Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł prezentuje dowody wybranych zbrodni nacjonalistów ukraińskich na narodzie polskim w latach 1939 – 1947. Celem wywodu jest określenie odpowiedzialności prawnej członków OUN – UPA za te czyny, jak też zwrócenie uwagi, że zbrodnicze działania nacjonalistów ukraińskich mają konkretny wymiar prawny. Niepodważalnie były one w momencie ich popełniania, jak i są niezmiennie nadal, poważnymi przestępstwami zagrożonymi surowymi karami.
EN
During the Second World War, in the south Eastern Borderlands (or, in Polish Kresy Wschodnie) of the Second Polish Republic, the Ukrainian nationalists collaborated with the German and Soviet occupiers. The Third Reich and the Soviet Union were opposed to the creation of the totalitarian Ukrainian state by the Organization of Ukrainian Nationalists (OUN). However, both the occupiers’ and the Ukrainian nationalists’ aim was the extermination of the Polish nation. The significant ideological similarity between the Ukrainian nationalism and German Nazism was unequivocally shown by the complicity on a mass scale of the Ukrainian nationalists in the Holocaust. In order to murder as many Poles in Volhynia as possible, at the beginning of 1943, the OUN started forming the Ukrainian Insurgent Army (UPA). A few months later, the UPA spread its terrorist activities also throughout the south Kresy Wschodnie. Most of the terms frequently used for crimes committed by Ukrainian nationalists, such as “slaughter” or “ethnic cleansing”, do not have legal significance. In accordance with the Article 2 of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide of 1948, these crimes should correctly be defined as genocide. Professor Ryszard Szawłowski finds that due to particularly drastic cruelty, the genocide committed by Ukrainian nationalists ought to be named, in Latin, genocidium atrox (“atrocious genocide”). What is more, the activities of Ukrainian nationalists, among other things, murder and subversive acts, were precisely and strictly forbidden by the Polish Criminal Code of 1932 as well as by the laws adopted in Poland by the communist authorities after the end of the German occupation. In the communist— Poland many sentences, including life-time prison or death sentences, were passed on the members of the structures of the OUN and UPA. There is no legal possibility to overturn those verdicts; and, in addition the crimes committed by Ukrainian nationalists are still prosecuted by the Institute of National Remembrance— Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation. Likewise, the pieces of evidence presented in the article, unarguably show that the activities of Ukrainian nationalists against the Polish population in the years 1939—1947, were inherently criminal.
PL
Artykuł przedstawia syntetycznie działania wojska, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i aparatu bezpieczeństwa przeciwko podziemiu po zakończeniu akcji „Wisła”. Jego celem jest ukazanie, w jaki sposób próbowano zniszczyć pozostałości sił UPA i OUN oraz jakie przyniosło to rezultaty. Omówione zostały również przeprowadzone wówczas wysiedlenia resztek ludności ukraińskiej z woj. lubelskiego. Jeszcze przed zakończeniem akcji „Wisła” powołano dwie grupy operacyjne, liczące ogółem około 10 tys. żołnierzy. Ich zadanie ułatwiła przeprowadzona jesienią 1947 r. przez kierownictwo podziemia ukraińskiego w Polsce demobilizacja partyzantów. Większość odeszła na Ukrainę, by kontynuować walkę, część próbowała się przedrzeć do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Działania wojska i KBW nie przyniosły większych wyników. Największym sukcesem było wytropienie i okrążenie bunkra, gdzie ukrywał się krajowy kierownik OUN Jarosław Staruch „Stiah”, który popełnił samobójstwo. W listopadzie 1947 r., kiedy w końcu dowiedziano się o demobilizacji partyzantki ukraińskiej, rozwiązano grupy operacyjne, przekazując zwalczanie ostatnich partyzantów ukraińskich lokalnym jednostkom KBW i milicji.
EN
The article synthetically presents the actions of the military, the Internal Security Corps and the security apparatus against the underground after the end of Operation Vistula. It aims to show the attempts to destroy the remainder of the UPA and OUN forces and the ensuing results. The displacements of the remaining Ukrainian population from the province of Lublin are also discussed. Even before the end of Operation Vistula, two operational groups were formed, numbering about 10,000 soldiers in total. Their task was facilitated by the demobilisation of partisans carried out in the autumn of 1947 by the command of the Ukrainian underground in Poland. The majority returned to Ukraine to continue fighting, while some tried to get through to the American zone of occupation in Germany. The actions of the military and the Internal Security Corps did not yield significant results. The biggest success was tracking down and surrounding the bunker in which the national OUN commander Jarosław Staruch “Stiah” was hiding, who later committed suicide. In November 1947, when the demobilisation of Ukrainian partisans was discovered, the operational groups were disbanded; combating the last Ukrainian partisans was entrusted to the local units of militia and the Internal Security Corps.
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia rozwoju geopolitycznych koncepcji Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów oraz roli, jaką w ich kształtowaniu odegrał pochodzący z 1934 r. tekst Polityka międzynarodowa ukraińskiego nacjonalizmu Bohdana Kordiuka. Źródło to publikuję w tłumaczeniu na język angielski w drugiej części tekstu. W artykule koncentruję się na omówieniu koncepcji geopolitycznych OUN w latach trzydziestych. W ograniczonym stopniu przywołuję również idee wysuwane przez organizację pod koniec lat dwudziestych, aby zilustrować różnicę, jaka zaszła po przybyciu na emigrację byłych działaczy Krajowej Egzekutywy OUN.The article is an attempt to present the development of geopolitical concepts of the Organisation of Ukrainian Nationalists and the role of the 1934 text “The international politics of Ukrainian nationalism” by Bohdan Kordiuk played in shaping them. I include the source material, in an English translation, in the second part of this paper. In the article, I concentrate on the discussion of OUN’s geopolitical concepts in the 1930s. To a limited extent I also mention ideas put forward by the Organisation at the end of the 1920s to illustrate the difference which occurred upon the emigration of former activists of the National Executive of OUN.
PL
Zabójstwo ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego w 1934 roku, jako najpoważniejsza akcja przeprowadzona przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów w latach międzywojennych, było pochodną napiętych relacji polsko-ukraińskich. Tzw. archiwum Senyka, znalezione przez wywiad czechosłowacki w 1933 roku i przekazane polskim władzom, zostało ujawnione zbyt późno, aby zapobiec tragedii, jednak stało się podstawą do sformułowania aktu oskarżenia przeciwko Stepanowi Banderze oraz innym członkom OUN zaangażowanym w terrorystyczną działalność wobec II Rzeczypospolitej. Archiwum składa się z około 700 listów wymienianych pomiędzy członkami Zarządu OUN na emigracji w pierwszej połowie lat 30. XX wieku. Autorka niniejszego artykułu odnalazła je w Centralnym Państwowych Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie. 
EN
The assassination of Bronisław Pieracki, Polish Minister of Interior, which took place in 1934, was the most significant operation carried out by the Organisation of Ukrainian Nationalists during the interwar period, and was a consequence of tense Polish-Ukrainian relations. The so-called Senyk’s Archive, discovered by Czechoslovakian intelligence in 1933 and handed over to the Polish authorities, was disclosed too late to prevent the tragedy, yet it became grounds for the formulation of an indictment against Stepan Bandera and other OUN members involved in terrorist activities against the Second Polish Republic. The archive consists of about 700 letters exchanged by the members of the OUN Board in exile during the first half of the 1930s. The author of the present article discovered them in the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv.
EN
The article is based on previously unknown sources from the legacy of Mykola Kapustiansky and Mykhailo Seleshko from the Archive of the Organization of Ukrainian Nationalists in Kyiv. Based on these documents, I analysed the political thought of the OUN in the second half of the 1930s in three related thematic areas. First, I described the attitude of Ukrainian nationalists towards Jews. Secondly, I analysed the thought of Mykhailo Kolodzinsky, and thirdly, I devoted my attention to the problem of the political orientation of the OUN on the eve of World War II.
RU
Статья создавалась на основе источникового анализа ранее неиспользовавшихся документов из наследия Николая Капустянского и Михайлы Селешко из Архива Организации украинских националистов в Киеве. Текст описывает формирование политической мысли ОУН в трех тематических областях, являющихся предметом интенсивной дискуссии ученых. Во-первых, анализируя переписку Селешко, я показываю, что отношение старшего поколения деятелей ОУН к евреям накануне Второй мировой войны особенно не отличалось радикализмом от взглядов молодых деятелей из Краевой экзекутивы ОУН. Во-вторых, «новые документы» дополняют наши знания о политико-военной концепции M. Колодинского. Я показываю, что его концепция националистского восстания была впервые представлена в труде Партизанская война (1937), но тогда еще Колодинский открещивался от требования соединить восстание с этническими чистками в отношении поляков и евреев. И наконец я показываю, что хотя основная политическая ориентация украинских националистов накануне Второй мировой войны предполагала сотрудничество ОУН с Третьим рейхом, то существуют также документы, свидетельствующие о попытках заинтересовать британцев украинским вопросом. Эти выводы, в некоторой степени, отличаются от существующих, из-за чего необходимы дальнейшее изучение источников в исследованиях политической мысли ОУН во второй половине 1930-х гг.
PL
Artykuł opiera się na wcześniej nieznanych źródłach ze spuścizny Mykoły Kapustianskiego i Mychajła Sełeszki z Archiwum Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w Kijowie. Na podstawie tych dokumentów dokonałem analizy myśli politycznej OUN w drugiej połowie lat trzydziestych w trzech związanych ze sobą obszarach tematycznych. Po pierwsze, opisałem stosunek ukraińskich nacjonalistów do Żydów, po drugie, dokonałem analizy myśli Mychajła Kołodzinskiego, po trzecie zaś, poświęciłem swoją uwagę problemowi orientacji politycznej OUN w przeddzień II wojny światowej.
PL
W 1929 r. nastąpiło połączenie ugrupowań ukraińskich o profilu skrajnie nacjonalistycznym w Organizację Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) pod kierownictwem dotychczasowego przywódcy Ukraińskiej Organizacji Wojskowej (UWO) Jewhena Konowalca1. Jedną z głównych przyczyn zjednoczenia było wyczerpanie dotychczasowej formuły i zmiana profilu działalności nacjonalistów. Aktywność UWO, nastawiona w znacznej mierze na prowadzenie akcji terrorystycznych i przygotowania do zbrojnego powstania, częściowo ustąpiła miejsca strategicznej realizacji celów politycznych i szukania poparcia na arenie międzynarodowej2. Jednym z efektów tej decyzji był dynamiczny rozwój ośrodków emigracyjnych oraz powiązanych z nimi pozornie niezależnych instytucji skupiających diasporę ukraińską.
PL
Artykuł stanowi próbę analizy roli, którą Węgry i Węgrzy odgrywali w myśli politycznej i działalności ukraińskich nacjonalistów integralnych w okresie od początku lat dwudziestych po 1941 r. W tekście koncentruję się na myśli politycznej i działalności Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, ale omawiam również poglądy Jurija Łypy na kwestię węgierską. Przeanalizowany materiał prowadzi do wniosku, że stosunek ukraińskich nacjonalistów integralnych wobec Węgier i Węgrów wahał się pomiędzy traktowaniem ich jako drugorzędnego sojusznika i drugorzędnego wroga. Czynnikiem zbliżającym strony było dążenie do rewizji traktatów pokojowych, z kolei punktem spornym, pretensje terytorialne względem Zakarpacia. Na poziomie taktycznym działacze OUN dawali prymat relacjom z Pragą nad stosunkami z Budapesztem. Pewna zmiana w tej kwestii zaszła dopiero w 1933 r., kiedy pozycje OUN nad Wełtawą uległy pewnemu zachwianiu. Po zajęciu Ukrainy Karpackiej przez wojska węgierskie w marcu 1939 r. stosunek ukraińskich nacjonalistów wobec Węgier stał się jednoznacznie wrogi. The article is an attempt to analyze the role that Hungary and the Hungarians played in the political thought and activity of Ukrainian integral nationalists in the period from the early 1920s to 1941. The text focuses on the political thought and activities of the Organisation of Ukrainian Nationalists (OUN), but I also discuss the views of Yurii Lypa on the Hungarian issue. The analyzed material leads to the conclusion that the attitude of Ukrainian integral nationalists towards Hungary and Hungarians ranged from treating them as a minor ally to a minor enemy. One factor bringing the sides together was the attempt to revise peace treaties, while a point of contention was the territorial claims on Carpathian Ruthenia. At the tactical level, OUN activists gave relations with Prague primacy over relations with Budapest. There was only a change in this regard in 1933, when the OUN’s positions on the Vltava were somewhat shaken. After the occupation of Carpathian Ruthenia by the Hungarian army in March 1939, the Ukrainian nationalists’ attitude towards Hungary became unequivocally hostile.
EN
Bronisław Wilhelm Pieracki was an active member of political group developed around Marshal Józef Piłsudski. He succeeded in the Polish Army and got promoted to the rank of colonel in 1924. He took part in the coup d’état in May 1926 and became one of the most important members of the colonels’ group that ruled Poland on behalf of Piłsudski since 1930. Bronisław W. Pieracki held an office of the deputy prime minister from 1930 to 1931. On 23 June 1931, he became a minister of the internal affairs of the Republic of Poland and held that post until his tragic death on 15 June 1934. Bronisław W. Pieracki’s administrative politics was focused on maintaining peace and internal security. His main aim was to extinguish strike actions and mass demonstrations inspired by political opposition and caused mainly by a very difficult economic situation of Poland (the Great Depression from 1929 to 1935). He performed very well, gaining a reputation as an effective politician. Stanisław “Cat” Mackiewicz stated that ‘Pieracki would handle even the most overwhelming revolution’. Minister Pieracki improved organization and functioning of the department of the interior by simplifying its structure and making staff reductions. Moreover, he carried out reforms of municipal associations introduced by the local government act from 1933. On 15 June 1934, Bronisław W. Pieracki was shot by a Ukrainian assassin Grzegorz Maciejko, a member of the Organization of Ukrainian Nationalists. Severely wounded, minister Pieracki died the same day. He was posthumously promoted to the rank of brigadier general and his funeral became a great patriotic event. He was buried in the family grave in Nowy Sącz.
PL
Bronisław Wilhelm Pieracki był aktywnym działaczem środowiska politycznego skupionego wokół marszałka Józefa Piłsudskiego. Szybko awansował w Wojsku Polskim, uzyskując w 1924 r. stopień pułkownika dyplomowanego. Po zamachu majowym 1926 r., w którym wziął aktywny udział, stał się jedną z głównych person grupy pułkowników rządzącej Polską w imieniu J. Piłsudskiego od 1930 r. W latach 1930–1931, będąc ministrem bez teki, pełnił funkcję wicepremiera. Od dnia 23 czerwca 1931 r. do swojej tragicznej śmierci w dniu 15 czerwca 1934 r. sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych RP. W tym czasie jego polityka administracyjna koncentrowała się na utrzymaniu spokoju i bezpieczeństwa wewnętrznego w państwie, w szczególności na uśmierzaniu fali strajków i niepokojów społecznych podsycanych przez opozycję antysanacyjną, a pogłębianych wyjątkowo trudną sytuacją gospodarczą kraju (Wielki Kryzys Gospodarczy z lat 1929–1935). Z nałożonych zadań wywiązywał się bardzo dobrze, zyskując renomę skutecznego polityka. Stanisław Cat-Mackiewicz pisał, że „Pieracki dałby sobie radę z najbardziej rozbujaną rewolucją”. W znaczącym zakresie usprawnił organizację i funkcjonowanie resortu spraw wewnętrznych (uproszczenie struktury i redukcje personelu administracyjnego) oraz wcielał w życie ustawę samorządową z 1933 r. ujednolicającą organizację i działalność związków komunalnych. W dniu 15 czerwca 1934 r. B.W. Pieracki został postrzelony przez zamachowca Grzegorza Maciejko, Ukraińca i członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Ciężko ranny minister Pieracki zmarł tego samego dnia. Pośmiertnie został mianowany generałem brygady, a jego pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną. Pochowano go w grobowcu rodzinnym w Nowym Sączu.
PL
Metropolita Szeptycki objął przywództwo w Cerkwi w najtrudniejszym okresie stosunków polsko-ukraińskich. Rozpoczynając swoją posługę biskupią zapewniał, że darzy Polaków szacunkiem. Jednak mimo łagodnego początku prowadził antypolską politykę. Zarówno w czasie wojny ukraińsko-polskiej w 1918 r. o Galicję Wschodnią, jak i w czasie rzezi ludności polskiej przez szowinistów ukraińskich na Wołyniu i Małopolsce Wschodniej w czasie II wojny światowej zachowywał się raczej jak polityk a nie duszpasterz. Gdy abp. Bilczewski, a potem abp. Twardowski zwrócili się do niego z prośbą o powstrzymanie mordowania polskiej ludności cywilnej, udawał, że nie wie o co chodzi. Czasami można było odnieść wrażenie, że zapominał, że jego najważniejszym zadaniem jest głoszenie Ewangelii. Dla niego polityczne interesy Ukraińców czasami były ważniejsze. Zamiast dążyć do pojednania polsko-ukraińskiego wspierał ukraińskich nacjonalistów w ich walce z Polakami. Postępowanie Szeptyckiego doprowadziło do poważnego ochłodzenia jego relacji z polskimi biskupami.
EN
The Metropolitan Andrey Sheptytsky has become the leader of the Greek Catholic Church in the most difficult period of the Polish-Ukrainian relations. When he began his service as the archbishop, he assured that he respected the Poles. However, despite the mild beginnings, his politics were anti-Polish. Both during the Ukrainian- Polish war of Eastern Galicia in 1918 and during the World War II massacre of the Poles by the Ukrainian chauvinists in Volhynia and Eastern Małopolska, he behaved more like a politician than a priest. When first the archbishop Jozef Bilczewski and then the archbishop Boleslaw Twardowski asked him to try to stop the murders on Polish civilians, he pretended he did not know what was going on. Sometimes he acted as though he had forgotten that his major task was to preach the Gospel and in result the political interests of the Ukrainians were more important to him. Instead of attempting to unite the Poles and the Ukrainians, he supported Ukrainian nationalists in their fights with Poland. His approach led to a serious chilling of his relations with Polish bishops.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.