Search results

1

Obozowisko łowieckie ludności kultury świderskiej na stanowisku Sulejówek 4, pow. miński, woj. mazowieckie

100%

Przeździecki M.

Folia Praehistorica Posnaniensia

|

2021

|

vol. 26

399-422

EN

The paper presents results of an analysis of the assemblage of flint artefacts from the site no. 6 in Sulejówek, Mazovian Voivodeship. The main attention was focused on technological and typological observations. Based on the obtained results, these materials were interpreted as a remnant of a medium-sized hunting camp of the Swiderian community. An important feature of the inventory is the extremely high proportion of relics made of chocolate flint, which was imported from about 150 km.

2

Lithic technology and spatial structures of the camp as seen in lithic refittings from Hamburgian site at Mirkowice

100%

Mugaj J.

Sprawozdania Archeologiczne

|

2015

|

vol. 67

23–29

EN

Article present results of analysis of lithics from Late Palaeolithic Hamburgian site Mirkowice 33 located in the eastern part of Greater Poland. Analysis was conduct with the use of refitting method. Results show technological differences in lithic production and spatial structuring of the camp. It also presents the relations between particular zones of the camp and groups of products manufactured by the knappers with different lithic processing skills. Integrated technological and spatial aspects allow to study the social dimension of flint knapping at the site.

3

STUDIUM TECHNOLOGICZNE MATERIAŁÓW KRZEMIENNYCH ZE STANOWISKA WOŁKUSZ 3 W PÓŁNOCNO-WSCHODNIEJ POLSCE. KONCEPCJA PRODUKCJI OSTRZY PREFERENCYJNYCH

86%

Przeździecki M.

Archeologia Polski

|

2019

|

vol. 64

39-71

EN

Author presents the first part of the results of a technological study of Volkushian flint artefacts. The research is based on the interpretative potential of the refitting method, morpho¬logical observations, as well as scar pattern and superposition analysis. A homogeneous group of over two thousand flints from site 3 in Wołkusz has been examined. The choice of this inventory was determined by the fact that it contained distinctive set of tools for this taxonomic unit, that is cores and debitage. The article focuses on discussing one of two technological strategies which was reconstructed in the course of the analysis, defined as the concept of preferential point production.

4

Wyniki badań archeologicznych na stanowisku 54 w Santocku, gm. Kłodawa – osadnictwo z epoki kamienia

86%

Pyżewicz K.

Raport

|

2013

|

vol. 8

145-161

EN

In 2007-2008 archaeological excavations were carried out at site 54 in Santocko (AZP 43-10/23), Kłodawa commune, lubuskie voivodeship. The article presents briefly the history and methodology of the conducted archaeological investigations in the area. Also reported are the results of analyses of acquired sources related to the oldest traces of human presence at the site in the late Palaeolithic. The paper also includes a characteristic of the Mesolithic settlement episode. The article covers also the youngest phase of human activity represented by the explored burial ground of the Lusatian culture of the younger periods of the Bronze Age.

5

Bowl-Shaped Stone Objects From The Magdalenian Site Ćmielów 95 "Mały Gawroniec"

72%

Paczkowski M., Przeździecki M.

Wiadomości Archeologiczne

|

2021

|

vol. LXXII

|

issue 72

171-178

PL

Liczne występowanie zabytków kamiennych (z tzw. skał niekrzemionkowych) jest charakterystyczną cechą stanowisk kultury magdaleńskiej. Są to zarówno formy będące efektem celowych modyfikacji, jak i przedmioty o „naturalnym” charakterze, nie noszące śladów intencjonalnej obróbki, związane jednak bezpośrednio z realizowanymi na stanowisku aktywnościami. Szczególne miejsce w zestawie zabytków ze skał niekrzemionkowych zajmują przedmioty o miseczkowatym kształcie. W literaturze część z nich jest interpretowana jako lampki na paliwo tłuszczowe. Znane są one z wielu stanowisk kultury magdaleńskiej, zarówno z zachodniej jak i środkowej Europy, w tym z Polski. Odkryte w 2004 roku stanowisko 95 w Ćmielowie, pow. ostrowiecki, woj. świętokrzyskie, zlokalizowane jest na wschodnim skraju opatowsko-sandomierskiego płata lessowego. „Mały Gawroniec” to lokalna nazwa wzgórza o stromych zboczach i charakterystycznej formie cypla, od północy i północnego-zachodu podciętego przez głębokie wąwozy, od południa zaś przez dolinę rzeki Przepaść (Ryc. 1). Łącznie na stanowisku zarejestrowano 1028 zabytków ze skał niekrzemionkowych, głównie różnej wielkości płyt piaskowca oraz okruchów chalcedonitu, który w formie stosunkowo dużych konkrecji pozyskiwany był zapewne w okolicach Drygulca, położonego ok. 3,5 km, od Ćmielowa. Inne typy skał (szary łupek, kreda oraz wapień) reprezentowane są przez pojedyncze znaleziska. Z perspektywy archeologicznej dominującą grupą są „naturalne” fragmenty skał bez wyraźnych cech intencjonalnej obróbki mechanicznej (ang. non-utilised objects), choć niewątpliwie związane z funkcjonowaniem obozowiska. Przeważnie występują one w postaci średniej wielkości płytek piaskowca lub wielościennych, ostrokrawędzistych okruchów chalcedonitu. Niektóre z nich mają różnego rodzaju ślady zmian termogenicznych (okopcenia, zmiany barwy, spękania), co sugeruje, że mogły być wykorzystywane np. jako elementy konstrukcji palenisk lub tzw. cooking stones. Ostatnia interpretacja znajduje potwierdzenie w wynikach analiz fizykochemicznych dwóch fragmentów przedmiotów chalcedonitowych. Druga grupa (ang. utilised objects) reprezentowana jest zaledwie przez kilka, ale za to efektownych znalezisk: sześć tzw. plaquettes, dwa dyskoidalne zabytki w typie tzw. rondelles oraz drobny wrzecionowaty przedmiot z szarego łupku z serią nacięć i żłobień na powierzchni. W inwentarzu zabytków kamiennych ze stanowiska Ćmielów 95 wydzielono łącznie siedem obiektów miseczkowatych lub z miseczkowatymi zagłębieniami. Podstaw dla takiej identyfikacji dostarczyły wyniki badań morfologicznych oraz porównawczych, głównie opartych na danych z literatury, a także zestaw specyficznych śladów termogenicznych. Z tego też względu w procesie charakterystyki tej grupy znalezisk z Ćmielowa zdecydowano się określać je mianem przedmiotów miseczkowatych, a pojęcie „lampki” celowo stosowane jest w cudzysłowie, jako podkreślenie ostatecznie nierozstrzygniętych wątpliwości autorów. Pięć tych przedmiotów wykonanych jest z piaskowca, dwa z chalcedonitu. W artykule skoncentrowano się na omówieniu grupy zabytków z piaskowca (Ryc. 2, 5:2). Ważnym elementem łączącym te obiekty jest także sposób ich wykonania, polegający na wykorzystaniu fragmentów skał o naturalnie miseczkowatym kształcie, stanowiących praktycznie gotowe „naczynia”, nie wymagające specjalnych modyfikacji. Kluczowym argumentem przesądzającym, że mamy do czynienia z lampką, nie jest miseczkowaty kształt obiektu, ale występowanie na jego powierzchni specyficznych śladów termogenicznych – okopceń, zwęglonej przywry lub czerwonawych przebarwień. Ślady przekształceń termicznych stwierdzono w odniesieniu do wszystkich przedmiotów miseczkowatych odkrytych na „Małym Gawrońcu”. Przejawiają się one w zmianie pierwotnej barwy skał użytych do ich produkcji na ciemnoczerwoną lub wręcz brązową (Ryc. 3). Według klasycznego podziału, zaproponowanego jeszcze w latach 80. XX wieku, wyróżnia się trzy typy lampek: z obiegiem otwartym, z obiegiem zamkniętym oraz z obiegiem zamkniętym i z wyodrębnionym uchwytem (Ryc. 4). W wypadku opisywanej grupy zabytków z Ćmielowa dysponujemy stosunkowo niewielkimi fragmentami, niemniej wydają się one wystarczające dla przyporządkowania dwóch obiektów (Ryc. 2:3.4) do pierwszej, zaś trzech zabytków (Ryc. 2:1.2.5) do drugiej z tych kategorii. Jeden z zabytków (Ryc. 2:1, 5:2) ma trzy symetrycznie rozmieszczone zagłębienia, analogiczne do odnotowanych na jednej z lampek z jaskini Pekárna, gdzie na krawędzi wykonanego z piaskowca przedmiotu znajdują się dwa ślady interpretowane jako negatywy odbić, które mogą być rodzajem ornamentu. Kamienne lampki na paliwo tłuszczowe znane są z całego obszaru kultury magdaleńskiej. Najwięcej pochodzi z zachodniej Europy, przede wszystkim z południowo-zachodniej Francji. We wschodniej prowincji magdalenienu rejestrowane są one zdecydowanie rzadziej. Do niedawna znane były tylko z Czech – Hostim (Ryc. 5:5a–c) – i Moraw – jaskinie Pekárna (Ryc. 5:4a.b) i Býčí Skála (Ryc. 5:1) oraz Kolíbky. Ostatnio ich lista poszerzyła się o kilka nowych znalezisk z Polski. Lampki lub ich fragmenty odkryto na stanowiskach Dzierżysław 35 (Ryc. 5:3) oraz Wilczyce 10. Najczęściej wykonywane były one z wapienia lub piaskowca, ale znane są także przykłady lampek z innych surowców, np. łupku, szarogłazu czy konkrecji żelazistych. Znalezione w Ćmielowie „lampki” z piaskowca o laminowanej strukturze mieszczą się w standardzie surowcowym podobnych wyrobów magdaleńskich.

EN

The aim of the article is to present the preliminary results of the analysis of a group of stone artefacts with a bowl-like shape discovered at the archaeological site of the Magdalenian culture Ćmielów 95 "Mały Gawroniec". The research included a study of morphological features and macroscopic characteristics of the traces on the objects’ surface. The data obtained in this way, supported, among others, by analogy, provided the basis for their identification as presumable fragments of lamps. However, the authors point out a series of doubts related to the adoption of such functional attribution of the analysed artefacts. They are mainly due to their poor state of preservation and the complex nature of the observed thermogenic changes.

6

Głos w sprawie klasyfikacji produktów eksploatacji wiórowej w zespołach świderskich

72%

Dziewanowski M.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2011

|

vol. 8

7-29

EN

The article focuses on a summary of the studies on the Late Palaeolithic assemblages of the Swiderian culture with so called Mazovian double platform cores. The author made an attempt to understand the above-mentioned technology as a part of current thinking in technological studies. The author’s reflection was made according to the Polish tradition of the studies of the production process as a part of R. Schild’s dynamic technological classification, itself based on S. Krukowski’s scientific achievements. The author’s intention was that current studies were a post-processual variant of so-called “in depth reading” based on a procedure of studying concept, methods and techniques. Products of the idealized concept of the core shaping process were compared to sequences of products that were made during correcting and repairing a surface. As a result, a dynamic picture was obtained of the interactions between changes in the angles and shape of the surface of the worked stone, as well as the producer’s actions necessary to make blades that have specific features. Conducted studies helped in formulating a list of the product categories that arise during the formation of surface shape and that favour obtaining straight blades with pointed butts and sharp tips. The main element of the suggested idea of classification is a division of the lithic core products into predetermining and predetermined. These terms are derived from semiology studies and they form the concept basis for future studies of specific assemblages of the artefacts. The conducted research provided an explanation for the presence of the large amount of blades in the Late Palaeolithic working sites. Blade production should be perceived not only as solely an utilitarian activity related to tool production. This issue requires further study as a part of the current thinking as well as in terms of the communication process and semiology.

7

Buniewice 7: The Lithic Technology of the Ahrensburgian Hunting Camp

72%

Adamczyk M.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2023

|

issue 19

5-54

PL

Ahrensburskie stanowisko w Buniewicach to jedna z największych kolekcji narzędzi krzemiennych tej kultury z rejonu Zatoki Pomorskiej. W artykule zaprezentowano wyniki szczegółowych badań technologicznych tego zbioru.

EN

The Ahrensburgian site in Buniewice is one of the largest collection of lithics of this culture in the Pomeranian Bay area. The article provides a detailed technological analysis of this assemblage.

8

Wielokulturowa osada na stanowisku 8 w Głazowie, gm. Myślibórz, woj. zachodniopomorskie, badania przeprowadzone w 2007 roku

58%

Domańska L., Rzepecki S., Affelski J., Ignaczak M., Jurkiewicz B., Pietkiewicz K., Solecki Ł., Wąs M.

Raport

|

2013

|

vol. 8

115-129

EN

The multi-cultural settlement at the site Głazów 8 (AZP 40-09/25), Myślibórz commune, zachodniopomorskie voivodeship, was settled in three periods: towards the end of the Bronze Age, the end of the Hallstatt period and in the La Tène period. Earlier traces of human presence betray a camp character. They are dated to the late Palaeolithic, to Neolithic cultures: the late Linear Pottery culture, the Funnelbeaker culture, the Globular Amphora culture, to Epineolithic cultures: the Corded Ware culture and the Bell-Beaker culture. In turn, since the Early Middle Ages until the early modern period, the area of the site was used for agricultural purposes.

9

Spatial, functional and comparative analysis of a Late Palaeolithic Swiderian culture settlement at Kraków-Bieżanów site 15

58%

Pyżewicz K., Serwatka K., Stefański D.

Acta Archaeologica Lodziensia

|

2017

|

vol. 63

7-27

PL

Niniejszy artykuł jest studium poświęconym organizacji przestrzennej osadnictwa kultury świderskiej na stanowisku w Krakowie-Bieżanowie 15. W trakcie szerokopłaszczyznowych badań ratowniczych (2004-2008), pozyskano tam liczne materiały krzemienne wiązane z tą kulturą. Pochodzą one zarówno z obiektów, jak np. niewielkiej krzemienicy (KB-15/1 – obiekt 1), czy skupiska materiału (obiekt 2 i 3), jak również ze znacznej części przebadanej partii stanowiska, gdzie zostały podjęte jako znaleziska pojedyncze. Analiza planigraficzna podstawowych grup narzędziowych, tj. liściaków (ostrzy) świderskich, drapaczy i rylców, pokazała, że ich rozrzut wokół obiektów archeologicznych nie jest przypadkowy i wskazuje on na zróżnicowanie w zakresie funkcjonalnej organizacji przestrzeni przez ludność kultury świderskiej na stanowisku. Niniejsze badanie miało odpowiedzieć na pytanie dotyczące właściwości tego zróżnicowania. W tym celu przebadano mikroskopowo część dostępnego materiału. Chociaż stan zachowania zabytków mocno ograniczył możliwość przeprowadzenie analizy traseologicznej, to poczyniono szereg cennych obserwacji. Szczególnie interesujące wnioski dotyczyły liściaków i drapaczy. Dodatkowo, liściaki świderskie, jako miarodajna kategoria zabytków związanych z kulturą świderską, zostały przeanalizowane przez zastosowanie metod morfometrycznych (analiza przekroju poprzecznego ostrza, analiza kąta ostrza, morfometria geometryczna kształtu liściaków), a płynące z nich wnioski uzupełniły badania traseologiczne. Uzyskane wyniki pozwoliły na wskazanie wyróżniających się obszarów (strefy liściaków, drapaczy i rylców) oraz ich interpretację funkcjonalną.

EN

This article is a study devoted to the spatial organization of a settlement of the Swiderian culture at Kraków-Bieżanów site 15. In the course of wide-scale rescue excavations (1999-2008), numerous lithic materials associated with this culture were discovered. They come from archaeological features such as the small kshemenitsa (KB-15/1 – feature 1) or spots of material clustering (features 2 and 3), they were collected as single finds. The spatialanalysis of the basic tool groups, i.e. Swiderian points, endscrapers and burins, showed that their distribution around archaeological objects wasnot accidental and points to diversity in functional space organization at the site. The aim of this investigation was to find the reason for the nature of this differentiation. For this purpose, a part of the available material has been studied by means of use-wear analysis. Although the state of preservation of lithics greatly reduced the possibility of carrying out functional analysis, a number of valuable observations were made. Particularly interesting were results concerning Swiderian points and endscrapers. In addition, Swiderian points, as the most intriguing category of typological tool related to the Swiderian culture, were analyzed by morphometric methods (tip cross-sectional area analysis, tip angle analysis, geometrics morphometrics) which were subjected to corroborated use-wear studies. The results obtained indicated the distictive areas (points, endscrapers and burins zones) and shed light on their functional interpretation.

10

Wołczkowo: The Federmesser Collection Reconsidered

58%

Adamczyk M.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2022

|

vol. 18

7-39

PL

Artykuł prezentuje kolekcję zabytków kultury Federmesser znalezionych w Wołczkowie na Pomorzu Zachodnim pod względem technologii krzemieniarstwa. W pracy rzedyskutowano technikę i metodę oraz potencjalne związki z innymi kulturami późnego paleolitu.

EN

The article presents the Federmesser collection from Wołczkowo, Western Pomerania, in the context of the lithic technology. The technique and the method as well as the potential relations with other Late Palaeolithic units are highlighted in the discussion.

Refine search results

Obozowisko łowieckie ludności kultury świderskiej na stanowisku Sulejówek 4, pow. miński, woj. mazowieckie

Lithic technology and spatial structures of the camp as seen in lithic refittings from Hamburgian site at Mirkowice

STUDIUM TECHNOLOGICZNE MATERIAŁÓW KRZEMIENNYCH ZE STANOWISKA WOŁKUSZ 3 W PÓŁNOCNO-WSCHODNIEJ POLSCE. KONCEPCJA PRODUKCJI OSTRZY PREFERENCYJNYCH

Wyniki badań archeologicznych na stanowisku 54 w Santocku, gm. Kłodawa – osadnictwo z epoki kamienia

Bowl-Shaped Stone Objects From The Magdalenian Site Ćmielów 95 "Mały Gawroniec"

Głos w sprawie klasyfikacji produktów eksploatacji wiórowej w zespołach świderskich

Buniewice 7: The Lithic Technology of the Ahrensburgian Hunting Camp

Wielokulturowa osada na stanowisku 8 w Głazowie, gm. Myślibórz, woj. zachodniopomorskie, badania przeprowadzone w 2007 roku

Spatial, functional and comparative analysis of a Late Palaeolithic Swiderian culture settlement at Kraków-Bieżanów site 15

Wołczkowo: The Federmesser Collection Reconsidered