Search results

1

Zarys dziejów zjednoczenia rodowego książąt Lubomirskich w latach 1895–1927

100%

Chrobak Ł.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2022

|

vol. 29

|

issue 29

85-109

EN

At the turn of the nineteenth and twentieth centuries, a trend emerged of establishing family unions in former Polish lands. Their aim was to tighten family ties, promote upbringing in the Catholic faith and ensure mutual support of family members in difficult situations. The Lubomirski family formed the Family Association of the Princes Lubomirski, which aimed to raise the prestige of the family in the eyes of society. Over the course of several decades, the Association purchased and saved from ruin the castle in Nowy Wiśnicz and the Chapel of St Rose of Lima in Kraków. The Association was established at the initiative of the older generation of family members. Before the First World War, its leadership was taken over by the younger generation of the Lubomirski princes. Some members of the Family Association disregarded the duties resulting from their membership in the Association, but despite that, the Lubomirski family managed to achieve a lot of success in the field of historic monuments conservation and collecting archival documents concerning the history of the family, which was a part of Polish history.

PL

Na przełomie XIX i XX w. na ziemiach polskich istniała tendencja zakładania związków rodowych. Ich celem było zacieśnianie więzów rodzinnych, wychowanie w wierze katolickiej oraz wzajemne wspieranie się członków rodu w trudnych sytuacjach. Lubomirscy stworzyli Związek Rodowy Książąt Lubomirskich, który miał na celu podniesienie prestiżu rodu w oczach społeczeństwa. W ciągu kilkudziesięciu lat zakupił i uratował od ruiny zamek w Nowym Wiśniczu oraz kaplicę św. Róży z Limy w Krakowie. Związek został założony z inicjatywy starszej generacji członków rodu. Przed I wojną światową jego prowadzeniem zajęło się młode pokolenie książąt Lubomirskich. Niektórzy członkowie Zjednoczenia Rodowego lekceważyli obowiązki wynikające z członkostwa w związku, ale mimo to Lubomirskim udało się odnieść wiele sukcesów w dziedzinie konserwacji zabytków oraz gromadzenia dokumentów archiwalnych dotyczących dziejów rodu, będącej częścią historii Polski.

2

Mauzoleum rodowe Lubomirskich w Nowym Wiśniczu

85%

Szlezynger P. S.

Ochrona Zabytków

|

1996

|

issue 2

149-158

EN

The church o f Christ the Saviour in N ow y Wiśnicz was founded as a votive for the victory at Chocim (1621) and, at the same time, erected as a family mausoleum in the years 1 6 2 2 -1 6 3 9 by Stanisław Lubomirski. Unfortunately, together with the Carmelite monastery it was closed in 1783 by the Austrians and then, as a chapel, made part o f one o f the harshest prisons in Galicia and independent Poland. In 1 9 4 1 -1 9 4 4 , during the German occupation, the building was pulled down, leaving only the outer walls up to a height o f 8 -1 0 meters, the treasury, the sacristy, the chapel standing over it, and the crypts, together with the subterranean Holy Cross sepulchral chapel. After the war, the crypts were filled with earth and the few extant fragments o f the outfitting scattered. The church was not been included into the group o f Polish cross-copula churches-mausolea due to the absence o f a co pula and the fact that the ruins remained within the prison. The copula had not been built as a result o f monastic rules and, predominantly, because the monastery was surrounded by bastion fortifications within which it could have become a threat for the defenders. The mausoleum with a subterranean family crypt was situated at the crossing o f the naves. Here, in the underground part o f the chapel, similarly to family mausolea in the collegiate church in Żołkiew, the Bernardine churches in Rzeszow and Sierakow and the parish church in Kodeń, funeral rites were performed for the souls o f the departed members o f the family. The erection o f a mausoleum next to a church belonging to a contemplative order was to guarantee special religious care for the deceased, as in the case o f the most magnificent European mausoleum o f the Spanish Habsburgs in the Escorial or the mausolea in Rzeszow and Sierakow.

3

Grenzstreiten der Zisterzienser von Zyrich (Szczyrzyc) mit kleinpolnischen Klöstern verschiedener Ordensobservanz (Chorherren vom Heiligen Geist, Dominikaner, Unbeschuhte Karmeliten) vom 15. bis zum Ende des 18. Jhs.

70%

Marszalska J. M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

95-112

FR

The preserved archival sources, old chronicles, and documents of the Cistercian monastery in Szczyrzyc reveal, apart from many aspects of religious and economic activity, also the issues of disputes. The invasions on the monastery property, destruction of property (arson of farm buildings or collections) were not only carried out by dissatisfied and demanding neighbours, whose property bordered on the Szczyrzyc Cistercians' property, but also by orders of various observances. As evidenced by surviving documents, any way of defending their own properties or their borders was acceptable to the disputing clerics, which many a time was a violation of the ethical, fraternal attitude. The right to property granted by the founder was sacred and inviolable there. This cannot be said in the context of the moral attitude of the monks themselves, who defended their property in a ruthless manner, often using force (Br. Baltazar of St. Agnes, a Discalced Carmelite), lies or concealment of facts (Abbot Mikołaj Romiszowski), as well as a morbid overzealous guardianship of the property rights of their monastery (Mateusz Regiomontanus, a provost of the Krakow clergy), not to mention notorious violations of judicial decisions in almost every pending case. This was true of all the convents in question. Dislike between convents of different observances on the material level also translated into difficult relations between their subjects, who inflicted harm on each other. These were not edifying examples of a sometimes-difficult neighbourhood in past centuries, where cunning and often physical violence in asserting one's right to property was the order of the day.

EN

Zachowane źródła archiwalne, stare kroniki i dokumenty klasztoru cystersów w Szczyrzycu, ujawniają oprócz wielu aspektów działalności religijno-gospodarczej również kwestie sporów. Najazdy na dobra klasztorne, niszczenie mienia (podpalenia zabudowań folwarcznych czy zbiorów) były dokonywane nie tylko za sprawą niezadowolonych i roszczeniowych sąsiadów, których dobra graniczyły z dobrami cystersów szczyrzyckich, ale też za sprawą zakonów różnych obserwancji. Jak poświadczają zachowane dokumenty, każdy sposób na obronę własnych dóbr czy ich granic był dla konwentów toczących spory do przyjęcia, co wielokrotnie było naruszeniem etycznej, braterskiej postawy. Prawo własności z nadania fundatora było tutaj święte i nietykalne. Nie można już tego powiedzieć w kontekście postawy moralnej samych zakonników broniących swych dóbr w sposób bezwzględny, często przy użyciu siły (br. Baltazar od św. Agnieszki, karmelita bosy) czy posługując się kłamstwem, bądź zatajeniem faktów (opat Mikołaj Romiszowski) a także chorobliwą nadgorliwością strzegąc prawa własności swego klasztoru (prepozyt duchaków krakowskich Mateusz Regiomontanus) nie wspominając notorycznego łamania wydawanych postanowień sędziowskich niemal w każdym toczącym się procesie. Dotyczy to wszystkich omawianych konwentów. Niechęć między konwentami zakonnymi na płaszczyźnie materialnej różnych obserwancji przekładała się również na trudne relacje między ich poddanymi, którzy wyrządzali sobie wzajemnie krzywdy. Nie były to budujące przykłady wzajemnego, nieraz trudnego sąsiedztwa w ciągu minionych wieków, gdzie przebiegłość a często również fizyczna przemoc w dochodzeniu swojego prawa własności była na porządku dziennym.

Refine search results

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Ochrona Zabytków

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Chrobak Ł.

1 Marszalska J. M.

1 Szlezynger P. S.

1 2022

1 2021

1 1996

Zarys dziejów zjednoczenia rodowego książąt Lubomirskich w latach 1895–1927

Mauzoleum rodowe Lubomirskich w Nowym Wiśniczu

Grenzstreiten der Zisterzienser von Zyrich (Szczyrzyc) mit kleinpolnischen Klöstern verschiedener Ordensobservanz (Chorherren vom Heiligen Geist, Dominikaner, Unbeschuhte Karmeliten) vom 15. bis zum Ende des 18. Jhs.