Search results

1

Listopad 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej w wybranych dokumentach Polskiej Organizacji Wojskowej z zasobów Wojskowego Biura Historycznego

100%

Tuliński A.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2018

|

vol. XIX (LXX)

|

issue 1-2 (263-264)

245-390

EN

The author made a selection of those PMO documents that in his opinion best render the character and atmosphere of the November 1918 events. The PMO documents stored in the collection of the Central Military Archives of the Military Historical Bureau of Lieutenant-General Kazimierz Sosnkowski are a valuable source for getting to know the events of the second and third decades of November 1918 in the area of German occupation. They show the course of disarming the German army, and inform on the losses suffered by both PMO members and civilians participating in the abovementioned events. They present the dangers posed by German units and Russian prisoners of war released from camps, as well as internal frictions between PMO, the soldiers of the former Royal Polish Army, and members of the Polish I Corps in Russia. They also allow to trace the process of forming the army in a reviving state.

RU

Автор сделал подборку документов Польской военной организации (ПВО), которые, по его мнению, лучше всего передают характер и атмосферу событий ноября 1918 г. Документы ПВО, хранящиеся в Центральном военном архиве – Военного исторического бюро им. генерала брони Казимежа Соснковского, являются ценным источником информации о событиях второй и третьей декады ноября 1918 г. на территории немецкой оккупации. Они отражают ход разоружения немецких войск, сообщают о жертвах – как со стороны членов ПВО, так и обычных граждан, принимавших участие в этих событиях. Эти документы отражают угрозы со стороны немецких отрядов и освобожденных из лагерей русских военнопленных, а также внутренние споры между ПВО, солдатами бывшей Polnische Wehrmacht или солдатами I Польского Корпуса. Они также позволяют проследить процесс формирования армии возрождающегося государства.

PL

Autor dokonał wyboru dokumentów POW, które w jego opinii najlepiej oddają charakter i atmosferę wydarzeń z listopada 1918 r. dokumenty POW przechowywane w zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego – Wojskowego Biura Historycznego im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego stanowią cenne źródło do poznania wydarzeń z drugiej i trzeciej dekady listopada 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej. Ukazują przebieg rozbrajania wojsk niemieckich, informują o ofiarach poniesionych zarówno przez członków POW, jak i cywilów biorących udział we wspomnianych wydarzeniach. Przedstawiają zagrożenia ze strony oddziałów niemieckich czy zwalnianych z obozów jeńców rosyjskich oraz wewnętrzne tarcia pomiędzy POW, żołnierzami byłej Polskiej Siły Zbrojnej bądź dowborczykami. Pozwalają również prześledzić proces formowania armii odradzającego się państwa.

2

Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim w listopadzie 1918 r.

100%

Centek J.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2018

|

vol. XIX (LXX)

|

issue 1-2 (263-264)

11-43

EN

During the Great War, the German and Austro-Hungarian Armies defeated the Russian forces and the Tsar’s empire collapsed. The Bolsheviks’ regime was not eager to sign a peace treaty on the Middle Power’s conditions. This denial started an offensive, which led Germans and Austro-Hungarians deep into the Russian territory. Their forces, however, were of poor quality, and they were only intended to provide cover for the transport of supplies into their countries as all battleworthy units and soldiers had already been on the Western Front. The Revolution in Germany and the Armistice on the Western Front caused great chaos among the soldiers of the Ober-Ost. Their primary concern was to go home as soon as possible. The German Army on the Eastern Front was in disarray, which gave rise to the formation of soldiers’ councils, intensifying the chaos even more. Things started to improve as late as in January 1919.

RU

Во время Первой мировой войны немецкие и австро-венгерские войска разгромили русскую армию, и царская империя рухнула. Большевистское правительство не было заинтересовано в подписании мирного договора на условиях центральных держав. Этот отказ спровоцировал наступление, которое завело немцев и австрийцев вглубь российской территории. Однако их войска были низкого качества, и должны были лишь обеспечить прикрытие транспортировки снабжения для их государств, в то время как все ценные отряды и солдаты находились уже на западном фронте. Революция в Германии и прекращение огня на западе привело к большому хаосу среди солдат Ober Ost. Их главной проблемой стало как можно более скорое возвращение домой. Немецкая армия на восточном фронте оказалась разобщенной, что поспособствовало появлению солдатских советов, еще более усиливающих хаос. Ситуация начала налаживаться лишь в январе 1919 г.

PL

Podczas I wojny światowej armie niemieckie i austro-węgierskie pokonały wojska rosyjskie i imperium cara runęło w gruzach. Rząd bolszewicki nie był zainteresowany zawarciem pokoju na warunkach państw centralnych. Ta odmowa spowodowała ofensywę, która doprowadziła Niemców i Austriaków w głąb terytorium rosyjskiego. Ich wojska jednakże były słabej jakości i miały jedynie zapewnić osłonę transportu zaopatrzenia do ich państw, gdyż wszystkie wartościowe oddziały i żołnierze znajdowały się już na froncie zachodnim. Rewolucja w Niemczech i zawieszenie broni na zachodzie spowodowały wielki chaos wśród żołnierzy Ober-Ost. Ich głównym zmartwieniem stał się jak najszybszy powrót do domu. Niemiecka armia na froncie wschodnim znalazła się w rozsypce, to zaś ułatwiło pojawienie się rad żołnierskich, powiększających jeszcze chaos. Sytuacja zaczęła się poprawiać dopiero w styczniu 1919 r.

3

When cordons broke and borders were born… Western Galicia Province in November 1918

100%

Meus K.

Folia Historica Cracoviensia

|

2022

|

vol. 28

|

issue 1

37-67

PL

Wiek XIX nazywany przez historyków „długim wiekiem”, sięgający swoimi korzeniami początków rewolucji francuskiej (w przypadku Polaków okresu rozbiorowego), dobiegł końca wraz z upadkiem „starego” europejskiego ładu u schyłku Wielkiej Wojny. Dla Polaków zamieszkujących ziemie zaboru austriackiego zmierzch dawnej epoki nastał w listopadzie 1918 roku – miesiącu, który bezsprzecznie można traktować jako „najdłuższy miesiąc” „długiego XIX wieku”. Miesiącu w którym sytuacja na prowincji zachodniogalicyjskiej zmieniała się niczym w przysłowiowym kalejdoskopie: od stanu euforii przez momenty krytyczne po względną stabilizację. Euforia zagościła w polskich domach na przełomie października i listopada 1918 roku, gdy Polacy przejmowali kontrolę nad miastami i miasteczkami rozsianymi w Galicji Zachodniej. Euforyczny stan związany z odzyskiwaniem niepodległości bardzo szybko minął, a jeśli się utrzymywał, to raczej wśród osób o silnej świadomości narodowej i politycznej. Niemniej dla większości mieszkańców Galicji Zachodniej listopad był czasem szczególnej troski o to, co przyniesie kolejny dzień. Na pierwszy plan wysunęły się kwestie związane z niedoborem żywności, odzieży oraz surowców energetycznych. Ceny żywności gwałtownie rosły, osiągając jesienią 1918 roku zawrotne kwoty. Plagą stała się pospolita przemoc, która dotykała przede wszystkim ludność żydowską. W drugiej dekadzie listopada 1918 roku dzięki działaniom podejmowanym przez Polską Komisję Likwidacyjną rozpoczął się proces stabilizacji życia społeczno-politycznego, a jego wyrazem było m.in. sukcesywne odradzanie się (lub organizowanie) na prowincji stowarzyszeń „niepolitycznych” oraz reorganizacja samorządu miejskiego (gminnego).

EN

The 19th century, referred to by historians as the “long century”, as it lasted from the beginning of the French Revolution (in the case of Poland, to the time of the Partitioning) to the collapse of the “old” European order in the wake of the Great War. For Poles living in the Austrian partition, the twilight of the old era came in November 1918, a month that can unquestionably be regarded as the “longest month” of the “long 19th century”. It was a month in which the situation in the counties of Western Galician changed like a kaleidoscope: from euphoria, through critical moments, to relative stability. Euphoria took hold in Polish homes in late October and early November 1918, when Poles took control of the cities and towns scattered across Western Galicia. The euphoric state associated with regaining independence passed very quickly, and if it persisted, it was rather among those with a strong national and political consciousness. Nevertheless, for the majority of inhabitants of Western Galicia, November was a time of particular concern about what the following day would bring as issues of food, clothing, and energy shortages came to the fore. Food prices “skyrocketed”, reaching dizzying levels in the autumn of 1918. Common violence, affecting mainly the Jewish population, became a plague. Midway through November 1918, thanks to the actions taken by the Polish Liquidation Commission, a process of stabilising the social and political life began, which was reflected in the successive revival (or organisation) of “non-political” associations and the reorganisation of municipal (communal) self-government in the counties.

Refine search results

2 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Centek J.

1 Meus K.

1 Tuliński A.

1 2022

2 2018

Listopad 1918 r. na terenie okupacji niemieckiej w wybranych dokumentach Polskiej Organizacji Wojskowej z zasobów Wojskowego Biura Historycznego

Niemieckie wojska lądowe na froncie wschodnim w listopadzie 1918 r.

When cordons broke and borders were born… Western Galicia Province in November 1918