Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Polish theater after 1945
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Układy planet, układy faktów

100%
Godlewski S.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
issue 4(283)
195-204
EN
This article reviews the biography of Kazimierz Dejmek by Magdalena Raszewska (Warsaw, 2021). On the margins of the reading, the reviewer comments on the tensions, contradictions, and ambivalences present in Raszewska’s method of biographical writing. He analyzes the relationship between the portrait of Dejmek constructed in the book as an individual and a representative of a generation, between the way his private and public life is presented. The reviewer highlights the concurrent elements of traditional and new biographical methods, which make up a narrative striving for the fullest representation of the historical figure and, at the same time, a consciously constructed, literary story.
2
Content available remote

On Guilt and Ghosts

88%
Abeliovich R.
Pamiętnik Teatralny
|
2020
|
issue 4(276)
161-170
EN
This paper reviews Grzegorz Niziołek thought-provoking book The Polish Theatre of the Holocaust (London: Methuen Drama Press, 2019), and the key questions and issues it addresses. Focusing on Polish perspectives, theatrical representations and performative reactions to the extermination of the Jews during WWII, the book analyzes six decades of theatrical creation. Within this scheme, the victims and perpetrators are casted in the role of actors, while the Polish people are allotted the role of passive spectators, witnesses to the atrocity. This review sheds light on the ethical and aesthetical implications of Niziołek’s study, by attending to the material aspects of the catastrophe, and its theatrical representations. It seeks to recuperate and integrate the Jewish perspective into the theatrical analysis.
3
Content available remote

«Hochsztapler, który przy pomocy wydziwiania czaruje ludzi i władze»: Grotowski w Opolu

88%
Wójtowicz A.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
issue 4(283)
151-170
EN
This article discusses the activity of Jerzy Grotowski in Opole and the history of Teatr 13 Rzędów (Theatre of 13 Rows) in 1959–1964. The author makes use of various types of documents collected during her years-long research into the political context of Grotowski’s creative work: interviews with witnesses, letters, memoirs, personal files, censorship papers, and materials from the archives of the Polish Institute of National Remembrance (including reports prepared by the state security organs based on denunciations) in order to portray Grotowski as a theater manager. The juxtaposition and analysis of these documents shows the scale of the surveillance of the Theatre of 13 Rows and reveals the authorities’ methods of indirectly exerting control over the artists. The article provides new arguments to support the claim that the experience of working in Opole helped Grotowski the manager to develop politically effective methods of communication with the authorities and the media, which enabled him to retain his artistic autonomy.
4
Content available remote

"Dejmek": Ćwiczenie z metahistorii

88%
Krakowska J.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
issue 3(282)
131-144
EN
This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.
5
Publication available in full text mode
Content available

Układy planet, układy faktów

75%
Godlewski S.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
vol. 71
|
issue 4
195-204
EN
This article reviews the biography of Kazimierz Dejmek by Magdalena Raszewska (Warsaw, 2021). On the margins of the reading, the reviewer comments on the tensions, contradictions, and ambivalences present in Raszewska’s method of biographical writing. He analyzes the relationship between the portrait of Dejmek constructed in the book as an individual and a representative of a generation, between the way his private and public life is presented. The reviewer highlights the concurrent elements of traditional and new biographical methods, which make up a narrative striving for the fullest representation of the historical figure and, at the same time, a consciously constructed, literary story.
PL
Tekst dotyczy biografii Kazimierza Dejmka pióra Magdaleny Raszewskiej (Warszawa, 2021). Na marginesie lektury recenzent komentuje napięcia, sprzeczności i ambiwalencje obecne w metodzie pisarstwa biograficznego Raszewskiej. Analizuje relacje między konstruowanym w książce portretem Dejmka jako bohatera indywidualnego i reprezentanta pokolenia, między sposobem ujmowania jego życia prywatnego i publicznego. Akcentuje współobecność elementów tradycyjnych i nowych metod biograficznych, które składają się na narrację dążącą do możliwie pełnej prezentacji historycznej postaci, a zarazem układającą się w świadomie konstruowaną, literacką opowieść.
6
Publication available in full text mode
Content available

«Hochsztapler, który przy pomocy wydziwiania czaruje ludzi i władze»: Grotowski w Opolu

63%
Wójtowicz A.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
vol. 71
|
issue 4
151-170
EN
This article discusses the activity of Jerzy Grotowski in Opole and the history of Teatr 13 Rzędów (Theatre of 13 Rows) in 1959–1964. The author makes use of various types of documents collected during her years-long research into the political context of Grotowski’s creative work: interviews with witnesses, letters, memoirs, personal files, censorship papers, and materials from the archives of the Polish Institute of National Remembrance (including reports prepared by the state security organs based on denunciations) in order to portray Grotowski as a theater manager. The juxtaposition and analysis of these documents shows the scale of the surveillance of the Theatre of 13 Rows and reveals the authorities’ methods of indirectly exerting control over the artists. The article provides new arguments to support the claim that the experience of working in Opole helped Grotowski the manager to develop politically effective methods of communication with the authorities and the media, which enabled him to retain his artistic autonomy.
PL
Artykuł dotyczy działalności Jerzego Grotowskiego w okresie opolskim i historii Teatru 13 Rzędów w latach 1959–1964. Autorka wykorzystuje różnego typu dokumenty zgromadzone w trakcie długoletnich badań nad politycznymi uwarunkowaniami artystycznej działalności Grotowskiego: rozmowy ze świadkami, listy, wspomnienia, akta osobowe, dokumenty cenzury i materiały pochodzące z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej (w tym raporty organów bezpieczeństwa oparte na donosach), aby naszkicować portret Grotowskiego jako dyrektora teatru. Dzięki zestawieniu i analizie tych dokumentów pokazuje skalę inwigilacji Teatru 13 Rzędów i prezentuje stosowane przez władzę metody niebezpośredniej kontroli artystów. W artykule pojawiają się kolejne argumenty na rzecz tezy, że opolskie doświadczenia pomogły Grotowskiemu-dyrektorowi wypracować skuteczne politycznie metody komunikacji z władzami i mediami, które umożliwiały mu zachowanie artystycznej autonomii.
7
Publication available in full text mode
Content available

«Dejmek»: Ćwiczenie z metahistorii

63%
Krakowska J.
Pamiętnik Teatralny
|
2022
|
vol. 71
|
issue 3
131-144
EN
This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.
PL
Artykuł stanowi krytyczne omówienie książki Magdaleny Raszewskiej Dejmek (Warszawa 2021). Recenzentka stawia tezę, że ta biografia Kazimierza Dejmka (1924–2002), reżysera i dyrektora teatrów, jest jednocześnie źródłem metahistorycznym, pozwala bowiem przyjrzeć się nie tylko pewnemu przemijającemu modelowi teatru i myślenia o teatrze, ale także kategoriom, pojęciom i strukturom właściwym jego czasom. Patriarchalne cechy i zasady Dejmka zostały przez Raszewską precyzyjnie opisane, a historia jego teatru przedstawiona pojęciami adekwatnymi do wartości, jakim hołdował on i jego wspólnota. Sposób wykorzystania przez autorkę plotek i donosów, by odmitologizować teatr i jego kulisy, budzić może chwilami metodologiczne wątpliwości, ale niewątpliwie współtworzy obraz stosunków władzy i relacji środowiskowych zachęcający do krytycznego oglądu przeszłości i jej bohatera.
8
Publication available in full text mode
Content available

Witkacy – nasz współczesny

63%
Degler J.
Pamiętnik Teatralny
|
2016
|
vol. 65
|
issue 4
7-14
EN
Banned in 1949–1955, Witkacy was reclaimed for Polish culture in the process of political change in 1956. His work has the extraordinary capacity to renew meanings and to resonate with what is happening at a given moment, in changing political, social, and artistic contexts. There appears to be a pattern to the post-war reception of his oeuvre: there is a surge of interest in it whenever an important event followed by some major political shift occurs (December 1970, August 1980, December 1981, June 1989). The stage history of The Shoemakers, his most outstanding political play, confirms that assertion. One of the main characters of the play is Gnębon Puczymorda (Pugnatsy Jawbloatski in Daniel Gerould’s translation), an embodiment of the vices of Polish nobility which Witkacy thought to have caused the downfall of Poland in 1794 and whose remnants he still detected in the social and intellectual life of Poland. Witkacy described and attacked them fiercely in his 1936 study Niemyte dusze (Unwashed Souls), though no publishing house decided to publish it in his lifetime. His historiosophy turned on a vision of happiness enjoyed by the humanity that would be achieved in an egalitarian, perfectly well organized society resembling an anthill where there was prosperity, equality, and justice but no room for expression of individualism. Although Witkacy realized that the process was irreversible, he thought it was an artist’s duty to try to stop or at least slow it down.
PL
Zakazany w latach 1949-1955, Witkacy został odzyskany dla polskiej kultury w procesie zmian politycznych w 1956 roku. Jego twórczość ma niezwykłą zdolność do odnawiania znaczeń i rezonowania z tym, co dzieje się w danym momencie, w zmieniających się kontekstach politycznych, społecznych i artystycznych. Wydaje się, że w powojennej recepcji jego twórczości widać pewien wzorzec: zainteresowanie nią wzrasta za każdym razem, gdy ma miejsce ważne wydarzenie, po którym następuje poważna zmiana polityczna (grudzień 1970, sierpień 1980, grudzień 1981, czerwiec 1989). Sceniczna historia Szewców, jego najwybitniejszej sztuki politycznej, potwierdza tę tezę. Jedną z głównych postaci dramatu jest Gnębon Puczymorda (Pugnatsy Jawbloatski w tłumaczeniu Daniela Geroulda), ucieleśnienie wad polskiej szlachty, które zdaniem Witkacego doprowadziły do upadku Polski w 1794 roku i których pozostałości wciąż wykrywał w życiu społecznym i intelektualnym Polski. Witkacy opisał je i ostro zaatakował w wydanym w 1936 roku studium Niemyte dusze, choć za jego życia żadne wydawnictwo nie zdecydowało się na publikację tego tekstu. Jego historiozofia opierała się na wizji szczęścia ludzkości w egalitarnym, doskonale zorganizowanym społeczeństwie przypominającym mrowisko, w którym panuje dobrobyt, równość i sprawiedliwość, ale nie ma miejsca na przejawy indywidualizmu. Choć Witkacy zdawał sobie sprawę z nieodwracalności tego procesu, uważał, że obowiązkiem artysty jest próba jego zatrzymania lub przynajmniej spowolnienia.
9
Publication available in full text mode
Content available

«Do nieba? Bluźnisz daremnie»: Faust – Marlowe – Grotowski

63%
Kosiński D.
Pamiętnik Teatralny
|
2016
|
vol. 65
|
issue 1/2
5-49
EN
This article deals with the production of The Tragical History of the Life and Death of Doctor Faustus after Christopher Marlowe directed by Jerzy Grotowski and put on by the Laboratory Theatre in Opole (premiered on 23 April 1963). The show became famous mostly for Zbigniew Cynkutis’ outstanding performance in the title role and Jerzy Gurawski’s stage set. It was also the first of Grotowski’s productions that garnered international acclaim. Until now, however, not enough attention has been paid to its dramaturgy and overall significance as an autonomous piece of artistic expression; instead, it has been viewed mostly as a step on the way to Grotowski’s more mature theatre. By reconstructing and recounting the particular scenes in chronological order the author presents his own interpretation of each of them and of the performance as a whole. Through this process, almost scandalous associations of great historical and ethical themes (e.g. theology after the Holocaust) with personal struggles with private inhibitions and intimate experiences can be found. It is through such associations that The Tragical History of the Life and Death of Doctor Faustus was named "a mystery of awe and wonder."
PL
Artykuł omawia spektakl Tragiczne dzieje doktora Fausta według Christophera Marlowe'a w reżyserii Jerzego Grotowskiego wystawiony w Teatrze Laboratorium w Opolu (premiera 23 kwietnia 1963 roku). Spektakl zasłynął przede wszystkim za sprawą wybitnej kreacji Zbigniewa Cynkutisa w roli tytułowej, a także scenografii Jerzego Gurawskiego. Był to również pierwszy spektakl Grotowskiego, który zdobył międzynarodowe uznanie. Do tej pory jednak nie poświęcono wiele uwagi jego dramaturgii i znaczeniu jako autonomicznego dzieła artystycznego, zamiast tego postrzegano go głównie jako krok na drodze do bardziej dojrzałego teatru Grotowskiego. Rekonstruując i opowiadając poszczególne sceny w porządku chronologicznym, autor przedstawia własną interpretację każdej z nich oraz spektaklu jako całości. W tym procesie można odnaleźć niemal skandaliczne skojarzenia wielkich tematów historycznych i etycznych (np. teologii po Holokauście) z osobistymi zmaganiami z prywatnymi zahamowaniami i intymnymi doświadczeniami. To właśnie dzięki takim skojarzeniom Tragiczne dzieje doktora Fausta zostały nazwane "misterium zgrozy  i urzeczenia".
10
Publication available in full text mode
Content available

Wspomnienia o Reducie i Juliuszu Osterwie spisane przez Redutowców w latach 1947–1949

63%
Dulna-Rak E., Świątkowska W.
Pamiętnik Teatralny
|
2017
|
vol. 66
|
issue 1/2
226-262
EN
This is an annotated critical edition of memoirs about Reduta and Juliusz Osterwa written by his associates in the years 1947–1949. They are kept in the Historical Museum of the City of Kraków, to which they were donated in 1993 by Jerzy Zajączkowski. The collection contains eight memoirs (in descriptive form and as letters) and three responses to a questionnaire containing twenty-seven questions about Reduta and Osterwa. The authors of the memoirs are: Adam Bunsch, Włodzimierz Chełmicki, Jan Ciecierski, Halszka Kamocka, Aleksandra Rostkowska, Andrzej Rybicki, Alfred Szymański, Irena Netto, and Halina Gallowa. The authorship of one questionnaire could not be established. This collection contains valuable information about work at Reduta, the way the group worked and functioned, Osterwa's direction and the process of preparing performances, as well as everyday life at Reduta. The authors remember Juliusz Osterwa as an artist, pedagogue, director, and actor, but also as a private person, describing his relationships with co-workers, his character, manner and personal preferences. The memoirs collected here are published for the first time and as such are valuable factographic material for research into the history of Reduta and the biography of its founder.
PL
Edycja zbioru wspomnień o Reducie i Juliuszu Osterwie spisanych przez jego współpracowników w latach 1947–1949. Są one przechowywane w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, do którego zostały przekazane w 1993 roku przez Jerzego Zajączkowskiego. Zbiór zawiera osiem wspomnień (w formie opisowej i w formie listów) oraz trzy odpowiedzi na kwestionariusz, zawierający dwadzieścia siedem pytań na temat Reduty i Osterwy. Autorami wspomnień są: Adam Bunsch, Włodzimierz Chełmicki, Jan Ciecierski, Halszka Kamocka, Aleksandra Rostkowska, Andrzej Rybicki, Alfred Szymański, Irena Netto i Halina Gallowa. Autorstwa jednej ankiety nie udało się ustalić. Zbiór ten zawiera cenne informacje dotyczące pracy w Reducie, sposobu pracy i funkcjonowania Zespołu, reżyserii Osterwy i procesu przygotowywania przedstawień, a także życia codziennego w Reducie. Autorzy wspominają Juliusza Osterwę jako artystę, pedagoga, reżysera, aktora, ale także jako osobę prywatną, opisując jego relacje ze współpracownikami, charakter, sposób zachowania czy osobiste preferencje. Zgromadzone tu wspomnienia zostają opublikowane po raz pierwszy i jako takie są cennym materiałem faktograficznym do badań nad dziejami Reduty i biografią jej założyciela.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.