Search results

1

Materiały krzemienne z Rugii w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu

100%

Bielińska-Majewska B.

Pomorania Antiqua

|

2018

|

vol. Tom XXVII

s. 109-114

EN

The District Museum in Toruń (Muzeum Okręgowe w Toruniu – MOT) owns an extensive range of archaeological artefacts dating from the Final Palaeolithic to modern times; coming mainly from Chełmno Land, Dobrzyń Land, Kujawy and Gdańsk Pomerania. Asides of these there are also single artefacts from other regions. One small assemblage of such objects comes from Rügen (Germany) – an island in the south-western region of the Baltic Sea. The basic intention for the publication is to describe in brief and illustrate the hitherto unpublished archival flint products originating from Rügen, which are now stored in the Department of Archaeology of the District Museum in Toruń. The presented flint products are stray finds without a stratigraphic-cultural context, which inhibits their precise chronological and cultural affiliation. Despite this they should be treated as archival finds that may be a supplementary source concerning the history of gathering archaeological artefacts for specific museum collections. They may also be helpful for researchers involved in cataloguing specific tool types or dealing with issues related to the use of specific flint material in a given area.

PL

Muzeum Okręgowe w Toruniu posiada bogaty zbiór zabytków archeologicznych datowanych od paleolitu schyłkowego do czasów nowożytnych pochodzących przede wszystkim z ziemi chełmińskiej, dobrzyńskiej, Kujaw i Pomorza Gdańskiego. Wśród w/w kolekcji archeologicznej odnaleźć można także pojedyncze zabytki, które nie pochodzą z w/w zakresu terytorialnego. Jednym z nich są pojedyncze wyroby krzemienne z Rugii. Jest to wyspa (niem. Rügen), która znajduje się w południowo-zachodniej części Bałtyku. Podstawowym założeniem publikacji jest krótka charakterystyka i zilustrowanie niepublikowanych, archiwalnych materiałów krzemiennych pochodzących z Rugii, przechowywanych aktualnie w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu w Dziale Archeologii. Omawiane wyroby krzemienne należą do znalezisk luźnych pozbawionych kontekstu stratygraficzno-kulturowego, co uniemożliwia określenie ich precyzyjnej przynależności chronologiczno-kulturowej. Pomimo tego znaleziska te mogą być uzupełnieniem źródłowym dotyczącym historii pozyskiwania zbiorów archeologicznych do określonych kolekcji muzealnych, jak również mogą stanowić uzupełnienie źródłowe dla badaczy zajmujących się zagadnieniami związanymi z określonym surowcem krzemiennym na określonym obszarze.

2

Relacja o słowiańskich Rugianach w średniowiecznych kronikach Helmolda i Saxo Gramatyka

94%

Galas I.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

vol. 19

|

issue 1

203-214

EN

The Rani, a west Slavic tribe based on the island of Rugen, built an empire existing until 12th century. In 1168 Rani were defeated by Danish king Valdemar I, resulting in the conversion of the tribe to Christianity. The Chronica Slavorum by Helmoldus and Gesta Danorum by Saxo Grammaticus are quite commonly quoted sources in the debate concerning Slavic paganism and the attempts of its Christianization. What constitutes high-value Helmoldus’ and Saxo’s works is the fact that the chronicles are an essential and primary sources when it comes to the history of the Polabian tribes – their territories and their neighboring peoples. It is also a vital link in the account of the course of Christianization on the Polabian territory. After the invasion of The Danish king Valdemar I the pagan temple, situated on the island, was destroyed and both the territorial and religious autonomy of the Rani ended. At the tip of Arkona in recent centuries, the cliffs have collapsed into the sea and the chronicles still remain as witnesses of the Slavic history of Rugen.

PL

Rugianie, zachodniosłowiańskie plemię zamieszkujące wyspę Rugię, utrzymali znaczącą, niezależną od ekspansywnych Niemiec i Danii pozycję aż do XII w. Wówczas Rugia została podbita przez duńskiego króla Waldemara, co nieodłącznie wiązało się z przyjęciem przez pogańskich Rugian chrześcijaństwa. Kroniki Helmolda i Saxo Gramatyka są powszechnie cytowanymi źródłami w rozważaniach dotyczących słowiańskiego pogaństwa i procesu chrystianizacji plemion słowiańskich. To, co stanowi o dużej wartości obu kronik, mimo subiektywnych ocen dokonywanych przez samych autorów, to zakres ich wiedzy na temat połabskich plemion, w tym Rugian – ich znaczenia wśród innych Słowian, roli kapłanów, wyglądu czczonego wśród nich bóstwa. Przede wszystkim jednak kronikarze szczegółowo opisali podbój Rugii przez Duńczyków, co skutkowało przeorganizowaniem władzy na wyspie i umożliwiło rozwój chrześcijaństwa. Jak dotąd tytułowe kroniki pozostają głównymi świadectwami tych wydarzeń.

3

Chrystianizacja Słowian połabskich

59%

Sprutta J.

Annales Missiologici Posnanienses

|

2020

|

vol. 1

|

issue 25

23-34

EN

The Polabian Slavs were the last refuge of paganism in the Slavic region. They survived until 1168, because then Rugen, the last pagan bastion of the Slavs after the destruction of Radgosc, was conquered by Waldemar I, king of Denmark. The Polabian Slavs put up the longest resistance to Christianization, seeing it as a threat to their identity, nationality and tradition, of which the pagan cult was an important part. Even in 1147 a crusade was organized against the pagan Polabians, for which St. Bernard of Clairvaux called. The world of pagan Slavs ended with the moment of fall of Rügen and its Arkona, which became the centre of Slavic pagan cult after Radogosc. Two or three centuries later, Polabian Slavs were germanized, losing their nationality and thus becoming the part of Germany.

4

Remarks on the treaty of 20 March 1289 between the Brandenburg Margraves of the Johannine line and Prince Vitslav II of Rügen, and the place of this agreement in the plans to seize Gdańsk Pomerania after the death of Mestwin II

43%

Smoliński M.

Studia Maritima

|

2020

|

vol. 33

53-84

EN

On 20 March 1289 in Prenzlau, the Rugian Prince Vitslav II concluded a treaty with the Brandenburg Margraves from the Johannine line: Otto IV “with the Arrow” and Conrad. The agreement concerned an equal division of Gdańsk Pomerania, which was intended to be seized after the death of Mestwin II. It also contained clauses regarding the possibility of acquiring the Sławno land by peaceful means or by force. Its takeover was to be handled by Vitslav II. The Brandenburg Margraves, Otto IV and Conrad, committed themselves to military and financial support of Vitslav II in this undertaking. After seizing the Sławno land, Vitslav II agreed to pay the Margraves 3,050 silver marks. The Treaty of Prenzlau has been discussed several times in the literature of the subject. However, for some reason the development of research on the relationship between Brandenburg and Pomerania has not broadened the knowledge of its content in the literature on the subject. With regard to some items, one can even speak of a re- gression in the knowledge of the provisions of the Treaty of Prenzlau. For this reason, this study attempts to indicate the simplifications that contributed to the ever-rudi- mentary knowledge of the agreement in the works of contemporary researchers. It seems that the Prenzlau Treaty should be considered in the light of the fief law functioning in the German Reich. It was concluded by the parties that recognized and respected this law. This fact possibly explains why it was necessary for Vitslav II to pay the Brandenburg Margraves a fee after the seizure of the Sławno land.

PL

20 marca 1289 r. w Prenzalu princeps rugijski Wisław II zawarł układ z margrabiami brandenburskimi wywodzącymi się z linii joannickiej: Ottonem IV ze Strzałą i Konradem. Umowa dotyczyła równego podziału Pomorza Gdańskiego, które zamierzano opanować po śmierci Mściwoja II. Zawierała też klauzule dotyczące możliwości pozyskania na drodze pokojowej lub militarnej ziemi sławieńskiej. Operację jej przejęcia przeprowadzić miał Wi- sław II. Margrabiowie brandenburscy Otton IV i Konrad zobowiązali się do militarnego i finansowego wspomożenia Wisława II w tym przedsięwzięciu. Po zajęciu ziemi sławieńskiej Wisław II zgodził się zapłacić margrabiom 3050 grzywien srebra. Układ prenzlawski kilkakrotnie był już omawiany w literaturze przedmiotu. Z jakiegoś jednak powodu rozwój badań nad relacjami między Brandenburgią i Pomorzem nie pogłębił znajomości jego treści w literaturze przedmiotu. W niektórych punktach można wręcz mówić o regresie w znajomości postanowień umowy prenzlawskiej. Z tego powodu w niniejszym artykule starano się wskazać uproszczenia, które przyczyniły się do coraz słabszej recepcji układu w świadomości współczesnych badaczy. Wydaje się, że układ prenzalawski powinien być rozpatrywany na tle prawa lennego funkcjonującego w Rzeszy Niemieckiej. Zawarły go strony, które owe prawo uznawały i je respektowały. Dzięki temu być może daje się wyjaśnić konieczność zapłaty margrabiom brandenburskim przez Wisława II, po zajęciu przez niego ziemi sławieńskiej.

Refine search results

1 Annales Missiologici Posnanienses

1 Pomorania Antiqua

1 Przegląd Nauk Historycznych

1 Studia Maritima

1 Bielińska-Majewska B.

1 Galas I.

1 Smoliński M.

1 Sprutta J.

3 2020

1 2018

Materiały krzemienne z Rugii w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu

Relacja o słowiańskich Rugianach w średniowiecznych kronikach Helmolda i Saxo Gramatyka

Chrystianizacja Słowian połabskich

Remarks on the treaty of 20 March 1289 between the Brandenburg Margraves of the Johannine line and Prince Vitslav II of Rügen, and the place of this agreement in the plans to seize Gdańsk Pomerania after the death of Mestwin II