Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Ludwik Fleck
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

O problemach z tłumaczeniami dwujęzycznej spuścizny Ludwika Flecka na przykładzie pojęcia „legitymacji”

100%
Jarnicki P.
Stan Rzeczy
|
2016
|
issue 1(10)
355-373
PL
Artykuł przedstawia problemy językowe, które wynikają z tłumaczeń dwujęzycznej filozoficznej spuścizny Ludwika Flecka (1896–1961). Autor szczegółowo analizuje przypadek „legitymacji” w odniesieniu do sposobu, w jaki Fleck używał tego pojęcia w swoich oryginalnych polskich i niemieckich tekstach. Zarówno polscy, jak i angielscy tłumacze nie rozpoznali polskiego „legitymować” oraz niemieckiego „legitimieren” i ich wyrażeń pokrewnych jako swoich ekwiwalentów, dlatego jedno z ważniejszych Fleckowskich pojęć może być źle rozumiane.
EN
This paper introduces the linguistic problems resulting from translations of the bilingual philosophical legacy of Ludwik Fleck (1896–1961). The case of “legitimation” is analysed in detail in accordance with the way it was used by Fleck in his original Polish and German texts. Neither Polish nor English translators recognised Polish “legitymować” and its derivatives nor German “legitimieren” and its derivatives as equivalent expressions; hence, one of the most important Fleckian concepts may be misunderstood.
2
Publication available in full text mode
Content available

Gender studies und die Literaturwissenschaft

99%
Chołuj B.
Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen
|
2007
13-37
PL
Gender studies przedstawiam tu nie tylko w związku z literaturoznawstwem, ale także podejmuję próbę umiejscowienia ich w kontekście politycznym drugiej fali ruchu kobiecego oraz w kontekście badań kobiecych i w nauce w ogóle. Na przykładach z Niemiec i z Polski omawiam metody gender studies, ich zakresy badawcze, wyniki badań literaturoznawczych oraz perspektywy rozwoju. Refleksje te rozwijam zgodnie z tezą, według której ‚gender‘ jest faktem naukowym w znaczeniu Ludwika Flecka i jednocześnie kategorią analityczną, która otwiera większość dyscyplin naukowych na znaczenie różnicy.
EN
Posited in the context of Second-Wave-Feminism and Women Studies, in this text, Gender Studies are introduced with reference to literary sciences. Methods, fields of research, results and new tendencies are discussed by means of examples from Germany and Poland. All these reflections are based on the assumption – inspired by Ludwik Fleck – that ‚gender‘ is both a scientific fact and an analytical category which could customise most of scientific disciplines to the relevance of difference.
DE
Gender studies werden hier vor allem in Bezug auf die Literaturwissenschaft dargestellt und im politischen Kontext der zweiten Frauenbewegung und Frauenforschung verortet. Mit Beispielen aus Deutschland und Polen werden ihre Methoden, Forschungsbereiche, Forschungsergebnisse und Entwicklungstendenzen besprochen. Diese Reflexionen bauen auf der These auf, dass ‚gender‘ eine wissenschaftliche Tatsache im Sinne Ludwik Flecks ist und gleichzeitig eine wissenschaftliche Analysekategorie, die die meisten Wissenschaftsdisziplinen auf die Bedeutung der Differenz hin öffnet.
3
Content available remote

Typhus in Buchenwald: Can the Story Be Told?

99%
Löwy I.
Ethics in Progress
|
2020
|
vol. 11
|
issue 1
4-19
PL
Ludwik Fleck is known today primarily as pioneer in the social study of scientific knowledge. However, during World War II he was a prisoner in Buchenwald, where he and other prisoners produced a typhus vaccine for the Nazis, and where he witnessed murderous experiments on human beings. After WW2, Fleck was accused by one of the prisoners who had participated in the vaccine production at Buchenwald of collaborating, either deliberately or due to lack of imagination, with the Nazi experiments. This article critically examines this accusation and its well-documented rebuttal by Fleck. It argues that while sometimes, especially when dealing with emotionally fraught issues, it may be difficult to establish what precisely took place at a given time and site, it is important to restore the original complexity and messiness of past events – in order to open spaces for understanding, reflexivity and compassion.
4
Publication available in full text mode
Content available

Becks Konzept der Metamorphose und Flecks Denkstil. Überlegungen zu ihrer Verschränkung

99%
Szurawitzki M.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2019
|
issue 12
235-258
EN
In this paper, an interweaving of the concepts of metamorphosis, developed by Ulrich Beck, and the scientific thinking style of Ludwik Fleck is suggested. Due to our own relevant preliminary work, it seems obvious to bring these two concepts together for the purpose of a theoretical connection useful for linguistics, especially for discourse linguistics. After a short introduction (1) and a review of the state of research on Fleck’s theory of cognition (2), the core term “metamorphosis” is semantically determined (3), and comments are made on the relevance of the concept. This is followed by an analysis of Beck’s The Metamorphosis of the World, which focuses on the concept of metamorphosis as he sees it (4). Here, the linguistic relevance of the concept is emphasized, which Beck mentions explicitly. This is followed by a section on Ludwik Fleck’s Genesis and Development of a Scientific Fact (5.). Here, comments are made on Fleck’s thinking style and on the thinking collective. On this basis, the synthesis of Beck’s and Fleck’s ideas is sought (6.), a directed perception with a view to social metamorphoses. This can best be done linguistically using the discourse-linguistic multi-layer analysis (DIMEAN), as proposed by Spitzmüller/Warnke. DIMEAN is presented accordingly, and subsequently modified for the analysis of linguistic manifestations of metamorphosis (6.1). Using the example of various linguistic metamorphosis phenomena from the discourse around the German federal elections of 2017–2018, the applicability of the combination of Beck’s and Fleck’s ideas is then tested (6.2). The article concludes with a summary and perspectives for further research (7).
5

Badania wykopaliskowe średniowiecznego cmentarzyska i osady w Miliczu: motywacje, cele, konteksty

99%
Kolenda J.
Przegląd Archeologiczny
|
2023
|
vol. 71
169-183
EN
In the article, I consider the factors determining the results of excavations and the relationship between the results obtained and the views expressed about the past by researchers/archaeologists. I am interested in the extent to which and how the attitude of the researcher and the choice of method(s) of exploration of cultural stratifications determine the amount of information obtained. I conduct these considerations based on the theory of scientific cognition formulated in the interwar period by the Lvov (now Lviv) microbiologist Ludwik Fleck. According to his assumptions, it was supposed to change the thinking of the time about, among other things, truth as a real existing being or the objectivity of scientists’ findings. Fleck’s theory concerns science in the broadest sense of the term, the principles and rules governing its cognition, and in this form it was (and still is) applied by specialists in various disciplines. In this article, I have used the theory of the Lvov microbiologist to highlight the factors that determined the results of excavations carried out by two teams exploring the medieval burial ground and settlement of Milicz in 1953 and in 1960-1962.
6
Publication available in full text mode
Content available

The Philosopher Ahead of His Time. Ludwik Fleck and the Complexity of Science (Communication and Notes)

85%
Coco E.
Filozofia i Nauka
|
2020
|
vol. 8
7
Content available remote

The Philosopher Ahead of his Time. Ludwik Fleck and the Complexity of Science (Communication and Notes)

85%
Coco E.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2020
|
vol. 8/2
177-183
EN
The new edition in Italian of the articles by the Polish microbiologist and philosopher Ludwik Fleck (1896-1961) edited by Francesco Coniglione offers the opportunity for some considerations around this significant scholar. Fleck anticipates Kuhn's ideas as well as those of the sociology of science. For him, any epistemology that does not take psychological and sociological methods into account, or that does not concern itself with economics, technology, art, and even politics, is an epistemology imaginabilis. Here we discuss some key points of the essays collected in the book, some observations taken from the rich introduction of the editor, and an inevitable question: Why has Fleck been neglected for so long?
8
Publication available in full text mode
Content available

The concepts of Ludwik Fleck and their application to the eukaryotic cell cycle

80%
Stephen C.
Studia Historiae Scientiarum
|
2017
|
vol. 16
335–364
EN
The concepts of Ludwik Fleck (1896–1961), a microbiologist, historian, and philosopher of medicine, can be used to analyze the conservative nature of scientific ideas. This is discussed and applied to ideas dominant in the understanding of the eukaryotic cell cycle. These are (a) the G1-phase restriction point as a regulatory element of the mammalian cell cycle, (b) the Rate Change Point proposed to exist in fission yeast, and (c) the proposal that a large number of genes are expressed in a cell-cycle-dependent manner. Fleck proposed that scientific ideas become fixed and difficult to change because criticisms of current and dominant models are either ignored or turned to support of the current model. The idea of a thought-collective leading to the stability of scientific ideas is a central theme of the theory of Ludwik Fleck.
PL
Koncepcje Ludwika Flecka (1896–1961), mikrobiologa, historyka i filozofa medycyny, mogą być użyte do analizowania zjawiska skostnienia idei naukowych. Zagadnienie to omówiono i zastosowano do dominujących koncepcji w rozumieniu cyklu podziału komórek eukariotycznych. Są to: (a) punkt kontrolny fazy G1 (tzw. punkt restrykcyjny) jako element regulacyjny cyklu komórkowego u ssaków; (b) punkt zmiany tempa wzrostu komórek mający występować u drożdży rozszczepkowych (Schizosaccharomyces pombe) oraz (c) postulat, że ekspresja znacznej liczby genów jest zależna od fazy cyklu komórkowego. Fleck zaproponował, że idee naukowe utrwalają się i trudno je zmienić, ponieważ krytyka aktualnych i dominujących modeli jest albo ignorowana, albo przemieniana na poparcie aktualnie obowiązującego modelu. Idea „kolektywu myślowego”, prowadząca do stabilizacji idei naukowych, jest centralnym tematem teorii Ludwika Flecka.
9
Publication available in full text mode
Content available

Ludwik Fleck. Tradycje – inspiracje – interpretacje (red. Bożena Płonka-Syroka, Paweł Jarnicki, Bogdan Balicki). Wrocław: Wydawnictwo Fundacji „Projekt Nauka”, 2015, ss. 313

80%
Rydlewski M.
Studia Historiae Scientiarum
|
2017
|
vol. 16
391–406
PL
Artykuł krytycznie omawia zbiór tekstów poświęconych lwowskiemu mikrobiologowi i teoretykowi poznania naukowego – Ludwikowi Fleckowi. Artykuł przedstawienia główne tezy tekstów oraz merytorycznie ustosunkowuje się do nich, niekiedy podejmując polemikę.
EN
The article disscuses a set of texts dedicated to the Lvovian microbiologist and theorist of science knowledge – Ludwik Fleck. The article presents the main theses of the texts, taking a substantive and sometimes polemical stance on them.
10
Content available remote

Zaskakujące pojęć wędrówki i związki. O kolektywie myślowym Ludwika Flecka i wspólnocie interpretacyjnej Stanleya Fisha

71%
Cyzman M.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2019
|
vol. 7/2
305-317
PL
Celem artykułu jest porównanie kolektywu myślowego i wspólnoty interpretacyjnej, dwu zaskakująco do siebie podobnych pojęć sformułowanych niezależnie przez Ludwika Flecka i Stanleya Fisha. We współczesnym dyskursie oba te pojęcia zwykło się utożsamiać, tymczasem dokładna analiza kontekstów użycia interesujących terminów poświadcza, że odpowiednikiem wspólnoty interpretacyjnej jest zarówno pojęcie kolektywu, jak i stylu myślowego, oba te terminy w rozważaniach Fisha ulegają bowiem kontaminacji. Dokładna repartycja pojęcia wspólnoty interpretacyjnej wydaje się istotna ze względu na częstość jego wykorzystywania w pracach z zakresu interpretacji i poznania literaturoznawczego. W artykule zostają także przedstawione ogólniejsze uwagi na temat funkcjonowania i możliwej genezy tego typu sobowtórów pojęciowych i ich roli w poznaniu naukowym.
EN
The aim of the article is to compare the thought collective and the interpretive community, two surprisingly similar notions formulated independently by Ludwik Fleck and Stanley Fish. In contemporary discourse, both concepts are used as synonims, while an accurate analysis of the contexts of the use of interesting terms proves that the equivalent of the interpretive community is rather thought collective, as well as the thought style, both of these concepts in the deliberations of Fish are subject to contamination. The exact repartition of the notion of interpretive community seems to be important due to the frequency of its use in works in the field of literary interpretation and cognition. The article also presents more general remarks on the functioning and possible origin of twin terms and their role in scientific cognition.
11
Publication available in full text mode
Content available

Surprising peregrinations and relationships of concepts. On the thought collective of Ludwik Fleck and the interpretive community of Stanley Fish

57%
Cyzmann M.
Filozofia i Nauka
|
2019
|
vol. 7
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.