Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 22

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Nowa Zelandia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1
100%
PL
Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikom tematyki związanej z funkcjonowaniem banków w Australii i Nowej Zelandii. Australijski sektor finansowy jest zdominowany przez cztery główne banki Australia and New Zealand Banking Group, Commonwealth Bank of Australia, National Australia Bank i Westpac Banking Corporation. Spośród 58 działających na terenie Australii banków, banki z „wielkiej czwórki” mają największy udział w rynku finansowym. Banki te odgrywają również istotną rolę w systemie bankowym w Nowej Zelandii. Żadne inne państwo nie wykazuje tak wysokiej koncentracji banków wynikającej z przynależności narodowościowej. Banki te posiadają ponad 85% aktywów w stosunku do wszystkich aktywów znajdujących się w nowozelandzkim systemie bankowym. W Nowej Zelandii prawie wszystkie banki należą do zagranicznych właścicieli. W roku 2011 jest zarejestrowanych dziewiętnaście banków, z czego tylko 3 należą do nowozelandzkich inwestorów.
EN
The aim of the article is to present a subject concerning the functioning of the banks in Australia and New Zealand. Australian financial sector is dominated by four major banks: Australia and New Zealand Banking Group, Commonwealth Bank of Australia, National Australia Bank and Westpac Banking Corporation. From among 58 operating banks in Australia, banks of the "big four" have the largest market share. These Australian banks also play an important role in the New Zealand banking system. No other country has shown such a high bank concentration arising from nationality. These banks have more than 85% of assets compared to all assets located in the New Zealand banking system. In New Zealand, almost all banks belong to foreign owners. Nineteen banks are registered in 2011. Only three of them belong to New Zealand investors.
2
75%
EN
New Zealand is known as one of the most democratic countries of the world, especially thanks to the adopted institutional model of direct democracy. This model primarily consists of three types of national referendums: a constitutional referendum, a referendum initiated by the Government and since 1993 citizens initiated referendum (CIR). Among the five referendums on the constitutional nature which were carried out previously, two of them were related to the length of the term of office of the Parliament (1967 and 1990), and three of them electoral reform (1992, 1993 and 2011). A very large group in the second listed category of referendums, managed at the initiative of the Government, in the years 1911-1987 were to vote on alcohol licensing, which accompanied almost all then parliamentary elections. There had also been in the Government's initiative ordered five other referendums (three in 1949 and one in 1967 and 1997). The practice of using CIR is not so common. So far, four such referendums were held (one in 1995 and 2009, two – in 1999).We should seek causes of this fairly modest practice in imperfection of CIR regulation, as well as non-legislative factors. The institution of the referendum, despite not often used, seems to be, however, a permanent part of the constitutional law in New Zealand, with the strong support of the vast majority of citizens.
EN
This article introduces New Zealand’s national security framework for responding to significant security events. It examines how New Zealand’s strategic context influences its approach to national security and how the government defines national security. The major national security events of 2010/2011 Christchurch Earthquakes, Christchurch Mosque Shootings, Whakaari/White Island eruption and COVID-19 Response are introduced to demonstrate the complexity of New Zealand’s security environment since September 2001. Finally, the article concludes by examining the benefits of a consolidated national security strategy to New Zealand’s national security system.
PL
W artykule przedstawiono ramy systemu bezpieczeństwa narodowego Nowej Zelandii w obszarze reagowania na najważniejsze wydarzenia związane z zagrożeniami dla bezpieczeństwem państwa. Autor analizuje, w jaki sposób kontekst strategiczny polityki Nowej Zelandii wpływa na jej podejście do bezpieczeństwa narodowego oraz jak rząd definiuje bezpieczeństwo narodowe. Główne wydarzenia związane z bezpieczeństwem narodowym, takie jak trzęsienia ziemi w Christchurch w latach 2010–2011, zamachy na meczety tamże, erupcja wulkanu Whaakari na wyspie White oraz reakcja na COVID-19, zostały tak przedstawione, by podkreślić złożoność środowiska bezpieczeństwa narodowego Nowej Zelandii od września 2001 r. Artykuł zakończono wskazaniem korzyści wynikających ze skonsolidowania strategii bezpieczeństwa narodowego dla systemu bezpieczeństwa Nowej Zelandii.
EN
The aim of the paper is to present conflict of norms in the New Zealand legal order on the basis of Maori customary burial (tangihanga). This conflict remains unsolved, but in fact concerns many citizens. New Zealand law is a hybrid of legal and religious customs coming from the indigenous minority of Maoris on one hand and the British common law system on the other side. It needs to be underlined that the Maori customary law (tikanga) possesses de iure a position as norms of the jus cogens character. Any ruling of courts or tribunals, any act of the parliament in Wellington or any acts of administration ought to be made in accordance with tikanga. This also applies to civil law, including burial. In recent years, there were prosecuted several civil proceedings between persons of the Maori origin. The Burial and Cremation Act 1964 was set against the wills of indigenous testators. However, very often these traditional burial habits are incompatible with the domestic law standards. Thus, this paper is an attempt to demonstrate the difficult of civil law in New Zealand. This subject, nonetheless, has been grown in importance, along with greater awareness of civil society and wider possibilities of contact (both legal and extrajudicial) with the state.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie konfliktu norm w porządku prawnym Nowej Zelandii na podstawie zwyczajowego pochówku Maorysów (tangihanga). Konflikt pozostaje nierozwiązany, a dotyczy wielu obywateli. Prawo nowozelandzkie to hybryda zwyczajowych i religijnych norm pochodzących od rdzennej mniejszości maoryskiej i brytyjskiego systemu prawa precedensowego. Należy podkreślić, że zwyczajowe prawo Maorysów (tikanga) posiada de iure pozycję normy o charakterze ius cogens. Wszelkie orzeczenia sądów i trybunałów czy akty parlamentu w Wellington lub czynności administracyjne powinny być podejmowane zgodnie z tikanga. Dotyczy to również prawa cywilnego, w tym pochówku. W ostatnich latach toczyło się kilka postępowań cywilnych między osobami pochodzenia maoryskiego. Ustawa o pochówku i kremacji z 1964 roku była sprzeczna z wolą rdzennych testatorów. Jednak bardzo często te tradycyjne rytuały pogrzebowe są niezgodne ze standardami prawa stanowionego. Niniejszy artykuł jest zatem próbą wykazania trudności w prawie cywilnym Nowej Zelandii. Temat ten zyskał na znaczeniu wraz z większą świadomością społeczeństwa obywatelskiego i szerszymi możliwościami kontaktu (zarówno prawnego, jak i pozasądowego) z państwem.
PL
Artykuł odpowiada na pytanie, czy uchwalenie przepisów antydezercyjnych wpływa na zmniejszenie liczby transferów międzyfrakcyjnych w parlamencie. Pytanie jest o tyle zasadne, że część badaczy rezygnuje z analizowania takich przypadków w sytuacji odnotowania w danym systemie politycznym przepisów antydezercyjnych. Przykład Nowej Zelandii dowodzi jednak, że takie postępowanie jest nieprawidłowe. W tym państwie bowiem przepisy antydezercyjne, uchwalone dwukrotnie, nie stanowiły skutecznej bariery zniechęcającej parlamentarzystów do zmian afiliacji partyjnych. Wpłynęły natomiast na wzmocnienie pozycji liderów grup parlamentarnych wobec parlamentarzystów oraz na konieczność uciekania się tych ostatnich do luk w przepisach, które chroniły ich przed dotkliwymi konsekwencjami decyzji o transferze. Do tych wniosków prowadzi analiza dogmatyczna obowiązujących przepisów oraz analiza systemowa wybranego przypadku.
EN
The article addresses whether the enactment of anti-defection legislation reduces legislative party switching in parliament. This question is pertinent because some researchers cease to analyze cases of legislative party switching when anti-defection legislation is present in a political system. However, the example of New Zealand demonstrates the fallacy of such an assumption. Despite anti-defection legislation being passed twice, it has not effectively deterred parliamentarians from changing party affiliations. Instead, they have strengthened the position of parliamentary group leaders in relation to parliamentarians and the necessity for the latter to rely on loopholes that shield them from the severe consequences of party switching. A dogmatic analysis of the current legislation and a systemic analysis of the selected case lead to this overarching conclusion.
PL
Artykuł jest fragmentem szerszego projektu badawczego, realizowanego przez autora w październiku, listopadzie i grudniu 2020 roku, dotyczącego materiałów reklamowych wykorzystywanych przez WHO oraz wybrane kraje świata (Polskę, Australię, Kanadę, Nową Zelandię i RPA) w kampaniach społecznych związanych z pandemią SARS-CoV-2. W niniejszym tekście zaprezentowano jedno studium przypadku – kampanię przeprowadzoną w Nowej Zelandii, porównując jej przekazy z materiałami reklamowymi WHO. Główna teza: pandemia pokazała, że w obliczu globalnego zagrożenia wszyscy ludzie są mieszkańcami „Jednego Świata”. Metoda badawcza: triangulacja takich metod badawczych jak case study i analiza kompozycyjna Gillian Rose. W celu zbadania warstwy werbalnej komunikatów posłużono się modelem komunikacji językowej Romana Jakobsona. Analizując językową warstwę komunikatów, założono ich znaczną perswazyjność. Badając wizualną warstwę komunikatów ograniczono się, ze względu na prostotę ich formy, do modalności kompozycyjnej ze szczególnym uwzględnieniem kolorystyki i znaków ikonicznych. Wyniki i wnioski potwierdzają tezę główną przyjętą w badaniu. Materiały dotyczące pandemii, opracowane przez WHO oraz rządy wybranych do badania krajów, leżących na różnych szerokościach geograficznych, są bardzo podobne. Materiały krajowe są czasami wręcz kalką kampanii reklamowych WHO. Zarówno w materiałach WHO, jak i w tych krajowych dominuje funkcja informatywna i impresywna języka przekazu. W warstwie werbalnej nadawcy skupiają się na przekazywaniu niezbędnych informacji o pandemii; ich przekazy, dotyczące zarówno profilaktyki, jak i walki z pandemią, są przy tym silnie perswazyjne. W warstwie wizualnej występują jednak różnice w kolorystyce i znakach ikonicznych, co wykazało zwłaszcza porównanie kampanii prowadzonych przez WHO i rząd Nowej Zelandii. Wartość poznawcza: tekst pokazuje, jak ważną rolę w komunikacji pełnią, zwłaszcza w czasach pandemii, społeczne kampanie reklamowe. Paradoksalnie, pandemia, stanowiąca zagrożenie dla ludzkości, może się przyczynić do rozwoju badań komparatystycznych dotyczących skuteczności środków komunikacji masowej, które zostały zastosowane w jednych krajach i które z powodzeniem będą mogły być wykorzystane w innych.
EN
The article is an excerpt from a wider research project carried out by the author in October, November, and December 2020, on advertising materials used by the WHO and selected countries (Poland, Australia, Canada, New Zealand, and South Africa) in social campaigns related to the SARS-CoV-2 pandemic. This paper presents one case study––a campaign conducted in New Zealand, comparing its messages with the WHO advertising material. The main thesis is that the pandemic showed that in the face of a global threat, all people are inhabitants of One World. Research methods: triangulation such as case study and compositional interpretation by Gillian Rose. In order to examine the verbal layer of the messages, Roman Jakobson’s communication model was used. When analyzing the linguistic layer of the messages, their considerable persuasiveness was assumed. Whereas in examining the visual layer of the messages, due to the simplicity of their form, the compositional modality was limited, with particular emphasis on colors and iconic signs. The results and conclusions confirm the main thesis adopted in the study. The pandemic material developed by the WHO and the governments selected to study the countries at different latitudes are very similar. National materials are sometimes even a carbon copy of WHO advertising campaigns. Both the WHO and the national materials are dominated by the informative and impressionistic functions of the language of communication. In the verbal layer, senders focus on communicating the necessary information about the pandemic; their messages, concerning both prevention and combating the pandemic, are at the same time highly persuasive. In the visual layer, however, there are differences in colors and iconic signs, which was demonstrated in particular by the comparison of campaigns conducted by the WHO and the New Zealand government.
PL
W prezentowanym badaniu wykonano analizę porównawczą strategii cyberbezpieczeństwa Nowej Zelandii i Polski. W wyniku przeprowadzonego badania potwierdzono hipotezę, że strategie cyberbezpieczeństwa Nowej Zelandii i Polski wykazują różnice wynikające ze swoistości systemów politycznych tych państw. Ponadto ujawniono, że w sferze cyberprzestrzeni występują sojusze i modele relacji międzynarodowych znane ze świata rzeczywistego. Nowa Zelandia pozostaje więc bliskim partnerem bezpieczeństwa cybernetycznego USA, Australii i Kanady, podczas gdy Polska ukierunkowana jest na współpracę w ramach struktur Unii Europejskiej, co wskazywać może na regionalizację obecnie obowiązujących strategii cyberbezpieczeństwa.
EN
In this paper an author conduct comparative analysis of New Zealand and Poland cybersecurity strategies. During this research a hypothesis was confirmed that cybersecurity strategies of analyzed countries differ because of their political systems of these countries. Moreover an author has highlighted that alliances known from real world are transformed into cyberspace. Thus New Zealand stay close, when creating cybersecurity, to USA, Australia and Canada, when Poland is committed to the European Union structures.
EN
The article is focused on the analysis of the phenomenon of international role gained by New Zealand in contemporary East Asia. Using the PIPP model, I estimated each element of the international role (power, influence, presence, and performance) of all Dialogue Partners of ASEAN – the central regional organization in this part of the world. Then, with the help of strategic narratives analysis, I verified the hypothesis perceiving the reason for the success of New Zealand in its unchanged for decades good reputation.
PL
Artykuł skoncentrowany jest wokół analizy fenomenu roli międzynarodowej, jaką osiągnęła we współczesnej Azji Wschodniej Nowa Zelandia. Opierając się na modelu PIPP, oszacowuję poszczególne elementy składające się na rolę międzynarodową (potęgę, wpływ, obecność i działalność międzynarodową) wszystkich Partnerów Dialogowych ASEAN – centralnej organizacji regionalnej w tej części świata. Następnie przy pomocy analizy strategicznych narracji weryfikuję hipotezę upatrującą przyczynę sukcesu Nowej Zelandii w jej niezmiennej od dekad dobrej reputacji.
EN
In New Zealand’s political system there is a particular factor that influence the process of political decisions. Author highlight here this factor, which is an integral institution of decisions process making in Aotearoa. Caucus is described and explained in ways that give better understanding of this political phenomena and its impact on New Zealand political life.
EN
The Author’s goal is to analyze the concept of the Tripartite Partnership as a tool of international cooperation between New Zealand, the People’s Republic of China and the Cook Island. It could be a certain pattern for cooperation between countries in the future. It’s important for the interests of New Zealand, China and the Cook Island in the South Pacific Region. Moreover due to the possibility of developing a model of providing assistance in these fragile countries.
PL
Temat jest interesujący z perspektywy badaczy problematyki współpracy międzynarodowej. Celem Autora jest analiza koncepcji Partnerstwa Trójstronnego, jako narzędzia współpracy międzynarodowej stosowanego przez Nową Zelandię w drugiej dekadzie XXI wieku. Narzędzia, które może stać się wzorcem rozwoju tego rodzaju współpracy. Jego znaczenie jest istotne zarówno ze względu na interesy Nowej Zelandii, jak i Chińskiej Republiki Ludowej w regionie Południowego Pacyfiku. W nieco szerszym wymiarze, ze względu na możliwość wypracowania modelu udzielania pomocy rozwojowej potrzebującym jej państwom, w których władze są w stanie wypełniać powierzone im funkcje i mogą zostać partnerem państw niosących pomoc.
PL
Artykuł jest próbą zilustrowania współczesnych relacji ekonomicznych Polski z Nową Zelandią, jak również przewidywanego rozwoju tejże współpracy w przyszłości. Głównym czynnikiem rozbudowy organizacji biznesowych oraz przedsiębiorstw operujących między tak dalekimi od siebie państwami jest wzmożona migracja Polaków. Stosunki dyplomatyczne łączące Warszawę z Wellington zostały zbudowane na kanwie przyjaznych relacji przedwojennych, a w głównej mierze, przyjęcia na nowozelandzkie terytorium polskich sierot - „Dzieci z Pahiatua”. Oba państwa postrzegają siebie nawzajem jako godnego zaufania partnera, przedstawiciela odpowiednio Europy Centralnej oraz Pacyfiku Południowego. Stąd współpraca bilateralna ma także szansę na objęcie całego partnerskiego regionu. Z każdym rokiem współczynnik Polaków decydujących się na wyjazd tymczasowy bądź stały do Nowej Zelandii rośnie, co jest powodowane zacieśnianiem więzi prawnych poprzez trwożenie instrumentów pomocowych oraz programów współpracy.
EN
The article is an attempt to illustrate contemporary economic relations between Poland and New Zealand, as well as the anticipated development of this cooperation in the future. The main factor enabling the business organizations and enterprises operation between such far-away countries is indeed the increased migration of Poles. Diplomatic relations between Warsaw and Wellington were built on the basis of friendly pre-war contacts, and primarily the reception of “Pahiatua Children”, the Polish orphans on the New Zealand territory. Both states perceive one another as trustworthy partners, representatives of the Central Europe and the South Pacific respectively. Therefore bilateral cooperation also has a chance to cover the entire partner region. With each passing year, the rate of Poles deciding on a temporary or permanent visit to New Zealand is growing, which is caused by bringing closer legal ties through establishing aid instruments and cooperation schemes.
12
Publication available in full text mode
Content available

New Zealand: idea of nation

51%
EN
New Zealand has been a nation of firsts and innovators of many occasions. Moreover, it has also been a leading nation for civil and humanitarian issues. Peter Fraser was eager to invite over seven hundred Polish children to the country during World War II to keep them safe from the threat. Modern world has been shaped by past experience, where apart from cultural heritage and people’s backgrounds or origins neoliberalism created new conditions in which people around the world struggle to live. Neo liberalism along with capitalism unifying our world have influenced the notion of common values for different people. Nation is one of such values. We are now in the 21st century and it seems that New Zealand is at the forefront of progress on global scale in terms of understanding the concept of nation in global conditions. It is common knowledge that New Zealand depends mostly on exports, does it mean that New Zealand must compete by nation–branding with others on the global market?
PL
Historia Dzieci z Pahiatua, gdzie znajdował się obóz tymczasowy polskich sierot po żołnierzach, w tym członkach Armii Andersa, jest powszechnie znana w Nowej Zelandii. Polscy obywatele, głównie z Kresów Wschodnich, nie tylko znaleźli drugą ojczyznę na Wyspach, ale i znacząco przyczynili się do budowy nowopowstałego państwa Aotearoa. Wielu spośród nich, swoją patriotyczną postawą, przyczyniło się do ugruntowania przyjaznych polsko-nowozelandzkich relacji dyplomatycznych. Jest to podkreślane zarówno przez polityków z Wellington, jak i tamtejszą opinię publiczną. Pochodzący z Kresów John Roy-Wojciechowski, były Konsul Honorowy RP w Auckland, włożył ogromny wkład w ugruntowanie pozytywnego wizerunku Rzeczypospolitej na Antypodach, m.in. poprzez utworzenie Polskiego Muzeum, a także wirtualnej „Ściany pamięci Kresy-Syberia”. W 2014r. przypadła 70. rocznica przybycia polskich sierot do Pahiatua, co stanowiło dobrą okazję do popularyzacji istoty relacji Polski i Nowej Zelandii, wciąż niebędących wystraczająco zbadanych na gruncie polskiej literatury.
EN
The story of the children of Pahiatua (Pahiatua Children), where was a temporary camp for Polish orphans after soldiers, including members those form the Anders’ Army, is well known in New Zealand. Polish citizens, mainly from the Eastern Borderlands, not only found their second homeland in New Zealand, but also have significantly contributed to the erection of the newly established state of Aotearoa. Many of them, using their patriotic attitude, have funded to the basis for indeed friendly Polish-New Zealand diplomatic relations. This has been emphasized by politicians from both in Wellington, as well as the local public opinion. The former Honorary Consul of the Republic of Poland in Auckland, John Roy-Wojciechowski, who was born in the Borderlands, made a huge contribution to the establishment of positive image of Poland in the Antipodes, mainly through the Polish Museum and “The Kresy-Siberia Virtual Museum”. In 2014, there was the 70 th anniversary of the arrival of Polish orphans to New Zealand, which was a perfect opportunity to popularize the importance of the relations between Poland and New Zealand, still not enough analysed in the Polish literature.
14
51%
EN
The paper aims to illustrate profiles of important Polish diplomats in relations between Poland and the Pacific. The characteristics of the Pacific region, its geopolitical position towards Europe, the relatively small trade, as well as limited diplomatic ties do not pose a priority direction to Polish diplomacy. However, as been shown by Western scholars, the role of Oceania gradually increases, neglecting the existing supremacy of the Atlantic Community. Warsaw efforts to maintain and then to deepen friendly relations with the Pacific are caused by various reasons. There is a need for establishment strategic partnerships on the political and economic basis. This is crucial for Poland, which looks to strengthening its role on the international arena. Polish ambassadors and consuls, including honorary consuls work on many areas of bilateral cooperation, often beyond the obligations under the Vienna Convention. That is the daily work of Polish diplomats, which allows bringing closer two distant regions (in both geographic and social sense) for our mutual benefit. Some significant names have to recalled already here: John Roy--Wojciechowski, former Honorary Consul of Poland in Auckland, whose multidimensional activity influenced development of Polish--New Zealand relations, Bożena Jarnot, Honorary Consul in Hawaii, involved in popularising Polish culture in the UK and Paweł Milewski, Polish Ambassador to Australia and Papua New Guinea, who is the Foreign Ministry envoy to establish further diplomatic relations with the Pacific.
PL
Referat ma na celu przedstawienie ważnych dla relacji Polska-Pacyfik postaci polskich dyplomatów. Specyfika regionu Oceanu Spokojnego, jego położenie względem Europy, relatywnie mała wymiana handlowa, a także nieliczne stosunki dyplomatyczne z państwami Pacyfiku Południowego sprawiają, iż nie jest to kierunek priorytetowy polskiej dyplomacji. Jednak, jak wskazują zachodni badacze, rola Oceanii stopniowo acz znacząco rośnie, deklasującym tym samym dotychczasowy prym Wspólnoty Atlantyku. Starania Warszawy o nawiązanie, a następnie pogłębianie przyjaznych relacji z państwami Pacyfiku spowodowane są m.in. potrzebą ustanowienia partnerstwa strategicznego na gruncie politycznym i ekonomicznym. Ma to kluczowe znaczenie dla Polski, która dąży do umocnienia jej roli na arenie międzynarodowej. Polscy ambasadorzy oraz konsulowie zawodowi, a także honorowi, działają na wielu płaszczyznach współpracy bilateralnej, nierzadko wykraczając poza obowiązki wynikające z Konwencji Wiedeńskich. To dzięki codziennej pracy dyplomatów z Polski, dwa tak odległe geograficznie i społecznie regiony mogą współdziałać na rzecz obopólnych korzyści. Już teraz należy wymienić nazwiska Johna Roy-Wojciechowskiego, byłego Konsula Honorowego RP w Auckland, którego wieloaspektowa aktywność znacząco wpłynęła na rozwój relacji polsko-nowozelandzkich, Bożeny Jarnot – Konsul Honorowej na Hawajach, angażującej się w popularyzację polskiej kultury na Wyspach oraz Ambasadora RP na Australię oraz Papuę Nową Gwineę, Pawła Milewskiego, który jest wysłannikiem MSZ w ustanawianiu kolejnych stosunków dyplomatycznych na Pacyfiku.
PL
Artykuł poświecony jest zagadnieniu możliwości oddziaływania na poziom cen mleka surowego poprzez ceny kluczowych artykułów pochodnych, będących powszechnym przedmiotem handlu międzynarodowego. W toku rozważań ustalono, że nie ceny mleka kształtują ceny podstawowych artykułów pochodnych takich jak ser twardy cheddar, odtłuszczone mleko w proszku i masło w blokach, lecz ceny tych produktów kształtują cenę mleka surowego. Może to mięć znaczenie w oddziaływaniu na poziom cen skupu mleka w Unii Europejskiej po zniesieniu kwot mlecznych.
EN
The paper presents the concept of econometric models for predicting the level of prices of raw milk in New Zealand, based on the prices of SMP, butter and cheddar cheese, as the products strongly correlated with the prices of raw milk. The article also states that the prices of basic products which are a commodity in international exchanges influence on the prices of raw milk and not vice versa.
PL
W teorii światowego systemu gospodarczego Immanuel Wallerstein formułuje trzy podstawowe założenia, które stanowią bazę dla proponowanego przezeń geoekonomicznego podziału współczesnego świata: • Relacje ekonomiczne i polityczne między różnymi regionami świata oparte są na podziale na rdzeń (centrum), peryferie i semiperyferie; • Istnienie peryferii jest niezbędne dla istnienia rdzenia; • Istnienie semiperyferii jest wystarczającą nagrodą dla ich mieszkańców i dlatego odczuwają oni wspólnotę interesów z rdzeniem. • Próba zastosowania zaproponowanej przez Wallersteina siatki pojęciowej dla opisu struktury politycznej Imperium Brytyjskiego skutkuje wnioskami następującej treści: istotnie możliwe jest wyodrębnienie w brytyjskiej strukturze imperialnej elementów wymienianych przez Wallersteina jako konstytuujące strukturę geoekonomiczną określonego systemu. W Imperium Brytyjskim pierwszej połowy XX w. wyraźnie daje się wyodrębnić centrum (Anglia, czy też szerzej – Wielka Brytania), semiperyferie (dominia brytyjskie: Kanada, Australia i Nowa Zelandia) oraz peryferie (posiadłości afrykańskie, dalekowschodnie i inne). Również i druga teza Wallersteina znajduje swoje potwierdzenie w zaobserwowanych faktach: istnienie peryferii – czyli kolonii – istotnie było w realiach imperialnych niezbędne dla przetrwania rdzenia. Poważne trudności pojawiają się dopiero przy próbie dopasowania trzeciej z tez Wallersteina do obrazu Imperium Brytyjskiego. Można zaryzykować wręcz twierdzenie przeciwne do tej trzeciej tezy: to właśnie fakt, że pewne kraje wchodzące w skład Imperium cieszyły się na różnych etapach jego rozwoju statusem semiperyferiów sprawił, że kraje te prędzej lub później wyłamywały się z jednolitej struktury politycznej Imperium Brytyjskiego. Niniejszy artykuł, konfrontując tezy Wallersteina z brytyjską imperialną rzeczywistością, analizuje zarazem proces, w wyniku którego z jednolitego organizmu politycznego brytyjskiego Imperium wyodrębniły się inne podmioty stosunków międzynarodowych – quasi-niezależne jednostki państwowe: dominia brytyjskie.
EN
In his theory of world economic systems Immanuel Wallerstein formulates three basic statements which constitute the basis for his proposition concerning the geoeconomic division of the contemporary world: • The economic and political relations which exist between the various world regions are based on a division into the core (the center), the periphery and the semi-periphery; • The existence of a periphery is essential for the existence of the core; • The existence of a semi-periphery is a sufficient reward for its inhabitants and that is why they feel connected, by their common interests, with the core. The attempt to apply Wallerstein’s terminology for the purposes of the description of the British Empire’s political structure results in the following conclusions: indeed, it is possible to distinguish in the British imperial structure the elements named by Wallerstein as the constitutive elements for a given geoeconomic system. In the British Empire of the first half of the 20th century the division into the core (England or, to accept the wider point of view, Great Britain), the semi-periphery (the British dominions: Canada, Australia and New Zealand) and the periphery (the African and Middle Eastern dependencies as well as other overseas territories) is clearly seen. Also, the second statement of Wallerstein finds its corroboration in the factography: the existence of a periphery – meaning: the colonies – was indeed essential for the continuous existence of the core in imperial reality. Only the third of Wallerstein’s statements presents some substantial problems when trying to match a general structural relation described by Wallerstein to the particular case of the British Empire. We can even risk a hypothesis which is contradictory to Wallerstein’s: the fact that certain countries comprising the British Empire were given the status of semi-periphery later compelled those countries to break away from the political structure of the British Empire. This article, while confronting Wallerstein’s generalizations with British imperial reality, also concentrates on an analysis of the process which ultimately led to the dissolution of the solid imperial political structure. The final stage of this process was marked by a new group of actors entering the international relations domain: the quasi-independent British dominions.
PL
6 lutego 1840 roku przedstawiciel Korony Brytyjskiej wicegubernator Hobson oraz 45 wodzów maoryskich z północnej części Wyspy Północnej podpisali Te Tiriti o Waitangi – Traktat z Waitangi. Każdemu z wodzów Maorysów, który złożył już swój podpis pod tekstem dokumentu, Hobson ściskał dłoń w geście braterstwa, dodając: He iwi tahi tatou („Jesteśmy teraz jednym ludem”). Czy Maorysi wiedzieli, na co wyrażają zgodę? Problem z Traktatem z Waitangi polega na tym, że został on przygotowany przez przedstawicieli Korony Brytyjskiej w dwóch wersjach językowych: angielskiej i maoryskiej. Teoretycznie miały być one wersjami jednobrzmiącymi. Jednakże w trakcie późniejszego stosowania przepisów Traktatu okazało się, iż jego tłumaczenie na język maoryski dokonane przez Brytyjczyków wcale nie było dokładnym odzwierciedleniem brytyjskiej wersji umowy. Celem artykułu jest przedstawienie determinant, które wpłynęły na decyzję Brytyjczyków odnośnie do przygotowania dwóch różniących się od siebie wersji językowych dokumentu. Szczególna uwaga zostaje zwrócona na problemy manipulacji, które pojawiają się w procesie przekładu tekstów politycznych oraz na trudności i pokusy, przed jakimi staje tłumacz w sytuacji, kiedy dany język nie jest jeszcze językiem w pełni wykształcony w konkretnej dziedzinie. W końcowych fragmentach tekstu autor stara się wykazać, że Traktat z Waitangi, który został wprowadzony do systemów prawnych Imperium Brytyjskiego i Nowej Zelandii, nie do końca z zachowaniem zasady prowadzenia negocjacji w dobrej wierze, jest obecnie uznawany zarówno przez Maorysów, jak i potomków białych osadników za kluczowy dokument konstytuujący współczesną narodowość nowozelandzką.
EN
On February 6th 1840 Te Tiriti o Waitangi (the Treaty of Waitangi) was signed by the representative of the British Crown – Lieutenant-Governor Hobson – and 45 Maori chiefs from the northern part of the North Island. Each and every Maori chief, who already signed the text of the Treaty, was given a handshake by Hobson and a short remark: „He iwi tahi tatou” („We are now one people”). Did the Maori know what they gave their support to? The problem with the Treaty of Waitangi is that it was prepared by the representatives of the British Crown in two language versions: in English and in Maori. Those two versions were meant to be, in theory, linguistically equivalent. In later practice however, it turned out that the Maori translation prepared by the British was not accurate at all. The aim of the paper is to present determinants which influenced British decision to prepare the two non-equivalent texts of this international treaty. A special attention is given towards the question of manipulation in translation process and the opportunities for abuse which translator has to face when the language of translation is not fully developed in a given field yet. In the concluding remarks the author points out to the fact that the treaty, which has been implemented into the legal systems of both the British Empire and New Zealand not exactly in accord with the principle of negotiating in good faith, is today considered by the Maori and Pākehā alike as a key document which constitutes contemporary nationality of New Zealanders.
18
51%
PL
W tym artykule autor sformułował hipotezę stanowiącą przypuszczenie, że ekstremizm polityczny w Nowej Zelandii jest zjawiskiem permanentnym i ulegającym ewolucji w wyniku dyfuzji idei, które docierają do Nowej Zelandii w wyniku procesów globalizacji. Jako perspektywę teoretyczną prowadzonego badania przyjęto teorię systemową oraz założono a priori, że ekstremizm polityczny pogłębia postawy statofobiczne. Jako metody badawcze wykorzystano analizę leksykalną oraz analizę porównawczą. W toku prowadzonego badania wykazano genezę zjawiska ekstremizmu politycznego w Nowej Zelandii oraz jego główne odmiany, czyli ekstremizm lewicowy, prawicowy, ekstremizm ugrupowań proekologicznych, ekstremizm islamski i ekstremizm związany z konfliktami postkolonialnymi oraz ekstremizm „samotnych wilków”. Zjawiska te ukazano w perspektywie potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa oraz podjęto się określenia źródeł ideologicznych postaw ekstremistycznych i ukazania najbardziej aktualnych nurtów myśli politycznej uzasadniającej ekstremizm oraz organizacji i aktorów politycznych o profilu ekstremistycznym.
EN
In this paper an author state a hypothesis that political extremism in New Zealand is a permanent phenomena that is present in New Zealand, which derives itself from globalization processes and evolves as the effect of idea’s diffusion. System theory is used as a theoretical perspective and a priori assumption that political extremism deepen state-phobia is made. Research methods such as lexical analysis and comparative analysis are used. During the research main extremist political trends are reveal, such as leftist, rightist, pro-ecological, islamic and postcolonial, and „lone-wolf” extremism. These phenomenon are highlighted in the perspective of potential security threats to the state. Ideological sources of extreme attitudes are revealed and shown in the most current political trends.
Kultura i Wychowanie
|
2019
|
vol. 16
|
issue 2
117-132
PL
W artykule przeanalizowano tło teoretyczne zmian, które dokonały się w ciągu dwóch ostatnich dekad w australijskim i nowozelandzkim systemie oświatowym. Zdaniem autorki tworzą je (owe tło) dwa elementy: z jednej strony zmodyfikowane rozumienie działania pedagogicznego, zgodnie z którym nauczycielowi i uczniowi przypadają istotne role w procesie kształcenia, z drugiej natomiast koncepcja widocznego uczenia się (Visible Learning) autorstwa J. Hattiego. Tekst składa się z czterech punktów. W pierwszym autorka rekonstruuje tradycyjny model szkolnego nauczania i uczenia się. Drugi punkt zawiera wyjaśnienie podstaw innowacyjnego, opartego na dowodach podejścia do kształcenia. W trzecim opisano koncepcję widocznego uczenia się w odniesieniu do głównych determinantów procesu kształcenia. Na zakończenie prześledzono wybrane innowacje z nowozelandzkiego i australijskiego systemu edukacyjnego, które przekonują o skuteczności rozwijanych w nich nowych praktyk edukacyjnych.
EN
This article analyses the theoretical background of changes that have taken place over the last two decades in the Australian and New Zealander educational systems. That background has two elements: first, understanding of pedagogical activities performed by the teacher and students in the educational process has been modified, second, Hattie’s concept of Visible Learning has gained a following. The text consists of four sections. The first section presents a reconstruction of the traditional model of perceiving the actions of teaching and learning. In the second section an insight into the foundations of an innovative, evidence-based approach to education is provided. The following section describes the concept of Visible Learning in relation to the main determining factors of education. Finally, the last section describes some of innovations introduced in New Zealand’s and Australia’s educational systems which, it is argued, raise the effectiveness of educational practices there.
EN
This work discusses the subject of a scientific trip from a semiotic perspective. It presents the scientific congress (AIESEP World Congress 2014) and a critical review of it; a journey of cultural symbolism; and remarks and impressions of staying in a distant country. In addition, a meeting with the proto-forms of martial arts and considerations concerning the social reception of martial arts in today’s New Zealand justify the purpose of this trip also in terms of martial arts tourism, though not to practise, but for research. The authors suggest a schematic approach to the symbolism of the stages of social development, in which resignation of the noble principles leads to moral and civilizational regression. Additionally, some contemporary fashionable ideologies cause regression in the spiritual development of humanity and go back to the typhonic level on K. Wilber’s scale.
PL
Z perspektywy semiotycznej podjęto zagadnienie wyjazdu naukowego. Przedstawiono kongres naukowy (World AIESEP Congress 2014) i jego krytyczną recenzję; podróż wśród symboliki kulturowej; uwagi i wrażenia z pobytu w odległym kraju. Ponadto spotkanie z praformą sztuki walki i namysł nad społeczną recepcją sztuk walki w dzisiejszej Nowej Zelandii stanowią uzasadnienie dla traktowania tego wyjazdu także w kategoriach turystyki sztuk walki, chociaż nie dla ich praktykowania, ale dla badań. Badania terenowe sztuk walki pozwoliły stwierdzić obecność praform sztuk walki w kulturze Maorysów, i właściwie brak obecności sztuk walki dzisiejszej w kulturze sportowej Nowej Zelandii. Autorzy zaprojektowali schematyczne ujęcie symboliki etapów rozwoju społecznego, w którym to schemacie rezygnacja ze szlachetnych zasad prowadzi do regresu moralnego i cywilizacyjnego. Ponadto niektóre modne dziś ideologie powodują regres w duchowym rozwoju ludzkości – cofnięcie do poziomu tyfonicznego (w skali K. Wilbera). Podczas Kongresu w kluczowych referatach treści naukowe (pedagogiki sportu, teorii wychowania fizycznego) pomieszano z ideologią gender. Być może oderwanie od korzenia kultury chrześcijańskiej powoduje, że ludzie poszukują jakichś substytutów religii. Ale z przestrzeni publicznej Auckland i oferty kierowanej do turystów jakby amputowano materialny i duchowy dorobek chrześcijaństwa. Być może etyka chrześcijańska przeszkadza w konsumpcji i wygodnym życiu dla przyjemności. Ponadto autorzy stwierdzili fakty wskazujące na niski poziom zaufania dla zagranicznych gości, co poddaje w wątpliwość zasadę gościnności – konstytutywną dla funkcjonowania turystyki.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.