Search results

1

Roman Ingarden et la didascalie théâtrale

100%

Wołowski W.

Lublin Studies in Modern Languages and Literature

|

2006

|

issue 29/30

17-23

FR

L’objectif de cet article est de présenter l’apport du philosophe polonais Rman Ingarden à l’étude du phénomène de la didascalie dans le texte dramatique. Ingarden n’a pas consacré à ce sujet un ouvrage spécial, mais les remarques qu’il a faites dans son Oeuvre d‘art littéraire sont bien plus importantes qu’on ne le croie. En effet, c’est déjà en 1931, lorsque personne ne songeait à faire de la didascalie un objet d’étude, il a vu en elle un élément fondamental, et non facultatif, du texte dramatique, élément qui, par la double projection (doppelte Projection), contribue autant que le dialogue à la construction de l’univers fictionnel. Les didascalie (Nebentext) sont considérées par Ingarden comme une couche textuelle qui encadre logiquement, voire qui projette le dialogue ( Haupttext). Ce qui a été également une intuition pénétrante du philosophe, c’est d’avoir mis le phénomène didascalique en relation avec le genre narratif qui présente lui aussi, quoique différemment, une structure de double projection.

2

O prawdzie w literaturze uwag kilka

54%

Tomaszewska W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2020

|

vol. 56

|

issue 4

341-357

EN

This article deals with the issue of truth in literature by considering Roman Ingarden’s account. He denies that literary work as a work of art can be true in a logical sense. As a purely intentional object, a literary work of art decides nothing about a transcendent world. The truth in a literary work, however, can be understood as its revelation.

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie prawdy w literaturze. Punktem wyjścia dla analiz jest koncepcja Romana Ingardena. Odmawia on dziełu literackiemu jako dziełu sztuki prawdziwości w sensie logicznym. Według Ingardena literackie dzieło sztuki jako przedmiot czysto intencjonalny niczego nie orzeka o świecie transcendentnym. Prawdę w dziele literackim można jednakże ujmować jako jej objawianie.

3

W poszukiwaniu prawdy o człowieku. Diokles Henryka Sienkiewicza

51%

Skała A.

Estetyka i Krytyka

|

2010

|

issue 17-18

237-247

EN

The analysis of Henryk Sienkiewicz’s novella Diokles concentrates on the forms of truth in a literary work. It reveals the truth that manifests itself in the world presented, in an allegorical figure (the truth takes the shape of female curves enveloped in many curtains whose uncovering equates with finding the mystery of things). „Veracity” formed on the basis of self-revelation of metaphysical quality is also presented (it is true in itself according to Roman Ingarden). Diokles and similarly Epic of Gilgamesh revolve around limitations resulting from the human condition, which requires taking into consideration that a man can experience reality and seize truth but commensurably with the measure of human ability.

4

MUSIC AND MORALITY: On moral values, musical works, and the possible correlation between the two in reference to Roman Ingarden’s philosophy

51%

Szyszkowska M.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2015

|

vol. 16(3)

115-127

EN

The author begins with questions about possible moral values of musical works. Do musicalworks present or carry any moral values, and if so, how do listeners recognize them? Inthe end, the author suggests that musical works might not carry any moral value, but theycan teach audiences to listen.

5

EIDOS E PROBLEMA SEMANTICO NELL'ESTETICA DI WŁADYSŁAW STRÓŻEWSKI. OSSERVAZIONI IN MARGINE ALLA RACCOLTA DI SCRITTI "INTORNO AL BELLO"

51%

cl r.

Colloquia Litteraria

|

2018

|

vol. 24

|

issue 1

89-104

EN

In this paper, I argue that Stróżewski sees the meaning of artwork in getting closer the essence of things, in grasping their eidos (of their ideal Gestalt), in a specific, Platonic sense. Stróżewski's theory could, therefore, justify not only the representational forms of art, but also the "pure" objects and colours of abstract art, and even the very optical structure of new art media. On the other hand, his objectivist approach to beauty as an ontological value is at odds with a pragmatic view of the relationship between artwork and receiver, as shown by the disagreement with Roman Ingarden.

6

MUZYKA I MORALNOŚĆ: O wartościach moralnych, dziełach muzycznych i możliwości ich korelacji w nawiązaniu do filozofii Romana Ingardena

51%

Szyszkowska M.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2015

|

vol. 16(3)

115-127

PL

Autorka rozważa relacje między wartościami, szczególnie moralnymi, a dziełem muzycznym.Przedstawiając najpierw rozumienie wartości w filozofii Romana Ingardena, a następnieprzywołując przykładowe sformułowania moralizmu w odniesieniu do muzyki (autorstwaRogera Scrutona, Platona i Petera Kivy’ego), autorka pyta, czy możemy uważać dziełomuzyczne za nośnik wartości moralnych. Następnie badając, w jaki inny sposób dzieło muzycznemoże być związane z wartościami moralnymi, autorka dochodzi do wniosku, że relacjemiędzy wartościami moralnymi a dziełem muzycznym należą do stosunków subtelnychi być może tym, co zawdzięczamy dziełom muzycznym, jest umiejętność słuchania.

7

The Paths of Early Pluralism. Polish Aestheticians between Eras

51%

Kuczyńska A.

Dialogue and Universalism

|

2018

|

issue 1

125-136

EN

Early artistic and aesthetic pluralism is not an accidental phenomenon in Polish aesthetic theories. This article shows its nineteenth and twentieth century origins and various theoretical considerations, and brings to the foreground the philosophical motifs entangled in the historical events of Poland. Cited documentary material focuses on two selected topics. They are: the philosophized version of history, in particular the multicultural history of aesthetics (Władysław Tatarkiewicz) and the extended categorization of the active site of subjectivity (Roman Ingarden).

8

Literární historie jako paměť čtenářské zkušenosti. K pojetí konkretizace u Romana Ingardena a Jana Mukařovského

45%

Grigorov D.

Slovo a smysl - Word & Sense

|

2019

|

vol. 16

|

issue 32

176-183

EN

The article argues that a rethinking of the idea of concretization, which in Roman Ingarden’s book Das literarische Kunstwerk (1931) changes the identity of literary work, is transformed into a subject of structural literary history in Jan Mukařovský’s interpretations of Karel Hynek Mácha’s work (1936). The author describes the act of transformation with reference to a debate on Ingarden’s phenomenological aesthetics in which René Wellek criticizes the philosopher’s non-historical point of view and his whole concept of literature.

9

Niedźwiękowe momenty dzieła muzycznego jako problem filozofii muzyki

45%

Krawiec A.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 60

|

issue 2

179-202

EN

A work of music as an artefact is a particular acoustic material. However, the sounds are not identical with music since they only constitute the external appearance of a musical work and its most explicit layer, while aesthetic perception is certainly not limited to the superficial perception of sounds. Contemporary research in the field of fine arts by Gottfried Boehm and Georges Didi-Huberman showed new possibilities of revealing the hidden inner phenomenality of a work of art. Yet, is it possible to apply the methodology of research on the invisible visuality of a painting to the field of non-acoustic sound of a musical work? What kind of additional research problems does a work of music cause, taking into account the fact that it is not only created by its author-composer, but it also requires a re-creational performance to phenomenally exist? The article provides the critical analysis of Roman Ingarden’s views on the subject of a musical work and indicates the need to expand the research horizon as regards the issue of nonsounding elements of music. The article aims mainly at bringing new research perspectives on a work of music in the light of contemporary phenomenology.

PL

Dzieło muzyczne jako artefakt to określony materiał akustyczny. Same dźwięki nie są jednak tożsame z muzyką, stanowią tylko zewnętrzny wygląd dzieła i jego najbardziej jawną warstwę, a odbiór estetyczny bynajmniej nie ogranicza się do percepcji powierzchownej szaty brzmieniowej. Współczesne badania Gottfrieda Boehma oraz Georgesa Didi-Hubermana, odnoszące się do sztuk plastycznych, ukazały nowe możliwości wydobywania na jaw ukrytej, wewnętrznej zjawiskowości dzieła. Czy jest jednak możliwe przeniesienie metodologii badań nad niewidzialną wizualnością obrazu w obszar niedźwiękowego brzmienia dzieła muzycznego? Jakie dodatkowe problemy badawcze rodzi dzieło muzyczne, wziąwszy pod uwagę to, że jest ono nie tylko skomponowane przez twórcę-kompozytora, ale ponadto że do swego fenomenalnego zaistnienia potrzebuje także od-twórczego wykonania. Niniejszy artykuł stanowi krytyczną analizę poglądów Romana Ingardena na temat dzieła muzycznego oraz sygnalizuje potrzebę uwzględnienia szerszego horyzontu badawczego w odniesieniu do problematyki niedźwiękowości muzyki. Głównym celem artykułu jest wyznaczenie nowych perspektyw badawczych nad dziełem muzycznym w świetle współczesnej fenomenologii.

10

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

45%

Mordka A.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

284-305

EN

The aim of this article is to present Roman Ingarden’s concept of literary opalization and oscillation. The problem of specific literary ambiguity, vagueness, variability will be considered on two complementary planes. The first plane will describe the phenomenon of opalescence and oscillation of the sound and meaning of a linguistic expression, while the second plane will focus on the layer of literary appearances and represented objects. Adopting such an order of considerations will make it possible to indicate those ‘places’ of a literary work of art in which this phenomenon is clearly present and sometimes determines its aesthetic value.

PL

Celem tego artykułu jest prezentacja Romana Ingardena koncepcji opalizacji i oscylacji literackich. Problem specyficznej literackiej niejednoznaczności, niejasności, zmienności zostanie rozważony na dwóch uzupełniających się płaszczyznach. Na płaszczyźnie pierwszej opisane zostanie zjawisko opalizacji i oscylacji brzmienia i znaczenia wyrażenia językowego, zaś na płaszczyźnie drugiej zostanie ono uchwycone w warstwie literackich wyglądów i przedmiotów przedstawionych. Przyjęcie takiego porządku rozważań pozwoli wskazać na te „miejsca” literackiego dzieła sztuki, w których zjawisko to jest wyraźnie obecne i niekiedy przesądza o jego wartości estetycznej.

11

Za obrazem: teorie obrazu Romana Ingardena a význam abstraktního umění

45%

Murár T.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2023

|

vol. 71

|

issue 2

215-228

EN

The study interprets the meaning of abstract art, taking into consideration the phenomenological investigations of the Polish philosopher Roman Ingarden. In 1958, Ingarden drew attention to a specific method of the constitution of a non-representational, “abstract” image. In the framework of his theory, he focused on the necessity of the viewer turning away from the image while at the same time he defined the abstract image closely to that of decoration, which can be the cause of the image’s demise in the sense of a newly forming reality. Considering the works of art created at the time when Ingarden wrote his study, his concept can be elaborated and the meaning of the abstract image can be presented as leading the viewer beyond the image. The goal of this approach is the constitution of a consciousness of the image in the sense of a new perception of the present reality.

CS

Studie interpretuje význam abstraktního umění s přihlédnutím k fenomenologickému výzkumu polského filosofa Romana Ingardena. Roku 1958 Ingarden ve své studii upozornil na specifický způsob konstituce nezobrazujícího, „abstraktního“ obrazu. V rámci své teorie zaměřené na nutnost obrácení se diváka od obrazu přitom definoval abstraktní obraz blízce dekoraci, jež může být příčinou zániku obrazu ve smyslu nově se utvářející skutečnosti. Vzhledem k uměleckým dílům vznikajícím v době, kdy Ingarden svou studii psal, lze jeho koncepci rozpracovat a význam abstraktního obrazu předložit jako vedoucí diváka za obraz. Cílem tohoto přístupu je konstituce obrazového vědomí ve smyslu nového vnímání přítomné skutečnosti.

12

Krytyka i propozycje rozszerzenia ontycznych podstaw odpowiedzialności Romana Ingardena

45%

Petryszak K.

Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki

|

2017

|

vol. 7

EN

The goal of this paper is to identify deficiencies of Roman Ingarden’s concept of responsibility. It points to a couple of illegitimate assumptions made by Ingarden. Moreover, in the place of rejected elements of his analyses, it proposes supplements coherent to Ingarden’s further line of thought. One of these proposed supplements is an attempt to introduce a category of “fundamental responsibility” which is ontically fundamental.

PL

W pracy zostały wskazane braki w koncepcji odpowiedzialności Romana Ingardena. Wykazano również bezzasadność kilku założeń, które Ingarden poczynił. W miejsce odrzuconych elementów analizy zaproponowano uzupełnienie, które wpisuje się w pweien sposób w dalszą myśl Ingardena. Jedną z propozycji jest próba wprowadzenia ontycznie podstawowej kategorii "odpowiedzialności fundamentalnej".

13

Od kritických ohlasů k životu literárního díla

45%

Skalický D.

Slovo a smysl - Word & Sense

|

2019

|

vol. 16

|

issue 32

184-193

EN

This study returns to the question of concretization and the project of exploring the life of a literary work, as considered by its ‘founders’ Roman Ingarden and Felix Vodička. Considering the distinction between Vodička’s and Ingarden’s conceptions, the author tries to determine in which direction the ‘Ingardenian’ concept of exploring the life of a literary work could lead. After reflecting on Vodička’s limitations in his exploration of critical responses to works of literature, the article attempts to outline the ways in which research might be guided to capture the life of literary works at its fullest

14

Pytanie o aktualność rozważań Romana Ingardena dotyczących dzieła muzycznego w świetle współczesnej fenomenologii

45%

Krawiec A.

Muzyka

|

2020

|

vol. 65

|

issue 3

3-20

EN

Roman Ingarden has had an immense influence on the development of aesthetics, and his texts in this field continue to inspire in-depth studies on art, despite the passage of several decades since the publication of his major works. At the same time, however, phenomenology (especially the French one) underwent major transformations in the 2nd half of the 20th century as far as thinking about art is concerned. These changes have undermined its own methodological principles and tenets, as well as redefining the fundamental notions of this discipline. In my paper I take up the question of the continued relevance of Roman Ingarden’s approach to the music work, in the context of current phenomenological research, in particular – that concerning the subject of aesthetic concretisation.

PL

Roman Ingarden wywarł ogromny wpływ na rozwój estetyki i mimo upływu kilkudziesięciu lat od powstania jego najważniejszych prac z tego zakresu są one ciągłą motywacją do pogłębiania refleksji o sztuce. Jednak fenomenologia w drugiej połowie XX wieku – zwłaszcza w kręgu francuskim – dokonała istotnych przemian w sposobie myślenia o sztuce, podważając zarazem swe własne metodologiczne postulaty i zasady, a także redefiniując podstawowe pojęcia fenomenologiczne. W niniejszym artykule podejmuję kwestię aktualności rozważań Romana Ingardena w odniesieniu do dzieła muzycznego w świetle współcześnie prowadzonych badań fenomenologicznych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia konkretyzacji estetycznej.

15

Granice poznania dzieła malarskiego jako dzieła „sztuki” pradziejowej. Na kanwie rozważań Romana Ingardena

44%

Minta-Tworzowska D.

Folia Praehistorica Posnaniensia

|

2015

|

vol. 20

339-356

PL

The aim of the article is to discuss how phenomenological method might be applied for interpretation of rock paintings as works of prehistoric “art”. Polish phenomenologist, Roman Ingarden’s deliberations will be referred to, his diagnosis of cognitive attitudes towards works of music, with the aim of illustrating their usefulness on the ground of archaeology for interpretation of works of prehistoric “art”.

16

Związki między Romanem Ingardenem a Kazimierzem Twardowskim i jego Szkołą

44%

Brożek A., Jadacki J.

Kwartalnik Filozoficzny

|

2020

|

vol. 48

|

issue 1-2

157-218

EN

In the paper, we justify the view that Roman Ingarden was an analytical philosopher. First, we show the close personal ties between Ingarden and Kazimierz Twardowski and his pupils. Second, we compare the research program of the Lvov-Warsaw School with the research program formulated by Ingarden. An important point of this program was the use of a specific research method in its implementation. We show that despite the undoubted differences between the research methods declared and actually used by Ingarden and by representatives of the Twardowski School, both of them were methods characteristic of analytical philosophy.

17

Ingardenowska koncepcja jakości metafizycznych zrekonstruowana i uzupełniona. Recenzja: Beata Garlej, Ingardenowskie jakości metafizyczne - między otwartością a ścisłością pojęcia, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2016

44%

Kłusek T.

Kultura i Wartości

|

2017

|

issue 21

PL

Tekst ten jest recenzją książki Beaty Garlej Ingardenowskie jakości metafizyczne - między otwartością a ścisłością pojęcia. Autorka rekonstruuje koncepcję jakości metafizycznych Romana Ingardena w odniesieniu do teorii dzieła literackiego. Jest to jedna z nielicznych w polskim piśmiennictwie prób wykorzystania jakości metafizycznych do praktycznej analizy dzieł literackich. Autorka rozwija też koncepcję Ingardena w ten sposób, że omawiając poszczególne warstwy dzieła literackiego, dowodzi możliwości ujawnienia się określonej jakości metafizycznej we wszystkich czterech warstwach dzieła literackiego.

18

The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy

39%

Jakha H.

Kultura i Wartości

|

2021

|

issue 32

165-185

DE

In dem Artikel analysiere ich Ingardens Konzept des ästhetischen Wertes eines literarischen Werkes. Im Anschluss an Mitscherling versuche ich, Ingardens Ästhetik in sein phänomenologisch-ontologisches Gesamtprojekt einzuordnen. Ich behaupte, dass Ingardens Ästhetik nur dann richtig erkannt werden kann, wenn man seine ontologischen Überlegungen versteht, denn wie Ingarden selbst oft betont hat, sind alle seine philosophischen Untersuchungen eine realistische Antwort auf Husserls angebliche Hinwendung zum transzendentalen Idealismus. Zu diesem Zweck stelle ich Ansichten aus seiner Ästhetik und Ontologie nebeneinander und schaffe so einen kohärenten Werteansatz, in dem künstlerische und ästhetische Werte selbst auf die gleiche Weise analysiert werden, wie sie sich in einem literarischen Werk manifestieren. Ich behaupte, dass dank der ontologischen Analyse ästhetischer (und künstlerischer) Werte ein literarisches Werk in seiner Schichtstruktur transparenter wird.

PL

W artykule analizuję Ingardenowską koncepcję wartości estetycznej dzieła literackiego. Idąc tropem Mitscherlinga, próbuję umieścić estetykę Ingardena w ramach jego całościowego projektu fenomenologiczno-ontologicznego. Twierdzę, że estetykę Ingardena można właściwie poznać jedynie poprzez zrozumienie jego rozważań ontologicznych, ponieważ - jak często podkreślał sam Ingarden – wszystkie jego dociekania filozoficzne stanowią realistyczną odpowiedź na rzekomy zwrot Husserla w stronę idealizmu transcendentalnego. W tym celu zestawiam ze sobą poglądy z jego estetyki i ontologii, tworząc tym sposobem spójne ujęcie wartości, w którym same wartości artystyczne i estetyczne są analizowane w taki sposób, jak przejawiają się w dziele literackim. Twierdzę, że dzięki ontologicznej analizie wartości estetycznych (i artystycznych) dzieło literackie staje się bardziej przejrzyste w swej strukturze warstwowej.

EN

In this paper, I attempt to formulate an Ingardenian conception of the literary work’s aesthetic value. Following Mitscherling’s lead, I attempt to place Ingarden’s aesthetics within his overall phenomenological-ontological project. That is, I argue that Ingarden’s aesthetics can only be properly fathomed in the context of his ontological deliberations, since, as he himself often enunciated, all his philosophical investigations constitute a realist rejoinder to Husserl’s turn toward transcendental idealism. To this end, I bring together insights from his aesthetics and ontology to establish a coherent account of values, where artistic and aesthetic values are analyzed as they manifest themselves in the literary work of art. By attending to the ontology of its aesthetic (and artistic) values, I argue, the literary work’s stratified formation becomes more explicit.

19

Złoty wiek filozofii polskiej

38%

Stróżewski W.

Kwartalnik Filozoficzny

|

2021

|

vol. 49

|

issue 1-4

11-19

EN

The XXth century was, despite the conditions which Polish philosophers had to face, a period of universal growth for Polish philosophy. The thought of Roman Ingarden was developing in a rich variety of contexts. Logic was an area of great Polish achievement: the works of Alfred Tarski and Jan Łukasiewicz achieved global significance. Eminent logicians emerged out of the Lvov-Warsaw School (Leśniewski, Ajdukiewicz, Kotarbiński) and the Cracow Circle (Bocheński, Salamucha). The philosophers of the School also dealt in epistemology and methodology, as well as in ontology (Kotarbiński) – a subject of particular importance to Ingarden. Classical metaphysics was being developed in Lublin, but also elsewhere by independent, original thinkers such as Chwistek, S. I. Witkiewicz, and Elzenberg. And when it came to other philosophical disciplines close to Ingarden’s heart: axiology, aesthetics, and ethics, there were outstanding thinkers coming from a variety of schools of philosophical thought (Wallis, Ossowska, Ossowski, Elzenberg).

20

Ingardenowskie rozumienie pojęć treść i forma dzieła sztuki literackiej

38%

Garlej B.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2013

|

vol. 1

31-47

EN

The article reconstructs the development of Ingarden’s viewpoint on the notions of content and form of a literary work of art. The author of the article thus calls up a specific methodological proposition formulated by the phenomenologist, emphasizing the fact that he presented an innovative and original understanding of both these notions. He built his own understanding of content and form on the basis of the layered structure of literary works of art. Assumptions of the latter became the source of concrete and precise formulations of the meaning of both categories, which – in accordance with the message of the article – seem commendable and worth of being employed by the contemporary researchers of literature.

Refine search results

Roman Ingarden et la didascalie théâtrale

O prawdzie w literaturze uwag kilka

W poszukiwaniu prawdy o człowieku. Diokles Henryka Sienkiewicza

MUSIC AND MORALITY: On moral values, musical works, and the possible correlation between the two in reference to Roman Ingarden’s philosophy

EIDOS E PROBLEMA SEMANTICO NELL'ESTETICA DI WŁADYSŁAW STRÓŻEWSKI. OSSERVAZIONI IN MARGINE ALLA RACCOLTA DI SCRITTI "INTORNO AL BELLO"

MUZYKA I MORALNOŚĆ: O wartościach moralnych, dziełach muzycznych i możliwości ich korelacji w nawiązaniu do filozofii Romana Ingardena

The Paths of Early Pluralism. Polish Aestheticians between Eras

Literární historie jako paměť čtenářské zkušenosti. K pojetí konkretizace u Romana Ingardena a Jana Mukařovského

Niedźwiękowe momenty dzieła muzycznego jako problem filozofii muzyki

Romana Ingardena opalizacje i oscylacje literackie

Za obrazem: teorie obrazu Romana Ingardena a význam abstraktního umění

Krytyka i propozycje rozszerzenia ontycznych podstaw odpowiedzialności Romana Ingardena

Od kritických ohlasů k životu literárního díla

Pytanie o aktualność rozważań Romana Ingardena dotyczących dzieła muzycznego w świetle współczesnej fenomenologii

Granice poznania dzieła malarskiego jako dzieła „sztuki” pradziejowej. Na kanwie rozważań Romana Ingardena

Związki między Romanem Ingardenem a Kazimierzem Twardowskim i jego Szkołą

Ingardenowska koncepcja jakości metafizycznych zrekonstruowana i uzupełniona. Recenzja: Beata Garlej, Ingardenowskie jakości metafizyczne - między otwartością a ścisłością pojęcia, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2016

The Aesthetic Value of Literary Works in Roman Ingarden’s Philosophy

Złoty wiek filozofii polskiej

Ingardenowskie rozumienie pojęć treść i forma dzieła sztuki literackiej