Search results

1

Zawierzyć życie Bogu - wiara Hioba i Koheleta

100%

Popielewski W.

Verbum Vitae

|

2004

|

vol. 5

53-72

PL

Un des thèmes majeurs de la réflexion des livres sapienciaux est la vie de l'homme. Dans un certain sens on trouve ici une forte foi dans l'homme, la confiance dans ses capacités de comprendre les règles du monde créé. On se basant sur sa raison l'homme est capable de découvrir sa propre voie vers la félicité. En plus, l' expérience en donne témoignage. Cette vision optimiste et simplifiée de l'homme et de sa vie a été mise en doute par les livres de l'Ecclesiaste et de Job. Tandis que le premier discute avec les capacités naturelles de la raison en tant que la facteur suffisant pour aboutir à la félicité, Job conteste la foi dans les règles de l'expériencecomme l'unique méthoded'expliquer le sort de l'homme, surtout sa souffrance. L'un et l'autre s'ouvrent à Dieu dans lequel il y a tout ce qu'on ne peut pas expliquer par la raison ou trouver dans les généralisations de l' expérience. Le mystère qu'est Dieu peut, seul, expliquer ce qui est inexplicable dans les catégories purement naturelles.

2

Struktura Księgi Koheleta. Próba rozwiązania (II)

100%

Filipiak M.

The Biblical Annals

|

1975

|

vol. 22

|

issue 1

5-14

PL

In dem Buch von Kohelet sind die Äußerungen auf verschiedene Themen der Hauptidee, die sie aus allerlei Gesichtspunkten beleuchten, untergeordnet. Diese Hauptidee (Hauptgedanke) ist ein Zusammenhang zwischen Glück und Weisheit Kohelet analysiert das Glück aus dem Gesichtspunkt der Weisheit, das ein Lebensziel des Menschen bedeutet. Der Verfasser stellt zuerst seine persönliche Erfahrung im Glückbereich (2, 1-26) dar, dann analysiert er das Glück der anderen Leute (3, 1 - 9, 10), endlich ermuntert er zur Realisierung des Sinnes der menschlichen Existenz, der im Traktat der vorigen Reflexionen (9, 11 - 12, 7) entdeckt worden ist.

3

Z badań nad językiem i kompozycją Księgi Koheleta

75%

Filipiak M.

The Biblical Annals

|

1970

|

vol. 17

|

issue 1

23-30

PL

Die Spezifik des hebr. Textes des Koh. wird verschieden erklärt: Koh. Soll eine Übersetzung aus dem Aramäischen sein oder auf ihn hätte die griechische Forschungsmethode und schliesslich die kananäisch-fönizische Literatur einen Einfluss ausgeübt. Die letzte Meinung ist sehr wahrscheinlich. Es gibt auch zwei Äusserungen über die Koh-Komposition: einige Forscher meinen, dass es in Koh. keinen Leitgedanken gibt, die anderen sehen im ganzen Koh. eine einheitliche stilistische Struktur. Die neuesten Sprach- und Problematikforschungen zeigen, dass im Lichte der altorientalischen Parallelen die zweite Meinung wahrscheinlicher sei.

4

Struktura Księgi Koheleta. Opinie egzegetów (I)

75%

Filipiak M.

The Biblical Annals

|

1974

|

vol. 21

|

issue 1

5-13

PL

Dans l’histoire de l’exégèse du Livre de Qohelet dominait toujours une double tendance. Selon la première de ces tendances, le Livre n’a pas d’idée centrale mais constitue un conglomérat d’aphorismes. Selon la deuxième, une pensée y domine répartie logiquement à travers tout le Livre. A l’heure actuelle c’est la deuxième tendance qui l’emporte. En dehors de ces deux tendances principales, certains exégètes voyaient dans le Livre de Qohelet une diatribe ou une réflexion autobiographique.

5

Kohelet i jego dzieło

75%

Potocki S.

The Biblical Annals

|

1993

|

vol. 40

|

issue 1

43-60

PL

To tell the truth the interpretation of Eccl has already had a long history, yet there are particularly three questions which call for a more precise approach, namely: who was Ecclesiastes? what is the literary structure of the work like? what is its theological message? A philological analysis of the name „Ecclesiastes” as well as the author’s opinions about his book point out that the work was written by a sage who had gained experience from his thorough and wise research into the values of the things which man finds in the world. One may detect a certain compositional layout in which one may distinguish the prologue, the central part and the epilogus. In the prologue, apart from the title of the book (1. 1) and a general maxim (motto) which summarizes the thought of the work, very important is the „programmatic” pericope which contains a list of the most crucial Ecclesiastes’ theses (1, 3-11). The actual work consists of four parts which embrace a couple of literary units bearing the same leading subjectmatter. They are closed with characteristic reflections on joy (1, 12−2, 26; 3, 1−5, 19; 6, 1−9, 10; 9, 11−12, 8). The epilogue gives a general characteristic of Ecclesiastes and of sapiential creativity (12, 9-14). The theology of Ecclesiastes can be reduced to three theses: All values of this world pass away; Man cannot make his position on the earth permanent; Man cannot find any concrete order in the world; Life one arth does not grant happiness to man; Man must always remember about the future; A calling for joy. One should distinguish then in the work of Ecclesiastes a penetrating and critical evaluation of the reality in which man lives, and some practical hints on how man should approach to it.

6

Słowo Boże konieczne w drodze do szczęścia

75%

Popielewski W.

Verbum Vitae

|

2002

|

vol. 2

89-106

PL

La littérature sapientiale de la Bible est centrée sur l’homme, sur sa conduite pratique de la vie individuelle, familiale et sociale. D’autre part pourtant, les livres sapientiaux dessignent l’image de l’homme qui – pour parvenir à la pleine réalisation de soi-même – ne peut pas se limiter à la dimension pratique de la vie. Ses propres efforts et l’expérience des âges créent une première dimension de la recherche de ce qui est bon pour l’homme. Certaines questions qui ne trouvent pas les réponses dans cette dimension ouvrent l’homme à une dimension nouvelle – cette de la foi. L’homme en tant que créature, est conduit à la vraie sagesse qui est plus intérieure - puisqu’elle commence avec la crainte de Dieu, et très concrète – puisqu’on la trouve dans le livre de l’alliance qui nous lie au Dieu très-haut (Sir 24,23). Voilà une accomplissement naturelle de la recherche de l’homme demandant où trouver la voie vers la vie accomplie, pleine et heureuse. La première partie de cet article nous offre l’analise des étapes de l’itinéraire de l’homme qui le conduit à la rencontre avec la Parole de Dieu.Dans la deuxième partie de l’article on nous propose la réflexions qui cherche à répondre à la question suivante: quelle est la relation entre le livre de l’alliance proposé comme source de la sagesse avec d’autres parties de la Bible, surtout avec cette partie du canon qu’on appelle la littérature de sagesse.

7

Relatywizm wartości i norm współczesnego świata z perspektywy filozofii biblijnej

63%

Goniszewski P.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2018

|

vol. 21

|

issue 4

81-105

PL

Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy biblijnej na współczesny relatywizm wartości i norm. Za pomocą filozofii biblijnej próbujemy porównać sytuację ponowoczesnego chrześcijanina oraz wyznawcy starożytnego judaizmu; spotykającego się z kulturą hellenistyczną. Przedmiotem naszej refleksji są fragmenty Księgi Koheleta oraz Księgi Mądrości. Pierwszy punkt zawiera omówienie kultury ponowoczesnej oraz hellenistycznej. W drugim znajduje się zarys historii Izraela w epoce hellenistycznej. Trzeci punkt to egzegeza wybranych fragmentów Księgi Koheleta oraz Księgi Mądrości. Zakończenie zawiera próbę aktualizacji postaw autorów biblijnych wobec hellenizmu; w kontekście ponowoczesnego chrześcijaństwa.

EN

The aim of the article is to investigate the contemporary relativism of values and norms from the biblical perspective. By means of biblical philosophy; we try to compare the situation of a post-modern Christian and the followers of ancient Judaism when they met with Hellenistic culture. The subject of our reflection are fragments of Ecclesiastes and the Book of Wisdom. The first chapter contains a discussion of post-modern and Hellenistic culture. The second contains an outline of the history of Israel in the Hellenistic era. The third point is the exegesis of selected passages of Ecclesiastes and the Book of Wisdom. The ending is an attempt to update the attitudes of biblical authors towards Hellenism in the context of postmodern Christianity.

8

„Eklezjastes” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego jako parafraza z „Wulgaty”

63%

Rubik T.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 2

95-114

PL

Studium podejmuje polemikę z twierdzeniem, iż „Eklezjastes” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, poetycki przekład „Księgi Koheleta”, został przez autora opracowany na podstawie tłumaczenia „Biblii” Jakuba Wujka. Autor wykazuje, że parafraza Lubomirskiego powstała w oparciu o tekst „Wulgaty”. W tym celu poddaje analizie translatologicznej fragmenty „Eklezjastesa” wskazane w literaturze przedmiotu jako dowody zależności dzieła od translacji Wujka (Argumenty 1–8) oraz przedstawia przesłanki świadczące o pracy Lubomirskiego na tekście łacińskim (Argumenty 9–12).

EN

The study challenges the statement that Stanisław Herakliusz Lubomirski’s “Eklezjastes” (“Ecclesiastes”), a poetic translation of “Ecclesiastes”, is effectuated from Jakub Wujek’s translation of the Bible. The author of the paper suggests that Lubomirski’s paraphrase was based on the Vulgate. To prove it, he carries out a translatological analysis of fragments from “Eklezjaste”s treated in the literature as evidence for the text’s dependency on Wujek’s translation (Arguments 1–8) and lists factors that conform Lubomirski’s work on the Latin text (Arguments 9–12).

9

Nowe ujęcia translatoryczne w przekładach Księgi Koheleta i Pieśni nad Pieśniami w Biblii Ekumenicznej

63%

Bardski K.

The Biblical Annals

|

2014

|

vol. 4

|

issue 2

451-459

EN

The article presents the new ecumenical polish translation of the Scripture and focuses on its original aspects. The author of the article translated the books of Qohelet and Song of Songs in the Ecumenical Bible. The main newness in the book of Qohelet was a translation of the motto of the book. The traditional “vanity of vanities” was interpreted according to the Hebrew etymology connected with wind and vapor, using at the same time an adjectival form. Literally it could be expressed in English: “evanescent, how evanescent – says Qohelet – everything is so evanescent”. Another newness is the interpretation of the Hebrew re’ut ruach as “similar to the wind” based on the interpretation of the word re’ut in connection with the verbal root resh-ayin-hei. Also we propose, on the base of some semantic and intertextual analyses, a new interpretation of the passage considered misogynic of Qoh 7,27-28: “Behold, I have discovered this, says Qohelet, comparing one women with another to find an explanation. I am not able to understand even the one whom I love with all my heart. I am able to understand one man among a thousand, but I am not able to understand any woman among all these”. In the translation of the Song of Songs, instead of the traditional marginal notes “bride” and “bridegroom” introducing the speeches of different characters, we choose simply “she” and “he”.

10

Kairologia w Ekl 3, 1-15

63%

Filipiak M.

The Biblical Annals

|

1973

|

vol. 20

|

issue 1

83-93

PL

La section Qoh 3, 1-15 renferme de réflexion sur le temps. Qoheleth y exprime son opinion que tous les incidents de la vie humaine ont leur temps propre et défini. Pour toute action humaine il y a un temps déterminé parce que propice, opportun. Hors de ce moment, pas de réussite possible. Qoheleth désigne le temps par 3 termes: ʽêt, zemān, ʽolām. Ces expressions ne sont pas synonymes. La première désigne le temps (incluant la durée), la deuxième - moment propice, convenable (pour qu’un fait ou un événement puisse arriver). Cependant quant au terme ʽolām, les opinions des auters sont très differentes: les exégètes l’expliquent par: „éternité”, „monde”, „connaissance”, „ignorance” ou „cours de temps”. L a 4-me opinion est la plus probable. ʽolām c’ est un long espace de temps qui ne se laisse pas définir aussi bien que le pouvoir des hommes sur le temps qui consiste en une conscience de la durée du temps et en une faculte de réfléchir sur le temps.

11

Problem ubóstwa w biblijnej koncepcji człowieka

51%

Jelonek T.

Polonia Sacra

|

2016

|

vol. 20

|

issue 1(42)

111-124

PL

Wszystkie przypadki braków, jakie są udziałem ludzi, określamy terminem „ubóstwa”, mówiąc bardziej szczegółowo o ubóstwie materialnym, fizycznym lub duchowym. Jednak termin „ubóstwo” ma także szersze zastosowanie i w sensie moralnym może oznaczać postawę wewnętrznej wolności względem posiadanych lub nieposiadanych dóbr materialnych, a w sensie religijnym oznacza wewnętrzne uzależnienie od Boga w odniesieniu do wszystkich potrzeb życiowych. W myśli biblijnej obserwujemy bardzo charakterystyczną zmianę poglądów na przyczynę ubóstwa i jego znaczenie. W początkowych etapach dziejów zbawienia bogactwo człowieka uważano za przejaw szczególnego błogosławieństwa Bożego, a zatem ubóstwo było oznaką braku tego błogosławieństwa, co wiązało się z karą Bożą za grzechy. Zatem człowiek ubogi to człowiek grzeszny, zasługujący na gniew Boży. Myśl ta bardzo dobitnie została wyakcentowana w niezwykłej medytacji na temat ludzkiego cierpienia i nędzy, jaką jest biblijna Księga Hioba. Księga ta jest ważnym etapem rozwoju myśli biblijnej na ten temat. Ubóstwo nie musi być wyrazem kary Bożej, a człowiek ubogi nie musi być grzesznikiem. Materialne bogactwo, a także materialne ubóstwo nie stanowią istotnej sprawy w życiu człowieka. Jego prawdziwą wartością, która liczy się wobec Boga i decyduje o osiągnięciu ostatecznego celu, jest ubóstwo duchowe, które ustanawia poprawną hierarchię wszystkich wartości. Naczelną jest Bóg, któremu należy całkowicie zaufać, a to zaufanie zawsze będzie busolą, która może tak poprowadzić człowieka wobec bogactwa lub ubóstwa, aby jedno i drugie mogło mu służyć w odpowiadaniu na skierowany ku niemu Boży plan zbawienia.

EN

All the cases of deprivation which people suffer from are called poverty. To be more specific, there is material poverty, physical poverty and spiritual poverty. However, the term poverty has also a broader use, and in a moral sense can mean the attitude of internal freedom towards material possessions. In a religious sense it is internal dependence on God when it comes to all necessities of life. In Biblical thought one can observe a very characteristic change of views on the reason of poverty and its meaning. At the beginning stages of history of salvation wealth of a man was considered as a sign of God’s special blessing, whereas poverty was the indication of lack of such a blessing, which was connected with God’s punishment for sins. A poor man therefore, is a sinful man deserving God’s wrath. This thought was very clearly accentuated in the biblical Book of Job, which is an extraordinary meditation on human suffering and poverty. This book is a very important stage in the development of the biblical thought concerning this matter. Poverty does not necessarily have to be an indication of God’s punishment and a poor man does not have to be a sinner. Material wealth as well as material poverty do not have significant meaning in man’s life. Its true value is spiritual poverty, which counts for God and which determines the right hierarchy of all the values. The ultimate value in this hierarchy is God who is to be totally trusted in. This trust is a kind of lodestar which can lead man through life in such a way that both wealth and poverty will serve him to follow God’s salvation plan.

12

Osobliwości tłumaczeń biblijnych z terenów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku

51%

Kozhynava A.

Studia Białorutenistyczne

|

2020

|

vol. 14

EN

The article provides an overview of biblical translations created in the 16th century on the territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. On the example of verses 1.5–7 from the Book of Ecclesiastes a specific translation technique and the reasons for the differences between the original and translated text are considered. The study uses the method of textological analysis. The author comes to the following conclusions. Firstly, it can be a clash of different language systems, since the original language and the language of biblical translation refer not only to different language groups, but also to different language families. Secondly, a strong opposition to the accuracy of the translation is a different understanding of the text, due to differences in religion. By the time of the creation of most Slavic translations, Christian exegetics was fundamentally different both from the ancient understanding of sacred texts and from the interpretation adopted in the rabbinical tradition. Thirdly, intertextual differences may be due to differences in culture that have nothing to do with the religious system. Fourthly, the difference between the original and the translation is due to the fact that not all translators were equally gifted linguists; they didn’t know the original language and the subject in question equally well. Therefore, in the textual structure of the translation, we can meet with various kinds of deviations from the essence and form of the original, up to language and substantial mistakes.

PL

Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowy, jest poświęcony tłumaczeniom biblijnym, które powstały w XVI w. na terenie Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tekście na przykładzie wierszy 1.5–7 z Księgi Koheleta rozpatruje się konkretną technikę translatorską oraz przyczyny różnic między tekstem oryginalnym i przetłumaczonym na inny język. W badaniu zastosowano metodę analizy tekstologicznej. Autor dochodzi do następujących wniosków. Po pierwsze, może to być konflikt różnych systemów językowych, ponieważ język oryginalny i język tłumaczenia biblijnego odnoszą się nie tylko do różnych grup, ale także do różnych rodzin językowych. Po drugie, dokładności tłumaczenia może przeszkadzać odmienne rozumienie tekstu z powodu różnic religijnych. W czasie stworzenia większości słowiańskich tłumaczeń biblijnych chrześcijańska egzegetyka zasadniczo różniła się zarówno od starożytnego rozumienia świętych tekstów, jak i od interpretacji przyjętej w tradycji rabinicznej. Po trzecie, różnice intertekstualne mogą wynikać z różnic kulturowych, które nie mają nic wspólnego z systemem religijnym. Po czwarte, różnica między oryginałem a tłumaczeniem wynika z faktu, że nie wszyscy tłumacze byli równie utalentowanymi lingwistami, znali dobrze język oryginalny. Dlatego w strukturze tekstowej tłumaczenia możemy się spotkać z różnego rodzaju odchyleniami od treści i formy oryginału, aż po błędy językowe i merytoryczne.

RU

У артыкуле даецца агульнае ўяўленне пра біблейскія пераклады, створаныя ў XVI ст. на тэрыторыі Рэчы Паспалітай і Вялікага княства Лiтоўскага, а таксама на прыкладзе вершаў 1.5–7 з Кнігі Еклесіяста разглядаецца канкрэтная тэхніка перакладу і прычыны адрозненняў паміж арыгінальным і перакладным тэкстам. Для даследавання выкарыстоўваецца метад тэксталагічнага аналізу. Аўтар прыходзіць да наступных высноў. Па-першае, гэта можа быць сутыкненне розных моўных сістэм, паколькі мова арыгінала і мова біблейскага перакладу належаць не толькі да розных моўных групаў, але і да розных моўных сем’яў. Па-другое, моцным процідзеяннем на шляху да дакладнасці перакладу аказваецца рознае разуменне тэксту, абумоўленае адрозненнем у веравызнанні. У час стварэння большасці славянскіх перакладаў хрысціянская экзегетика каардынальна адрознівалася як ад старажытнага разумення святых тэкстаў, так і ад тлумачэння, прынятага ў раввнистической традыцыі. Па-трэцяе, міжтэкставые адрозненні могуць быць абумоўленыя адрозненнямі ў культуры, якія не маюць ніякага дачынення да сістэмы веравызнання. Па-чацвёртае, адрозненне арыгінала ад перакладу абумоўліваецца тым, што не ўсе перакладчыкі былі аднолькава адоранымі лінгвістамі, аднолькава добра ведалі мову арыгінала і прадмет, пра які ідзе гаворка. Таму ў тэкставай структуры перакладу мы можам сустрэцца з рознага роду адхіленнямі ад сутнасці і формы арыгінала, якiя прыводзяць да моўных і змястоўных памылак.

13

Księga Koheleta 1,1–11 z buddyjskiej perspektywy. Przyczynek do przekładu i komentarza międzyreligijnego

51%

Goniszewski P.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2023

|

vol. 30

11-28

EN

In this article, we have proposed an alternative, interreligious translation and commentary on Ecclesiastes 1:1–11 from the perspective of Buddhist philosophy. When translating and commenting on Ecclesiastes 1:1–11, we did not base ourselves on the philosophy of one particular branch of Buddhism. Reference was made to ideas that are present in both Theravada Buddhism and Mahayana, bearing in mind that in individual branches of this religion they have specific accents and sometimes play a slightly different role. The proposed translation leads to two important conclusions related to the process of interreligious dialogue. First, in literary works representing different religious and cultural systems, one can find ideas that are similar to each other. On the one hand, it facilitates the translation process, because we introduce some similar concepts in place of others. However, we must remember that even these seemingly similar ideas function in completely different social, historical, cultural and religious contexts. In the case of Ecclesiastes 1:1–11, such a concept that immediately evokes certain associations with Buddhist philosophy is the Kohelet hăbel/hebel (“evanescence”, “vanity”), which we decided to render by two similar concepts, i.e. the Sanskrit term śūnyatā (“emptiness”) and the Pali dukkha (“something unsatisfactory”, “suffering”). Secondly, the challenge for this kind of translation and commentary is to find adequate ideas that perform an analogous function in the two juxtaposed religious systems, but at the same time they may radicaliy differ from each other. In this case, the translator must find and grasp the specificity of various religious concepts and their place in a given system, and then find structural equivalents in the source text and doctrine from the perspective of which he interprets this text. In Ecclesiastes 1:1–11, an example of this type of phenomenon were those fragments in which eschatological threads appear. Ecclesiastes is a representative of the traditional Semitic idea, which limits authentic human life to the temporal world only. After death, the shadow of man is in the abyss called Sheol, where he only vegetates. Buddhism, on the other hand, teaches about the endless cycle of successive lives. Of course, Buddhism, based on the doctrine of non-self (anātman, Pali anattā), rejects the concept of an immortal, wandering soul or self.

DE

In diesem Artikel wird eine alternative interreligiöse Übersetzung und Kommentierung von Koh 1:1-11 aus der Perspektive der buddhistischen Philosophie vorgeschlagen. Bei der Übersetzung und Kommentierung von Koh 1,1-11 wurde sich nicht auf die Philosophie einer bestimmten Richtung des Buddhismus gestützt. Es wurde auf Ideen Bezug genommen, die sowohl im Theravada- als auch im Mahayana-Buddhismus vorhanden sind, wobei zu berücksichtigen ist, dass sie in den verschiedenen Zweigen der Religion spezifische Aspekte betonen und manchmal eine etwas andere Rolle spielen. Die vorgeschlagene Übersetzung führt zu zwei wichtigen Schlussfolgerungen in Bezug auf den Prozess des interreligiösen Dialogs. Erstens kann man in literarischen Werken, die verschiedene religiöse und kulturelle Systeme repräsentieren, Ideen finden, die einander ähnlich sind. Einerseits erleichtert dies den Übersetzungsprozess, da wir gewissermaßen einige ähnliche Konzepte anstelle anderer einführen. Wir müssen jedoch bedenken, dass selbst diese scheinbar ähnlichen Konzepte in völlig unterschiedlichen sozialen, historischen, kulturellen und religiösen Kontexten funktionieren. Im Fall von Koh 1,1-11 ist ein solcher Begriff, der sofort einige Assoziationen zur buddhistischen Philosophie weckt, der koeletische hăbel/hebel ("Vergänglichkeit", "Vergeblichkeit"), der gewählt wurde, um durch zwei ähnliche Begriffe wiedergegeben zu werden, nämlich durch den Sanskrit-Begriff śūnyatā ("Leere") und den Pali-Begriff dukkha ("etwas Unbefriedigendes", "Leiden"). Zweitens besteht die Herausforderung für diese Art der Übersetzung und des Kommentars darin, relevante Begriffe zu finden, die in den beiden nebeneinander stehenden religiösen Systemen eine analoge Funktion haben, aber gleichzeitig radikal unterschiedlich sein können. Folglich muss der Ausleger die Besonderheit der verschiedenen religiösen Begriffe und ihren Platz im betreffenden System finden und erfassen und dann strukturelle Entsprechungen im Ausgangstext und in der Lehre finden, aus deren Perspektive er den Text auslegt. In Koh 1,1-11 wurde diese Art von Phänomen in jenen Passagen veranschaulicht, in denen eschatologische Themen auftauchen. Kohelet ist ein Vertreter der traditionellen semitischen Vorstellung, die das authentische menschliche Leben auf die zeitliche Welt beschränkt. Nach dem Tod befindet sich der Schatten des Menschen in einem Abgrund, der Sheol genannt wird und in dem er lediglich vegetiert. Der Buddhismus hingegen lehrt einen endlosen Zyklus von aufeinanderfolgenden Leben. Offensichtlich lehnt der Buddhismus auf der Grundlage der Lehre vom Nicht-Selbst-Sein (skr. anātman; pali anattā) das Konzept einer unsterblichen, wandernden Seele oder eines Selbst ab.

PL

W niniejszym artykule zaproponowano alternatywny, międzyreligijny przekład oraz komentarz Koh 1,1–11 dokonany z perspektywy filozofii buddyjskiej. Przekładając i komentując Koh 1,1–11, nie bazowano na filozofii jednego określonego nurtu buddyzmu. Odwołano się do idei, które są obecne zarówno w buddyzmie therawada, jak i w mahajanie, pamiętając, że w poszczególnych odłamach tej religii akcentują one specyficzne aspekty i czasami pełnią nieco inną rolę. Zaproponowany przekład skłania do dwóch ważnych wniosków związanych z procesem międzyreligijnego dialogu. Po pierwsze, w utworach literackich reprezentujących odmienne systemy religijne i kulturowe można odnaleźć idee, które są podobne do siebie. Z jednej strony ułatwia to proces przekładu, ponieważ niejako wprowadzamy jedne podobne koncepcje w miejsce innych. Musimy jednak pamiętać, że nawet te na pierwszy rzut oka podobne idee funkcjonują w zupełnie odmiennych kontekstach społecznych, historycznych, kulturowych i religijnych. W przypadku Koh 1,1–11 takim pojęciem, które od razu nasuwa pewne skojarzenia z filozofią buddyjską, jest koheletowe hăbel/hebel („ulotność”, marność”), które postanowiono oddać przez dwa podobne pojęcia, czyli sanskrycki termin śūnyatā („pustka”) oraz palijski dukkha („coś niesatysfakcjonującego”, „cierpienie”). Po drugie, wyzwanie dla tego rodzaju przekładu i komentarza stanowi znalezienie adekwatnych idei, które pełnią analogiczną funkcję w dwóch zestawianych ze sobą systemach religijnych, ale jednocześnie radyklanie mogą różnić się między sobą. W związku z tym tłumacz musi odnaleźć i uchwycić specyfikę różnych koncepcji religijnych wraz z ich miejscem w danym systemie, a następnie znaleźć strukturalne ekwiwalenty w tekście źródłowym i doktrynie, z perspektywy której interpretuje ten tekst. W Koh 1,1–11 przykładem tego typu zjawiska były te fragmenty, w których pojawiają się wątki eschatologiczne. Kohelet jest reprezentan tem tradycyjnej semickiej idei, która ogranicza autentycznie ludzkie życie jedynie do świata doczesnego. Po śmierci cień człowieka znajduje się w otchłani, zwanej Szeolem, w której jedynie wegetuje. Z kolei buddyzm naucza o niekończącym się cyklu kolejnych żywotów. Oczywiście buddyzm, na podstawie doktryny braku samo-bytu (skr. anātman; pali anattā), odrzuca koncepcję nieśmiertelnej, wędrującej duszy czy jaźni.

Refine search results

Zawierzyć życie Bogu - wiara Hioba i Koheleta

Struktura Księgi Koheleta. Próba rozwiązania (II)

Z badań nad językiem i kompozycją Księgi Koheleta

Struktura Księgi Koheleta. Opinie egzegetów (I)

Kohelet i jego dzieło

Słowo Boże konieczne w drodze do szczęścia

Relatywizm wartości i norm współczesnego świata z perspektywy filozofii biblijnej

„Eklezjastes” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego jako parafraza z „Wulgaty”

Nowe ujęcia translatoryczne w przekładach Księgi Koheleta i Pieśni nad Pieśniami w Biblii Ekumenicznej

Kairologia w Ekl 3, 1-15

Problem ubóstwa w biblijnej koncepcji człowieka

Osobliwości tłumaczeń biblijnych z terenów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku

Księga Koheleta 1,1–11 z buddyjskiej perspektywy. Przyczynek do przekładu i komentarza międzyreligijnego