Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Rechtssprache
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Der Arbeitsvertrag auf Deutsch und auf Polnisch – Eine Analyse ausgewählter Aspekte auf rechtswissenschaftlicher und sprachlicher Ebene

100%
Osiewicz-Maternowska M.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2020
|
issue 29
277-294
DE
Der Beitrag enthält eine Analyse von Paralleltexten des Arbeitsvertrags in Deutsch und in Polnisch. Dargestellt werden außerdem die rechtlichen Regelungen in beiden Rechtssystemen in Bezug auf den Arbeitsvertrag, Regeln zu seiner Erstellung und die Bezeichnung seiner Parteien. Zusammengestellt werden auch unabdingbare Bestandteile, die ein Arbeitsvertrag enthalten sollte. Die Analyse der Texte erfolgt sowohl auf rechtswissenschaftlicher als auch auf sprachlicher Ebene. Die Ergebnisse der Untersuchung ermöglichen, Fehler bei der Übersetzung des Arbeitsvertrags für das Sprachenpaar Deutsch-Polnisch zu vermeiden.
EN
The paper contains a parallel text analysis of German and Polish contracts of employment. The aspects of interest in the research also include legal norms concerning contracts of employment in both legal systems, the regulations pertinent to how such contracts should be drafted and how the parties are named. A list has also been prepared of necessary components which the contract in question should contain in both languages. The selected parallel texts have been analysed at the legal and linguistic level. The results of the analysis should make it possible to avoid errors in translation of employment contracts to German and to Polish.
PL
Artykuł zawiera analizę tekstów paralelnych umowy o pracę w językach niemieckim i polskim. Badaniu zostały poddane także unormowania prawne dotyczące umowy o pracę w obu systemach prawnych, zasady formułowania umowy oraz nazwy stron umowy. Zestawiono również elementy konieczne, które powinna zawierać przedmiotowa umowa w obu językach. Teksty paralelne poddano analizie zarówno na płaszczyźnie prawnej, jak i językowej. Wyniki badania umożliwią uniknięcie błędów podczas tłumaczenia umów o pracę z języka niemieckiego na język polski i z języka polskiego na język niemiecki.
2
Publication available in full text mode
Content available

Die polnische Präposition 'na' in der Rechtssprache und ihre Entsprechungen im Deutschen

100%
Osiewicz-Maternowska M.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2021
|
issue 30
73-89
EN
The paper contains an analysis of the Polish preposition ‘na’ in sentences randomly selected from the National Corpus of Polish (NKJP) which pertain to legal issues. The generative linguistic description of ‘na’ at the syntactic and semantic level is followed by a list of Polish legal language phrases compared with their translations into German. The analysis shows that the majority of these phrases are also translated as prepositional phrases. The preposition ‘na’ is, however, replaced by various prepositions: ‘an’, ‘auf’, ‘aufgrund’, ‘für’, ‘gegen’, ‘in’, ‘infolge’ and ‘von’, whereby ‘auf’ is the most commonly used one. The results of the analysis could provide aid in translation of Polish legal language sentences with preposition ‘na’ into German.
PL
Artykuł zawiera analizę polskiego przyimka ‘na’ w wybranych losowo z Narodowego Korpusu Języka Polskiego zdaniach dotyczących zagadnień prawnych. Generatywny opis ‘na’ na płaszczyznach składniowej i semantycznej poprzedza zestawienie polskich fraz języka prawa z ich tłumaczeniem na język niemiecki. Z ich analizy wynika, że większość fraz jest tłumaczonych na język niemiecki również jako frazy przyimkowe, jednakże polskie ‘na’ występuje pod postacią różnych przyimków: ‘an’, auf’, ‘aufgrund’, ‘für’, ‘gegen’, ‘in’, ‘infolge’ i ‘von’, przy czym najczęściej stosowany jest przyimek ‘auf’. Wyniki badania mogą być pomocne przy tłumaczeniu polskich zdań w języku prawa zawierających ‘na’ na język niemiecki.
DE
Der Beitrag enthält eine Analyse der polnischen Präposition ‚na‘ in zufällig aus dem Nationalen Korpus der Polnischen Sprache (NKJP) gewählten Sätzen, die rechtswissenschaftliche Fragen betreffen. Der generativen Beschreibung von ‚na‘ auf der syntaktischen und semantischen Ebene folgt eine Zusammenstellung polnischer rechtswissenschaftlicher Phrasen mit ihren jeweiligen Übersetzungen ins Deutsche. Aus der Analyse ergibt sich, dass die meisten von ihnen auch als Präpositionalphrasen übersetzt werden, jedoch wird ‚na‘ durch unterschiedliche Präpositionen ersetzt: ‚an‘, ‚auf‘, ‚aufgrund‘, ‚für‘, ‚gegen‘, ‚in‘, ‚infolge‘ und ‚von‘, wobei ‚auf‘ am häufigsten auftritt. Die Ergebnisse der Untersuchung können bei der Übersetzung polnischer rechtswissenschaftlicher Sätze mit ‚na‘ ins Deutsche behilflich sein.
3
Content available remote

Zu syntaktischen Aspekten der deutschen Rechtssprache im Vergleich mit der polnischen Rechtssprache

100%
Osiewicz-Maternowska M.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2018
|
issue 27
135-148
PL
Artykuł zawiera analizę wybranych aspektów składniowych niemieckiego języka prawa oraz porównanie z jego polskim odpowiednikiem. Szczegółowemu badaniu poddano teksty paralelne w obu językach: analiza dotyczy rozdziałów na temat spółki jawnej prawa handlowego w kodyfikacjach obu systemów prawnych. Ze względu na to, że instytucja ta uregulowana została w Niemczech i w Polsce w podobny sposób, można było dokonać porównania na płaszczyźnie składniowej. Na tej podstawie stwierdzono, że składnię tekstów prawnych w języku niemieckim charakteryzują zdania złożone, które często zawierają wtrącone zdania względne. Stosuje się również wiele form nominalnych i konstrukcje strony biernej lub jej formy zastępcze oraz zdania bezokolicznikowe z „zu”. W polskim języku prawnym dominują zdania proste rozwinięte, a dania złożone często, tak jak w języku niemieckim, zawierają wtrącone zdania względne i formy bezosobowe. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że oba języki prawa, zarówno niemiecki, jak i polski, charakteryzuje wykorzystanie podobnych konstrukcji składniowych.
EN
The paper contains an analysis of syntactic aspects of German legal language and a comparison with its Polish counterpart. The object of detailed examination are parallel texts in both languages: the analysis concerns chapters pertinent to general partnerships in commercial law in codification of both legal systems. Since the institution of general partnership is regulated by German and Polish law in a similar way, a comparison was possible at the syntactic level. The results of the study revealed that the syntax of legal texts in the German language can be characterized by the presence of complex sentences, which often contain inserted parenthetical relative clauses. Abundant are also nominal forms and passive voice or passive voice equivalents, as well as infinitival sentences with “zu”. In the Polish legal language we can observe dominance of longer simple sentences, and complex sentences often – like in the German legal language – contain inserted parenthetical relative clauses and impersonal forms. The presented analysis shows that both legal languages, German and Polish, reveal the use of similar syntactic structures.
DE
Der Beitrag präsentiert eine Analyse von ausgewählten syntaktischen Aspekten der deutschen Rechtssprache und einen Vergleich mit ihrer polnischen Entsprechung. Einer detaillierten Untersuchung werden Paralleltexte in beiden Sprachen unterzogen: Analysiert werden Kapitel in Kodifizierungen beider Rechtssysteme, die die offene Handelsgesellschaft betreffen. Eine ähnliche Regelung dieser Institution in Deutschland und in Polen lässt einen Vergleich, hier auf der syntaktischen Ebene, zu. Aus der Analyse resultiert, dass die Syntax der Rechtstexte im Deutschen durch zusammengesetzte Sätze geprägt ist, die häufig eingeschobene Relativsätze enthalten. Häufig werden Nominalformen, Passiv, seine Ersatzformen und Infinitivsätze mit „zu“ verwendet. In der polnischen Rechtssprache überwiegen entwickelte einfache Sätze, zusammengesetzte Sätze enthalten eingeschobene Relativsätze und unpersönliche Formen. Die Ergebnisse der Untersuchung bestätigen die Feststellung, dass in den beiden Rechtssprachen in Bezug auf normative Texte ähnliche syntaktische Strukturen verwendet werden.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pragmatische Phraseologismen in ausgewählten Rechtstexten – ein Systematisierungsversuch

100%
Woźniak J.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2017
|
issue 22
149-162
EN
The paper deals with the issue of pragmatic phraseological units in diverse legal documents. Pragmatic phraseological units–also known as legal routines-make together with legal terms and collocations the distinctive features of the legal documents. The paper aims in particular to define and describe the main characteristics of the legal routines based on numerous Polish and German examples. Moreover, the article discusses the main functions of legal Routines in legal texts and attempts to classify them in terms of their form, function and impact on the effectiveness of legal acts.
5
Content available remote

Routineausdrücke in deutschen Gesetzestexten – Versuch einer Klassifizierung

80%
Płomińska M.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2020
|
issue 29
239-253
DE
In der Fachsprachen-/Fachtextlinguistik wird als ein wichtiges Charakteristikum juristischer Texte deren formelhafter Charakter genannt. Formelhaftigkeit kann dabei nicht als ein signifikantes, sondern geradezu konstitutives Merkmal von Rechtstexten aufgefasst werden. Mehrere juristische Textsorten kennzeichnet nämlich nicht nur eine musterhafte Komposition, sondern auch die ausdrucksseitige Formelhaftigkeit, deren wesentliches Element die in Einzelexemplaren einer bestimmten Textsorte rekurrent auftretenden Routineausdrücke sind. Aufgrund ihres textsortenspezifischen Charakters sollen sie in Bezug auf eine bestimmte Textsorte(nvariante) hin untersucht werden. Ziel des vorliegenden Beitrags ist ein Klassifizierungsversuch der in deutschen Gesetzestexten, und zwar in den Stammgesetzestexten, vorkommenden Routineausdrücke.
EN
In the linguistics of language for special purposes / special text, one of the characteristics of the legal language is its formulaicity. It should be regarded as a particularly distinctive and even constitutive feature of legal texts. For many genres of texts used in legal professional communication, it is not only the compositional standardization that is characteristic, but above all the formulaicity on the level of expression, the main exhibit of which is the pattern of routine expressions repeated in copies of a given genre of text. Due to their species-specific determination, they should only be described in relation to a specific species/quality variant of text. The aim of the article is to attempt a typology of routine expressions occurring in German primary statutory texts.
PL
W lingwistyce języków/tekstów specjalistycznych za jedną z cech języka/tekstów prawa uchodzi ich formuliczność, którą należy uznać za szczególnie wyróżniającą, a nawet konstytutywną cechę tekstów prawa. Dla wielu gatunków tekstów używanych w prawnej/prawniczej komunikacji fachowej charakterystyczna jest bowiem nie tylko standaryzacja kompozycyjna, ale przede wszystkim formuliczność na płaszczyźnie wyrażeniowej, której głównym eksponentem są powtarzające się w egzemplarzach danego gatunku tekstu wzorcowe wyrażenia rutynowe. Ze względu na ich gatunkową determinację należy je badać i opisywać tylko w odniesieniu do konkretnego gatunku/wariantu gatunku tekstu. Celem artykułu jest próba typologii wyrażeń rutynowych występujących w niemieckich tekstach ustaw pierwotnych.
6
Publication available in full text mode
Content available

LATYNIZMY W TEKSTACH PRAWNYCH I PRAWNICZYCH – UJĘCIE KONTRASTYWNE POLSKO-NIEMIECKIE

71%
WOŹNIAK J.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 31
69-88
DE
Strukturen lateinischer Herkunft sind in die gegenwärtigen Rechtssysteme – sowohl in das kontinentale Rechtssystem als auch in das angelsächsische Common Law – mit der Rezeption des römischen Rechts eingedrungen. Die lateinischen Entlehnungen und Lehnwörter weisen auf die gemeinsame kul-turelle und soziale Herkunft der europäischen Länder hin. Viele der übernom-menen Latinismen wurden eingebürgert, d.h. an die geltenden phonetischen, morphologischen und grammatischen Normen jeweiliger Sprache angepasst. Andere aber – wie lateinische Parömien, Termini und Ausdrücke – haben ihren ursprünglichen Wortlaut und ihre ursprüngliche Schriftweise beibehalten. Das Ziel des vorliegenden Artikels ist es, das Wesen der Latinismen, deren Herkunft, Platz in der heutigen Sprachwissenschaft aber auch Funktion in unterschiedlichen Rechtstexten zu besprechen. Der zweite Teil des Beitrags widmet sich der Häufigkeit der Latinismen in deutschen und polnischen Rechtstexten. Da werden die Ergebnisse der Analyse der in Eurlex gesammelten polnischen und deutschen Rechtsakte, Urteile und anderen Rechtsdokumente in Hinsicht auf das Vorkommen von Latinismen geschildert. Die Untersuchung bezweckt neben dem Vergleich der Häufigkeit der Latinismen in Rechtstexten auch die Darstellung verschiedener Weisen der Einführung der Latinismen in die deutschen und polnischen Rechtstexte und die Konsequenzen deren Einführung für die Verständlichkeit dieser Texte.
EN
Terms and Phrases of Latin origin have been incorporated into the contempo-rary Continental and Anglo-Saxon legal systems. Latin borrowings are a sign of the common cultural and social origin of European countries. Most of the bor-rowings have been adapted on the phonetic, morphological and grammatical level. Others, like Latin proverbs, terms and phrases retained their original pronunciation and orthography.The main goal of this article is to discuss the essence of Latinisms, in particular their place in the contemporary linguistics and their function in legal texts. In the second part the article presents the results of the analysis of the Latin struc-tures, used in Polish and German legal texts, available in the Eur-lex databases. The research is aimed not only at comparing the occurrence of Latin terms, phrases or proverbs in legal documents, but also at showing the way of their introducing to the text and discussing the consequences of their usage for the understanding of the law.
PL
Struktury o proweniencji łacińskiej przeniknęły do współczesnych systemów prawnych zarówno kontynentalnych, jak i anglosaskich. Łacińskie zapożycze-nia świadczą o wspólnym rodowodzie kulturowym i społecznym państw Euro-py. Większość zapożyczeń uległa adaptacji na płaszczyźnie fonetycznej, morfologicznej i gramatycznej. Inne, jak łacińskie paremie, terminy i zwroty, zachowały swoje oryginalne brzmienie i zapis. Celem niniejszego artykułu jest omówienie istoty latynizmów, w szczególności ich pochodzenia, miejsca we współczesnym językoznawstwie oraz funkcji, które pełnią w tekstach z zakresu prawa. W drugiej części artykułu przedsta-wione zostaną wyniki analizy zastosowań struktur łacińskich w polskich i niemieckich tekstach prawnych i prawniczych, zebranych w bazie Eurlex. Badanie ma na celu nie tylko porównanie częstotliwości występowania latyni-zmów w dokumentach prawnych, ale także ukazanie sposobów wprowadzenia zwrotów łacińskich do tekstu i omówienie konsekwencji użycia latynizmów dla odbioru tekstu.
7
Publication available in full text mode
Content available

ZUM LEXIKALISCHEN UND SEMANTISCHEN SPRACHWANDEL DER DEUTSCHEN UND POLNISCHEN RECHTSSPRACHE AM BEISPIEL DES STRAFRECHTLICHEN FACHWORTSCHATZES

71%
SIEWERT-KOWALKOWSKA K.
Comparative Legilinguistics
|
2017
|
vol. 29
49-65
EN
The article is devoted to the problem of the changes taking place in legal language, among others under the influence of the dynamic political and social situation. The paper will present lexical and semantic changes that have taken place over the centuries in the specialized vocabulary of the Polish and German criminal law. The analysis will be carried out on the example of selected Polish and German legal terms and expressions.
PL
Artykuł jest poświęcony zagadnieniu zmian w języku prawa zachodzących m.in. pod wpływem zmieniającej się sytuacji politycznej i społecznej. W artykule zostaną przedstawione zmiany leksykalne i znaczeniowe, jakie dokonały się na przestrzeni wieków w słownictwie specjalistycznym polskiego i niemieckiego prawa karnego. Analiza zostanie przeprowadzona na przykładzie wybranych polskich i niemieckich terminów i wyrażeń prawnych.
DE
Der Artikel ist der Frage der Veränderungen gewidmet, die u. a. unter dem Einfluss der dynamischen politischen und sozialen Situation in der Rechtssprache erfolgen. Im Artikel werden lexikalische und semantische Veränderungen präsentiert, die sich im Laufe der Jahrhunderte im Fachwortschatz des polnischen und des deutschen Strafrechts vollzogen haben. Die Analyse wird am Beispiel der ausgewählten polnischen und deutschen Rechtstermini und -ausdrücke durchgeführt.
8
Publication available in full text mode
Content available

WIE KALT IST DIE RECHTSSPRACHE? – NEUTRALITÄTSPOSTULAT UND VERBALE EXPRESSIVITÄT IN GESETZESTEXTEN DES STRAFRECHTS. EIN DEUTSCH-POLNISCHER VERGLEICH

61%
KĘSICKA K.
Comparative Legilinguistics
|
2015
|
vol. 24
101-118
PL
Poprzez lapidarny i bezosobowy styl wypowiedzi oraz abstrakcyjną pojęciowość język prawny dąży do obiektywizmu, pozostając przy tym narzędziem pozwalającym na wyrażenie relacji autorytarności i podporządkowania. Mimo postulowanej wobec języka prawnego jako języka fachowego estetycznej, ekspresywnej oraz moralnej neutralności język ten nie jest wcale aż tak neutralny. Zawiera w sobie elementy subiektywności i ekspresywności w postaci nacechowania emocjonalnego terminologii, obecności emfazy czy stosowania wyrażeń ocennych. Niniejszy artykuł ma na celu prześledzenie przejawów ekspresji w obszarze leksyki z dziedziny prawa karnego, określenie roli ekspresywności i porównanie stopnia jej intensywności w analizowanych niemieckich i polskich przykładach z tekstów prawnych oraz przedstawienie problematyki ich przekładu. Uwaga skierowana zostanie ponadto na elementy subiektywności obecne w samym procesie przekładu, takie jak nadmierna estetyzacja przekładu oraz ocena i wybór stopnia intensywności zabarwienia emocjonalnego w tłumaczeniu. Jako materiał badawczy do analizy posłużą wybrane fragmenty niemieckiego i polskiego kodeksu karnego wraz z tłumaczeniami.
EN
The succinct and neutral style of discourse and the abstractiveness of legal terms are the ways to reaching the objectivity by the legal language. It remains at the same time an instrument to express the authority-obedience-relationship. We expect the legal language as a language for special purposes to be aesthetic, expressive and moral neutral. However it seems to be not as much neutral as expected. It contains subjective and expressive elements in the form of emotionally marked terminology, using of emphasis or vague terms and phrases. In this paper I shall illuminate the phenomenon of expressiveness in the language of law based on empirically examining of the selected terminology from the German and Polish Criminal Code. Our purpose is to show the variety of measures for the verbalisation of expressiviness in the analyzed legal texts, to clarify their text function, to research how the examined German and Polish legal terms differ in terms of the degree of expressive intensity and to outline the issues of translation of verbal expression. Finally, our focus is on showing of subjective elements in the process of translation itself such as aestheticization of translation and translators individual decision how far to emphasize the expressive component in the translation.
DE
Durch den Lapidarstil, den Agensschwund und die begriffliche Abstraktheit bestrebt die Rechtssprache die Erzielung von Objektivität, wobei sie gleichzeitig als ein Werkzeug dient, die Autorität-Gehorsamkeit-Relation zum Ausdruck zu bringen. Von der Rechtssprache wird wie von jeder anderen Fachsprache erwartet, dass sie sich durch ästhetische, expressive sowie moralische Neutralität kennzeichnet. Die Beachtung des Neutralitätspostulats erweist sich in Bezug auf Rechtssprache allerdings nicht so offensichtlich, wie es angenommen wird. Die Rechtssprache ist wie die Gemeinsprache durch Subjektivität und verbale Expressivität gekennzeichnet, die u.a. durch Gefühlsbetontheit in der Fachterminologie, emphatische Floskeln oder wertausfüllungsbedürftige Ausdrücke zum Vorschein kommt. Das Hauptanliegen dieses Beitrags liegt in der Erörterung der genannten Problematik am Beispiel der deutschen und polnischen Rechtssprache. An ausgewählten Beispielen aus dem deutschen und polnischen Strafgesetzbuch sowie ihren Übersetzungen werden verschiedene Facetten von Expressivität und Subjektivität sprachvergleichend dargestellt und anschließend im Hinblick auf ihre Funktion in einem Gesetzestext und Übersetzungsproblematik analysiert. Ergänzend wird darüber hinaus auf Subjektivitätszüge im Übersetzungsprozess an sich wie verschönernde Ästhetisierung der Übersetzungstextes, die Bestimmung und Wahl des Intensitätsgrades von Affektvollem in Übersetzung oder Hervorhebung des Druck-Effekts bei der Wiedergabe von emphatischen Phrasen hingewiesen.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.