Search results - CEJSH

1

Nie tylko Liwa. Geneza i przebieg upadku ZSRR w roku 1991, t. I

100%

Kaszuba M.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2018

|

vol. 15

|

issue 15

373-378

PL

Recenzja książki "Nie tylko Liwa. Geneza i przebieg upadku ZSRR w roku 1991, t. I", red. Aleksander Srebrakowski i Grzegorz Strauchold, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2017, ss. 400

2

Karaimska symbolika w herbie Nowego Miasta

87%

Jaroszyńska I.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2008

|

issue 2 (19)

19-19

3

From Political Borders to Social Boundaries: Oral History Method in the Study of a Petty Smuggling Community on the Belarus-Lithuania border (1989–2008)

80%

Sasunkevich O.

Studia Maritima

|

2012

|

vol. 25

255-268

PL

Artykuł jest poświęcony metodologii badań nad granicami politycznymi w ujęciu historycznym. Biorąc za przykład granicę białorusko-litewską, która powstała w wyniku upadku ZSRR oraz poszerzenia Unii Europejskiej o część Europy Wschodniej, autorka udowadnia, że prowadzenie badań w oparciu o metodę przekazu ustnego jest konieczne do zrozumienia, w jaki sposób granica staje się częścią codziennego życia i doświadczenia ludzi. Doświadczenie ludzi związane z istnieniem granicy jest często pomijane w pracach dotyczących ustalania i znoszenia granic we współczesnym globalnym świecie. Dlatego też autorka jest żywo zainteresowana tym, jak ludzie uczą się żyć z granicami, jak wykorzystują je w swoich lokalnych działaniach i w jakim stopniu czerpią ekonomiczne korzyści z ich istnienia. Autorka przekonuje, iż wykorzystanie metody przekazu ustnego do badania zmarginalizowanego ludzkiego doświadczenia jest najlepszą drogą do odnalezienia odpowiedzi na postawione pytania.

4

Z dziejów szkolnictwa polskiego na Wileńszczyźnie w latach międzywojennych

80%

Gąsiorowski A.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2014

|

issue 1(283)

65-88

EN

Along with Poland regained its independence in 1918. One of the main tasks were to run education efforts. This process proceeded in extremely difficult conditions, which the country inherited from years of partitions. It was therefore necessary to build the entire educational system from scratch. Vilnius has proved to be particularly difficult region to achieve those goals, as Polish state ranged find a more complicated than it has taken place at other sites. It also has an impact on the organization of education, both in terms of general (primary), vocational and secondary. An additional difficulty created an almost total lack of quality teachers, school premises and extremely diverse social composition of the population of the region, where he lived in a number of national minorities. This required the introduction of a more flexible school system, based on the terms adapted to the existing situation. Associated with the other staffing needs and other content of the curriculum for the entire school education. In practice, most of these problems were solved only after the introduction of the new law on “school system” provided for parliament passed in 1932. The specificity of education in the Vilnius region and eastern territories were not only problems of minority and attempt an appropriate solution, but also an ambitious program of civic and patriotic education of youth. This idea is implemented at all levels of school education as part of the mandatory teaching and enjoying great popularity - extracurricular activities, after-school and youth organizations. This activity flourished until 1939. Later, when Vilnius was under foreign occupation was liquidated Polish education that could operate on the basis of secret.

5

Die „littauischen Wegeberichte“. Kognitive Karten und die Kommunikation geografischen Wissens im Mittelalter

80%

Striegler S.

Studia Maritima

|

2012

|

vol. 25

205-217

PL

W nowoczesnym wyobrażeniu świata, w którym żyje człowiek, mieści się także ludzkie wyobrażenie przestrzeni i ogólna geograficzna orientacja na mapach, kształtowana za pomocą środków technicznych. W artykule pokazano średniowieczne pojmowanie przestrzeni i związane z tym jej wyobrażenia. Wyszedłszy od koncepcji map poznawczych (mental maps), autor przeszedł do map fizycznych, ich wpływu na kształcenie w szkołach i związanego z tym aspektu kulturalnego dotyczącego postrzegania przestrzeni. Dalszym ważnym aspektem stało się dostarczenie geograficznej wiedzy praktycznej do rozwoju komunikacji. Litewskie sprawozdania o drogach stanowią dowód praktycznego wykorzystania i rozszerzania wyobraźni o przestrzeni w okresie średniowiecza.

6

Sowjetische Karriere für nationale Kultur? Zum Verhältnis von Sowjetisierung und Konstituierung nationaler Kultur am Beispiel des Wirkens herausragender Kulturfunktionäre der Stalin- und Chruščev-Ära in der Litauischen SSR

80%

Mikstaite O.

Studia Maritima

|

2012

|

vol. 25

239-254

PL

Celem badania było wykazanie napiętego stosunku między procesami sowietyzacji i tworzenia się litewskiego narodu. Do ich zobrazowania wybrałam kulturowy rozwój scenicznego folkloru i kina, które skupiały się wokół wybitnych funkcjonariuszy kultury epoki Stalina i Chruszczowa. Za pomocą instytucjonalizacji, mobilizacji elity, jak i konkretnej pracy funkcjonariuszy przedstawiono, w jaki sposób proces sowietyzacji stał się siłą napędową rozwoju litewskiej kultury. Pomimo że Jonas Švedas był raczej przedstawicielem stalinizmu, a Vytautas Žalakevičius – epoki Chruszczowa, to wspólnie zajmowali dominującą pozycję w formowaniu sowiecko-litewskiej kultury. Ta prestiżowa rola reprezentantów nowej elity nie tylko wymagała od nich intensywnej kolaboracji z reżimem, ale dawała im też prawo do wpływania na produkcję kulturalną. I tak można było wykazać na przykładzie Švedasa i jego działalności w zespole, że z jednej strony stał się on bezspornie filarem reżimu poprzez wypełnianie ideologicznego zlecenia, z drugiej zaś forsował jednocześnie proces akulturacji muzycznego folkloru.

7

Zakres kompetencji litewskiego Sądu konstytucyjnego w „innych sprawach”

80%

Giżyńska M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2010

|

issue 1 (1)

231-240

PL

Artykuł dotyczy kompetencji litewskiego Sądu Konstytucyjnego w tak zwanych „innych sprawach”. Obejmują one przedstawianie opinii (konkluzji) w czterech przypadkach: 1) czy w czasie wyborów prezydenta bądź członków Sejmu nie została naruszona ustawa wyborcza, 2) czy stan zdrowia prezydenta pozwala mu nadal wykonywać obowiązki, 3) czy międzynarodowe umowy Republiki Litewskiej nie są sprzeczne z konstytucją, 4) czy członkowie Sejmu i funkcjonariusze, wobec których zostało podjęte postępowanie procesowe, naruszyli konstytucję swymi konkretnymi czynami. Należy jednak podkreślić, iż podstawą zakresu kognicji litewskiego Sądu Konstytucyjnego jest kontrola norm, co łączy się z ochroną nadrzędności konstytucji.

EN

The article concerns competence of the Lithuanian Constitutional Court in socalled „other matters”. They include presenting the opinion (of conclusion) in four cases: 1) whether during choices of the president or members of the Seimas the infringed election act didn’t stay, 2) whether the state of health of the president permits him still to perform its duties, 3) whether international agreements of the Lithuanian Republic aren’t contrary to the constitution, 4) whether members of the Seimas and officials, towards which undertaken litigation proceedings stayed, infringed the constitution with one’s specific acts. One should however emphasize that an inspection of norms, as connections is a base of the scope of the cognition of the Lithuanian Constitutional Court oneself with the protection of the precedence of the constitution.

8

Uwagi do pochodzenia i genealogii Komajewskich i Gintowt-Dziewałtowskich herbu Trąby

80%

Zawadzki J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2015

|

issue 22

139-155

EN

The article discusses the genealogical relationships between families Komajewski and Gintowt-Dziewałtowski and ancestor of the Radziwiłł Family, Krystyn Ościki, and Vilnius Castellan at the turn of the14th and 15th c. These relations were derived from one of the Ościk’s sons – Bartłomiej, bearing the Lithuanian name Rak. Both families had estates in Dziewołtowo and Komaje (Lithuania). Many noble families (boyars) that were also using the coat of arms of Trąby but not of a common origin lived in that neighborhood in the 16th c.

9

Litwa Czesława Miłosza: historia, utopia, czy terapia?

80%

Zieniewicz A.

Kwartalnik Polonicum

|

2014

|

issue 17

2 - 7

EN

The author of the text ponders to what degree the rendering of Lithuania in the works of Miłosz is a historical description, to what extent it is a myth- and legend-forming presentation of a happy land, a “little homeland” etc., and how much this description helps to relieve old Polish complexes, historical grudges and obsessions which tormented Miłosz mostly in the later period of his work.

10

Socjologiczny obraz współczesnego życia Karaimów na Litwie i w Polsce

80%

Adamczuk L.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2004

|

issue 2 (9)

3-6

11

Kościół rzymskokatolicki na Białorusi i Litwie w XIX i początkach XX stulecia

80%

Skarbek J.

Sympozjum

|

1999

|

issue 1(4)

9-30

PL

Przedstawiając problematykę organizacji terytorialnej Kościoła rzymskokatolickiego na Białorusi i Litwie w XIX i początkach XX wieku w granicach cesarstwa rosyjskiego, na wstępie należy zwrócić uwagę na kilka kwestii. Ograniczenia czasowe w ramach sympozjum, a przede wszystkim zaś złożoność problematyki powodują konieczność skoncentrowania uwagi głównie na zmianach w sieci diecezji, jakie miały miejsce w omawianym okresie. Natomiast pozostałe kwestie dotyczące struktury kościelnej, dekanaty i parafie potraktowane zostaną niekiedy bardziej ogólnikowo.

12

Kaunas of 1919-1939: a temporary capital built by its citizens

80%

Petrulis V.

Artifex Novus

|

2018

|

issue 2

38-57

EN

Due to the political circumstances from 1919 to 1939 the city of Kaunas had a status of provisional capital of Lithuania. Two decades of being at the epicentre of political, economic and cultural events greatly contributed to the creation of the city‘s identity. Construction boom of these years left an exceptional collection of architecture behind, with a unique combination of different influences and interpretations of modernism and national romanticism. This article will give a historical overview of cultural and economic circumstances which influenced architectural development between two World Wars.

PL

W latach 1919-1939, wskutek sytuacji politycznej, Kowno zyskało status tymczasowej stolicy Litwy. Te dwie dekady, w czasie których miasto było centrum wielu ważkich wydarzeń politycznych, ekonomicznych i kulturalnych, znacznie przyczyniły się do stworzenia tożsamości Kowna. W tym okresie miał miejsce boom architektoniczny, który zaowocował pojawieniem się wyjątkowej grupy budynków, charakteryzujących się unikalnym połączeniem rozmaitych wpływów i interpretacji modernizmu oraz narodowego romantyzmu. Niniejszy artykuł przedstawia historyczny przegląd kulturalnych i ekonomicznych okoliczności, które wpłynęły na rozwój budownictwa w Kownie w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

13

Doświadczenia Wilna w kreowaniu tytułu Europejskiej Stolicy Kultury

80%

Żuromskaite B.

Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja

|

2010

|

issue 1(5)

145-160

PL

The title of European Capital of Culture is an opportunity for a city to show its national and cultural uniqueness. Acquisition of this European title positively influences the cultural life of a city. As well as that, it guaranties growing popularity among citizens of Europe and positively influences tourism attendance. However, the realization of such enormous project brings not only glory but difficult challenges as well, which may not always be met by project organizers. Research shows, that main factors determining the success of European Capital of Culture are: finances (scheduled and real budget for the project and events), promotion and public relations analysis. Final results are influenced by good organization as well as innovative program. Positive media attitude and affirmative local citizens opinions are additional success factors. Vilnius is the first of new European Union members, who received this honor. Regardless of a good start, Lithuania failed to avoid problems which had negative impact on the final results. But despite all the difficulties, Vilnius has gained experience that will certainly be applied in other future projects.

14

Wizerunek bitwy pod Grunwaldem w podręcznikach szkolnych Litwy z lat 1906–2010

80%

Karvelis D.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2011

|

vol. 11

135-146

PL

Grunwald has occupied an important place in every Lithuanian history textbook, in most of them the event is devoted a separate chapter. The author of the article states that the oldertextbooks provided no information on the significance of the battle of Grunwald for Poland. In the interwar period the battle was only a component of Vytautas’ portrayal, a symbol ofthe ruler’s military victories. Grunwald was also used to show historic differences between Poland and Lithuania. We do not come across an interpretation where the Grunwald victorywould not be considered the greatest triumph of the Lithuanian army achieved by the Prince of Lithuania Vytautas the Great – a military genius. In the Soviet period, attempts were made to use the Grunwald victory in politics, as an instrument for the creation of an everlasting friendship between Lithuania and Russia as well as for strengthening the enmity towards the Western countries, especially West Germany. Contemporary textbooks show some remains of the former stereotypes concerning the behaviour of the Polish chivalry on the battlefield. The author looks for the reason for such a state of affairs in inadequate competence of the authors, lack of critical attitude towards the material presented in the former textbooks and their negligent revision. He also shows that the advantage of the contemporary textbooks is that they are based on systematized achievements of historiography. On the cusp of the 20th and 21st centuries, the textbooks started to display the features of the scientific objectivism. Thanks to that, the students can fully realize how meaningful the battle of Grunwald was for Lithuania. The importance consisted in the increase of the authority of Vytautas the Great, reclaiming Samogitia and undermining the military power of the Teutonic Order. As a permanent aftermath of the battle the author also mentions the prevention of a perennialunion of the Prussian and Livonian branches of the Teutonic Order and the creation of firm premises for an immediate baptism of Samogitia. The students also find out that thebattle of Grunwald became an effective prevention of the Teutonic Order’s further conquest of Lithuania, destruction of the Lithuanian nation, ruining its culture and wealth. It is alsoemphasized that Lithuania and Poland became the greatest political power in Eastern Europe. A predominant problem connected with the battle of Grunwald appearing in the textbooks is the person of the Prince Vytautas the Great. The question of the diversionary flight manoeuvre became an undisputable didactic truth. The problem arousing the greatest controversy is the role of King Wladyslaw Jagiello and the Polish army. The author of the article also explores the issue of how the Lithuanian textbooks serve the development of the discourse about the historical memory.

15

Uwagi do pochodzenia i genealogii Komajewskich i Gintowt-Dziewałtowskich herbu Trąby

80%

Zawadzki J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2015

|

issue 22

139-155

PL

Artykuł omawia związki genealogiczne pomiędzy rodzinami Komajewskich i Gintowt-Dziewałtowskich a protoplastą rodu Radziwiłłów, Krystynem Ościkiem, kasztelanem wileńskim żyjącym na przełomie XIV i XV w. Związki te wywodzą się od jednego z synów Ościka – Bartłomieja, noszącego litewskie imię Rak. Obydwie rodziny posiadały majątki ziemskie w Dziewołtowie i Komajach na Litwie. W XVI w. żyły tam też liczne rodziny szlacheckie (bojarskie), także używające herbu Trąby, których nie łączyło jednak wspólne pochodzenie.

EN

The article discusses the genealogical relationships between families Komajewski and Gintowt-Dziewałtowski and ancestor of the Radziwiłł Family, Krystyn Ościki, and Vilnius Castellan at the turn of the14th and 15th c. These relations were derived from one of the Ościk’s sons – Bartłomiej, bearing the Lithuanian name Rak. Both families had estates in Dziewołtowo and Komaje (Lithuania). Many noble families (boyars) that were also using the coat of arms of Trąby but not of a common origin lived in that neighborhood in the 16th c.

16

Ostatni. Żydzi z Kowna i Wilna w obiektywie Antanasa Sutkusa

80%

Mazur A.

|

2020

|

vol. 74

|

issue 3 (330)

42-47

PL

Esej przedstawia cykl fotografii autorstwa Antanasa Sutkusa przedstawiających Żydów ocalałych z gett wileńskiego i kowieńskiego. Powstały na przełomie lat 80. i 90. XX wieku cykl czarno-białych, dokumentalnych zdjęć jest wyjątkowym dokumentem i pierwszą tego typu próbą zmierzenia się z historią przez artystę. W eseju przedstawiony jest kontekst powstania i recepcja cyklu, ale także analizowany jest specyficzne ujęcie dokumentu przez zaliczanego do najwybitniejszych fotografów litewskich Sutkusa.

EN

This essay discusses a series of photographs by Antanas Sutkus depicting Jewish survivors from the ghettoes of Wilno (Vilnius) and Kowno (Kaunas). The series of black-and-white documentary photographs taken at the turn of the 1980s is an exceptional document and the artist’s first attempt of its kind to tackle history. A. Mazur presents the context of the origin and reception of the series, but also analyses the specific interpretation of the document by Sutkus, regarded as one of the most eminent Lithuanian photographers.

17

Międzynarodowa konkurencyjność litewskiej gospodarki a jej innowacyjność

71%

Dachnevič A.

Ekonomia Międzynarodowa

|

2017

|

issue 20

161-175

EN

Innovation is one of the main factors in shaping the international competitive position of the countries. The aim of this paper is to show the innovation as a factor that determines the level of competitiveness of Lithuania in the years 2006–2016. A detailed analysis of the competitiveness factors of Lithuania has been carried out in order to achieve the objective, with particular emphasis on innovation. The first part of the paper presents a theoretical outline of concepts related to international competitiveness and innovativeness of the economy. The second part is devoted to analyzing changes in the competitiveness of the Lithuanian economy in the years 2006–2016 on the basis of WEF reports. In the last part of this article we examined the innovativeness of Lithuania according to the WEF ranking and the European Innovation Scoreboard. The analysis shows that innovation is not a major factor in stimulating the growth of Lithuania’s competitiveness.

PL

Uważa się, że innowacje są jednym z głównych czynników, jeśli chodzi o kształtowanie międzynarodowej pozycji konkurencyjnej gospodarki. Celem niniejszej pracy jest ukazanie innowacyjności jako czynnika warunkującego poziom konkurencyjności litewskiej gospodarki w latach 2006–2016. Aby osiągnąć postawiony cel, szczegółowo przeanalizowano czynniki konkurencyjności Litwy, ze szczególnym uwzględnieniem innowacyjności. W pierwszej części artykułu przestawiono zarys teoretyczny pojęć związanych z międzynarodową konkurencyjnością oraz innowacyjnością gospodarki. Drugą część poświęcono analizie zmian konkurencyjności gospodarki litewskiej w latach 2006–2016 na podstawie raportów WEF. W ostatniej części zbadano innowacyjność Litwy według rankingu WEF i Europejskiego Rankingu Innowacyjności. Z przeprowadzonej analizy wynika, że innowacyjność nie jest czynnikiem istotnie pobudzającym wzrost konkurencyjności Litwy.

18

„Według swej największej wiedzy, smaku i umiejętności”. Osiemnastowieczne kontrakty kuchmistrzów z terenu Wielkiego Księstwa Litewskiego

71%

Dumanowski J., Jankowski R.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2010

|

vol. 17

|

issue 17

135-146

EN

According to the authors migration, fate and conditions of work of old masters of pot and pan are one of the most important, and certainly one of the most neglected way in Poland to get to know the history of food. That is why, they want to show that there are sources to overcome this obstacle and to give the history of gastronomy in Poland finally the form of in-depth study of sources embedded in the context of the contemporary historiography of the subject. The paper present eight contracts: with the French chef Michel Barbatt, chefs Antoni Głowacki, Johan Keder German chef, Italian chef Antonio Garofozo, German chefs and a baker at the same time Johann Karl Löhner, Saxon pastry–cook Jean Poul Ebhardt, German pastry-cook Friedrich Dollinger and master of pate Jan Szymanski. These contracts are part of so–called Radziwills' Warsaw Archives, preserved at the Central Archives of Historical Records in Warsaw and one contract with Tadeusz Rydzewski, Deputy Cup–bearer [podczaszy], which is part of Ogińskis’ Archives stored at the Historical Archives in Vilnius, Lithuania.

19

Prezentacja

71%

Ziemann E.

Sympozjum

|

1999

|

issue 1(4)

5-6

PL

Prezentacja numeru 1(4) (1999) Sympozjum poświęconego tematowi: "Kościół katolicki na Litwie i Białorusi w XIX i XX wieku"

20

Litwa, Turcja i Karaimi

71%

Sulimowicz-Keruth A.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2019

|

vol. 30

|

issue 1-2 (62-3)

34-37

Refine search results