Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish contemporary
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
An exceptional place, due to its singularity, among compositions of Henryk Mikołaj Górecki is taken by the prayer to the Holy Spirit which is a musical interpretation of a text of one of the most popular sequences in the Catholic Church. Górecki reaches towards Polish sources: the popular translation used in the liturgy of Pentecost, taking them, according to his common practice, from a church song book, this time The Parish Hymnbook (Śpiewnik parafialny) collected and arranged by Father Wojciech Lewkowicz.From the formal point of view, Górecki’s composition refers on one hand to the sequencing structure of the Latin original (aa bb cc etc.), whereas on the other – to the Polish model, in which the basis are two repeating musical groups. The melodic layer points to a strict connection with the two first melody segments of the Latin sequence. The score astounds with the simplicity of homorhythmical texture; melodics are simplified, the text is treated entirely syllabically. Exceptional specifics of the music are visible only while listening – the formogenic significance belongs to tonally approached harmonics and dynamic shadings and above all special, as if “stretched” sense of time. The complete composition acquires the character of a contemplative immersion in prayer. Time is of no importance anymore, and the liveliness of the music is bestowed by the waves of sometimes fervent and at other times calm expression and a specific nuance-like “play on colours” provided by harmony.The biographical context of the composition is important here. The 80’s were difficult for Górecki; he struggled with health and professional adversities; he was also experiencing a creative crisis. In this context the ardent prayer to the Holy Spirit – the Comforter, the Giver of Wisdom – acquires a special meaning, particularly considering the fact that in his work Górecki never reached for subjects that were “indifferent” to him.
PL
Wyjątkowe, przez swoją jednostkowość, miejsce kompozycji Henryka Mikołaja Góreckiego zajmuje modlitwa do Ducha Świętego, stanowiąca umuzycznienie słów jednej z najpopularniejszych sekwencji Kościoła katolickiego. Górecki sięga do źródeł polskich: popularnego tłumaczenia, wykorzystywanego w liturgii Zesłania Ducha Świętego, czerpiąc je – zgodnie ze swoją częstą praktyką – ze śpiewnika kościelnego; tym razem Śpiewnika parafialnego ułożonego przez ks. Wojciecha Lewkowicza.Pod względem formalnym utwór Góreckiego nawiązuje z jednej strony do sekwencyjnej budowy łacińskiego oryginału (aa bb) z drugiej zaś do wzoru polskiego, w którym podstawą są dwa powtarzające się ugrupowania muzyczne. Warstwa melodyczna wykazuje ścisły związek z dwoma pierwszymi segmentami melodii łacińskiej sekwencji. Partytura zadziwia prostotą homorytymicznej faktury; melodyka jest uproszczona, tekst traktowany jest wyłącznie sylabicznie. Specyfika tej muzyki objawia się dopiero w słuchaniu – formotwórcze znaczenie posiada barwowo traktowana harmonika i cieniowania dynamiczne, a przede wszystkim specjalne, jakby „rozciągnięte” odczuwanie czasu. Pierwszorzędną funkcję pełni – jak prawie zawsze u Góreckiego – tekst słowny, którego konstrukcja i prozodia są podstawą formy utworu, budowy kolejnych fraz i rozwiązań artykulacyjnych. Całość nabiera charakteru kontemplacyjnego zatopienia się w modlitwie. Czas przestaje być ważny, a żywość tej muzyce nadają falowanie raz żarliwej, raz uspokojonej ekspresji i swoista, niuansowa „gra barw” zapewniana przez harmonię.Istotny jest kontekst biograficzny powstania utworu. Lata 80. były dla Góreckiego trudne; zmagał się z przeciwnościami zdrowotnymi, zawodowymi, przeżywał również kryzys twórczy. W tym kontekście ta żarliwa modlitwa do Ducha Świętego – Pocieszyciela, Dawcy mądrości – nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza gdy bierzemy pod uwagę fakt, iż Górecki nigdy nie sięgał w swej twórczości po tematy mu „obojętne”.
EN
Stanisław Rodziński, a Krakow painter, as soon as during his studies wanted to stand up to works with a religious content, hallowed with the tradition of Christian iconography. He wanted to include his own personality and his experiences into his works. The experiences were enriched by his spiritual formation he had received in the university chaplaincy in the St Anne Church in Krakow, especially from Rev. Wacław Świerzawski. The cyclical form of the painter’s work in the area of religious art gave a number of paintings with the two subjects: Pietà or Lamentation over the Dead Christ. Into the traditional composition patterns new elements were woven – updating the paintings by referring to contemporary events: the death of Archbishop Romero, pain over the loss of his brother – Janusz, emotions over the body of one of the murdered miners from the Wujek mine, or over the body of the cruelly beaten Rev. Popiełuszko. Rodziński included modern history into his religious works; he presented old subjects by joining iconographic patterns with emotions stirred up by recent events. It was similar with Rodziński’s Crucifixions, with new techniques of painting and emotional expression of the works (Mary Magdalene’s gesticulation at the foot of the Cross) and with the use of the inspiration of masters (Grünewald, Georges Rouault) and mystics of the Middle Ages (e.g. Hildegard of Bingen, Henry Suso) as well as later ones (Anne Catherine Emmerich). Rodziński’s works touch upon transcendent experiences; they are religious works (albeit they are not hung in churches); they make one muse. Veils of Veronica are similar canvases, as well as several works with the title De profundis.Paintings that have a sacred character are, among others, the following: Brother Albert, painted for the parish church in Wólka Podleśna, 7 cycles of Stations of the Cross, and a portrait of Blessed Julia Rodzińska (the artist’s aunt). Stanisław Rodziński’s religious and sacred works are a significant record of a contemporary interpretation of the traditional iconography, an attempt at updating it by including in it the painter’s own experiences and reflections concerning the recent history of man.
PL
Cykliczność twórczości malarza w obrębie sztuki religijnej objawiła się szeregiem obrazów o tematach Pieta lub Lamentacja (Opłakiwanie). W tradycyjne schematy kompozycyjne wplecione zostały nowe elementy - aktualizacje przez odwołanie do współczesnych historii: śmierć abpa Romero, ból po stracie brata - Janusza, wzruszenie nad ciałem jednego z zamordowanych górników w kopalni Wujek lub nad ciałem skatowanego ks. Jerzego Popiełuszki. Rodziński do dzieł religijnych włączył współczesną historię, przybliżył stare tematy przez połączenie schematów ikonograficznych z emocjami łączącymi się z najnowszymi wydarzeniami. Podobnie rzecz się miała z Ukrzyżowaniami Rodzińskiego, nowymi sposobami malowania oraz emocjonalnym wyrazem dzieł (gestykulacja Marii Magdaleny pod Krzyżem), a także oraz korzystaniem z inspiracji mistrzów (Griinewald, Georges Rouault) i mistyków średniowiecznych (np. Hildegarda z Bingen, Henryk Suso) oraz późniejszych (Anna Katarzyna Emmerich). Twórczość Rodzińskiego dotyka przeżyć transcendentnych, są to dzieła o treści religijnej (jednak niezawieszane w kościołach), skłaniają do kontemplacji. Podobnymi płótnami są też Veraikony oraz kilka kompozycji opatrzonych tytułem De profundis. Obrazy o charakterze sakralnym prezentują m.in. dzieła: Brat Albert, namalowany dla kościoła parafialnego w Wólce Podleśnej, 7 cykli Drogi Krzyżowej oraz portret bł. Julii Rodzińskiej (ciotki artysty).Twórczość religijna i sakralna Stanisława Rodzińskiego jest istotnym zapisem współczesnego odczytania tradycyjnej ikonografii, próbą jej aktualizacji przez włączenie do niej własnych doświadczeń i przemyśleń dotyczących najnowszej historii ludzkości.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.