Search results

1

L'expedition Polonaise de 1450 en Moldavie et la bataille de la petite riviere de Crasna (Izvorul Crasnei, 6 Septembre 1450)

100%

Antoche E. C.

Rocznik Przemyski

|

2013

|

vol. 49

|

issue 1: Historia Wojskowości

3-24

2

Społeczeństwo obywatelskie Mołdawii: ocena funkcjonowania w latach 2016–2018

100%

Khoma N., Kordoński R.

Historia i Polityka

|

2019

|

issue 29 (36)

68-80

EN

The article presents selected elements of the civil society in Moldova during 2016-2018. In the state, which was established in 1991 as a result of the Soviet Union collapse, the structures of civil society faced numerous difficulties, of both internal and external nature. The most important internal factors are social passiveness and deficit of in-depth communication between authority and non-governmental organizations, while the external factor is a promotion of the idea of civil society as a part of European integration.

3

Programowanie i wdrażanie rozwoju regionalnego w Mołdawii – kilka refleksji z projektów realizowanych w latach 2015-2016

100%

Legutko-Kobus P.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2017

|

issue 20

125-127

4

Wprowadzenie do sympozjum

75%

Michałek T.

Sympozjum

|

2005

|

issue 1(14)

7-8

PL

Wprowadzenie w sympozjum naukowe w Wyższym Seminarium Misyjnym Księży Sercanów w Stadnikach: Między męczeństwem a nadzieją – Kościół katolicki w Europie Wschodniej.

5

Naddniestrze w polityce Unii Europejskiej i Rosji

75%

Lachert J.

Przegląd Europejski

|

2016

|

vol. 2016 (41)(3)

30-46

PL

The fundamental thesis of this paper is that the European Union has, at its disposal, economic and political tools to resolve conflict in Transnistria. The EU Association Agreement signed with the Republic of Moldova is an important instrument which could be used to reintegrate Transnistria with Moldova. In the long term, the flourishing Moldavian economy associated with the EU might prove a more attractive alternative for Tiraspol than dependence on unpredictable Russia. However, Russia continues to play an important part in the efforts to solve the conflict. Głównym założeniem tego artykułu jest przedstawienie Unii Europejskiej jako siły posiadającej ekonomiczne i polityczne narzędzia do rozwiązania konfliktu w Naddniestrzu. Umowa stowarzyszeniowa pomiędzy Unią Europejską a Mołdawią może stanowić ważny instrument służący reintegracji Naddniestrza z Mołdawią. W dłuższej perspektywie, prężnie rozwijająca się gospodarka mołdawska, stowarzyszona z UE, może okazać się bardziej atrakcyjna dla Naddniestrza niż pozostawanie w zależności od nieprzewidywalnej Rosji. Jednak Rosja jest nadal istotną stroną w rozwiązaniu konfliktu.

6

POMIĘDZY POMOSTEM A POLEM BITEWNYM - MIEJSCE MOŁDAWII W POLITYCE ZAGRANICZNEJ STANÓW ZJEDNOCZONYCH

63%

Łukasik P.

Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem

|

2017

|

vol. 1(8) Moldova on the geopolitical map of Europe

91-107

PL

Mołdawia w Europie stała się przedmiotem bardziej intensywnego zainteresowania polityków oraz politologów za sprawą wydarzeń na Krymie oraz wschodniej Ukrainie. Rozwój wypadków politycznych uczynił z zapomnianego kraju, który boryka się z biedą, korupcją, nielegalnym handlem bronią, narkotykami i ludźmi1 , ważny „zawias” w geopolitycznych scenariuszach mocarstw. Wpływy Moskwy w Mołdawii, w myśl analizy George’a Friedmana2 , stanowią dobry punkt wyjścia dla rosyjskiej polityki imperialnej, oddziałującej na południowo-wschodnią Europę i Bałkany. Umocnienie się wpływów Zachodu i USA w Mołdawii, z drugiej strony, zagrażałoby rosyjskiej obecności na Krymie i nad Morzem Czarnym w ogóle. Mołdawia pojawia się na geopolitycznej szachownicy, nie jako najważniejsza, lecz jako znacząca figura, od której decyzji sporo zależy. Przedmiotem tekstu jest analiza stosunków amerykańsko-mołdawskich na tle ostatniego ćwierćwiecza (1991-2016), ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich lat. Autor pragnie przedstawić motywacje, problemy i wyzwania jakie stają przed tymi bilateralnymi relacjami oraz możliwe scenariusze rozwoju wypadków.

EN

Moldova in Europe has become a subject of intense interest of politicians and political scientists due to the events in the Crimea and eastern Ukraine. The development of political events made this forgotten country, which is struggling with poverty, corruption, trafficking in arms, drugs and human beings, important "hinge" in the geopolitical scenarios of powers. Moscow's influence in Moldova, according to the analysis is a good starting point for the Russian imperial policy for south-eastern Europe and the Balkans. The strengthening of the influence of the West and the US in Moldova, on the other hand, would threaten the Russian presence in the Crimea and the Black Sea in general. Moldova appears on the geopolitical chessboard as a significant figure. The subject of the text is the analysis of US-Moldovan in the last quarter century. The author want to present motivations, problems and challenges faced to these bilateral relations.

7

Instytucja referendum ogólnokrajowego w Mołdawii

63%

Pogłódek A.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2014

|

vol. 17

142 - 156

EN

This paper addresses the problem of the role of a nationwide referendum in Moldova. Considered both from the practical application of this institution, as well as from the existing legal solutions. The system of Moldova adopted a wide range of opportunities for the use of the referendum (constitutional, legislative, consultative). Among the entities authorized to initiate a referendum are also citizens. Legal solutions adopted in Moldova deserve a positive assessment, although you can also fi nd some weaknesses of regulatory framework. Unfortunately, the practice of this institution is quite modest. It shows that the referendum has not so far been a major instrument for the settlement of public affairs.

8

Sądownictwo konstytucyjne na Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Studium ustrojowo-porównawcze

63%

Czachor R.

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych

|

2018

|

issue 11

rb.ujw.pl/social

EN

The aim of the article is to present the comparative view of the political position of the constitutional courts in three states of the Eastern Europe: Belarus, Ukraine and Moldova. The author discussed the circumstances of creating the model of the constitutional judiciary within the period of Soviet Union and then the characteristics of modern constitutional courts in the said countries was presented. The following aspects were compared: constitutional basis of constitutional judiciary functioning, the legal definitions of the constitutional courts, the entitled bodies to appear in court, the presence of the constitutional complaint institution, the scope of courts competence, criteria and the mode of selecting the judges. The major differences as to functioning of these bodies were indicated, including its limited role in the political system in Belarus and its increasing role in Ukraine which ought to be related to ongoing democratic reforms.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie w ujęciu porównawczym pozycji ustrojowej sądów konstytucyjnych w trzech państwach Europy Wschodniej: Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Autor omawia okoliczności kształtowania się modelu sądownictwa konstytucyjnego w okresie Związku Radzieckiego, następnie zaś cechy współczesnych sądów konstytucyjnych w wymienionych państwach. Porównano następujące kwestie: konstytucyjne podstawy funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego, definicje legalne sądów konstytucyjnych, podmioty uprawnione do występowania przed sądem, obecność instytucji skargi konstytucyjnej, zakres kompetencji sądów, kryteria i tryb wyboru sędziów. Wskazano na istotne różnice w funkcjonowaniu tych organów, w tym jego ograniczoną rolę w systemie ustrojowym Białorusi oraz rosnącą rolę na Ukrainie, co należy wiązać z toczącymi się demokratycznymi reformami.

9

Recepcja ustroju polsko-litewskiego w Mołdawii Mohyłów (1595-1611). Część I

63%

Bobicescu C. A.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 2

126-138

EN

The article presents the problem of the reception of the Polish-Lithuanian institutions in Moldova of the first Mohyla Hospodars (1595-1611). This period was marked by both cooperation and conflicts between the Principality of Moldavia and the Polish-Lithuanian Commonwealth. Sigismund III and Jan Zamoyski tried to limit the right of the Moldovan rulers to punish treason by death, in order to form a social group of Moldovans supporting the rapprochement of the Principality with the Crown. For this purpose, they used the institution of Polish nobility and the suzerainty of the Polish king over the Principality. Also, the article examines the attitude of Moldovan Hospodars and boyars towards the reception of these Polish-Lithuanian institutional loans.

PL

Artykuł przedstawia problem recepcji polsko-litewskich instytucji w Mołdawii za pierwszych Mohyłów (1595-1611). Ten okres zaznaczył się zarówno współpracą, jak i konfliktami między Hospodarstwem Mołdawskim i Rzecząpospolitą Obojga Narodów. Zygmunt III i Jan Zamoyski starali się ograniczyć władzę hospodarską w zakresie karania zdrady w celu ukształtowania grupy społecznej Mołdawian popierającej zbliżenie Hospodarstwa z Koroną. Posługiwali się instytucją szlachectwa polskiego i suwerennością króla polskiego nad hospodarstwem. Artykuł bada też postawę hospodarów i bojarów mołdawskich wobec recepcji tych polsko-litewskich pożyczek ustrojowych.

10

W kręgu rywalizacji. Z dziejów Siedmiogrodu po bitwie pod Mohaczem

63%

Niemczyk K.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2020

|

vol. 12

245-260

EN

The aim of the article is to present the history of Transylvania after the Battle of Mohàcs in 1526. The defeat of Hungary and the death of King Louis II the Jagiellonian in the battle changed the power structure in Central Europe. An agreement was made between the Jagiellonians and the Habsburgs in 1515; it was strengthened by marrying Louis the Jagiellonian to Maria Habsburg and by marrying Anna the Jagiellonian to Ferdinand Habsburg. After the death of Louis, who left no heir, the political power in Czech and Hungary was to go to the Habsburgs. However, there was no unanimous agreement on the candidate; as a result, a double election happened after the death of Louis the Jagiellonian. The gentry assembly in Székesfehérvár in November elected Jan Zápolya king, while the supporters of the Habsburgs elected Ferdinand at a competing assembly. The war became inevitable. Zápolya sought help in Turkey, hence Hungary became an area where two forces competed, the Habsburgs and Turkey. Transylvania, which was a part of the state of Hungary at the time, stood in the centre of the conflict. Transylvania remained in the focus of attention for Jan Zápolya and for Ferdinand Habsburg, but also for Petru Rareș, a Moldavian hospodar, and for the Sultan himself as well. The article aims to delineate this situation, with particular insight into the relations between Jan Zápolya, Petru Rareș, and Turkey.

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, die Geschichte von Siebenbürgen nach der Schlacht bei Mohács im Jahre 1526 darzustellen. Die Niederlage Ungarns und der Tod des bisherigen Königs Ludwig II. in dieser Schlacht bedingten die Veränderung der Machtverhältnisse in Mitteleuropa. Kraft des Abkommens, das 1515 zwischen den Jagiellonen und Habsburgern getroffen und durch die Entscheidungen über Eheschließungen von Ludwig II. mit Maria von Habsburg und von Anna Jagiello mit Ferdinand I. von Habsburg bekräftigt wurde, sollte die Macht in Böhmen und Ungarn auf die Habsburger übergehen, falls Ludwig II. nachkommenlos gestorben wäre. Unter ungarischen Adligen bestand allerdings keine Übereinstimmung hinsichtlich dieser Kandidatur, deshalb kam es nach dem Tod Ludwigs II. zu einer Doppelwahl. Während die Ständeversammlung in Székesfehérvár im November Johann Zápolya zum König erwählte, stimmten die Anhänger der Habsburger auf einer Gegenversammlung für Ferdinand. Das bedeutete den Auftakt zu einem Krieg. Da Zápolya in der Türkei nach Unterstützung suchte, wurde Ungarn zum Kampfplatz von zwei Mächten: den Habsburgern und der Türkei. Im Mittelpunkt des Konflikts befand sich das Gebiet von Siebenbürgen (damals ein Teil Ungarns), das der Gegenstand des Interesses nicht nur von Johann Zápolya und Ferdinand I. von Habsburg, sondern auch von Petru Rareș - dem Moldauer Woiwoden, und selbst vom Sultan war. Im vorliegenden Artikel wird die komplizierte politische Lage unter besonderer Berücksichtigungder Verhältnisse zwischen Johann Zápolya, Petru Rareș und der Türkei umrissen.

PL

Celem artykułu jest ukazanie losów Siedmiogrodu po bitwie pod Mohaczem w roku 1526. Klęska Węgier i śmierć dotychczasowego króla Ludwika Jagiellończyka w tejże bitwie spowodowały zmiany w układzie sił w Europie Środkowej. W myśl postanowień układu zawartego między Jagiellonami a Habsburgami w roku 1515, umocnionego decyzjami o małżeństwach Ludwika Jagiellończyka z Marią Habsburżanką i Anny Jagiellonki z Ferdynandem Habsburgiem, po bezpotomnej śmierci Jagiellończyka władza w Czechach i na Węgrzech miała przejść w ręce Habsburgów. Jednak wśród szlachty węgierskiej nie było zgodności co do tej kandydatury, toteż po śmierci Ludwika Jagiellończyka doszło do podwójnej elekcji. Podczas gdy zgromadzenie szlachty w Székesfehérvárze w listopadzie wybrało na króla Jana Zápolyę, zwolennicy Habsburgów na konkurencyjnym sejmie opowiedzieli się za Ferdynandem. To z kolei nieuchronnie musiało wieść do wojny. Jako że Zapolya szukał pomocy w Turcji, Węgry stały się obszarem rywalizacji dwóch sił: Habsburgów i Turcji. W centrum całego konfliktu znalazł się Siedmiogród (stanowiący wówczas część państwa węgierskiego), leżący w strefie zainteresowań nie tylko Jana Zápolyi i Ferdynanda Habsburga, ale także Piotra Rareșa – hospodara mołdawskiego, oraz samego sułtana. Celem artykułu jest zarysowanie owej skomplikowanej sytuacji, ze szczególnym uwzględnieniem relacji na linii Jan Zápolya – Piotr Rareș – Turcja.

11

Doktor Aleksander Wanowski (1886-1966), polski lekarz w Mołdawii

63%

Wanowski W.

Acta Medicorum Polonorum

|

2012

|

vol. 2

12-14

PL

Krótka nota biograficzna ukazuje postać Aleksandra Wanowskiego (1886-1966), absolwenta studiów lekarskich na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas pierwszej wojny światowej został przymusowo wcielony do armii rosyjskiej, którą opuścił w 1917 r. Zaczął wtedy pracować jako lekarz w Besarabii i Mołdawii, gdzie założył rodzinę. Nigdy nie wrócił do Polski.

EN

This is a short biographical article on Aleksander Wanowski (1886-1966), a Polish doctor who graduated from the Warsaw University. During the First World War he was forcibly conscripted into the Russian army. In 1917 he left the army and started to practice medicine in Bessarabia and in Moldavia where he set up home. He never returned to Poland.

12

Zaangażowanie Polskiej Prowincji Księży Sercanów na Białorusi, Ukrainie i w Mołdawii

63%

Miś R.

Sympozjum

|

2005

|

issue 1(14)

91-104

PL

Problem zaangażowania Prowincji Polskiej Księży Sercanów na Białorusi, Ukrainie i w Mołdawii ma już swoje pierwsze opracowania, jak choćby artykuł ks. Tadeusza Kałużnego, zamieszczony w księdze jubileuszowej Uwierzyliśmy Miłości, czy w postaci sprawozdań przełożonych dystryktów BIA i MUK, ks. Zenona Romejki SCJ i ks. Piotra Kuszmana SCJ, przygotowanych na XXI Kapitułę Generalną w 2003 roku. Niezastąpionym źródłem wiedzy o początkach naszej obecności na terenach zwanych Europą Wschodnią są, pisane niemal z kronikarską dokładnością, wspomnienia ks. Czesława Kundy SCJ, troskliwie odnotowujące szczegóły kolejnych wypraw duszpasterskich na tereny Białorusi. Wszystkich zainteresowanych początkami naszej obecności, zwłaszcza na Białorusi, odsyłam do tego właśnie źródła, które – mimo swych skromnych rozmiarów – zawiera mnóstwo szczegółów, drobnych wydarzeń, nazwisk i nazw miejscowości, które z pewnością brzmią bardzo swojsko – zwłaszcza dla tych, którzy obecnie tam pracują. Należałoby wyrazić nadzieję, że nasi pionierzy, aktualnie tam pracujący, zechcą również wnieść swoje przyczynki do historii tego dzieła, które Opatrzność powierzyła naszej trosce.

13

O USTROJU GAGAUZJI – PRZYCZYNEK DO DYSKUSJI

63%

Nowak K.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2019

|

vol. specjalny

|

issue XIX

19-31

PL

Niniejsze opracowanie, stanowiące część szerzej zakrojonych badań nad statusem prawnym Gagauzji, ma na celu ustalenie podstaw jej systemu politycznego. Opracowanie przedstawia także analizę systemu władz autonomicznych, koncentruje się na sprawie podziału kompetencji między autonomią a Republiką Mołdawii. W prezentowanym artykule wskazano cechy konstytutywne autonomii gagauskiej. Podjęto nie tylko analizę, ale także ocenę systemu politycznego Gagauzji jako autonomii terytorialnej Republiki Mołdawii. Przedmiot opracowania w szczególności skupia się na analizie kształtu i treści ustawy o specjalnym statusie prawnym Gagauzji z 1999 roku oraz statucie Gagauzji.

EN

This article, which is the part of the wide-raging research into the legal status of Gagauzia, aims to establish the foundations of its political system. The study also presents an analysis of the system of autonomous authorities and focuses on the division of competences between autonomy and the Republic of Moldova. The article presents the constitutive features of the Gaugaz autonomy. The paper not only analyzes but also assesses the political system of Gagauzia as the territorial autonomy of the Republic of Moldova. The subject of the study focuses in particular on the analysis of the form and content of the law on the special legal status of Gagauzia of 1999 and the Statute of Gagauzia.

14

Zaangażowanie duszpasterskie Prowincji Polskiej Księży Najświętszego Serca Jezusowego w krajach Europy Wschodniej

63%

Kałużny T.

Sympozjum

|

2004

|

issue 1(12)

197-204

PL

Zaangażowanie duszpasterskie Prowincji Polskiej Księży Najświętszego Serca Jezusowego w krajach Europy Wschodniej.

15

Trzydzieści lat ewolucji polskiego podejścia do rewitalizacji miast

63%

Jadach-Sepioło A.

Konwersatorium Wiedzy o Mieście

|

2021

|

vol. 34

|

issue 6

7-16

EN

The aim of the article is to present the evolution of the revitalization system in Poland, from the shaping of its outlines, through attempts at systemic regulation along with parallel practical experience from cities and the first scientific assessments, to the current form, in which practice makes extensive use of scientific and expert studies and regulations create a clear framework for revitalization. The article uses descriptive methods, in particular the technique of historical analysis. The matrix, proposed by the author in 2009 in her doctoral dissertation, was also used as a tool for analyzing the structure of the revitalization model. This is a matrix showing the main elements of revitalization policy in a mature model in comparison with the relationships between stakeholders who should be involved in revitalization due to its complex and long-term nature. Using this matrix, an analysis of the Polish revitalization model was carried out at two key stages of its development – at the threshold of the creation of a nationwide revitalization system and five years after its implementation. For this purpose, materials from the evaluation study coled by the author, were entitled ”Study of the management and implementation of revitalization in Poland”.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji systemu rewitalizacji w Polsce, począwszy od kształtowania jego zarysów, przez próby systemowego uregulowania oraz równoległych doświadczeń miast i pierwszych naukowych ocen, po obecnie funkcjonujący model, w którym praktyka w bogaty sposób korzysta z opracowań naukowych i eksperckich, a przepisy tworzą jasne ramy procesów rewitalizacyjnych. W artykule posłużono się metodami deskryptywnymi, w szczególności techniką analizy historycznej. Jako narzędzie analizy struktury modelu rewitalizacji zastosowano także macierz, zaproponowaną przez autorkę w 2009 r. w pracy doktorskiej. Jest to matryca ukazująca główne elementy polityki rewitalizacji w dojrzałym modelu w zestawieniu z powiązaniami między interesariuszami, którzy powinni być w proces rewitalizacji zaangażowani z uwagi na jego skomplikowany i wieloletni charakter. Analizę polskiego modelu rewitalizacyjnego przy użyciu matrycy przeprowadzono dla dwóch kluczowych etapów jego rozwoju – u progu powstawania ogólnokrajowego systemu rewitalizacji oraz pięć lat od chwili jego wdrożenia. W tym celu wykorzystano materiały ze współprowadzonego przez autorkę badania ewaluacyjnego „Badanie systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce”.

16

Three decades of relations between the European Union and Moldova – from cooperation to the membership perspective

63%

Tkachuk O.

Rocznik Integracji Europejskiej

|

2022

|

issue 16

223-241

PL

Celem badawczym pracy jest analiza ewolucji dwustronnych stosunków między Unią Europejską a Mołdawią od lat 90. XX w. do chwili obecnej, ze szczególnym uwzględnieniem udziału republiki mołdawskiej w Europejskiej Polityce Sąsiedztwa i Partnerstwie Wschodnim oraz podpisania i realizacji umowy stowarzyszeniowej. Współczesne wyzwania i zagrożenia (m.in. rosyjska agresja na Ukrainę) w znacznym stopniu wpłynęły na bezpieczeństwo UE, a także rozwój stosunków między UE a krajami sąsiedzkimi. W szczególności przed Mołdawią (jak i Ukrainą) otwarta została perspektywa członkostwa w strukturach UE. W pracy autorka postawiła hipotezę badawczą, iż mimo przyznania Mołdawii statusu kraju kandydującego do UE, republika wciąż posiada znaczące problemy wewnętrzne, brak rozwiązania których może w dużym stopniu odroczyć w czasie rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych lub wręcz zahamować unijno-mołdawską współpracę.

EN

The research objective of the article is to analyze the evolution of bilateral relations between the European Union and Moldova from the 1990s to the present, with a particular focus on the participation of the Republic of Moldova in the European Neighborhood Policy and Eastern Partnership, as well as the signing and implementation of the Association Agreement. Contemporary challenges and threats (including Russian aggression against Ukraine) have had a significant impact on the security of the EU, as well as the development of relations between the EU and neighboring countries. In particular, the prospect of membership in the EU structures was opened up to Moldova (and Ukraine). In the paper, the author poses a research hypothesis that despite the fact that Moldova has been granted the status of an EU candidate country, the republic still has a significant internal problem, the lack of solution to which may largely postpone the commencement of accession negotiations or even hinder EU-Moldova cooperation.

17

Proces wdrażania Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej a problemy transformacji gospodarczej państw poradzieckich na przykładzie Mołdawii

63%

Adamczyk N.

Krakowskie Studia Międzynarodowe

|

2019

|

issue 2

139-160

EN

The article analyzes the significance of the Eastern Partnership Program for the wider systemic transformation of post-Soviet states, with particular emphasis on the situation in the Republic of Moldova. On the basis of indicators and statistical data published by the European Union institutions and American research centers, the implications of strategies realized towards six post-Soviet states were outlined. Against this background, the political and economic situation of Moldova and its trade relations with the European Union were shown.

PL

Artykuł analizuje znaczenie programu Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej dla szerszego procesu transformacji systemowej państw poradzieckich, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w Mołdawii. W oparciu o wskaźniki i dane statystyczne publikowane przez unijne instytucje oraz amerykańskie ośrodki naukowo-badawcze nakreślono implikacje strategii realizowanych wobec sześciu państw byłego Związku Radzieckiego. Na tym tle ukazano sytuację polityczno-gospodarczą Mołdawii oraz jej powiązania handlowe z Unią Europejską.

18

Kopiariusz akt komisarza pełnomocnego Rządu Narodowego w księstwach naddunajskich Michała Mrozowickiego 18 VI 1863 – 10 X 1864 Część I: 18 VI 1863 – 20 I 1864

63%

Willaume M., Nossowska M.

Res Historica

|

2023

|

issue 56

1247-1314

EN

During the January Uprising, the territory of Romania played a significant role in Polish military plans and served as a base for fighting units. It was a route for the transfer of weapons and ammunition, and also housed Polish volunteers and soldiers who couldn't cross into Russian territory to support the uprising. Acting on behalf of the National Government, commissioner Michał Mrozowicki was tasked with organizing the transfer of arms and ammunition, as well as taking care of soldiers and volunteers in the camps. His correspondence and reports to the National Government provide an account of events from June 1863 to October 1864, offering detailed information about his activities, the fate of Poles under his care, the challenges he faced as an official of the National Government, and the financial state, among other things.

PL

W okresie powstania styczniowego terytorium Rumunii było ważnym elementem polskich planów wojskowych oraz zapleczem dla walczących oddziałów. Przebiegał tam szlak przerzutu broni i amunicji, przebywali tam też polscy ochotnicy i żołnierze, którym nie udało się przedostać na terytorium Rosji i wesprzeć działań powstańczych. W imieniu Rządu Narodowego działał tam komisarz Michał Mrozowicki, którego zadaniem m.in. była organizacja przerzutów broni i amunicji oraz opieka nad znajdującymi się w obozach żołnierzami i ochotnikami. Jego korespondencja i raporty dla Rządu Narodowego są relacją o wydarzeniach z okresu od czerwca 1863 r. do października 1864 r. i zawierają szczegółowe informacje na temat jego poczynań, losu Polaków znajdujących się pod jego opieką, trudności, z jakimi musiał mierzyć się jako urzędnik Rządu Narodowego, stanu finansów itp.

19

Z dziejów walki Petru Rareşa o Siedmiogród

63%

Niemczyk-Wiśniewska K.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2022

|

vol. 29

131-144

EN

The aim of the paper is to talk over the fight for Transylvania. The main person who was interested in conquering this territory was the ruler of Moldova Petru Rares. After battle of Mohacs, where the king of Hungary - Ludwik Jagiellon died - the war between Ferdinand Habsburg and Johannes Zapolya and Suleyman the Great began. And Transylvania was in the middle of this conflict. Petru Rares wanted to make use of this situation and conquer this territory.

PL

Celem referatu jest omówienie walk hospodara mołdawskiego Petru Rareș o Siedmiogród po bitwie pod Mohaczem w roku 1526, w której zginął ówczesny król Węgier Ludwik Jagiellończyka Wydarzenie to zmieniło zdecydowanie sytuację i położenie nie tylko samej Mołdawii, ale przede wszystkim sytuację polityczną na Węgrzech i w Siedmiogrodzie. Na Węgrzech doszło bowiem do podwójnej elekcji Jana Zapolyi i Ferdynanda Habsburga. Jako że każda ze stron rozpoczęła poszukiwanie sojuszników, konflikt był nieunikniony, zaś w centrum owego sporu znalazł się Siedmiogród. Sytuację tą postanowił wykorzystać hospodar mołdawski Petru Rareș, którego plany polityczne miały prowadzić do odbudowy wielkiej Mołdawii z czasów Stefana Wielkiego. W tym celu hospodar zamierzał zdobyć dwa terytoria: Pokucie oraz Siedmiogród. Celem referatu jest spojrzenie na walkę o Siedmiogród z punktu widzenia Mołdawii i tamtejszego hospodara Petru Rareșa, i ukazanie, w jaki sposób próbował on utrwalić swoje wpływy w tym regionie.

20

Interesa światowe i sprawy rodzinne w korespondencji Teofili z Leszczyńskich Wiśniowieckiej (1680–1757)

63%

Jakuboszczak A., Manyś B.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2022

|

vol. 29

145-168

EN

Teofila (1680-1757) belongs to the group of active magnates living in the first half of the 18th century which, however, remains less. The preserved correspondence makes it possible to analyze her activities in the political and family fields. Her letters are therefore a valuable source of knowledge about the everyday life of her relatives and about the backstage of political events in the Polish-Lithuanian Commonwealth.

PL

Teofila z Leszczyńskich Wiśniowiecka (1680–1757) należy do grupy bardzo aktywnych magnatek żyjących w pierwszej połowie XVIII w., która jednak pozostaje mniej znana. Zachowana korespondencja pozwala przeanalizować jej działalność na polu politycznym i rodzinnym. Jej listy są więc cennym źródłem wiedzy o życiu codziennym jej bliskich oraz o kulisach wydarzeń politycznych rozgrywających się w Rzeczypospolitej.

Refine search results

L'expedition Polonaise de 1450 en Moldavie et la bataille de la petite riviere de Crasna (Izvorul Crasnei, 6 Septembre 1450)

Społeczeństwo obywatelskie Mołdawii: ocena funkcjonowania w latach 2016–2018

Programowanie i wdrażanie rozwoju regionalnego w Mołdawii – kilka refleksji z projektów realizowanych w latach 2015-2016

Wprowadzenie do sympozjum

Naddniestrze w polityce Unii Europejskiej i Rosji

POMIĘDZY POMOSTEM A POLEM BITEWNYM - MIEJSCE MOŁDAWII W POLITYCE ZAGRANICZNEJ STANÓW ZJEDNOCZONYCH

Instytucja referendum ogólnokrajowego w Mołdawii

Sądownictwo konstytucyjne na Białorusi, Ukrainie i Mołdawii. Studium ustrojowo-porównawcze

Recepcja ustroju polsko-litewskiego w Mołdawii Mohyłów (1595-1611). Część I

W kręgu rywalizacji. Z dziejów Siedmiogrodu po bitwie pod Mohaczem

Doktor Aleksander Wanowski (1886-1966), polski lekarz w Mołdawii

Zaangażowanie Polskiej Prowincji Księży Sercanów na Białorusi, Ukrainie i w Mołdawii

O USTROJU GAGAUZJI – PRZYCZYNEK DO DYSKUSJI

Zaangażowanie duszpasterskie Prowincji Polskiej Księży Najświętszego Serca Jezusowego w krajach Europy Wschodniej

Trzydzieści lat ewolucji polskiego podejścia do rewitalizacji miast

Three decades of relations between the European Union and Moldova – from cooperation to the membership perspective

Proces wdrażania Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej a problemy transformacji gospodarczej państw poradzieckich na przykładzie Mołdawii

Kopiariusz akt komisarza pełnomocnego Rządu Narodowego w księstwach naddunajskich Michała Mrozowickiego 18 VI 1863 – 10 X 1864 Część I: 18 VI 1863 – 20 I 1864

Z dziejów walki Petru Rareşa o Siedmiogród

Interesa światowe i sprawy rodzinne w korespondencji Teofili z Leszczyńskich Wiśniowieckiej (1680–1757)