Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 21

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  NKVD
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Katyn – Golgotha of the East

100%
Jaroszek M.
|
2022
|
vol. 31
|
issue 1
141-151
EN
Poland has experienced two cruel systems. One of them was fascism, symbolized by the German Nazi concentration camps at Auschwitz-Birkenau. The second one was Stalinism, Katyn will remain its symbol forever. For over 50 years, no other issue in Polish-Soviet relations was as concealed as the Katyn massacre. In this essay, I will talk about the genocide in 1940 on 22,000 Poles (soldiers and civilians), investigations in this matter, and the fight for the truth. Everyone knew that any public statement about this crime could have significant consequences, such as dismissal from work or school expulsion. The Katyn genocide was a war crime that was first concealed and then distorted for the longest time. It can be said that it was a crime against the Polish nation.For many years, the press, radio, and television did not talk about it. On April 13, 2020, Polish people celebrated the Katyn Massacre Remembrance Day. In the spring of the year 1940, during two months in and around Katyn (currently in Russia), executioners from the NKVD, ordered by the Soviet authorities, murdered 21,857 prisoners of war with a shot in the back of the head. NKVD-People’s Commissariat for Internal Affairs was the interior ministry of the Soviet Union. This enormously evil deed of the Bolsheviks is called the Golgotha of the East. Golgotha is a place near Jerusalem where convicts were executed. Christians believe that Jesus Christ was crucified in this place. Similarly, innocent Polish officers were killed at this place of execution. The name of the crime comes from the village of Katyń near Smolensk, where victims were murdered and buried.
2
Content available remote

Obywatele polscy w obozie kontrwywiadu "Smiersz" w Charkowie w latach 1944-1945

88%
Arkusz A.
Krakowskie Pismo Kresowe
|
2009
|
vol. 1
121-135
EN
According to J. Stalin’s politics in 1944-1945 organs of NKVD, NKGB and „Smersh” counter-intelligence arrested massively soldiers of anti-communist forms, above all soldiers of Home Army (Armia Krajowa) and workers of the Government Delegacy at Home (Delegatura Rzadu RP na Kraj). The vast majority of them was sent to NKVD USSR camps as the interned, but many leaders of the independence underground in Poland were imprisoned in the special camp in Kharkiv. In comparison with the ordinary camps in USSR, sanitary, health care and food supply conditions in Kharkiv were much more better. The prisoners could organize themselves musical, scientific and cultural classes. They weren’t been forced to work and also they weren’t preceded by questioning by special operational groups. On the other hand, they were kept in strict isolation from political news and Polish diplomatic organs. Probably J. Stalin wanted to use Poles (keeping in a good physical condition) in negotiations with the leaders of the United States and Great Britain. The situation changed in June 1945, when he managed the temporary government in Poland – the Provincional Government of National Unity (Tymczasowy Rzad Jednosci Narodowej), in fact composed of politicians from the Communist Party, which was accepted by eastern leaders. When he took control of Poland, the prisoners from Kharkiv were sent to „normal” camp in Ryazan in December 1945.
3
Publication available in full text mode
Content available

Szkice do biografii prawników wojskowych Wojska Polskiego, byłych radzieckich wojenjuristów 1. rangi

88%
Wojtkowiak J.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 33
356-369
PL
A rtykuł przedstawia losy sześciu prawników wojskowych, Polaków, którzy w latach trzydziestych XX w. służyli w Armii Czerwonej lub wojskach NKWD, w 1936 r. nadano im stopień wojenjurista 1. rangi (odpowiadający wówczas randze pułkownika), a następ- nie wstąpili do Wojska Polskiego. Na podstawie źródeł, pochodzących głównie z archi- wów rosyjskich, zrekonstruowano kariery tych oficerów w okresie ich służby w siłach zbrojnych ZSRR. Pozwoliło to na nakreślenie ich portretu zbiorowego. Wszyscy legi- tymowali się wątpliwym wykształceniem zawodowym, przez wiele lat służyli w orga- nach związanych z systemem represyjnym państwa radzieckiego oraz byli dyspozycyjni wobec organów NKWD w czasie wielkiej czystki (1937–1938). Mimo poddania więk- szości z nich w 1938 r. różnego rodzaju represjom otrzymali rękojmię realizacji w Polsce polityki zgodnej z interesem ZSRR.
EN
T he article presents the life history of six Polish military lawyers who served in the Red Army or in the NKVD forces in the 1930s, were promoted to top ranking war lawyers in 1936 (the equivalent to the former rank of colonel), and afterwards enlisted into the Polish Army. Based on evidence mainly from Russian archives, it was possible to reconstruct the careers of these officers while on service in the armed forces of the USRR. A collective picture was established thereon. There were doubts as to their pro - fessional education since they completed many years of service in bodies related to the repression system of the Soviet state and served the NKVD authorities during the great purge (1937–1938). Although they were subject to various forms of repressions in 1938, they received a guarantee for pursuing a policy in the interest of the USSR in Poland.
4
Publication available in full text mode
Content available

The soviet security services in Volyn in 1944-1947

75%
Kaczyński A. R.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2012
|
vol. 47
EN
History of the Soviet secret police in Volyn is a perfect example to illustrate the main problems of Soviet power in controlling the newly incorporated and also hostile to the USSR territory. On the one hand, we are dealing with an extremely efficient reproduction of power structures, but on the other hand we are dealing with a shortage and an exceptionally poor quality of personnel forming the new system. An early preparation of foundations of the new administration and managerial personnel had been largely nullified after the arrival in Volyn. For the Soviet secret police, this situation is perfectly noticeable both in their structure, and also in temporary efforts of the authority aiming at rescuing plans which are falling apart. In contrast to earlier liberated eastern districts of Ukraine by the Red Army, where the reconstruction of prewar structures did not encounter with resistance, Volyn was an extremely difficult and dangerous area. As far as the District Departments of the NKVD and NKGB formed on the east freely develop their activities and had no major problems with the reconstruction of departments and sections standing lower in the organizational hierarchy, so in Volyn even the best trained and experienced commanders were not able to perform their tasks without the adequate preparation of regular officials. In order to find a remedy for the dramatic shortage of personnel in the ranks of the Soviet secret police former partisans were massively conscripted, and local residents formed additional Destructive Troops.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Militia and the Special Services in the Contemporary Politics of History of Belarus

75%
Laneuski A.
Institute of National Remembrance Review
|
2019
|
vol. 1
219-263
EN
The fundamental direction of politics of history in Belarus under the rule of Aleksandr Lukashenko has been to maintain and cultivate the memory of the Great Patriotic War and the Soviet period. Although the Republic of Belarus remains the most faithful heir to the Soviet inheritance, over time its politics of memory has begun to shift towards the establishment and consolidation of its own history of Belarusian statehood. The last several years have more actively revealed the authorities’ new trend in the field of politics of history, which involves the creation of a heroic image for the secret service (NKVD, KGB) and the militia in the history of the Belarusian state. This tendency is characterised by a nonaggressive, but national-level, wide range of commemorative measures which are aimed at creating a myth of the KGB and the militia. Starting from the Great Patriotic War, which remains central to the Belarusian government’s politics of history, new historical heroes have begun to emerge in the form of officers of the security services. The military and intelligence services are still linked to the figure of Felix Dzerzhinsky, and the cultivation of his memory in Belarus still predominates over the commemoration of other historical figures. A number of events (including those at state level) dedicated to the commemoration of the 100th anniversary of the Belarusian militia and the KGB in 2017 gave a particular boost to these commemorative measures. In this article, the author will analyse the Belarusian authorities’ current politics of history in this regard by introducing readers to a variety of commemorative practices (the unveiling of monuments, official speeches, films, historical reconstructions, etc.). Moreover, attention will be drawn to the current policy in Belarus and the place within it for the special services, as well as the lack of any consideration of the Soviet past (the Stalinist repressions, Kurapaty, the NKVD, access to archives), the international aspects of Belarus’s current politics of memory (links to Russia), and the martyrological and sacral character of the memory of the KGB and militia.
6
Publication available in full text mode
Content available

Między mikro- i makrohistorią. Losy Zofii F., mieszkanki Wysowej (pow. gorlicki) w okresie II wojny światowej

75%
Syrnyk J.
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
|
2022
|
vol. 77
|
issue 1
61-76
EN
The fates of ordinary people during war are often weaved into some kind of metastory. There are important because they constitute a part of the metastory. In the present study, based on archive material – protocols written by one of the members of socalled Security Service of OUN-B, which operated in Poland until the fall of 1947 – a different approach has been adopted. The war events are a background to an attempt of an analysis of a story of a young woman from the village of Wysowa (Gorlice county). It is a story in several acts, a long story, in which we follow the protagonist to the places where she worked during the war and the tracks of her homecoming, through Czech Republic, Romania and Soviet Union – but also a shorter story of her interrogation, with a tragic, as can be assumed, finale for Zofia F.
7
Content available remote

Zamach na Stalina

63%
Mironienko S.
SECRETUM. Służby specjalne, bezpieczeństwo, informacja
|
2016
|
issue 1(4)
142-152
PL
Artykuł został poświęcony jednemu z epizodów w walce służb specjalnych Związku Radzieckiego i Japonii. Przedstawia historię ucieczki Henryka Liuszkowa, wysokiego rangą funkcjonariusza NKWD, który przeszedł na stronę Japonii. Tekst przedstawia działania japońskiego wywiadu, który wykorzystując możliwości, kompetencje oraz wiedzę uciekiniera, podejmuje decyzję o zgładzeniu przywódcy ZSRR Józefa Stalina. Opis działania wskazuje z jednej strony na możliwości operacyjne japońskiego wywiadu w końcu lat 30. XX w., z drugiej zaś na sprawność i operacyjne możliwości radzieckiego wywiadu, który zdobył informacje na temat przygotowywanego zamachu oraz potrafił podjąć skuteczne środki zaradcze. Jednocześnie pokazane w artykule instrumentalne traktowanie przez japoński wywiad zdrajcy stanowi świadectwo tego, jak byli i są traktowani defektorzy. Jeżeli mają szczęście, mogą dożyć starości, gdy są pechowcami - kończą zlikwidowani przez służby na których stronę przeszli. Zakończona klęską operacja Niedźwiedź była jednym z interesujących i barwnych zdarzeń w ostrej walce, którą stoczyły organy bezpieczeństwa ZSRR ze znanymi ze swej brutalności japońskimi służbami specjalnymi.
EN
The article is devoted to one of the episodes in the fight between the secret services of the Soviet Union and Japan. It presents the story of the escape of Henry Lushkov, a high-ranking NKVD officer who went over to the Japanese side. The text describes the actions of the Japanese intelligence that using the possibilities, competence and knowledge of the defector, decided to eliminate the Soviet leader, Joseph Stalin. On the one hand, the description shows the operational capabilities of the Japanese intelligence at the end of 1930s, and on the other hand, the efficiency and operational capabilities of the Soviet intelligence, which having obtained information on the planned assassination attempt was able to take effective countermeasures. At the same time, the instrumental treatment by the Japanese intelligence of the traitor shows how defectors have always been treated. If they are lucky, they may live until old age, if they are not – they end up liquidated by the services whose side they went over to. The failed operation Bear was one of the most interesting and colourful events in the fierce struggle between the Soviet security bodies and the Japanese secret services known for their brutality.
8

Z WIĘZIENIA W TARNOPOLU PRZEZ LWÓW, PRZEMYŚL I ZIELONĄ GRANICĘ DO TARNOBRZEGA ‒ KRYTYCZNA EDYCJA WSPOMNIEŃ DOMINIKANÓW O. ROMANA MADURY I BR. JACKA MATOGI Z WRZEŚNIA 1939 R.

63%
Szymborski W.
Rocznik Przemyski
|
2017
|
vol. 53
|
issue 1(20): Historia
289-325
EN
The paper presents a so-far unused historical source – the memories of the Dominican Fathers of September 1939. Fortunately, the legacy of the eminent Dominican source editor, Father Roman Fabian Madura, includes preserved memories presenting the events which took place in Tarnopol (Ternopil) after 17 September 1939. The paper also includes a report of Brother Jacek Matoga, who, similarly to Father Madura, was arrested and interrogated in the Tarnopol prison. Both reports contribute to the history of methods and techniques used by the NKVD and also shed some light on the poorly researched history of the Dominican Order during the Second World War.
9
Publication available in full text mode
Content available

Obiekt „Kazilas”. Inwigilacja komendanta Okręgu Wileńskiego ZWZ płk. Nikodema Sulika przez NKWD-NKGB w latach 1940–1941

63%
Rokicki P.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2020
|
vol. 55
|
issue 2
117-141
EN
The article describes the issue of operational exposure of the Polish independence underground in Vilnius region by the NKVD-NKGB during the Russian occupation in 1940–41. On the basis of archival documents preserved in the Lithuanian Special Archives in Vilnius, the author presents the surveillance of the commandant of the Vilnius District of the Armed Combat Union (ZWZ), Col Nikodem Sulik ‘Ładyna’, conducted from September 1940 to April 1941 with the use of spy ring placed in his milieu and a temporal external surveillance carried out by secret NKVD agents.
RU
Найденное в Литовском специальном архиве в Вильнюсе дело, касающееся агентурной разработки НКВД под кодовым названием «Польские минареты», бросает новый свет на ход истребления советским оккупантом польского подполья в Вильнюсе. Из анализа этих документов следует, что за комендантом Виленского СВБ [Союза вооруженной борьбы] п-ком Никодемом Суликом с сентября 1940 г. вплоть до его ареста 13 апреля 1941 г. велось секретное наблюдение НКВД-НКГБ. Ключевую роль сыграл в нем, находившийся в окружении коменданта, осведомитель «Ярецкий» (Зыгмунт Каленьский), который в течение более чем полгода стучал на польского офицера. Кроме этого, в октябре 1940 г. разведчиками НКВД велось наружное наблюдение за Суликом, подробно документировавшее его образ жизни. Разработке подлежали также его ближайшие сотрудники, включая двух заместителей – м-ра Александра Кжижановского и м-ра Владислава Каминьского, а также священника Казимежа Кухарского. Действия НКВД-НКГБ были направлены на разоблачение всей подпольной организации и ее связей с польскими властями в Великобритании. В рамках рутинной тактики, успешно применяемой на остальной территории оккупированной Советским Союзом, НКВД планировало завербовать для сотрудничества п-ка Сулика и его заместителя м-р Каминьского, чтобы перенять контроль над польской организацией. Однако советским органам не удалось в полном масштабе осуществить этих намерений. Вместо изысканной оперативной комбинации, по приказу из Москвы в марте 1941 г. они приступили к массовым арестам членов Виленского округа СВБ. Предварительная оперативная разработка, без сомнения, облегчила тогда поимку его руководства, включая п-ка Сулика, м-ра Каминьского и священника Кухарского. Вышеупомянутые исследовательские находки бросают новый свет на историю вильнюсской конспирации 1940–1941 гг., которая в большей степени, чем предполагалось была разработана советскими службами.
PL
Artykuł porusza kwestię rozpracowania operacyjnego polskiego podziemia niepodległościowego na Wileńszczyźnie przez NKWD-NKGB w czasie okupacji sowieckiej w latach 1940– 1941. Na podstawie dokumentów archiwalnych z Litewskiego Archiwum Specjalnego w Wilnie przedstawiona została inwigilacja komendanta Okręgu Wileńskiego ZWZ płk. Nikodema Sulika „Ładyny”, prowadzona od września 1940 r. do kwietnia 1941 r. z wykorzystaniem agentury uplasowanej w jego otoczeniu, a także za pomocą czasowej obserwacji zewnętrznej przez śledzących go tajnych wywiadowców NKWD.
10
Publication available in full text mode
Content available

Большой террор в Грузинской ССР: документы и размышления

63%
Луарсабишвили В., Тушурашвили О.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2015
|
vol. 70
EN
In the article we describe the organization and the realization of the Great terror in Georgian SSR. Based on the materials kept in the Archive of the Ministry of Internal Affairs of Georgia, the detailed mechanism and the method of accomplishing of terror is evaluated. Of particular historical interests are the evidences received from the former NKVD official, repressed on the final stage of the terror. In the end the final conclusions are presented.
RU
В статье описывается организация и проведения Большого террора в Грузинской ССР. На основе документов хранящихся в фондах Архива МВД Грузии, в работе исследуется механизм и методика проведения террора. Особый исторический интерес представляют показания бывших работников НКВД ГССР, которые были репрессированы на заключительном этапе террора. Статья завершается выводами исследуемого вопроса.
11

‘Malenkey Robot’ in the Carpathian Basin, in Hungary – Data, Facts, Interpretations, Connections

63%
Bognár Z.
Acta Universitatis Sapientiae, European and Regional Studies
|
2015
|
vol. 7
|
issue 1
5-16
EN
Interpretation problems related to the notion of ‘malenkaya rabota,’ POW, internee, GULAG and GUPVI. Ways of classification of the victims of ‘malenkaya rabota' in the Carpathian Basin, various groups and types. Determination of the effective number of the groups, and of the total number of those deported as civilians from the 14.7 million inhabitants of the Hungary of the time, based on different data, and the difficulties of definitions. The interpretation and implementation of the central Soviet commands. The connections between the deportations. Similarities and differences between the deportations as internee and as POW. Manageability of the data, interpretation of Soviet and Hungarian archive data and the reasons why they are different. The real value of Soviet archival sources. The determination of the losses attributed to ‘malenkaya rabota’.
12

A Repression of Czechoslovak Citizens in the USSR

63%
Hornik J.
Acta Universitatis Sapientiae, European and Regional Studies
|
2015
|
vol. 7
|
issue 1
73-78
EN
Around 30,000 citizens of pre-war Czechoslovakia were persecuted in the Soviet Union, at least 5.000 originated from Czech lands. One of the groups consist of the people who in the period of 1939-1942 sought refuge in the USSR from German or Hungarian Nazism, or who wanted to actively fight against it. They ended up in the Gulag, from which they were freed during an amnesty linked to the creation of a Czechoslovak unit in the USSR. Many were Czechoslovak Jews, including those who escaped from the Nazi concentration camp in Poland. Nisko, while thousands were inhabitants of Carpathian Ruthenia.
13

Exerting the Principle of Collective Guilt against the Transcarpathian Hungarians and Germans (Carrying into Effect the Decisions of the Military Council of the 4thUkrainian Front in the Light of the NKVD1 Reports)

63%
Dupka G.
Acta Universitatis Sapientiae, European and Regional Studies
|
2015
|
vol. 7
|
issue 1
17-29
EN
In his paper, Gyorgy Dupka deals with the tragic fate of the Transcarpathian Hungarians and Germans deported for ‘a three-day labour’ in the period of 1944-1946. During the past twenty years, he succeeded in collecting and, in some measure, publicizing sufficient archival materials to open up the facts of the anomies committed by the Soviet military authorities in the fall of 1944 and at the beginning of 1945. All these facts are supported by cogent data and concrete names of the perpetrators. In his paper, the author shows primarily how in the light of the reports conceived by the NKVD and other Soviet central military administrations Order 0036 of the Military Council of the 4th Ukrainian Front was carried into effect.
14
Publication available in full text mode
Content available

Soviet deportations of OUN family members from Western Ukraine in 1940–1952

63%
Kohut A.
Acta historica Neosoliensia Vedecký časopis pre historické vedy
|
2020
|
vol. 23
|
issue 1
72-90
EN
The analysis of new archival records from the “KGB archives” in Ukraine, made it possible to further study the deportation policy of the USSR in occupied Western Ukraine in 1940–1952. Along with campaigns and operations, there is a need to single out such a method of persecution by the Soviet special services as day-to-day deportations. It can be verified that there were three such deportation campaigns carried out in Western Ukraine. The first and third campaigns were carried out to clear the territory from “hostile elements” of the Polish population and the local elites of the Second Polish Republic, as well as the class enemies of the communist regime – the kulaks (well-to-do farmers). The second campaign was launched in response to the activity of the OUN resistance. During 1941 and 1944–1952, two deportation operations were carried out (22 May 1941, and Operation “Zapad” (“West”), 21–23 October 1947), and two campaigns of deportation in the format of the day-to-day activity of the Soviet special services (1944–1946 and 1948–1952). During the deportation campaign against the OUN family members, 66,448 families (or 205,938 persons) were exiled from Western Ukraine. The main purpose of the forced expulsion was the complete elimination of the Ukrainian anti-Soviet insurgency.
15
Publication available in full text mode
Content available

Działalność Jana Karszo-Siedlewskiego na rzecz Kościoła katolickiego w latach 1935–1937 – na podstawie materiałów z inwigilacji jego osoby przez sowiecki kontrwywiad

51%
Kuśnierz R.
Dzieje Najnowsze
|
2022
|
vol. 54
|
issue 2
49-62
EN
The article presents the activity of Jan Karszo-Siedlewski for the benefit of the Catholic Church in Kiev from 1935 to 1937 based on materials disclosed for the first time from the surveillance of the Polish diplomat by the Soviet military counterintelligence.
PL
Na podstawie po raz pierwszy ujawnionych materiałów z inwigilacji przez sowiecki kontrwywiad wojskowy Jana Karszo-Siedlewskiego przedstawiona została działalność polskiego dyplomaty na rzecz Kościoła katolickiego w Kijowie w latach 1935–1937.
16
Publication available in full text mode
Content available

Jeżow – Beria – Sierow a sprawa Polaków. Na szczytach totalitarnej władzy

51%
Lityński A.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2022
|
vol. 21
|
issue 2
223-243
EN
Nikolai Ivanovich Yezhov was Minister (People’s Commissar) of the Interior (NKVD USSR) from 1936 to 1938. In these years falls the period of the so-called Great Terror. Using the hands of Yezhov, Stalin carried out the genocide of his own citizens. Poles – citizens of the USSR – suffered the most. Yezhov was shot. In his place there came Lavrentiy Beria (December 1938). Beria was the second person after Stalin for 15 years. His right hand man was a NKVD General – Serov. From the beginning of World War II until the Cuban Missile Crisis in 1962, State Security General Ivan Alexandrovich Serov was an active participant in all of the most important events of those years. He was the only person in the Soviet Union to be the head of both the “civilian” Committee of State Security (KGB) and the military Main Intelligence Directorate (GRU). In particular, Serov was responsible for the criminal pacification of Poland after 1944. The author of the article used mainly two priceless documents: The secrets of general Serov’s briefcase. Journals of the first Chairman of KGB. 1939–1963 (Polish: Tajemnice walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939–1963). The Polish version was published in 2019. The second document are the memories of Beria’s son – Sergo Beria: Beria, mon pḕre. Au coeur du porvoir stalinien (Polish: Beria mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy, the Polish version was published in 2000). Moreover, the author used: P. Sudoplatov, Special Tasks: The Memoirs of an Unwanted Witness – A Soviet Spymaster (Polish: Wspomnienia niewygodnego świadka, the Polish version was published in 1999).
PL
Nikołaj (Mikołaj) Iwanowicz Jeżow był ministrem (ludowym komisarzem) spraw wewnętrznych (NKWD ZSRR) w latach 1936–1938. Na te lata przypada okres tzw. Wielkiego Terroru. Rękami Jeżowa Stalin przeprowadził ludobójstwo własnych obywateli. Najbardziej ucierpieli Polacy – obywatele ZSRR. Jeżow został rozstrzelany. Na jego miejsce przyszedł (grudzień 1938) Ławrientij Pawłowicz Beria, który przez 15 lat był drugą osobą po Stalinie. Jego prawą ręką był generał NKWD Sierow. Od chwili wybuchu II wojny światowej aż do kryzysu kubańskiego w 1962 r. generał bezpieki Iwan Aleksandrowicz Sierow czynnie uczestniczył w absolutnie wszystkich najważniejszych wydarzeniach tych lat. Sierow był jedyną osobą w Związku Radzieckim, która stała na czele zarówno „cywilnego” Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB), jak i wojskowego Głównego Zarządu Wywiadowczego (GRU). W szczególności to Sierow po 1944 r. przeprowadził zbrodniczą pacyfikację Polski. W artykule wykorzystano głównie dwa bezcenne dokumenty. Są to: The Secrets of General Serov’s Briefcase. Journals of the First Chairman of KGB. 1939–1963 (Tajemnicze walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939–1963, polskie wydanie 2019 r.). Drugi dokument to wspomnienia syna Ławrientija Berii – Sergo Berii: Beria, mon pḕre. Au coeur du porvoir stalinien (Beria mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy, polskie wydanie 2000 r.). Ponadto wykorzystano także: P. Sudoplatov, Special Tasks: The Memoirs of an Unwanted Witness – A Soviet Spymaster (Wspomnienia niewygodnego świadka, polskie wydanie 1999 r.).
17
Publication available in full text mode
Content available

W stulecie organów bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej – od WCzK do KGB

51%
Kraj K.
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
|
2018
|
issue 1
163-184
EN
In the article, in the shortened way, the history of the Soviet organs of the security was introduced, having conceived from VChK, having finished on Committee of State Security Author in the next parts of the article represents the organizational changes of the organs of the security, showing the most important moments in their history. Basic documents (legal files) regulating the activity of represented institutions were talked over.
PL
W artykule, w sposób skrótowy, przedstawiona została historia radzieckich organów bezpieczeństwa, począwszy od WCzK, skończywszy na Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego. Autor w kolejnych częściach artykułu przedstawia zmiany organizacyjne organów bezpieczeństwa, wskazując najważniejsze momenty w ich historii. Omówione zostały podstawowe dokumenty (akta prawne) regulujące działalność przedstawianych instytucji.
18
Publication available in full text mode
Content available

„Więzień skryty i obcy obecnemu ustrojowi” - komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec pułkownika Franciszka Studzińskiego „Rawicza”, „Kotliny ” (1893-1964)

45%
Rogut D.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2021
|
issue 2
579-602
PL
Franciszek Studziński wstąpił w 1914 r. na ochotnika do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 pułku piechoty, z którym przeszedł cały jego szlak bojowy. Działał także w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej. W niepodległej Polsce służył w 25 pułku piechoty, z którym przeszedł całą wojnę polsko-bolszewicką. Za bohaterstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym V Klasy Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Służył w Korpusie Ochrony Pogranicza na stanowisku dowódcy 6 Batalionu Granicznego w Iwieńcu, a następnie w innych jednostkach Wojska Polskiego. Jesienią 1939 r. przedostał się na Węgry, gdzie został internowany. Latem 1941 r. zbiegł z obozu i przedostał się do Warszawy. Od 9 grudnia 1941 r. pełnił obowiązki komendanta Okręgu Tarnopol ZWZ-AK. W sierpniu 1944 r. został aresztowany przez sowiecki kontrwywiad i osadzony w więzieniu w Kijowie. Później przewieziono go do obozów dla jeńców wojennych i internowanych NKWD 174-454 w Diagilewie koło Riazania, a w lipcu 1947 r. do obozu nr 150 w Griazowcu. 4 listopada 1947 r. wrócił do Polski. Pomimo niepowodzenia prowokacji ubeckiej, przeprowadzonej w październiku 1952 r. (propozycja przystąpienia do rzekomego Zrzeszenia WiN), został aresztowany w grudniu 1952 r. i skazany na prawie 5 lat więzienia. Wyszedł na wolność w 1955 r. na fali odwilży politycznej. Schorowany, żyjąc skrajnej biedzie, zmarł 23 maja 1964 r. Jego losy w okresie drugiej okupacji sowieckiej i kolaboracyjnych rządów komunistycznych stanowią egzemplifikację historii tysięcy jemu podobnych żołnierzy i oficerów WP, AK, Zrzeszenia WiN oraz innych organizacji niepodległościowych, którzy poświęcili swoje życie dla Ojczyzny.
19
Publication available in full text mode
Content available

Co wydarzyło się w Lublinie na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku? Przyczynek do dziejów politycznych Polski

45%
Łochowski M.
Dzieje Najnowsze
|
2019
|
vol. 51
|
issue 4
PL
Artykuł porusza problem rywalizacji o władzę w Lublinie na przełomie lipca i sierpnia 1944 r. pomiędzy przedstawicielami Armii Krajowej i Delegatury Rządu na Kraj a polskimi komunistami wspieranymi przez Kreml. Akcja odzyskania władzy przez lokalnych przedstawicieli władz polskich w Londynie miała być realizowana jednocześnie z wystąpieniem zbrojnym w ramach operacji „Burza”. W krótkim okresie po dekonspiracji i rozpoczęciu jawnej działalności terenowi przedstawiciele Polskiego Państwa Podziemnego zostali aresztowani przez Sowietów i przetransportowani do ZSRS, gdzie trafili do obozów pod zarządem NKWD.
EN
The article discusses the problem of competition for power between representatives of the Home Army and the Government Delegation for Poland on the one side and Polish communists supported by the Kremlin which took place in Lublin at the end of July and early August 1944. The regaining of power by the local representatives of the Polish government in exile in London was to take place simultaneously with the Operation “Tempest”. Shortly after the disclosure, members of the Polish Underground State in Poland were arrested by the Soviets and transported to the USSR, where they were taken to NKVD special camps.
20
Publication available in full text mode
Content available

Ostatni leśni czy zbrojne podziemie? Wokół charakteru działalności zbrojnej Obszaru NIE Lwów (sierpień 1944 – maj 1945 roku)

38%
Markowski D. K.
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
|
2021
|
issue 2(16)
127-143
EN
After the Red Army reoccupied the eastern territories of the Polish Republic (1918-1939), the Soviets began the restitution of their power in the territories they had seized earlier in the years (1944) 1939-1941. What this meant was the failure of the „Tempest” plan and the consent of Poland’s western allies for the new annexation of part of its territory. The new conspiracy, for the most part based on members of the independence underground, had to decide on the character and scale of military operations. The fight against the Soviet occupant posed a threat of total annihilation, therefore the leadership of the NIE organization decided to practically abandon partisan activity in favor of sabotage and combat patrols, operating mainly in the cities and performing well-aimed strikes against the enemy.
PL
Po ponownym zajęciu w 1944 roku ziem wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej przez Armię Czerwoną Sowieci rozpoczęli restytucję swojej władzy na terenach, które były przez nich okupowane w latach 1939 – -1941. Oznaczało to fiasko planu „Burza” i przyzwolenie zachodnich aliantów Polski na ponowny zabór części jej terytoriów. Nowa konspiracja, oparta w większości na członkach poprzedniego podziemia, stanęła przed koniecznością podjęcia decyzji odnośnie do charakteru i skali działań zbrojnych. Otwarta walka z sowieckim okupantem groziła całkowitą zagładą, dlatego kierownictwo organizacji NIE zdecydowało się niemal całkowicie zrezygnować z działalności partyzanckiej na rzecz patroli bojowych, operujących głównie w miastach i wykonujących „chirurgiczne” uderzenia likwidacyjne i dywersyjne
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.