Search results

1

Antyczna tradycja o Pitagorasie z Samos jako twórcy fizjonomiki

100%

Domazet R.

Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis

|

2023

|

vol. 8

27-41

EN

This paper collects and analyzes ancient sources that refer to Pythagoras of Samos as the founder of physiognomy. Interest in physiognomy, which deals with the relationship between the body and the spirit, has become more popular over the last few years; however, many aspects of research into the topic are still obscure and worthy of further study. Physiognomy was assumed by ancient authors to be the method by which candidates were selected to enter the Pythagorean community, used by the Greek philosopher and his followers. Information about Pythagoras, who – by simply looking at somebody – could recognize their character appears, in the works of Aulus Gellius, Hippolytus, Porphyry, Iamblichos, Proclos and Olympiodorus. Apart from discussing testimonia about Pythagoras and his physiognomic examinations, the text explores the role of physiognomy during the selection process for the Pythagorean community in order to provide a better understanding of elite traditions within society. The paper also supplies further insight with regards to the methodology behind physiognomical surveys, which were popular during antiquity.

2

Czy dusza ludzka jest indywidualna? Kontrowersje wokół rozumienia duszy w starożytnym neoplatonizmie niechrześcijańskim

100%

Stępień T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1

87-104

EN

Understanding the human soul was one of the basic problems discussed by ancient philosophers. The most important issue concerning the relation of the soul to the human body was widely considered in Plato’s dialogues. Discussion of this issue arose once again among Neoplatonists during the last period of pagan philosophy. In Plotinus’ Enneads and the writings of his pupils we can observe that discussion of the nature of the soul and its relationship to body is linked to the problem of how the soul can be individual. Plotinus underlined the perfection of the soul and diminished the role of the human body and at the same time he explained the origins of intellectual reality by the theory of procession of hypostases. As a result he claimed that the primal state of the soul is hypostasis of the soul, which leads to monopsychism, which in the case of Plotinus was neither clear nor radical. It was his pupil, Amelius, who formulated the radical monopsychic idea. At the same time, the second of Plotinus’ closest pupils, Porphyry, made an attempt to reconcile the individuality of the soul with its almost absolute independence of the body. The growing influence of Aristotle and his theory of the substantial unity of the body and soul made the rejection of monopsychism possible. This influence most notable in the writings of Iamblichus, who agreed first, that connection with the body is substantial. His accordance with Aristotle was possible only thanks to theurgical rites, practiced by neoplatonic philosophers. The idea of substantial unity caused inevitable claims of the mortality of the soul united in this way with the body. Nevertheless, thanks to theurgical rites, immortality could be regained and the individual character of the human soul could be claimed without rejecting its immortality. Although monopsychism did not return in Neoplatonism, it did resurface in some form in the writings of Arabic medieval thinkers, who were well acquainted with neoplatonic commentaries on Aristotle.

PL

Zagadnienie duszy ludzkiej stanowi jeden z podstawowych problemów dyskutowanych przez starożytnych filozofów. Najważniejsze aporie dotyczyły tego, jaka jest relacja duszy do ciała i zostały po raz pierwszy wyraźnie sformułowane w dialogach Platona. Dyskusja na ten temat ożywa w ostatnim okresie istnienia filozofii pogańskiej – w nurcie neoplatońskim. Rozważania Plotyna i jego uczniów pokazują, że problem ten bardzo mocno łączy się z zagadnieniem indywidualności ludzkiej duszy. Podkreślanie doskonałości duszy i umniejszanie roli ludzkiego ciała, przy jednoczesnym wprowadzeniu pochodzenia, jako wyjaśnienia sposobu istnienia duchowego świata, doprowadziło w filozofii Plotyna do stwierdzenia, że dusza w istocie jest jedną duchową hipostazą. Pogląd ten zwany monopsychizmem jest u Plotyna jeszcze niewyraźny, jednak jego uczeń Ameliusz przedstawi go w bardziej radykalnej postaci. Jednocześnie drugi z najbliższych uczniów Plotyna – Porfiriusz podkreślając niezależność duszy od ciała, będzie szukał pogodzenia takiego twierdzenia z traktowaniem duszy na sposób indywidualny. Dokonuje się to w dużej mierze dzięki powiększaniu się wpływu filozofii Arystotelesa. Wpływ ten osiągnie swoją największą intensywność w pismach ucznia Porfiriusza – Jamblicha, który jako pierwszy pośród neoplatoników stwierdzi, że połączenie duszy z ciałem jest substancjalne. Pociąga to jednak za sobą konieczność przyznania, że dusza ludzka po przyjęciu ciała jest śmiertelna i może odzyskać swoją nieśmiertelność tylko dzięki praktykowaniu przez filozofa rytów teurgicznych. Choć w pismach neoplatoników ostatecznie zwycięża pogląd, że dusza ludzka jest indywidualna, to jednak monopsychizm w mniej radykalnej postaci powróci jeszcze w dziełach filozofów arabskich, którzy korzystali z neoplatońskich komentarzy do dzieł Arystotelesa.

3

Pieniądz w Vita Porphyrii episcopi Gazensis pióra Marka Diakona

100%

Milewski I.

Studia Gdańskie

|

2017

|

issue 40

35-42

PL

W tekście przeprowadzono analizę relacji dotyczących pieniądza jakie pojawiają się w Vita Porphyrii episcopi Gazensis. W dziele Marka Diakona pieniądz pojawia się w kilku kontekstach, a mianowicie w działalności biskupstwa w Gazie, jako darowizny otrzymane przez palestyńskie Kościoły od dworu cesarskiego w Konstantynopolu (od cesarza Arkadiusza i jego żony Aelii Eudoksji) oraz pieniądza rozdawanego w ramach działalności dobroczynnej. Niestety w Vita Porphyrii nie odnajdujemy informacji na temat ówczesnych cen i płac. Wątpliwa jest również wartość poznawcza tego tekstu, także w kwestii zasadności wymienianych w nim sum pieniężnych.

EN

The paper analyses the reports regarding money which appear in the Vita Porphyrii episcopi gazensis. In the work of Marc the Deacon, money appears in several contexts: as involved in various activities of the bishoprics in Gaza; as a donation to a church given by the imperial court (the emperor Arcadius and his wife the empress Aelia Eudoxia); and as sums donated to charity (also by the bishopric of Gaza). However, in Vita Porphyri we find no information about the prices and wages of the time. Another problem is the credibility of the reports when it comes to the amounts of money mentioned. Unfortunately, it is extremely difficult to verify their credibility with any degree of certainty.

4

Oryginalność Hieroklesowego porównania Apoloniusza z Tiany z Chrystusem

100%

Tondera A.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

683-695

EN

Sossianus Hierocles, governor of Bithynia and adviser of the emperor Diocletian, at the beginning of the “great persecution” of the Christians published his propagandistic writing under the title The Lover of Truth, in which he drew a comparison between Apollonius of Tyana and Christ. In the apologetic treatise of Eusebius of Caesarea Against Hierocles we find a statement, that this comparison was something new in the hitherto existing attacks of the pagan intellectuals on Christianity and demanded a polemic response from the Christian part. Modern studies regarding the works of Porphyry, famous enemy of the Christians and exponent of the Neo-Platonic philosophy, seem to indicate that even before Hierocles the personage of Apollonius was used in the anti-Christian polemics and was confronted with Christ. The present article try to explain, what the originality of Hierocles’ comparison, testified by Eusebius, consisted in.

5

Augustin en débat avec Porphyre Dans la Cité de dieu X, I–XXII

88%

Łangowski M.

Studia Pelplińskie

|

2022

|

vol. 56

229-238

EN

According to Augustine of Hippo, his teaching and Neoplatonic theories were not in conflict as far as the origin of happiness, which has its source in the Divine light. Porphyry, however, argued that happiness could be given by intermediaries who were good demons by way of worship and theurgy, which allows man to purify his or her soul so that he or she can remain in relationship with God. Against this theory, Augustine is forced to formulate several arguments. Theurgy, according to Porphyry, allows man to be in relationship with God through the intervention of the mediation of good demons. This process justifies the worship of good demons who are themselves happy and who are able, according to this theory, to transmit this happiness to man. Augustine already disagrees with the notion of a „good demon” in Book IX. He argues that here are angels, some good and some bad, but one cannot agree on the existence of good demons. The word ‚demon’ thus has a pejorative sense. In Book X, Augustine begins his argument by saying that demons can only be false mediators in the attainment of happiness by man. The true Mediator who enables man to achieve blessedness is Christ. Only he brings us closer to God and communicates happiness to us. As a result, only Christ is the one who can purify our soul. He becomes the true Mediator between God and man. He is at the same time the true Sacrifice and the Priest, that is, the one who offers. In the life of the Church absolutely everything relates to his sole Sacrifice. He is, therefore, the only Mediator, through whom, by true worship of the sacrament of the Eucharist, man can find the true path towards happiness which is realised in the union of human beings with God. This truth of Christ as the only Mediator is confirmed by the miracles contained in the sacred scriptures. The Biblical miracles are more perfect than the tricks of the theurgists. In Polish language attention should be drawn to the distinction between the terms „mediators” and „Mediator” to emphasise the diametrical difference between them with regard to their theological sense.

PL

Według Augustyna z Hippony jego nauka i teorie neoplatońskie nie pozostawały ze sobą w konflikcie, jeśli chodzi o pochodzenie szczęścia, które ma swoje źródło w Bożym świetle. Porfiriusz twierdził jednak, że szczęście mogło być dane przez pośredników, którymi były według niego dobre demony, na drodze kultu i teurgii, która pozwala człowiekowi oczyścić swoją duszę, aby mógł on pozostać w relacji z Bogiem. Przeciwko tej teorii Augustyn zmuszony jest sformułować kilka argumentów. Teurgia, według Porfiriusza, pozwala człowiekowi na bycie w relacji z Bogiem dzięki interwencji pośrednictwa dobrych demonów. Proces ten, według niego, usprawiedliwia kult dobrych demonów, które same w sobie są szczęśliwe i które są w stanie, według tej teorii, przekazać owo szczęście człowiekowi. Augustyn już w Księdze IX nie zgadza się na pojęcie „dobrego demona”. Według niego istnieją anioły, jedne dobre, inne złe, lecz nie można się zgodzić na istnienie dobrych demonów. Słowo „demon” posiada więc sens pejoratywny. W Księdze X Augustyn rozpoczyna swoją argumentację od tego, że demony mogą być jedynie fałszywymi mediatorami w osiąganiu szczęścia przez człowieka. Prawdziwym Mediatorem, który pozwala człowiekowi osiągnąć błogosławieństwo, jest Chrystus. To on zbliża nas do Boga i przekazuje nam szczęście. W efekcie, jedynie Chrystus jest tym, który może oczyścić naszą duszę. Staje się on prawdziwym Mediatorem pomiędzy Bogiem a ludźmi. Jest on jednocześnie prawdziwą Ofiarą i Kapłanem, czyli tym który ofiaruje. W życiu Kościoła absolutnie wszystko odnosi się do jego jedynej Ofiary. Jest on więc jedynym Mediatorem, dzięki któremu przez prawdziwy kult sakramentu Eucharystii, człowiek może odnaleźć prawdziwą drogę ku szczęściu, które się urzeczywistnia w zjednoczeniu ludzi z Bogiem. Ta prawda Chrystusa, jako jedynego Mediatora, jest potwierdzona przez cuda zawarte w Piśmie Świętym. Cuda Pisma Świętego są doskonalsze niż sztuczki teurgów. W języku polskim należy zwrócić uwagę na rozgraniczenie pojęć „pośredników” i „Mediatora” dla podkreślenia diametralnej różnicy między nimi w odniesieniu do ich sensu teologicznego.

Refine search results

1 Studia Antiquitatis et Medii Aevi Incohantis

1 Studia Gdańskie

1 Studia Pelplińskie

1 Studia Philosophiae Christianae

1 Vox Patrum

1 Domazet R.

1 Milewski I.

1 Stępień T.

1 Tondera A.

1 Łangowski M.

1 2023

1 2022

1 2017

1 2016

1 2012

Antyczna tradycja o Pitagorasie z Samos jako twórcy fizjonomiki

Czy dusza ludzka jest indywidualna? Kontrowersje wokół rozumienia duszy w starożytnym neoplatonizmie niechrześcijańskim

Pieniądz w Vita Porphyrii episcopi Gazensis pióra Marka Diakona

Oryginalność Hieroklesowego porównania Apoloniusza z Tiany z Chrystusem

Augustin en débat avec Porphyre Dans la Cité de dieu X, I–XXII