Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish language in Ukraine
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Interakcja języka i kultury w dydaktyce języka polskiego jako obcego na Ukrainie

100%
Kowalewski J.
Prace Językoznawcze
|
2017
|
issue XIX/1
79–100
EN
In the first part of the article, after the presentation of the facts concerning Polish education in Ukraine, the author analyses the content of the Core Curriculum in terms of the knowledge and cultural skills required from the learners of Polish as a foreign language in Ukraine (the author focuses on children and adolescents only). The content of Core Curriculum is discussed in terms of opportunities and threats (such as ambiguity of the content) for the effectiveness of teaching. In the second part of the article the author analyses the content of the most commonly used textbooks in terms of their alignment with the Core Curriculum. The third part of the article presents the results of the culture tests taken by a selected group of Saturday schools students. In conclusion the author suggests a close correlation between the teaching of Polish language and culture in Ukraine in view of the mass immigration of Ukrainians to Poland in the coming years.
PL
W pierwszej części artykułu, po przedstawieniu faktów dotyczących edukacji polonistycznej na Ukrainie, autor analizuje zawartość Podstawy programowej w zakresie wymagań wiedzy i umiejętności kulturowych u uczących się jpjo na Ukrainie (autor zawęża rozważania do dzieci i młodzieży). Zapisy w Podstawie programowej komentuje pod względem szans i zagrożeń (m.in. niejasność, nieokreśloność treści) dla efektywności nauczania. W drugiej części autor analizuje zawartość najczęściej używanych podręczników pod względem zgodności z Podstawą programową. W trzeciej części zostały przedstawione wyniki testów kulturowych wybranej grupy uczniów szkół sobotnich. W zakończeniu autor sugeruje ścisłą korelację nauczania języka i kultury na Ukrainie w perspektywie masowej emigracji Ukraińców do Polski w najbliższych latach.
2
Content available remote

Odmiany terytorialne i społeczne współczesnego języka polskiego na Ukrainie

75%
Dzięgiel E.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2017
|
issue 24
199-210
EN
The article presents various types of differentiation in contemporary Polish language in Ukraine. It focuses primarily on 1) territorial factors – dispersion over a large area and the consequent diversification of political and cultural conditions, as well as influence from different languages and Ukrainian dialects, 2) societal factors – regional (cultural) Polish of former south-eastern Kresy in urban and rural centres, and the stratification of rural Polish into separate dialects of the peasantry and nobility, 3) historical factors – the influence that the history of Polish settlement in the region exerted on the shape of local Polish dialects. Referring to her own, 25-year long experience in studying Polish in Ukraine, and also to the literature on this topic, this author verifies previous views on the territorial and societal variations of the Polish language in Ukraine and revises the related interpretations of linguistic facts (e.g. the origin of the dental ł in Polish dialects in Ukraine).
3
Publication available in full text mode
Content available

Polszczyzna w transmisji międzypokoleniowej w rodzinach jednolitych i mieszanych we Lwowskiem

75%
Dzięgiel E.
Acta Baltico-Slavica
|
2019
|
vol. 43
EN
The Polish language in intergenerational transmission in homogeneous and mixed families in the Lviv regionThe aim of this article is to analyse the conditions of intergenerational transmission of the Polish language in homogenous and mixed families in Sambir and Dobromyl in Ukraine. 21 families took part in the survey: 13 Polish couples, 6 Polish-Ukrainian and 2 Ukrainian of Ukrainian-Polish origin. The study is based on four layers of data: firstly, semi-structured interviews and unstructured interviews with children and young people from each family (7–25 years of age); secondly, interviews with parents and grandparents; thirdly, family observation and, additionally, interviews with neighbours and friends of the families. The database of analysed audio recordings consists of conversations with 92 respondents (approximately 120 hours).The comparison shows that in Polish families the home language is Polish. Mixed couples, in turn, adopt one of two solutions: parents either apply the one parent – one language strategy (5 couples), or talk to their children in Ukrainian (1 couple). In families who rely on the former principle, in conversations among more household members and among the children themselves the Ukrainian language usually has an advantage. In the case of two Ukrainian couples of Ukrainian-Polish origin, the transmission of the Polish language was discontinued in previous generations: in one case the young participants of the study learned Polish in their childhood from their great-grandmother, in the other – on their own. Children from the presented families (with the exception of the family from Nyzhankovychi near Dobromyl) attended Polish Saturday schools; they also take part in the life of the local Roman Catholic parishes.The interviews and observations lead to the conclusion that the oldest people play a very important role in the transmission of Polish to next generations, especially in three-generation families living in the same household. Close relations between grandchildren and their Polish grandparents strengthen the position of the Polish language in everyday communication and foster their positive emotional attitude to the language.The study also confirms that most young people of Polish descent have a positive attitude towards emigration to Poland, which stems from difficult economic and political situation in Ukraine. The position of the Polish language is twofold: it is associated with the tradition and past of one’s own family on the one hand, and with the future on the other. Polszczyzna w transmisji międzypokoleniowej w rodzinach jednolitych i mieszanych we LwowskiemCelem artykułu jest analiza uwarunkowań transmisji międzypokoleniowej języka polskiego w małżeństwach jednolitych oraz mieszanych w Samborze i Dobromilu na Ukrainie. W badaniu wzięło udział 21 rodzin: 13 małżeństw polskich, 6 polsko-ukraińskich i 2 ukraińskie o ukraińsko-polskim pochodzeniu. Na potrzeby opracowania wykorzystano cztery warstwy danych: po pierwsze – wywiady częściowo standaryzowane (ustrukturyzowane) oraz swobodne rozmowy z dziećmi i młodzieżą z każdej rodziny (7–25 lat), po drugie – z rodzicami i dziadkami, po trzecie – obserwacje życia codziennego rodzin, i dodatkowo – wywiady z sąsiadami i znajomymi opisywanych rodzin. Na bazę analizowanych nagrań audio składają się rozmowy z 92 respondentami (około 120 godzin).Zestawienie pokazuje, że w rodzinach polskich językiem domowym jest polski. W małżeństwach mieszanych wprowadzono jedno z dwóch rozwiązań. Rodzice albo stosują strategię jeden rodzic – jeden język (5 par), albo rozmawiają z dziećmi po ukraińsku (1 para). W małżeństwach wykorzystujących zasadę jeden rodzic – jeden język, we wspólnych rozmowach domowników, w tym dzieci między sobą, z reguły przewagę zyskuje język ukraiński. W wypadku małżeństw ukraińskich, transmisja języka polskiego została przerwana w poprzednich generacjach. Młodzi uczestnicy badania nauczyli się języka polskiego: w jednej rodzinie – w dzieciństwie od prababci, w drugiej – samodzielnie. Dzieci z przedstawianych rodzin (za wyjątkiem rodziny z Niżankowic pod Dobromilem) uczyły się w polskich szkołach sobotnich. Łączy je też udział w życiu miejscowych parafii rzymskokatolickich.Wywiady i obserwacje prowadzą do wniosku, że bardzo ważną rolę w przekazie polszczyzny następnym pokoleniom odgrywają seniorzy, zwłaszcza w mieszkających razem rodzinach trójpokoleniowych. Bliskie kontakty wnuków z dziadkami-Polakami wzmacniają pozycję języka polskiego w codziennej komunikacji, wpływają też na pozytywny emocjonalny stosunek dzieci do tego języka.Badania potwierdzają ponadto, że wśród młodzieży polskiego pochodzenia utrzymuje się orientacja emigracyjna (wyjazdy na studia i do pracy do Polski), na co ma wpływ trudna sytuacja gospodarcza i polityczna na Ukrainie. Pozycja języka polskiego jest dwojaka: z jednej strony jest kojarzony z tradycją i przeszłością własnej rodziny, z drugiej – z przyszłością.
4
Publication available in full text mode
Content available

Świadomość językowa osób polskiego pochodzenia na Ukrainie w zakresie używania wybranych form grzecznościowych

63%
Krawczuk A.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2019
|
vol. LXVII
173-190
PL
W artykule przeanalizowano świadomość językową w zakresie używania wybranych form grzecznościowych w środowisku użytkowników języka polskiego jako odziedziczonego na Ukrainie. Świadomość językowa rozumiana jest z jednej strony jako kompetencja, a z drugiej jako przekonania na tematy języka. Oba te aspekty zostały uwzględnione w analizie czterech typów ankiet (466 respondentów) oraz tekstów ustnych i pisanych, tworzonych przez użytkowników badanej polszczyzny. Przeanalizowano trzy typy zwrotów grzecznościowych, które mają najwyraźniejsze cechy specyficzne funkcjonowania w polszczyźnie na Ukrainie w porównaniu z językiem ogólnopolskim: zwracanie się do adresata w sytuacji oficjalnej na pan/pani + imię, np. pani Mario!; wyrażanie gratulacji i życzeń za pomocą struktur zawierających performatywy witać i pozdrawiać, np. Witam z urodzinami!; nadużywanie słów pan/pani przed nazwą własną w strukturach referujących, realizowanych głównie w prasowych tekstach informacyjnych, np. Prezesem Izby został Jacek Piechota, były minister gospodarki, a ze strony ukraińskiej pan Oleg Dubynin. Badania wykazały, że świadomość dotycząca wszystkich trzech typów struktur grzecznościowych jest dość słaba w aspekcie kompetencyjnym, natomiast w aspekcie przekonaniowym użytkownicy polszczyzny przodków najbardziej uświadamiają sobie niestosowność słów witam i pozdrawiam w gratulacjach i życzeniach. Ujawniono kilka rodzajów motywacji skłaniających użytkowników do używania trzech wspomnianych typów struktur.
EN
The author of the article analyzes language awareness in the use of some polite forms by heritage Polish speakers in Ukraine. Language awareness is considered – on the one hand – as a competence, on the other as language beliefs. Both aspects were taken into account in the analysis of 4 types of questionnaires (466 respondents); oral and written texts created by speakers of studied Polish. Three types of polite phrases have been analyzed, which have the most distinct functioning specificity in the Polish language in Ukraine in comparison with the general Polish language: addressing the recipient in an official situation using pan/pani + imię, e.g. pani Mario!; expressing congratulations and wishes by means of structures containing performative verbs witać and pozdrawiać, e.g. Witam z urodzinami!; overusing of words pan/pani before a proper name in referential structures mainly in press information texts, e.g. Prezesem Izby został Jacek Piechota, były minister gospodarki, a ze strony ukraińskiej pan Oleg Dubynin. The research shows that awareness as a competence is very low in all three types of polite structures, while in the aspect of belief heritage Polish speakers are most aware of the inaccuracy of the words witam and pozdrawiam in congratulations and wishes. Several types of motivation for the speakers to use these structures are revealed.
5
Publication available in full text mode
Content available

Język polski na Ukrainie – stan, status, edukacja

63%
Kowalewski J.
Polonia Inter Gentes
|
2022
|
issue 3
89-110
EN
The article presents current research on the Polish language in Ukraine in the linguistic and sociolinguistic aspect. Commenting on the research, the author poses a number of questions, including questions on the criteria of the Polish nationality, borders of the Polish culture, the role of the Polish state in promoting Polishness in Ukraine. The author also asks questions about the status of the Polish language in Ukraine in the private space (in families) as well as in the public space: in the media, Internet, Catholic Church or in Polish institutions. The Polish language is a foreign language in Ukraine, however, over 30 years of teaching Polish as a foreign language has not brought any results – which is confirmed by both the author’s research in Ukraine and by the observations of refugees in Poland. The author suggests changing educational approach from linguistic (communicative) to cultural one in which the experience of culture and educational aspect are crucial. The aim of this type of education is to prepare the Ukrainian citizens for emigration to Poland (and Europe) or for cooperation with Poland in Ukraine.
PL
W artykule zostały przedstawione dotychczasowe badania nad językiem polskim na Ukrainie w aspekcie językoznawczym oraz socjolingwistycznym. Komentując te badania, autor stawia wiele pytań, m.in. o kryteria narodowości polskiej, o granice polskiej kultury, o rolę państwa polskiego w promocji polskości na Ukrainie, a także o status języka polskiego na Ukrainie w przestrzeni prywatnej (w rodzinach) i publicznej: mediach, Internecie, Kościele katolickim, polskich instytucjach. Język polski na Ukrainie jest językiem obcym, jednak ponad 30-letnie nauczanie języka polskiego (też jako obcego) nie przynosi efektów – co potwierdzają badania autora na Ukrainie oraz obserwacje uchodźców w Polsce. Autor sugeruje zmianę podejścia edukacyjnego: z językowego (komunikacyjnego) na kulturowe, w którym istotne jest doświadczenie kultury, przeżycie, aspekt wychowawczy. Taka edukacja ma przygotować obywateli Ukrainy do emigracji do Polski (i Europy) lub współpracy z Polską na Ukrainie. 
6
Publication available in full text mode
Content available

Status języka polskiego wśród uczniów uczących się w klasach z językiem polskim jako językiem nauczania (na przykładzie Iwano-Frankiwska, Ukraina)

63%
Pelekhata O.
Poradnik Językowy
|
2022
|
vol. 799
|
issue 10
164-182
EN
This article presents the results of a sociolinguistic survey of 2019 conducted among the youth of Polish and non-Polish descent studying together in classes dedicated to the Polish national minority in the 3rd Upper-Secondary School in Ivano-Frankivsk (formerly: Stanyslaviv). The survey was composed of 170 questionnaires concerning the status of the Polish language among the youth aged 12–17 studying in classes with Polish as the language of instruction. Under the statute of the School, pupils of non-Polish descent may also study in such classes. For the group of pupils of Polish descent, i.e. 42 pupils (25% of the total number of respondents), Polish has the status of an inherited language, the language of ancestors, and the economic status, Polish is associated with studying and living in Poland in the future. For the group of pupils of non-Polish descent, i.e. 128 pupils (75% of the total number of respondents), Polish has the economic status and the status of Polish as a second foreign language of instruction; around 40% of the pupils intend to emigrate to Poland in the future.
PL
W artykule przestawiono wyniki badania socjolingwistycznego, przeprowadzonego w 2019 roku wśród młodzieży polskiego i niepolskiego pochodzenia, która uczy się razem w klasach przeznaczonych dla polskiej mniejszości narodowej w Ogólnokształcącej Szkole Średniej Nr 3 (obecnie Liceum Nr 3) w Iwano-Frankiwsku (dawnym Stanisławowie). Przeprowadzono 170 ankiet dotyczących statusu języka polskiego wśród młodzieży w wieku 12–17 lat, która uczy się w klasach z polskim językiem nauczania. Zgodnie ze statutem szkoły w tych klasach mają prawo uczyć się także uczniowie, którzy nie mają polskiego pochodzenia. Dla grupy uczniów polskiego pochodzenia – 42 uczniów (25% od ogólnej liczby ankietowanych) – język polski ma status języka odziedziczonego, języka przodków, a także status ekonomiczny, język polski jest powiązany z nauką w przyszłości i życiem w Polsce. Dla grupy uczniów niepolskiego pochodzenia – 128 uczniów (75% od ogólnej liczby ankietowanych) – język polski ma status ekonomiczny i status języka polskiego jako drugiego języka obcego nauczania; około 40% tych uczniów wiąże swoją przyszłość z emigracją do Polski.
7
Publication available in full text mode
Content available

Językowy obraz świata zamknięty w składni? Hipotezy na podstawie badań błędów popełnianych w pracach pisemnych przez uczących się języka polskiego na Ukrainie

63%
Kowalewski J., Katedra Filologii Polskiej W. F., kowalewskijerzy@wp.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
|
2012
|
vol. 19
PL
Autor artykułu stawia hipotezę, że na podstawie cech składniowych języka można określić mentalność (językowy obraz świata) jego użytkowników. W pierwszej części została przedstawiona obecna sytuacja języka polskiego na Ukrainie, druga część stanowi próbę budowy stereotypu uczącego się języka polskiego na Ukrainie na podstawie refleksji nauczycieli oraz teorii opisu zachowań kulturowych mieszkańców różnych stron świata. Trzecia część to próba dopasowania błędów językowych do zbudowanego teoretycznie stereotypu kulturowego uczących się.
EN
The article makes a hypothesis that, based on the syntactic characteristics of a language, we can define the mentality (the linguistic worldview) of language users. In the first part of the article, the author presents the current situation of the Polish language in Ukraine. The second part of the article attempts to present the stereotype of a Polish language learner in Ukraine, based on teacher observations and the theory of cultural behaviour description of people around the world. The third part is an attempt to match language errors (resulting from the remains of the dialect of the south-eastern borderlands of Poland and from the interference of the Russian and Ukrainian languages) with theoretically created cultural stereotype of Polish language learners.
8
Publication available in full text mode
Content available

Swoistość form adresatywnych w tekstach współczesnych gazet polskojęzycznych wydawanych w Ukrainie (na tle normy ogólnopolskiej)

63%
Krawczuk A.
Poradnik Językowy
|
2022
|
vol. 799
|
issue 10
39-66
EN
This article analyses the nominal as well as attributive and nominal forms of address found in Polish-language newspapers released in Ukraine in the 20th century. The research material concerns the forms of address the structures or functions of which are specific compared to the Polish standard. The discussion focuses on the causes of their formation in the circumstances of language and cultural contacts and their functional and pragmatic peculiarities in the Polish language in Ukraine. The scale of the acceptability of the analysed forms of address in the Polishcentric communication community in Ukraine is identified by means of cultural and linguistic criteria for the evaluation of linguistic devices (while taking into consideration also a more extensive research material than the one found in newspapers).
PL
W artykule analizowane są nominalne oraz atrybutywno-nominalne formy adresatywne występujące w tekstach gazet polskojęzycznych wydawanych w Ukrainie w XX wieku. Materiał badawczy dotyczy adresatywów swoistych pod względem formy lub funkcji na tle normy ogólnopolskiej. Omówiono przyczyny ich powstawania w warunkach kontaktów językowo-kulturowych oraz ich osobliwości funkcjonalno-pragmatyczne w polszczyźnie w Ukrainie. Za pomocą kulturalnojęzykowych kryteriów oceny środków językowych ustala się (uwzględniając również szerszy od prasowego materiał badawczy) skalę akceptowalności analizowanych form adresatywnych w polonocentrycznej wspólnocie komunikacyjnej w Ukrainie.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.