury, rozbudzanie świadomości obecności powszechnego długu danego pokolenia względem przodków. Symbolizuje ją staroruska tradycja stawiania cerkwi jednodniowych przez lokalne społeczności w obliczu klęsk naturalnych.
4
Publication available in full text mode
Content available

Glaube und Krise

80%
Werbick J.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2019
|
vol. 39
|
issue 1
23-38
PL
Terapeutyczny wymiar chrześcijaństwa jest podważany na różne sposoby. W związku z tym rodzi się pytanie o to, czy nie wykorzystuje ono ludzkich kryzysów – lęku egzystencjalnego, doświadczeń granicznych – zamiast w ich ramach prowadzić w kierunku dojrzałego i spełnionego człowieczeństwa? Duszpasterstwo w duchu Jezusa Chrystusa musi mieć w takich sytuacjach charakter terapeutyczny, zarówno w sensie indywidualnym, jak i społecznym. Powodem jest to, że gromadzi ono ludzi wokół zbawczej obecności Bożej tak, że nie odczuwają oni konieczności zabezpieczenia swojej tożsamości przez samopotwierdzenie i wykluczenie. Duszpasterstwo terapeutyczne otwiera przestrzenie spotkania, w których to, co wypierane może zostać pojednawczo przepracowane. Wówczas ludzie będą życzyli sobie wzajemnie uczestnictwa w tym wszystkim, co daje pełnię życia. Chodzi o przestrzenie, w których także lęki egzystencjalne tracą swoją nieujarzmioną moc.
EN
The therapeutic dimension of Christianity is leveraged in different ways. Does Christianity use human crisis – existential fear, experience of limits – to rule over? Or, does Christianity instead help shape towards a more mature and fulfilled humanity being followed? The pastoral, as found in the spirit of Jesus Christ, should in such situations display a therapeutic dimension towards the individual as in relation to social meaning. The reason being that it gathers people around the saving presence of God so that they do not need to save their identity by self-confirmation or by exclusion. The therapeutic pastoral opens spaces for gathering and for concentration in what is displaced and what can be reconciled. Then the people will wish that each other’s participation in all that gives them a full life. It is about spaces in which existential fear loses its power.
DE
Die therapeutische Dimension des Christlichen wird vielfach in Frage gestellt. Beutet es nicht die Krisen des Menschseins – Existenzangst, Grenzerfahrungen – aus, statt in ihnen auf ein reiferes und erfülltes Menschsein hinzuführen? Eine Pastoral im Sinne Jesu Christi müsste sich darin als individual- und sozial-therapeutisch erweisen, dass sie die Menschen in die erlösende Gottesgegenwart hinein sammelt, sodass sie sich nicht mehr genötigt sehen, Identität durch Selbstbehauptung und Exklusion zu sichern. Therapeutische Pastoral öffnet Räume der Sammlung und Konzentration, in die das Verleugnete versöhnend eingebracht werden kann und die Menschen einander gönnen, an all dem teilzuhaben, was das Leben in Fülle ausmacht; Räume, in denen so auch die Daseins-Ängste ihre bezwingende Macht verlieren.
5
Publication available in full text mode
Content available

Chronotopoi der Krise. Zur literarischen Vergegenwärtigung von Lebenswelten und Kontingenzerfahrungen in Joseph Roths „Die Flucht ohne Ende“

71%
Jakovljevic A.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2022
|
issue 31
5-22
PL
Opublikowana w 1927 roku powieść Josepha Rotha „Ucieczka bez kresu” kreśli diagnozę doświadczeń kryzysu i kontyngencji towarzyszących okresowi międzywojennemu, ukazaną na tle rozpadu monarchii habsburskiej i wydarzeń rewolucji październikowej. Oba przełomowe momenty dziejowe doprowadziły do erozji tradycyjnych światów życia i do zastąpienia ich nowymi. Opierając się na pojęciach ‘kontyngencji’ i ‘kryzysu’ artykuł pokazuje, jak zderzenie starego i nowego świata podlega literackiemu uformowaniu i zobrazowaniu przy pomocy wybranych konstelacji czasoprzestrzennych, wskutek czego uwidacznia się wysoki stopień kontyngencji nie tylko światów życia, w których porusza się główny bohater Franciszek Tunda, ale także jego życiowej drogi i egzystencjalnych wyborów.
EN
Joseph Roth’s novel “Die Flucht ohne Ende”, published in 1927, provides a diagnosis of the crisis and contingency phenomena of the interwar period against the backdrop of the collapse of the Habsburg monarchy in World War I and the October Revolution. These two events of world-historical significance lead to an erosion of old familiar worlds and to the emergence of new ones. Starting from the concepts of ‘contingency’ and ‘crisis’, the article shows how this contrast between the new and the old world is literarily shaped and visualized on the basis of selected time-space constellations. In doing so, it becomes clear that not only the life worlds in which the protagonist Franz Tunda operates, but also his own life design is highly contingent.
DE
Joseph Roths 1927 publizierter Roman „Die Flucht ohne Ende“ liefert vor dem Hintergrund der im Ersten Weltkrieg zerfallenen Habsburger Monarchie und der Oktoberrevolution eine Diagnose der Krisen- und Kontingenzerscheinungen der Zwischenkriegszeit. Diese beiden weltgeschichtlich bedeutsamen Ereignisse führten zu einer Erosion altvertrauter und zur Entstehung neuer Lebenswelten. Ausgehend von den Begriffen ‚Kontingenz‘ und ‚Krise‘ zeigt der Beitrag, wie dieser Gegensatz von neuer und alter Welt, anhand ausgewählter Zeit-Raum-Konstellationen, literarisch ausgestaltet und vergegenwärtigt wird. Dabei wird deutlich, dass nicht nur die Lebenswelten, in denen der Protagonist Franz Tunda agiert, sondern auch dessen Lebensweg und -entwurf selbst hochgradig kontingent sind.
6
Publication available in full text mode
Content available

Rozpoznawanie kryzysu w kulturze

71%
Rosińska Z.
Kultura i Wartości
|
2016
|
issue 17
DE
Das erwogene Hauptproblem bildet die Frage nach der Möglichkeit, die Krise in der Kultur zu erkennen. Durch Anerkennung  verstehe ich die kognitive Intuition, die den Weg zu weiteren Stufen des Wissens ebnet, d.h. die Unterscheidung fremder, separater Phänomene und ihre Identifizierung als Krise. Die Krise wird hier als eine Übergangsetappe begriffen, als ein dramatischer Wechsel in der Wertestruktur. Die Symptome der Krise, deren einige Beispiele im Artikel dargestellt werden, wurden bereits in der Antike erkannt. Ich weise nach, dass eine solche Erkenntnis dank der Existenz einer Resonanz zwischen den Prozessen in der Kultur und den Prozessen in uns selbst möglich ist. Die Analyse des Phänomens führe ich anhand der Überzeugungen von zwei Autoren durch: des Künstlers und Philosophen Witkacy und des Kulturphilosophen und Ästhetikers Stefan Morawski.
EN
The main problem I will consider is the question of the possibility of recognizing a crisis in culture. By recognition I mean the cognitive intuition that paves the way for subsequent stages of knowledge, i.e., the distinguishing of a given phenomenon as different and separate and its identification as a crisis. Crisis here is to be understood as a transitional state, a dramatic upturn in axiological structure. Manifestations of crisis recognition were present already in Antiquity and I will discuss some examples in my talk. I will argue that such recognition is possible owing to the resonant structure between the goings on in culture and goings on within ourselves. The analysis of the phenomenon will be carried out on the basis of the ideas of two authors: Witkacy, an artist and philosopher, and Stefan Morawski, a philosopher of culture and aesthetician.
PL
Główny rozważany problem to kwestia możliwości rozpoznania kryzysu w kulturze. Poprzez rozpoznanie rozumiem poznawczą intuicję, torującą drogę dla późniejszych stadiów wiedzy, tj. wyróżnienie pewne obcych, odrębnych zjawisk i zidentyfikowanie ich jako kryzysu. Kryzys jest tu rozumiany jako stan przejściowy, jako dramatyczny przewrót w strukturze aksjologicznej. Objawy kryzysu były już rozpoznawane w starożytności; kilka przykładów przedstawię w artykule. Będę wykazywała, że takie rozpoznanie jest możliwe dzięki istnieniu rezonansu między procesami w kulturze i procesami w nas samych. Analizę zjawiska przeprowadzę na podstawie poglądów dwóch autorów: Witkacego – artysty i filozofa oraz Stefana Morawskiego – filozofa kultury i estetyka.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kryzys ojcem wszechrzeczy. Punktualizm filozoficzny (część pierwsza: od metafizyki do ewolucji kosmosu i biosfery)

71%
Breczko J.
Kultura i Wartości
|
2023
|
issue 35
31-57
DE
In diesem Artikel stelle ich eine gewisse ganzheitliche Sicht der Krise vor, indem ich mich auf Stephen Goulds evolutionären Punktualismus beziehe und ihn philosophisch extrapoliere: von dynamischen metaphysischen Darstellungen über die Evolution des Kosmos bis hin zur Evolution der Biosphäre (ich beabsichtige, in einem späteren Artikel eine ähnlich gerahmte Geschichte der Menschheit darzustellen). Ich behaupte, dass die Evolution auf den verschiedenen Ebenen des Seins in einem ähnlichen "Rhythmus" verläuft. In der ersten Phase befindet sich das Objekt (die Struktur) in einem Zustand des relativen Gleichgewichts und der langsamen (graduellen) Veränderung. Diese Phase endet mit einer Katastrophe, einem plötzlichen Ereignis (einem äußeren Aufprall oder einem inneren "Bruch"), das eine Phase gewaltsamer Transformationen einleitet, die als Krise sensu largo beschrieben werden kann. Diese gewalttätigen Transformationen steigern sich, bis sie einen kritischen Moment erreichen, einen Moment des Höhepunkts und des Übergangs, der als Krise sensu stricto bezeichnet werden kann. Auf diese Krise folgt entweder der Zerfall des betreffenden Objekts ("Tod") oder sein Fortbestehen, allerdings in einem deutlich veränderten Zustand. Es entsteht eine neue Qualität (ein neues Ganzes), das wieder in einen Zustand des relativen Gleichgewichts und der langsamen Transformation übergeht. Ich weise auch auf den Widerstand hin, den die dynamische Vision des Seins bei Philosophen, Astronomen und Naturwissenschaftlern hervorgerufen hat, und behaupte, dass diese Sympathie für die Fixierung eine der Varianten von Bacons Idolen des Stammes ist.
EN
In this article, I present a holistic view of a crisis, referring to Gould’s concept of “punctuated equilibrium” and making its philosophical extrapolation: from dynamic metaphysical approaches, through the evolution of cosmos, to the evolution of the biosphere (in the next article, I intend to present a similarly framed history of mankind). I argue that evolution on different levels of being occurs in a similar “rhythm.” In the first phase, the object (structure) is in a state of relative balance and slow (gradual) changes. This phase ends with a catastrophe, some sudden event (an external blow or an internal “rupture”), initiating a phase of rapid change that can be described as a crisis in the broad sense. These violent transformations grow until they reach a critical moment, a moment of culmination and solstice, which can be called a crisis in the strict sense. After this crisis, there is either the disintegration of the object (“death”), or the survival, but of the object already clearly changed. A new quality (a new whole) appears, which returns to a state of relative balance and slow changes. I also point to the resistance that such a dynamic vision of being elicited from philosophers, astronomers, and naturalists, suggesting that this sympathy for constancy is a variety of Baconian tribal idols.
PL
W artykule przedstawiam pewien całościowy pogląd na kryzys, nawiązując do punktualizmu ewolucyjnego Stephena Goulda oraz dokonując jego filozoficznej ekstrapolacji: począwszy od dynamicznych ujęć metafizycznych, poprzez ewolucję kosmosu, aż do ewolucji biosfery (podobnie ujętą historię ludzkości zamierzam zaprezentować w kolejnym artykule). Twierdzę, że ewolucja na różnych poziomach bytu zachodzi w podobnym „rytmie”. W fazie pierwszej obiekt (struktura) znajduje się w stanie względnej równowagi i powolnych (gradualistycznych) przemian. Fazę tę kończy katastrofa, jakieś nagłe zdarzenie (zewnętrzne uderzenie albo wewnętrzne „pęknięcie), rozpoczynając fazę gwałtownych przemian, którą można określić jako kryzys sensu largo. Owe gwałtowne przemiany narastają aż osiągają moment krytyczny, moment kulminacji i przesilenia, który można nazwać kryzysem sensu stricto. Po tym kryzysie albo ma miejsce rozpad danego obiektu („śmierć”), albo przetrwanie, ale obiektu już wyraźnie zmienionego. Pojawia się nowa jakość (nowa całość), która przechodzi ponownie w stan względnej równowagi i powolnych przemian. Wskazuję też na opór, jaki wzbudzała – wśród filozofów, astronomów oraz przyrodników – dynamiczna wizja bytu, sugerując jednocześnie, że owa sympatia do stałości jest jedną z odmian idoli plemiennych Bacona.
8
Publication available in full text mode
Content available

Der Mensch im Tiergewand. Rilkes Panther und seine Bedeutung in der Corona-Pandemie

61%
Jänchen A.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2022
|
vol. 6
1-16
EN
The article examines the role of Rilkeʼs panther in Marica Bodrožićʼs Pantherzeit, an essay about the first corona lockdown in spring 2020. The approach is based on the methods of cultural animal studies. What can human-animal relationships contribute to understanding exceptional situations and crises such as the Covid19 pandemic? To answer this question, Bodrožićʼs panther is examined in terms of its contextualization, historicization and poetization. It becomes clear that human-animal relationships that deviate from conventional, anthropocentric readings can trigger a reorganization of self-images, identities and attitudes towards life.
PL
Przedmiotem artykułu jest figura pantery, zaczerpnięta z wiersza Rilkego, do której odnosi się esej Pantherzeit [Czas pantery] Marici Bodrožić o lockdownie, spowodowanym pierwszą falą koronowirusa wiosną 2020 roku. Posiłkując się metodologią Cultural Animal Studies, autorka artykułu formułuje następujące pytanie: w jaki sposób relacje między człowiekiem a zwierzęciem mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia sytuacji wyjątkowych oraz kryzysowych, w tym pandemii koronawirusa. Analiza eseju odnosi się do trzech kwestii: kontekstualizacji, historycyzacji oraz poetyzacji postaci pantery. Wynika z niej, iż interpretacja relacji między zwierzęciem a człowiekiem, wykraczająca poza typowy, antropocentryczny rodzaj lektury, może skutkować wytworzeniem nowych modeli autoprezentacji, tożsamości oraz przewartościowaniem stosunku do życia.
DE
Der Beitrag untersucht die Rolle von Rilkes Panther-Figur in Marica Bodrožićs Pantherzeit, einem Essay über den ersten Corona-Lockdown im Frühjahr 2020. Die Herangehensweise orientiert sich an den Methoden der Cultural Animal Studies. Was können Mensch-Tier-Beziehungen zum Verständnis von Ausnahmesituationen und Krisen wie der Covid19-Pandemie beitragen? Um diese Frage zu beantworten, wird Bodrožićs Panther-Figur hinsichtlich ihrer Kontextualisierung, Historisierung und Poetisierung untersucht. Dabei wird deutlich, dass Mensch-Tier-Verhältnisse, die sich von herkömmlichen, anthropozentrischen Lesarten entfernen, eine Neuordnung von Selbstbildern, Identitäten und Lebenseinstellungen anstoßen können.
9
Publication available in full text mode
Content available

Krisen und Nebenkrisen in österreichischen Corona-Romanen

61%
Jeleč M.
Wortfolge. Szyk Słów
|
2022
|
vol. 6
1-15
PL
Reakcją na obecną pandemię jest pojawienie się we współczesnej literaturze austriackiej powieści podejmujących temat wywołanego nią kryzysu. Niniejszy artykuł stanowi analizę literackich i estetycznych podejść do obecnej pandemii oraz wynikających z niej kryzysów. Przedmiotem analizy są powieści So ist die Welt geworden Marlene Streeruwitz, Quarantäne Marii Jelenko oraz Corona 2021. Beginn einer neuen Welt Petera Zimmermanna. Artykuł jest również próbą odpowiedzi na pytanie, jak odbierane są ograniczenia w życiu publicznym i w jakim stopniu literackie przedstawienia kryzysów mają potencjał transformacyjny.
EN
In response to the current pandemic, novels with a pandemic crisis topic are being created in contemporary Austrian literature. The article analyzes how the current pandemic is presented in literary terms and how the resulting crises are dealt with in Marlene Streeruwitz’s novel So ist die Welt geworden, Maria Jelenko’s Quarantäne and Peter Zimmermann’s Corona 2021. Beginn einer neuen Welt in terms of literary aesthetics. Answers are sought to the questions of how restrictions in public life are perceived and to what extent literary depictions of crises can offer potential.
DE
In Reaktion auf die gegenwärtige Pandemie entstehen in der österreichischen Gegenwartsliteratur Romane mit einer Pandemie-Krisen-Thematik. Der Beitrag analysiert, auf welche Weise die aktuelle Pandemie und der Umgang mit den daraus entstandenen Krisen in Marlene Streeruwitz‘ Roman So ist die Welt geworden, Maria Jelenkos Roman Quarantäne und Peter Zimmermanns Roman Corona 2021. Beginn einer neuen Welt literarästhetisch verhandelt werden. Er sucht Antworten auf die Fragen, wie Einschränkungen im öffentlichen Leben empfunden werden und inwiefern literarische Krisendarstellungen transformierende Potenziale bieten können.
10
Publication available in full text mode
Content available

Kryzys kultury wg George'a Steinera

61%
Barańska E.
Kultura i Wartości
|
2018
|
issue 26
DE
Der Artikel betrifft die Frage der Krise der gegenwärtigen Kultur. Die Verfasserin fragt, ob die Kultur heutzutage eine Krise erlebt, warum und was die Symptome der Krise sind. Sie sucht nach der Antwort im Kulturkonzept von Georg Steiner, der den Zerfall der gegenwärtigen Gesellschaft und den Zusammenbruch der traditionellen westlichen Werte feststellt. Seine Analysen betreffen hauptsächlich den Begriff der Postkultur, wie Steiner den Zustand gegenwärtigen Kultur bezeichnet. Im Artikel führt die Verfasserin unterschiedliche Formen dieser Krise vor und analysiert eingehend das Phänomen. Sie erläutert nach Steiner, dass sich der Zustand unserer Kultur vor allem in der Krise des Wortes äussert und das wir heutzutage unsere Herkunft vergessen, obwohl wir von der textuellen hellenisch-hebräischen Tradition gründlich geprägt wurden. Die Wissenschaft strebt heute eine Formalisierung der Geisteswissenschaften an und übergeht den wichtigsten Aspekt unserer Humanität ˗ das menschliche Bedürfnis nach Transzendenz, das gerade im Wort präsent ist.
EN
The article deals with the crisis of contemporary culture. The author asks several important questions especially those that concern a condition of today's culture. Is it true that contemporary Western culture is in crisis, and if so, why? What are the symptoms of this crisis? The answer to these questions is sought in the concept of culture by George Steiner, whose research are an attempt to diagnose the disintegration of modern society and the collapse of traditional values of the West. According to Steiner, as the author of the text explains, this crisis manifests itself primarily in the crisis of “a word”. Although we have been “shaped” in the Hellenic-Hebrew tradition, which is, after all, textual, today we tend to forget about our origins. Moreover, the modern science seeks to formalize the humanities and omits the most important aspect of our humanity – the very human need for transcendence, which is present in a word. Today, deconstruction and adoration for emptiness prevails. That is why the condition of today's culture can be well defined by the concept of post-culture.
PL
Artykuł dotyczy zagadnienia kryzysu kultury współczesnej. Autorka pyta, czy obecnie kultura znajduje się w kryzysie, a jeśli tak, to dlaczego. Jakie są symptomy tego kryzysu. Odpowiedzi szuka w koncepcji kultury George`a Steinera, który diagnozuje dziś rozpad współczesnego społeczeństwa i załamanie się tradycyjnych wartości Zachodu. Analizy dotyczą głównie pojęcia postkultury, ponieważ Steiner tak właśnie określa stan dzisiejszej kultury. W artykule autorka przybliża zatem i poddaje analizie różne formy tego kryzysu, tłumaczy, na czym polega ów fenomen. Wyjaśnia, za Steinerem, że stan naszej kultury objawia się przede wszystkim w kryzysie słowa, że choć zostaliśmy ukształtowani w na wskroś tekstowej tradycji helleńsko-hebrajskiej to dziś zapominamy o naszym pochodzeniu. Dzisiejsza nauka dąży do formalizacji humanistyki i pomija najważniejszy aspekt naszego człowieczeństwa – zapomina o ludzkiej potrzebie transcendencji, która to właśnie w słowie jest obecna.
11
Publication available in full text mode
Content available

Chroniczna intoksykacja seksualna jako przejaw kryzysu Zachodu. Myśli dwudziestowiecznych tradycjonalistów kulturowych

61%
Jedliński M.
Kultura i Wartości
|
2023
|
issue 35
5-30
DE
Ziel dieses Artikels ist es, die Ansichten der kulturellen Traditionalisten über die menschliche Sexualität zu erläutern. Der Text stellt die ideologischen Positionen ausgewählter Denker vor: René Guénon, Julius Evola, Pitirim Sorokin. Sie repräsentieren verschiedene Richtungen des kulturellen Traditionalismus, sind jedoch durch ihre unverwechselbaren, radikalen Ansichten, ihre besonderen Entscheidungen und Lebenserfahrungen miteinander verbunden (Guénon war ein Konvertit zum Islam, Evola ein Anhänger des Heidentums und des Faschismus, Sorokin war einer der Väter der amerikanischen Soziologie, ein Emigrant aus Russland mit der Seele eines "russischen Traditionalisten"). Die genannten Gelehrten und Denker diagnostizierten eine tiefe Krise in der westlichen Welt. Ihre Ursache sei die sexuelle Intoxikation: Anarchie und sexuelle Revolution. Sie erkannten in der westlichen (materiellen) Zivilisation das Verschwinden der geistigen Kultur und Tradition. Die Hauptursache für die Krise und den Niedergang des Westens waren Individualismus und Rationalismus, die sich als Hybris, Perversion, Anbetung des Körpers und des Orgasmus entpuppten. Guénon, Evola und Sorokin wollten den Zustand der Vergangenheit wiederherstellen: die Sakralisierung des Geschlechts, die gemeinschaftliche Bindung, die männliche Herrschaft und die rituelle Reproduktion. Dies sollte die Krise und den Verfall der Kultur verhindern.
EN
The aim of this article is to discuss the views of cultural traditionalists on human sexuality. The paper presents the views of the following thinkers: René Guénon, Julius Evola, and Pitirim Sorokin. Each represents a different line of cultural traditionalism. However, they are united by expressive, radical views as well as by peculiar choices and life experiences. (Guénon was a convert to Islam, Evola sympathized with paganism and fascism, whereas Sorokin was one of the fathers of American sociology, an emigrant from Russia, with the soul of a “Russian traditionalist.”) René Guénon, Julius Evola, and Pitirim Sorokin recognized a deep crisis of the Western world. They argued that the cause of this crisis was sexual intoxication: anarchy and the sexual revolution. They thought that culture and the spiritual tradition in the Western (material) civilization was disappearing and that the primary cause of the crisis and the decline of the West were individualism and rationalism – manifesting themselves as pride, prudishness, perversion, the cult of the body, and orgasm. Guénon, Evola and Sorokin craved the restoration of the previous state: the sacralization of sex, community bonds, male domination, and ritual procreation. This was supposed to prevent the crisis and the decline of culture.
PL
Celem artykułu jest omówienie poglądów tradycjonalistów kulturowych na temat ludzkiej seksualności. Tekst prezentuje stanowiska ideowe wybranych myślicieli: René Guénona, Juliusa Evoli, Pitirima Sorokina. Reprezentują oni różne odłamy tradycjonalizmu kulturowego; łączą ich jednak wyraziste, radykalne poglądy, osobliwe wybory i doświadczenia życiowe (Guénon był konwertytą na islam, Evola sympatykiem pogaństwa i faszyzmu, Sorokin był jednym z ojców socjologii amerykańskiej, emigrantem z Rosji, o duszy „rosyjskiego tradycjonalisty”). Wymienieni badacze i myśliciele zdiagnozowali głęboki kryzys świata zachodniego. Jego przyczyną miała być intoksykacja seksualna: anarchia i rewolucja seksualna. Rozpoznawali w cywilizacji zachodniej (materialnej) zanik kultury duchowej i tradycji. Główną i pierwotną przyczyną kryzysu oraz upadku Zachodu miały być indywidualizm i racjonalizm: ujawniające się jako pycha, perwersja, kult ciała i orgazmu. Guénon, Evola i Sorokin. pragnęli przywrócenia stanu z przeszłości: sakralizacji płci, więzi wspólnotowej, dominacji mężczyzn i rytualnej rozrodczości. Miało to zapobiec kryzysowi i upadkowi kultury.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.