Search results

1

Odbiorca ma znaczenie, czyli jak snuć opowieść o historii powojennej Czechosłowacji

100%

Czaplińska J.

Bohemistyka

|

2018

|

issue 4

350-360

EN

The article focuses on a role of recipient in creating world depicted by authors writing in different conditions: as a domicile writer and as a writer in exile. As an example three novels were used: Báječná léta pod psa (1992) by Michal Viewegh, Ledová tříšť (Treibeis, 1992) and Zjasněná noc (Verklärte Nacht, 1997) by Libuše Moníková. Pascale Casanova’s methodology of dividing literatures and languages into two groups: „weak” and „strong” or „small” and „large” was applied. Author’s different circumstances lead to different styles of composition of literary text: a domicile author is more intimate with their readers, uses mental leaps, irony and metaphors whereas an author in exile has to explain everything about their homeland, which results in comprehensive nearly essay-like passages of text. Reflections lead to a conclusion that writing is an act of patriotism for Moníková, who wants to familiarise her readers with the history of her motherland. On the other hand Vieweg’s writing is an act of self-expression.

PL

Artykuł dotyczy roli odbiorcy w kreowaniu świata przedstawionego przez pisarzy w dwóch odmiennych sytuacjach: pisarza krajowego oraz emigracyjnego. Jako przykład posłużyły trzy powieści: krajowa Báječná léta pod psa (1992) Michala Viewegha oraz emigracyjne Ledová tříšť (Treibeis, 1992) i Zjasněná noc (Verklärte Nacht, 1997) Libušy Moníkovej. Podczas analizy zastosowano metodologię Pascale Cassanovy, dzielącą literatury na dwie grupy: literatury „słabe” i „mocne” lub, stosowane zamiennie, „młe” i „duże”. Okoliczności, w których tworzy autor, determinują środki wyrazu, jakich używa: pisarz krajowy jest w bardziej osobistym kontakcie z czytelnikiem, używa skrótów myślowych, ironii czy metafor, natomiast pisarz emigracyjny jest zmuszony do wyjaśniania szczegółów dotyczącyh ich ojczyzny, co skutkuje stosowaniem w tekście niemal eseistycznych pasaży. Rozważania te doprowadziły do konkluzji, że dla Moníkovej pisanie jest aktem patriotyzmu, poprzez który pragnie zapoznać swych niemieckojęzycznych czytelników z historią swojej ojczyzny, dla Viewegha zaś pisanie jest aktem ekspresji.

2

Konwersja językowa pisarzy pochodzenia środkowoeuropejskiego jako strategia komunikacji z literaturą większościową

98%

Czaplińska J.

Porównania

|

2014

|

vol. 14

9-18

EN

The article deals with the problem of presenting the experience of living in a totalitarian or socialist state, based on the novels by three authors who write in a language other than the mother tongue: coming from Slovakia Irena Brežná and the Czech Republik Libuše Moníková whose work was written in German, and living in Canada and writing in English Eva Stachniak. The analysis was made by means of the novels Verklachte Nacht by Moníková, Die beste aller Welten, Roman by Brežná and Necessary Lies by Stachniak. In their works, the authors take a variety of stategies to provide information about life behind the iron curtain, from the purely journalistic information, information woven into the story, to the stream of consciousness, showing how propaganda shapes thinking.

PL

Artykuł podejmuje problematykę przedstawiania doświadczeń życia w totalitarnym bądź socjalistycznym państwie na podstawie powieści trzech autorek piszących w języku innym, niż rodzimy: pochodzącej ze Słowacji Ireny Brežnej i z Czech Libušy Moníkovej, których twórczość powstała po niemiecku, oraz mieszkającej w Kanadzie i piszącej po angielsku Ewy Stachniak. Analizie zostały poddane powieści: Verklachte Nacht Moníkovej, Die beste aller Welten, Roman Brežnej i Necessary Lies Stachniak. W swoich utworach autorki podejmują różne strategie przekazywania informacji o życiu za żelazną kurtyną: od stricte publicystycznej przez informacyjną, wplecioną w fabułę, po strumień świadomości, ukazujący, w jaki sposób propaganda kształtuje myślenie.

3

Wokół dwujęzyczności czeskich pisarzy emigracyjnych. Literatura jako transgresja

85%

Czaplińska J.

Studia Slavica

|

2013

|

vol. 17

|

issue 2

111-122

EN

The article is devoted to three writers who changed the language of their prose after leaving their homeland Milan Kundera, Jan Novák i Libuše Moníková. The change of language is a kind of cultural conversion what entails numerous consequentions, causes „being between” two cultures. Reasons of choosing the second language for their work were different in every case and ecery author decided to use different strategy in relation to their native culture and the „new” one: in the case of Kundera we can speak of „being somwhere else”, in the case of Novák it could be named as „nostalgy” and in the case of Moníková her strategy can be called „mission”.

Refine search results

1 Bohemistyka

1 Porównania

1 Studia Slavica

3 Czaplińska J.

1 2018

1 2014

1 2013

Odbiorca ma znaczenie, czyli jak snuć opowieść o historii powojennej Czechosłowacji

Konwersja językowa pisarzy pochodzenia środkowoeuropejskiego jako strategia komunikacji z literaturą większościową

Wokół dwujęzyczności czeskich pisarzy emigracyjnych. Literatura jako transgresja