Search results

1

Andrzej Chwalba, Legiony Polskie 1914–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2018

100%

Kasprzyk A.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2018

|

vol. 6

326-330

2

Akta dotyczące Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej z lat 1914–1918 w Archiwum Wojny w Wiedniu

80%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2014

|

issue 21

215-226

EN

During the queries performed in Vienna in 2013 in the Archives of War, 37 cartons of the following fonds were examined: The Supreme Army Command (operational, quartermaster, information branches and record office); New Field Records (Army Command 1 and 4, Army Staged Command 4, 9. and 11. Command of the Corps, 4. Infantry Division, 106th Infantry Division Landsturm); Ministry of War (War Authority Office). There were registered files relating to Józef Pilsudski (exemption from the Polish Legions and the appointment of the Provisional Council of State), the Polish Legions (volunteers and recruitment, leave, salary, awards, uniforms, promotions, refinement, orders and personnel issues, as in the First Brigade) and the Polish Military Organization (activities and investigations conducted by the Austro-Hungarian authorities).

3

Wołyński klucz do niepodległości. Bitwa pod Kostiuchnówką 4–6 lipca 1916 roku i pamięć o niej

80%

Waingertner P.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 2

PL

Bitwa pod Kostiuchnówką stoczona w dniach 4–6 VII 1916 r. na Wołyniu przez trzy Brygady Legionów Polskich z przeważającymi siłami rosyjskimi, uczestniczącymi w ofensywie Brusiłowa, przyczyniła się do umiędzynarodowienia sprawy polskiej w latach I wojny światowej, a w konsekwencji – odzyskania przez Polskę niepodległości. Przebieg bitwy i jej polityczne konsekwencje w postaci Aktu 5 listopada, zapowiadającego utworzenie Królestwa Polskiego, zostały zaprezentowane w oparciu o pamiętniki, wspomnienia, dzienniki i inne dokumenty z epoki oraz dotychczasowe ustalenia literatury przedmiotu. The Battle of Kostiuchnówka (Kostyukhnivka, in modern Ukraine) fought on 4–6 July 1916 in Volhynia by three Brigades of the Polish Legions with the prevailing Rus sian forces taking part in the Brusilov Offensive contributed to the internalisation of the Polish cause during the First World War, and in consequence – to the regaining of independ ence by Poland. The course of the battle and its political outcomes in the form of the Act of 5th November, announcing the formation of Polish Kingdom, were presented on the basis of memoirs, journals, diaries and other documents of the period as well as the literature on the subject.

4

Służba zdrowia Legionów Polskich podczas walk na Wołyniu w 1915–1916 roku

80%

Dutkiewicz M.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 2

PL

Dotychczasowe opisy i analizy zaciętych walk legionistów na Wołyniu w 1915 i 1916 r. wymagają uzupełnienia o obraz codziennego bytu, zmęczenia, głodu, chorób, stresu i udręczenia towarzyszących żołnierzom na froncie. Pomoc w wytrwaniu w tych warunkach niósł personel medyczny. Tę lukę stara się wypełnić niniejszy artykuł. Przedstawia stan organizacyjny, zadania, problemy i wyniki działania legionowej służby zdrowia. Oparty został na badaniach archiwalnych oraz nielicznych i rozproszonych relacjach. The existing descriptions and analyses of fierce combats fought by legionaries in Volhynia in 1915 and 1916 need to be completed with a picture of everyday existence, tiredness, hunger, illnesses, stress and distress tormenting soldiers in the front line. Help was provided by medical personnel. The present article attempts to fill in this gap, presenting the state of organisation, tasks, problems and results of activities conducted by the -legionary health service. It was based on archival research as well as on sparse and dispersed reports.

5

Akta dotyczące Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej z lat 1914–1918 w Archiwum Wojny w Wiedniu

80%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2014

|

issue 21

215-226

PL

W trakcie kwerend przeprowadzonych w Wiedniu w 2013 r. w Archiwum Wojny przebadano 37 kartonów z zespołów: Najwyższa Komenda Armii (Oddział Operacyjny, Oddział Kwatermistrzowski, Biuro Ewidencyjne, Oddział Informacyjny); Nowe Akta Polowe (Komenda 1. i 4 Armii, Komenda Etapowa 4. Armii, Komenda 9. i 11. Korpusu, 4. Dywizja piechoty, 106. Dywizja Piechoty Landszturmu); Ministerstwo Wojny (Wojenny Urząd Nadzoru). Zarejestrowano akta dotyczące Józefa Piłsudskiego (zwolnienia z Legionów Polskich i powołania do Tymczasowej Rady Stanu), Legionów Polskich (ochotników i werbunku, urlopów, poborów, odznaczeń, umundurowania, awansów, dystynkcji, rozkazów i spraw personalnych, także w I Brygadzie) i Polskiej Organizacji Wojskowej (działalności i dochodzeń prowadzonych przez władze austro-węgierskie).

EN

During the queries performed in Vienna in 2013 in the Archives of War, 37 cartons of the following fonds were examined: The Supreme Army Command (operational, quartermaster, information branches and record office); New Field Records (Army Command 1 and 4, Army Staged Command 4, 9. and 11. Command of the Corps, 4. Infantry Division, 106th Infantry Division Landsturm); Ministry of War (War Authority Office). There were registered files relating to Józef Pilsudski (exemption from the Polish Legions and the appointment of the Provisional Council of State), the Polish Legions (volunteers and recruitment, leave, salary, awards, uniforms, promotions, refinement, orders and personnel issues, as in the First Brigade) and the Polish Military Organization (activities and investigations conducted by the Austro-Hungarian authorities).

6

„Było błędem nie uwzględniać psychologii serca młodzieńczego wojownika…” Arcybiskupa Józefa Teofila Teodorowicza krytyka NKN i Legionów

70%

Król-Mazur R.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 2

PL

W tekście przedstawione zostały poglądy polityczne jednego z czołowych działaczy politycznych początku XX w. – ostatniego arcybiskupa ormiańskokatolickiego – Józefa Teofila Teodorowicza. Przeanalizowano jego stosunek do rozwijającego się na ziemiach polskich ruchu irredentystycznego, a następnie jego wybór opcji politycznej w momencie wybuchu Wielkiej Wojny i stosunek do Naczelnego Komitetu Narodowego. Przedstawione zostały poglądy abp. Teodorowicza wobec najważniejszych wydarzeń rozgrywających się na ziemiach polskich do końca 1917 r. The text presents political opinions of one of the leading politicians of the early twentieth century – the last Armenian Catholic archbishop – Józef Teofil Teodorowicz. His attitude towards the irredentist movement developing in the Polish lands is analysed, and then his choice of a political option at the outbreak of the Great War together with his attitude towards the Supreme National Council (SNC). Archbishop Teodorowicz’s views on the most important events occurring in the Polish lands up to the end of 1917 are presented.

7

Józef Piłsudski i sprawa polska podczas I wojny światowej: dyskusja panelowa i promocja książki w Wiedniu

51%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

vol. 25

347-349

8

Józef Piłsudski o „Legionach” i legionistach

51%

Bryła W.

Język. Religia. Tożsamość

|

2019

|

issue 2(20)2019

95-108

PL

W artykule autorka prezentuje sylwetkę Józefa Piłsudskiego i jego wypowiedzi o powstawaniu i walkach ,,Legionów.” Piłsudski był sprawnym narratorem, który w swoich ,,Pismach” wykorzystywał różne konwencje gatunkowe (np. baśń, reportaż, wspomnienie) i stylistyczne, z dużą emocjonalnością i bardzo częstym wartościowaniem osób i otaczającej go rzeczywistości.

EN

The paper presents the person of Joseph Pilsudski and his comments on the formation of “Legions” and the battles they fought. Pilsudski was a skilled narrator and resorted to a variety of genre conventions (such as fairy tale, reportage, memoir) and stylistic devices which were loaded emotionally and frequently evaluative with respect to people and the surrounding reality.

9

Udział Wandy Grabowskiej w prowadzonej przez piotrkowską Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego akcji niesienia pomocy żołnierzom Legionów Polskich i ich rodzinom w latach I wojny światowej

51%

Borzymek L.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

10-35

PL

Tematem artykułu jest udział Wandy Grabowskiej w tworzeniu i działaniu Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego w Piotrkowie. Przybliżony został jej życiorys, który wpłynął na pracę niepodległościową w latach I wojny światowej. Artykuł omawia zaangażowanie Grabowskiej w pomoc legionistom i ich rodzinom. Ukazuje także stosunki łączące piotrkowską Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego z Legionami Polskimi. Na przykładzie biografii Wandy Grabowskiej przedstawiony został problem aktywności kobiet w działalności niepodległościowej.

EN

The article presents participation of Wanda Grabowska in creating and the functioning of the Liga Kobiet Pogotowia Wojennego in Piotrkow. I presented her biography which influenced the independence work in years of the World War I. The article is discussing involving Grabowska in the help to legionnaires and them for families. The text is discussing also relations between Liga Kobiet Pogotowia Wojennego and Polish Legions. On the example of Wanda's Grabowska biography was presented a problem of the activity of women in independence activity.

10

Józef Piłsudski i sprawa polska podczas I wojny światowej: dyskusja panelowa i promocja książki w Wiedniu

51%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2018

|

issue 25

347-349

11

KPT. MIECZYSŁAW GŁOGOWIECKI (1889–1920) – LEGIONISTA I OFICER WOJSKA POLSKIEGO, POLEGŁY POD TRZEPOWEM 18 SIERPNIA 1920 R.

51%

Gołębiewski G.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2020

|

issue 3(264)

s. 3-24

PL

Pochodzący z Głogowa Małopolskiego k/Rzeszowa Mieczysław Głogowiecki w 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich, walcząc najpierw w II Brygadzie, a od 1916 r. w 6 pułku piechoty III Brygady, uczestnicząc m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką. Od 1918 r. służył dalej w 6 pułku piechoty Legionów, m.in. jako dowódca batalionu zapasowego w Płocku. 18 sierpnia 1920 r. zginął pod Trzepowem w czasie ataku rosyjskiego III Korpusu Konnego na Płock. Pochowany został na cmentarzu garnizonowym w Płocku.

EN

Coming from Głogów Małopolski near Rzeszów, Mieczysław Głogowiecki in 1914 joined the Polish Legions, fighting first in the 2nd Brigade, and from 1916 in the 6th Infantry Regiment of the 3rd Brigade, participating, among others in the battle of Kostiuchnówka. From 1918, he served in the 6th Infantry Regiment of the Legions, including as commander of the spare battalion in Płock. On August 18, 1920, he died near Trzepów during the Russian attack of the Third Horse Corps on Płock. He was buried in the garrison cemetery in Płock.

12

Polityk w legionach. Z działalności Jędrzeja Moraczewskiego podczas I wojny światowej

51%

Florczak I.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2018

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXII

135-148

PL

Nazwisko Jędrzeja Moraczewskiego często pojawia się w opracowaniach historycznych, jednak jego postać występuje w nich w kontekście utworzenia pierwszego rządu odrodzonej Ojczyzny, natomiast jego wcześniejsze losy dla wielu pozostają nieznane. Tymczasem działalność przed 1918 r., jego doświadczenie polityczne i parlamentarne wpłynęły na fakt, że Piłsudski mógł desygnować posła ze Stryja w Galicji na premiera. Zadecydowała o tym również działalność Moraczewskiego podczas I wojny światowej, zmierzająca do konsolidacji społeczeństwa polskiego w myśl idei odzyskania niepodległego bytu państwowego.

EN

The name of Jędrzej Moraczewski often appears in historical studies, but he appears in them in the context of the creation of the first government of a reborn homeland. Moraczewski’s earlier fate remains to be unknown to many historians. Meanwhile, the activity before 1918, his political and parliamentary experience influenced the fact that Piłsudski could designate politician from Stryj in Galicia as Prime Minister. It was also decided by Moraczewski's activity during the First World War, aimed at consolidating Polish society in line with the idea of regaining an independent state existence.

13

Turystyka jako główna forma rozwoju społeczno-gospodarczego Huculszczyzny w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej

43%

Piekarski S., Oleksiejuk J.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2018

|

vol. 16

|

issue 2

87-100

EN

One of the more fascinating cultural and climatic regions of the II Republic of Poland was Hutsul region located in Stanisławów Voivodeship. Initially, the region was outside the circle of interests of tour operators. Only just the early thirties of the twentieth century was considered that Hutsul region should become an important element of Polish tourism and sport policy. First and foremost the contemporary Ministry of Military Affairs was designated to accomplish this task. An important role also come, on established in 1932, Friends of Hutsul Region Association. In the years 1933–1935 – in the summer time – nationwide „Hutsul Festivals” were organized. Its „winter” counterpart was the Winter Marches of Hutsul’s Rout of the II Brigade of Polish Legions. Tourist-sport events, largely of political and propaganda character, were accompanied by a fight to improve the tourist infrastructure. The main aspect of this was uprising in 1935–1938 the magnificent – even monumental – Hutsul Museum in Żabie. As a result – at the end of the interwar period – Hutsul region became a region competing with Tatra Mountains and Zakopane for the primacy in tourist aspect.

PL

Jednym z bardziej fascynujących regionów kulturowo-klimatycznych Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej była Huculszczyzna, położona w województwie stanisławowskim. Początkowo region ten pozostawał poza kręgiem zainteresowań organizatorów działalności turystycznej. Dopiero na początku lat trzydziestych XX wieku uznano, że Huculszczyzna powinna stać się ważnym elementem polskiej polityki turystyczno-sportowej. Do realizacji tego zadania skierowano przede wszystkim ówczesne Ministerstwo Spraw Wojskowych. Ważna rola przypadła też utworzonemu w 1932 roku Towarzystwu Przyjaciół Huculszczyzny. W latach 1933–1935, w okresach letnich, organizowano ogólnopolskie Święta Huculszczyzny. Ich zimowym odpowiednikiem były Zimowe Marsze Huculskim Szlakiem II Brygady Legionów Polskich. Imprezom turystyczno-sportowym, w dużej mierze o charakterze polityczno-propagandowym, towarzyszyła walka o poprawę infrastruktury turystycznej. Głównym tego przejawem było zbudowanie w latach 1935–1938 okazałego Muzeum Huculskiego w Żabiem. W efekcie, pod koniec międzywojnia, Huculszczyzna stała się pod względem turystycznym regionem konkurującym o pierwszeństwo z Tatrami i Zakopanem.

14

Czasopismo „Panteon Polski” i jego redaktor Zygmunt Zygmuntowicz

41%

Gałęzowski M.

Studia Medioznawcze

|

2018

|

issue 4 (75)

91-103

PL

Artykuł przedstawia zarys dziejów czasopisma „Panteon Polski”, jedynego w prasie polskiego międzywojnia, którego podstawowym celem było upamiętnienie poległych uczestników walk o niepodległość Polski (1914–1918) oraz o granice Rzeczypospolitej (1918–1921). Z czasem tematyka pisma objęła wszelkie działania na rzecz odbudowy państwa polskiego. W artykule przedstawiono tematykę i krąg autorów pisma, sylwetkę jego redaktora Zygmunta Zygmuntowicza oraz działania mające na celu utrzymanie pisma na rynku.

EN

The article examines the history of magazine „Polish Panteon”. In period between two World Wars it was the only magazine in Poland which aimed at commemorating those who fought for independence of Poland (1914–1918) and the Polish borders (1918–1921). Subjects of publications further evolved towards covering of activities for reconstruction of the Poland’s state. The paper looks at main subjects, authors and editorial actions to foster its position on the market with the special emphasis on the role of Zygmunt Zygmuntowicz – editor of “Polish Panteon”.

15

Pułkownik Tadeusz Felsztyn (1894-1963) - żołnierz i naukowiec

41%

Janczak B.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2022

|

vol. 40

|

issue 2

369-387

PL

Celem artykułu jest przedstawienie losów płk. Tadeusza Falsztyna – legionisty, oficera Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ocalonego z zagłady katyńskiej, powojennego emigranta. Felsztyn pochodził z lwowskiej, zasymilowanej rodziny żydowskiej. Po zdaniu egzaminu dojrzałości podjął studia, które musiał przerwać z powodu wybuchu I wojny światowej. Służył w Legionach Polskich, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości – w Wojsku Polskim. W czasie II wojny światowej dostał się do niewoli sowieckiej, jednak nie został rozstrzelany przez NKWD. Następnie służył w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRS, Armii Polskiej na Wschodzie i 2. Korpusie. Po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Pułkownik Tadeusz Felsztyn był nie tylko wybitnym oficerem, ale również naukowcem, autorem 22 książek i ok. 60 artykułów z dziedziny uzbrojenia, atomistyki, fizyki i religioznawstwa. Pułkownik należy do tragicznego pokolenia obywateli polskich, którzy walczyli o niepodległość Polski, a po 1945 r. musieli stać się emigrantami.

16

Nałęczów w czasie I wojny światowej – wybrane wydarzenia

41%

Babinicz-Witucka J.

Ochrona Zabytków

|

2015

|

issue 1

5-22

EN

The article refers to certain events from World War I, which took place in Nałęczów and its nearby areas. Their direct witnesses were four inhabitants of that town: two authors of the diaries – Łucja Hornowska and Jadwiga Malewska, the author of the memoirs – Mieczysław Rogalski, and Zbigniew Czarkowski – a local photographer. There were no fights in Nałęczów, however, the local health resort infrastructure, as well as the numerous guest houses for patients were used for military purposes as medical infrastructure for the front and places of accommodation. At the end of September 1914, the Russian field hospital of the 87th Brigade of the 145th Novocherkassk Infantry Regiment was installed in the town. The authors of memoirs and diaries describe the sounds of artilleries of the sides fighting with each other during the Galicia Operation (18 August – 11 September 1914), in particular, during the battles of Komarów and Kraśnik, and recollect hundreds of wounded people brought to Nałęczów. Further descriptions are connected with the battles of Warsaw and Ivangorod (Dęblin) on 28 June – 8 November 1914 and with the march-past of the forces taking part in those events. In May 1915, after the battle of Gorlice, Nałęczów witnessed the withdrawal of Russian forces and a short stay of Duke of Oldenburg, a chief of common evacuation. The evacuation of Russians through Nałęczów lasted until the end of July 1915. At that time, General Stegman’s artillery brigade, General Mishchenko’s corpse, General Ragoza’s corpse and General Kisielewski’s brigade marched through that area. Austrian and German forces marched into Nałęczów on 30 July 1915. Soon after, the Germans withdrew and the region of Nałęczów found itself under the Austro-Hungarian occupation. The capital of the newly-formed government was established by Austrians in Lublin on 1 October 1915. In early autumn, Archduke Joseph Ferdinand was lodged in Nałęczów for nearly two weeks. The military activities, which continued from the summer 1914, made the life of civilians very difficult. In order to counteract the difficulties, on 10 August 1914, in Nałęczów, like in the entire Congress Poland, by consent of the authorities, the Citizens’ Committee was established. In autumn 1915, after the Main Rescue Committee had been established in the territory under the Austrian occupation, the Citizens’ Committee was renamed the Rescue Committee with the scope of activities similar to the one of the Citizens’ Committee. After the Russians had left Congress Poland, the independence movement had greater opportunities for development, since Austrian authorities gave much of a freedom to local organizations. The independence movement, inspired by National Divisions, formed in many locations, developed under the Austrian occupation. One of the National Divisions was also created in Nałęczów. On its initiative, important anniversaries, like the anniversary of the January Uprising or the 125th anniversary of adopting the Constitution of May 3, were celebrated. In November 1916, the 6th Infantry Regiment of Polish Legions came for a rest to Nałęczów and quartered there for over a month. The legionists initiated the Polish Military Organization and an underground recruit school in the town. All events important for the town were documented by Zbigniew Czarkowski, a local photographer. He is also the author of most of the photographs illustrating the article.

17

Polonika w Oddziale Kwatermistrzowskim c. i k. Naczelnej Komendy Armii w Archiwum Wojny w Wiedniu (czerwiec–lipiec 1918)

41%

Gaul J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2022

|

vol. 29

|

issue 29

243-262

EN

During queries conducted in 2021 in the State Archive in Vienna, the author has registered the Polonica in the War Archives (Kriegsarchiv), in the fond of Army High Command (Armeeoberkommando – AOK), in sub-collection Corps of Quartermasters (Quartiermeisterabteilung – Qu.Abt.). Ten boxes were searched (No. 2537–2546), containing documents dated 1918; numerous polonica were found. Recorded materials pertain to the matters of Polish military and statehood, k.u.k military administration in Polish territories – occupation of the Kingdom of Poland and Galicia. Documents contain the names of distinguished persons, such as Minister of Foreign Affairs of the Austro-Hungary Stephan Burián, General Jan Dowbor-Muśnicki, Minister Agenor Gołuchowski, Director of Bank Handlowy in Warsaw Stanisław Karłowski, delegate of Regency Council Jerzy Tarnowski, Minister of Interior Jan Stecki, Prime Minister Jan Steczkowski, Commissioner of the Government of Poland Juliusz Zdanowski.

PL

W trakcie kwerendy w 2021 r. w Archiwum Państwowym w Wiedniu autor przeprowadził rejestrację poloników w Archiwum Wojny (Kriegsarchiv), w zespole Naczelnej Komendy Armii (Armeeoberkommando – AOK), w podzespole Oddział Kwatermistrzowski (Quartiermeisterabteilung – Qu.Abt.). W przebadanych 10 kartonach (nr 2537–2546), zawierających dokumenty z 1918 r., zarejestrowano liczne polonika. Materiały dotyczą spraw wojskowości i państwowości polskiej oraz c. i k. administracji wojskowej na ziemiach polskich – okupacji w Królestwie Polskim i w Galicji. W dokumentach pojawiają się nazwiska znanych osobistości, jak minister spraw zagranicznych Austro-Węgier Stephan Burián, gen. Jan Dowbor-Muśnicki, minister Agenor Gołuchowski, dyrektor Banku Handlowego w Warszawie Stanisław Karłowski, delegat Rady Regencyjnej Jerzy Tarnowski, minister spraw wewnętrznych Jan Stecki, premier Jan Steczkowski, komisarz rządu polskiego Juliusz Zdanowski.

18

„Z ostatnich chwil bohatera”. Podporucznik Jan Antoni Władysław Hernich (10.03.1899-1.08.1920)

41%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2020

|

issue 23

55-76

EN

Jan Antoni Władysław Hernich (1899-1920) was a native of Wadowice and a pupil of the Wadowice Secondary School, a legionnaire and later an officer of the 12th Wadowice Land Infantry Regiment. He died on August 1st, 1920 in the battle of Leszniów in Volhynia, as the only officer of this regiment born in Wadowice, the town where the regiment was formed and which later became its peaceful garrison. The battle fought by the 12th IR against the 1st Horse Army of Siemion Budionny for the rebound of Leszniów occupied by the Bolsheviks was part of the Polish Army’s operation to regain Brody and stop the Bolshevik army in its march to Lviv. The Wadowice Land Infantry Regiment played an important and glorious role in this operation, and the anniversary of beating the Bolsheviks near Leszniów was later celebrated as the 12th IR, and the figure of Jan Hernich was considered a hero of the regiment. The article recalls the fate of a young hero – a contemporary Wadowician completely unknown – who as a young boy engaged in the struggle for Polish independence, and brie y describes the four-day struggle of the regiment between Beresteczko and Brody. There is also a memoir of one of Jan Hernich’s colleagues, who described the death of his friend in 1924 in the regiment’s commemorative publication. The author of the article, on the example of the losses of the 12th IR in the battle of Leszniów, also pointed out the contradictions in the records concerning the regiment’s war losses given in various sources and publications.

19

Wizerunek jeńców rosyjskich z czasów wielkiej wojny w wybranych pamiętnikach żołnierzy Legionów Polskich

36%

Smoliński A.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2017

|

vol. XVIII (LXIX)

|

issue 3 (261)

9-20

EN

In existing Polish historical literature there are not too many papers concerning the image of the enemies of the Polish soldiers fighting in Polish military units during the Great War of 1914–1918. Thus, basing on selected journals, diaries and memories of the soldiers of the Polish Legions, the author has decided to show how they presented the Russian Army prisoners of war, including the injured, who fell into Polish legionaries’ hands during the fights. He has also tried to show their feelings and emotions when in contact with the POWs – until recently their enemies – as well as the way Polish soldiers treated their former enemies when they were but defenseless prisoners. Moreover, the author has pointed out some specific qualities in the way they treated the POWs, including deserters, Poles serving in the tsarist army, perceived above all as compatriots conscripted to the partitioner’s army by force and forced to fight with Polish legionaries.

RU

На текущий момент в польской исторической литературе нет достаточного количества трудов, посвященных образу противников польских солдат, с которыми им пришлось воевать во время Первой мировой войны в 1914–1918 гг. Поэтому на базе избранных дневников и мемуаров солдат Польских Легионов автор решил показать, как в них представлены военнопленные, в том числе раненые, солдаты русской армии, которые во время сражений получали в свои руки польских легионистов. Автор статьи также старался показать чувства и эмоции, сопутствующие им во время такого рода контактов с еще недавним врагом, а также отношение к солдатам, которые были для своих противников уже только лишь беззащитными пленными. Кроме того, автор указал на некоторые специфические черты, проявленные в отношении к пленным, в том числе дезертирам, полякам, служащим в царской армии, в которых видели прежде всего соотечественников, насильно включенных в состав военных сил противника и принужденных к борьбе с польскими легионистами.

PL

W dotychczasowym dorobku polskiej literatury historycznej nie ma zbyt wielu opracowań dotyczących obrazu przeciwników żołnierzy polskich formacji wojskowych, z którymi przyszło im walczyć podczas wielkiej wojny z lat 1914–1918. Dlatego też na podstawie wybranych dzienników, pamiętników i wspomnień żołnierzy Legionów Polskich autor postanowił pokazać, jak przedstawiano w nich jeńców, w tym rannych, pochodzących z Armii Rosyjskiej, którzy w trakcie walk dostawali się w ręce polskich legionistów. Starał się też pokazać uczucia i emocje, które towarzyszyły im podczas kontaktów tego typu z niedawnym jeszcze wrogiem, a także sposób ich traktowania, gdy stawali się już jedynie bezbronnymi jeńcami. Poza tym autor wskazał też na pewne specyficzne cechy w sposobie traktowania jeńców, w tym również dezerterów, Polaków służących w armii carskiej, w których widziano przede wszystkim rodaków przemocą wcielonych do zaborczych sił zbrojnych i zmuszonych walczyć z polskimi legionistami.

Refine search results

Andrzej Chwalba, Legiony Polskie 1914–1918, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2018

Akta dotyczące Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej z lat 1914–1918 w Archiwum Wojny w Wiedniu

Wołyński klucz do niepodległości. Bitwa pod Kostiuchnówką 4–6 lipca 1916 roku i pamięć o niej

Służba zdrowia Legionów Polskich podczas walk na Wołyniu w 1915–1916 roku

Akta dotyczące Legionów Polskich i Polskiej Organizacji Wojskowej z lat 1914–1918 w Archiwum Wojny w Wiedniu

„Było błędem nie uwzględniać psychologii serca młodzieńczego wojownika…” Arcybiskupa Józefa Teofila Teodorowicza krytyka NKN i Legionów

Józef Piłsudski i sprawa polska podczas I wojny światowej: dyskusja panelowa i promocja książki w Wiedniu

Józef Piłsudski o „Legionach” i legionistach

Udział Wandy Grabowskiej w prowadzonej przez piotrkowską Ligę Kobiet Pogotowia Wojennego akcji niesienia pomocy żołnierzom Legionów Polskich i ich rodzinom w latach I wojny światowej

Józef Piłsudski i sprawa polska podczas I wojny światowej: dyskusja panelowa i promocja książki w Wiedniu

KPT. MIECZYSŁAW GŁOGOWIECKI (1889–1920) – LEGIONISTA I OFICER WOJSKA POLSKIEGO, POLEGŁY POD TRZEPOWEM 18 SIERPNIA 1920 R.

Polityk w legionach. Z działalności Jędrzeja Moraczewskiego podczas I wojny światowej

Turystyka jako główna forma rozwoju społeczno-gospodarczego Huculszczyzny w okresie II Rzeczpospolitej Polskiej

Czasopismo „Panteon Polski” i jego redaktor Zygmunt Zygmuntowicz

Pułkownik Tadeusz Felsztyn (1894-1963) - żołnierz i naukowiec

Nałęczów w czasie I wojny światowej – wybrane wydarzenia

Polonika w Oddziale Kwatermistrzowskim c. i k. Naczelnej Komendy Armii w Archiwum Wojny w Wiedniu (czerwiec–lipiec 1918)

„Z ostatnich chwil bohatera”. Podporucznik Jan Antoni Władysław Hernich (10.03.1899-1.08.1920)

Wizerunek jeńców rosyjskich z czasów wielkiej wojny w wybranych pamiętnikach żołnierzy Legionów Polskich