Search results

1

ŚMIERĆ WE WSCHODNIO-CHRZEŚCIJAŃSKIEJ DUCHOWOŚCI HEZYCHASTYCZNEJ

100%

Leśniewski K.

Studia Oecumenica

|

2013

|

vol. 13

233-246

EN

The problem death is essential for the therapeutic hesychastic spirituality, because it is one of pre-conditions and a practical recommendation. It is important in the fight with particular mental, physical and spiritual disorders. The process of healing is conditioned by the right preparation, enabling the human person to open more and more to the healing action of God. The process consists in the radical turning towards God, which in practice entails constant striving towards the change of intellect (metanoia) in order to: break off sinful dispositions, receive God’s grace, and acquire the condition of compunction (katanyksis) which is simultaneous awareness of one’s own sinfulness as well as God’s forgiveness. It is of great importance in the process of integral healing the conscious expectation of one’s own death and consideration of the Last Judgment. People, who hold the thought of death at the center of their being, withdraw from being enslaved by the created. St John Climacus teaches that: “To be reminded of death each day is to die each day. Fear of death is a property of nature due to disobedience, but terror of death is a sign of unrepented sins.” The remembrance of death can significantly reduce the amount of eating, and by this some other passions will be correspondingly reduced. It is worthy to remember that the ancient Greeks described philosophy as meditation on death. The same is clear from the Bible: “Remember your last end, and you will never sin” (Sirach 7:36).

2

Wolna wola i idea Sądu Ostatecznego

84%

JUDYCKI S.

Roczniki Filozoficzne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 4

137-149

PL

W artykule jego autor stara się wykazać, że jeśli istnieje wolna wola, której efektami są dobro lub zło, to musi istnieć również i Sąd Ostateczny, gdyż musi istnieć odpowiednie rozliczenie uczynionego dobra lub zła. Istnienie wolnej woli, mogącej wytwarzać dobro i zło, byłoby czymś całkowicie anomalnym i bezcelowym, gdyby nie istniał Sąd Ostateczny, a w świecie, jak widzimy, nie ma rzeczy bezcelowych. Uzasadniana jest także zależność odwrotna: jeśli w dziejach kultur ludzkich, w dziejach systemów religijnych, od bardzo dawnych czasów, przynajmniej od starożytnego Egiptu, funkcjonuje przekonanie o sądzie, któremu podlegają osoby umierające, to taki sąd ma sens tylko wtedy, gdy osoby te posiadały wolną wolę w czynieniu dobra lub zła. W ten sposób idea Sądu Ostatecznego wspiera przekonanie, że istnieje wolna wola.

EN

In his article, the author seeks to demonstrate that if there is a free will that results in good or evil, there must also be a Last Judgment, as there must be a proper settlement of the good or evil done. The existence of free will, which can produce good and evil, would be completely anomalous and pointless if there were no Last Judgment, and there are no pointless things in the world as we see it. The converse is also justified: if in the history of human cultures—in the history of religious systems since ancient times, at least from ancient Egypt—there is a belief in a court to which dying persons are subject, such a judgment only makes sense when people have free will to do good or evil. Thus, the idea of the Last Judgment supports the belief that free will exists.

3

Korespondencja Michała Kajki (Kayki) do „Nowin Szląskich” (edycja z komentarzem)

84%

Chojnowski Z.

Prace Literaturoznawcze

|

2014

|

issue 2

353-361

EN

Newspapers and calendars from 1884–1939 contain forgotten works of Michal Kayka. *** ["Lecz niestety drogi człecze"] published in "Nowiny Szląskie" (1886, issue 41) is one of them. It reminds the reader of the last judgment that await every man. God sees everything and writes it all down in a "book". The poem was also Kayka's reaction to the thievery of sheep, which happened in Ogródek village. The article is about Masurian poet's first attempts at his craft, and his struggles towards popularizing his own works at the beginning of his artistic career.

4

„Me dece ut dicam signorum nunc feritatem”. Proroctwa końca świata w późnośredniowiecznym przekazie. Dialog z tradycją

84%

Janus K.

Język. Religia. Tożsamość

|

2018

|

issue 2(18)2018

199-214

PL

Studium zawiera przekład wydanego ca 1505 roku hymnu średniowiecznego, w którym anonimowy autor sięga do popularnej w późnym średniowieczu legendy o piętnastu znakach poprzedzających Sąd Ostateczny. Utwór z całą pewnością po raz pierwszy „przemówił” po polsku. W tłumaczeniu zwrócono uwagę na wierność zarówno w zakresie treści, jak i formy wiersza. Interpretacja została oparta na wskazaniu możliwie najszerszej płaszczyzny intertekstualnej oraz na objaśnieniu kontekstów teologicznych i kulturowych. Zwrócono uwagę na obecność tych samych apokryficznych wątków w polskiej literaturze dawnej. Prezentowane w niniejszym szkicu teksty aktualizujące tematykę eschatologiczną wpisują się w dyskurs tożsamości religijnej.

EN

The paper presents one of the anonymous medieval hymns, in which the End of the World is emphasized. In the late Middle Ages it was an accepted belief that the end of the world would be announced by fifteen cosmic signs: The sea will rise above the mountains; it will then subside and sink into the depths of the earth; sea monsters will appear and make frightening sounds;the sea and all the rivers will burn; trees and plants will produce a blood sweat; all the buildings on earth will crumble; stones will collide and break against each other; the earth will shake; mountains will be leveled to the ground.; the living who have hidden themselves in underground shelters will rush out; the earth will vomit up the dead and their bones will come out of their tombs; the stars will fall from the heavens and the beasts will have nothing to eat; all that is living on earth will die; fire will burn sky and earth; the dead will rise to be judged by God. There is a description of these sings in the many sources: Old Testament Apokrypha, De Civitate Dei of St. Augustine, Crisias of Verecundus da Iunca, The Golden Legend written by Jacobus de Voragine and others . The author of the presented hymn makes a dialogue with the tradition and introduces the own motifs.We can also find similar description in the works of old‑Polish authors: Baltazar Opec and Stanisław Słowakowic. In the Polish translation of the hymn special attention is paid to the fidelity in relation to the original version, in respect of such literary skills as a rhyme and a metrical frame.

5

The Last Judgement as Ordalium. Hans Memling’s Vision

84%

Jońca M.

Studia Prawnicze KUL

|

2019

|

issue 4

75-89

PL

Tryptyk Hansa Memlinga znany jako Sąd Ostateczny powstał, kiedy na kontynencie dominowała forma procesu zwana ordo iudiciarius. Procedura ta opierała się na prawie rzymskim, dlatego często nazywa się ją obecnie „procesem rzymsko- -kanonicznym”. To zaskakujące, ale przedstawienie Sądu Ostatecznego w ujęciu H. Memlinga w najmniejszym nawet stopniu się do niej nie odwołuje. Powodem tego jest fakt, że ordo iudiciarius był zbyt sztywny i przewidywalny. Jego jasno sprecyzowane zasady pozostawały w wyraźnej sprzeczności z ideą nieskończonej Bożej łaskawości. Dlatego H. Memling ukazał Sąd Ostateczny jako ordalium. W tej „procedurze” wszystko spoczywało w rękach Stwórcy, więc łaskę zyskiwali niejednokrotnie również ci, którzy w ludzkim odczuciu na nią nie zasłużyli.

EN

Hans Memling’s Last Judgement was created at the moment when the dominant form of legal proceedings over the whole European continent was that of ordo iudiciarius. This procedure was based on the principles drawn as far back as Roman law, that is why at present it is described as the Roman-Canonical procedure. It is surprising that the composition of the Last Judgement does not in any way refer to the said procedure, since the imagery of the Last Judgement over the centuries had been shaped on the basis of the solutions practiced in the earthly courts. However, ordo iudiciarius was too rigid and predictable. Its rules did not fit the idea of God’s immeasurable mercy. That is why the artist presented the Last Judgement as ordalium. In this procedure, in turn, God, in accordance with his nature, is not bound by anything, so he can bestow his grace in a sovereign way even upon those who do not deserve it.

6

Sąd Boży w Biblii jako pozytywne wyczekiwane doświadczenie

84%

Rucki M., Szymański K.

Scriptura Sacra

|

2020

|

issue 24

111-130

EN

In the paper, the overview and analysis of the Biblical texts connected with God’s judgment is presented, starting with the sin of the first humans, through the times of Moses and prophets up to Jesus Christ and the eschatological final judgment. It was shown in the analysis, that the God’s judgment described in the Bible is quite different from its popular understanding. Some scholars see the final judgment as a curse contrasting with eternal blessing or with eschatological Messianic celebration, while many Biblical passages emphasize the positive essence of the God’s judgment. God is presented as a just judge who case about the rights of the weakest ones, and to Him turns every offended one. The punishment resulting from the just verdict means in fact the ultimate destruction of the things damaged by the wrongdoers. In this context, the final eschatological judgment is presented as a positive and awaited event.

PL

Artykuł zawiera przegląd i analizę tekstów biblijnych związanych z sądem od upadku pierwszych ludzi poprzez czasy Mojżesza i proroków aż do Chrystusa i sądu ostatecznego. Analiza wykazuje, że sąd Boży opisywany na kartach Pisma św. znacznie różni się od popularnych o nim wyobrażeń. Niektórzy badacze postrzegają sąd ostateczny jako przekleństwo kontrastujące z wiecznym błogosławieństwem czy też z eschatologiczną mesjańską ucztą, tymczasem wiele biblijnych tekstów podkreśla pozytywny charakter sądu Bożego. Bóg jest ukazywany w Biblii jako sprawiedliwy sędzia, dbający o prawa najsłabszych, do którego zwraca się każdy pokrzywdzony. Kara, wynikająca ze sprawiedliwego osądu, jest ostatecznym zniszczeniem tego, co już zostało zburzone przez złoczyńców. W tym kontekście sąd ostateczny jawi się jako wyczekiwane pozytywne doświadczenie.

7

Katecheza o Sądzie Ostatecznym na fresku z Sant' Agata dei Goti

84%

Mąkosa P.

Roczniki Teologiczne

|

2019

|

vol. 66

|

issue 11: Katechetyka

99-110

EN

Iconography stands out among the various forms of medieval catechesis. It illustrated the basic truths of the faith and encouraged people to live in accord with this teaching. One of the popular iconographic themes from this period was the Last Judgment. It was usually placed on the back wall of a church in order to remind people leaving the church of their final fate. Eschatological issues have always enjoyed great popularity because they personally relate to every man. In addition to the faithful's interest in eschatological contents, the reason for the creation of Last Judgment iconography was its visual form, accessible to everyone, even the least educated. One of these types of works is the fresco located in the city of Sant'Agata dei Goti in Italy, which is the subject of our analysis in this study. The main contents of the fresco and their form are discussed. The theological significance of individual iconographic elements and their compliance with the official teachings of the Church are pointed out. Summing up the analysis of the fresco, it can be stated that it was an important type of catechesis at that time, theologically correct and having significant pedagogical meaning.

PL

Wśród różnych form katechezy średniowiecznej wyróżnia się ikonografia, która ilustrowała podstawowe prawdy wiary i zachęcała do życia zgodnego z tym nauczaniem. Jednym z popularnych tematów ikonograficznych tego okresu był Sąd Ostateczny umieszczany zazwyczaj na tylnej ścianie kościołów po to, aby przypominać wychodzącym z kościoła ludziom o ich ostatecznym losie. Kwestie eschatologiczne cieszyły się zawsze dużą popularnością, bowiem dotyczą osobiście każdego człowieka. Oprócz zainteresowania wiernych treściami eschatologicznymi powodem powstawania przedstawień Sądu Ostatecznego była ich forma wizualna, dostępna dla każdego, nawet dla najsłabiej wykształconych. Jednym z tego typu dzieł jest fresk znajdujący się w miejscowości Sant'Agata dei Goti we Włoszech, który jest przedmiotem analizy w niniejszym opracowaniu. Omówione zostały główne treści przedstawione na fresku i ich forma. Wskazano na teologiczne znaczenie poszczególnych elementów ikonograficznych i ich zgodność z oficjalnym nauczaniem Kościoła. Podsumowując analizę fresku można stwierdzić, że stanowi on ważną formę ówczesnej katechezy, poprawnej teologicznie i mającej duże znaczenie pedagogiczne.

8

Последние времена этого мира в богословской мысли преподобного Иустина Поповича

83%

Sashko I.

Roczniki Teologiczne

|

2021

|

vol. 68

|

issue 7

79-89

PL

Czasy ostateczne w refleksji teologicznej czcigodnego Justina Popovicia Nauczanie św. Justyna Popovicia o czasach ostatecznych jest skoncentrowane przede wszystkim wokół znaków zapowiadających koniec świata, do których należy głoszenie Ewangelii wszystkim narodom, nawrócenie Izraela do Chrystusa, pojawienie się Antychrysta, katastrofa kosmiczna, a także niebiański znak krzyża w przeddzień powtórnego przyjścia Zbawiciela. Zdaniem św. Justyna Popovicia najtragiczniejszym momentem na końcu tego świata będzie pojawienie się Antychrysta, w którym wszelkie zło osiągnie swój punkt kulminacyjny. W oparciu o Pismo Święte oraz nauczanie Ojców Kościoła, archimandryta Justyn rozmyśla o zmartwychwstaniu ludzkiego ciała, a także rekapitulacji całego stworzenia pod panowaniem Chrystusa, gdy Bóg „będzie wszystkim we wszystkich” (1 Kor 15,28). Według archimandryty Justyna największym darem Zmartwychwstałego Bogoczłowieka dla ludzkości jest nieśmiertelność ciała oraz materii.

EN

The doctrine of the last times of this world of the Monk Justin Popovich concentrates primarily around the signs announcing the end of the world, which include the preaching of the Gospel to all nations, the conversion of Israel to Christ, the appearance of the Antichrist, a cosmic catastrophe, and also the heavenly sign of the cross on the eve of the Second Coming of the Savior. According to the Monk Justin, the most tragic moment at the end of this world will be the appearance of the Antichrist, in which all evil will reach its apogee. Proceeding from the Holy Scriptures, as well as the works of the Church Fathers, Archimandrite Justin discusses the resurrection of the human body, as well as the anakefalaiosis of everything created under the head of Christ, when only God “will be all in all” (1 Cor. 15:28). For Archimandrite Justin, the greatest gift of the Risen God-Man to human nature is the immortality of body and matter.

RU

Учение о последних временах этого мира преподобного Иустина Поповича концентрируется прежде всего вокруг знаков, возвещающих конец света, к которым относится проповедь Евангелия всем народам, обращение Израиля ко Христу, появление Антихриста, космическая катастрофа, а также небесное знамение креста накануне Второго Пришествия Спасителя. По мнению преподобного Иустина, наиболее трагическим моментом в конце этого мира будет появление Антихриста, в котором все зло достигнет своего апогею. Исходя от Священного Писания, а также трудов Отцов Церкви, архимандрит Иустин рассуждает о воскрешении человеческого тела, а также об анакефалаиосисе всего тварного под главою Христом, кода лишь Бог «будет все во всем» (1 Кор. 15,28). Для архимандрита Иустина самым большим даром Воскресшего Богочеловка естеству человеческому является бессмертие тела и материи.

9

Aniołowie fanfarzyści i poena sensus. Garść refleksji nad Ołtarzem Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha z Groeningemuseum w Brugii

67%

Kubies G.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4: Historia sztuki

33-53

PL

Ołtarz Sądu Ostatecznego z brugijskiego muzeum (0000.GRO.0208.I) uważany jest obecnie przez członków Bosch Research and Conservation Project (BRCP) za niekwestionowane dzieło w oeuvre Jheronimusa Boscha (ok. 1450-1516). Ołtarz, wykonany zapewne dla humanistycznie wyedukowanego odbiorcy wywodzącego się z arystokratycznego lub patrycjuszowskiego środowiska, jest datowany (BRCP) na lata ok. 1495-1505. W niniejszym artykule podjęto próbę wykazania związku (i zarazem jego interpretacji), u podstaw którego leżą kategorie inventio i fantasia, pomiędzy wyobrażeniami aniołów fanfarzystów flankujących Chrystusa a potępionymi powiązanymi z dwoma instrumentami muzycznymi – harfą i dzwonem, poddawanymi karom zmysłów (poena sensus); zostali oni ukazani w części środkowej Ołtarza. Artykuł porusza także zagadnienia funkcji i zadań trębaczy, komentarzem opatrzono instrumenty muzyczne, uwzględniając ich kontekst ikonograficzny oraz muzyczny. Aniołowie, jak ukazał malarz (kierują swe instrumenty w stronę harfy i dzwonu), zdają się stać za wyrafinowanymi torturami dla skazańców. Hipoteza, w ramach której zidentyfikowano niekonwencjonalne zadania owych istot duchowych, zasadza się na fundamencie biblijnym (Rdz 19,13.24-25; 2 Krl 19,35; 2 Mch 3,26-27; Ap, 8,1-11,19; 15, 1-16,21). Aniołowie fanfarzyści posługujący się długimi, prostymi trąbkami, z których zwisają chorągwie ze znakiem krzyża, występują zarazem w funkcji trębaczy heraldycznych – anonsują przybycie Chrystusa na sąd powszechny, obwieszczają Jego obecność. Malarz w ramach swoistej gry z ikonografią Sądu Ostatecznego zerwał z tradycyjnym toposem anioła fanfarzysty, a sięgając po motywy instrumentów łączonych z królem Dawidem (harfa) i Kościołem (dzwon), wyszedł poza krąg odniesień o pozytywnych konotacjach.

EN

The Last Judgement triptych from the Groeningemuseum in Bruges is currently considered by members of the Bosch Research and Conservation Project as an undisputed work in the oeuvre of Hieronymus Bosch (c. 1450-1516). The triptych is dated c. 1495-1505. In the article I demonstrate the connection (and thus the interpretation), based on two categories – inventio and fantasia, between the images of trumpet-playing angels and two musical instruments: a harp and bell, fulfilling the function of penitentiary tools. Two damned linked to them undergo punishment of senses (poena sensus). The driving force behind this refined form of torture, in response to amoral living seen in the light of Christian ethics, would be the angels. They play with their instruments turned in the direction of the harp and bell. In the context of the main contents of the Bruges Last Judgement I perceive the trumpet-playing angels using long, straight aerophones with banners as heraldic trumpeters. The painter, within the context of his own iconographical game, departed from the traditional topos of an angel eschatological trumpeter and in reaching for motifs of instruments connected to King David (harp) and the Church (bell), went beyond positive connotations related to them.

10

Anielski śpiew i anielskie trąby w reprezentacjach Sądu Ostatecznego Staroobrzędowców

67%

Sulikowska-Bełczowska A.

Ars inter Culturas

|

2019

|

vol. 8

35-52

EN

The purpose of this paper is to describe the musical concept of angel singing and the iconography of angel horns in the culture of Russian Old Believers in the 19th century. From the mid-17th century, the Old Believers rejected the new customs of the Muscovite official Church, including musical traditions, and accepted only vocal music. Musical instruments in Old Russian and Old Believer art depicted on icons and miniatures were based primarily on Byzantine models. Further examples can be given from the Book of the Apocalypse and on eschatological icons, which show angels playing the horn. The article discusses items from a 19th century Apocalypse from the collection of the National Library in Warsaw and icons from the National Museum in Warsaw. Angels with horns announce the approaching of the Last Judgement. These images are symbolic in meaning and do not refer to musical practices.

11

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część I

67%

Kubies G.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 3

69-91

PL

Ołtarz Sądu Ostatecznego z Wiednia uważany jest obecnie przez członków Bosch Research and Conservation Project za dzieło Jheronimusa Boscha (ok. 1450-1516) i jego warsztatu. Reminiscencje oraz aluzje do grzechów nieczystości uobecniają się w Ołtarzu wiedeńskim wielokrotnie. Choć w kilku scenach pojawiają się instrumenty muzyczne, często w sztuce łączone z miłością, to w literaturze przedmiotu aspekty muzyczne są często marginalizowane lub wręcz pomijane. Głównym celem niniejszego artykułu, oprócz analizy ikonograficznej owych kilku scen (część I), jest próba dotarcia do źródeł ideowych powiązania w wizji zaświatów dwóch elementów: kar odpowiadających jednemu z grzechów głównych (luxuria) z muzyką (część II). Umuzycznione sceny w Ołtarzu Sądu Ostatecznego, wykazujące związki z malarstwem miniatorskim, przywołują na myśl realia historyczne – aspekty praktyki wykonawczej w ramach muzykowania prywatnego przełomu XV-XVI wieku.

EN

The Last Judgement kept in Akademie der Bildenden Künste in Vienna is currently considered by members of the Bosch Research and Conservation Project as the work of Jheronimus Bosch (c. 1450-1516) and his workshop. Within the Vienna Triptych there are many reminiscences and allusions to unchastity, lasciviousness and lustfulness. Although musical instruments—often linked with love in visual arts—appear in several scenes, in the Bosch literature musical aspects are often marginalized or even overlooked. The main purpose of this article, apart from the iconographic analysis of these several scenes (part I), is an attempt to find sources of connection between two elements in the vision of Hell: penalties corresponding to the sin of lust (luxuria) with music (part II). The musical scenes in the Vienna Last Judgement having their origins in miniature painting, recall historical realities—aspects of private music making at the turn of the 15th and 16th centuries.

12

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część II

67%

Kubies G.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 3

93-122

PL

Ołtarz Sądu Ostatecznego z Wiednia uważany jest obecnie przez członków Bosch Research and Conservation Project za dzieło Jheronimusa Boscha (ok. 1450-1516) i jego warsztatu. Reminiscencje oraz aluzje do grzechów nieczystości uobecniają się w Ołtarzu wiedeńskim wielokrotnie. Choć w kilku scenach pojawiają się instrumenty muzyczne, często w sztuce łączone z miłością, to w literaturze przedmiotu aspekty muzyczne są często marginalizowane lub wręcz pomijane. Głównym celem niniejszego artykułu, oprócz analizy ikonograficznej (profilowanej muzykologicznie) owych kilku scen (część I), jest próba dotarcia do źródeł ideowych powiązania w wizji zaświatów dwóch elementów: kar odpowiadających jednemu z grzechów głównych (luxuria) z muzyką (część II). Umuzycznione sceny, wykazujące związki z malarstwem miniatorskim, przywołują także na myśl realia historyczne – aspekty praktyki wykonawczej w ramach muzykowania prywatnego przełomu XV-XVI wieku. Jako najważniejsze źródła literackie inspiracji malarza jawią się Biblia, Wizja Thurkila oraz Strumień światła Boskości Mechtyldy z Magdeburga. Korespondencja pewnych motywów w scenach przedstawiających grzechy nieczystości (Tryptyk Wędrowca, Wóz z sianem, Siedem Grzechów Głównych i Cztery Rzeczy Ostateczne) z odpowiadającymi im motywami w Ołtarzu wiedeńskim, dowodzi istnienia w pracowni Jheronimusa Boscha spójnego systemu mentalno-światopoglądowego, w którym kara wiecznego potępienia nosi piętno uciech ziemskich.

EN

The Last Judgement kept in Akademie der Bildenden Künste in Vienna is currently considered by members of the Bosch Research and Conservation Project as the work of Jheronimus Bosch (c. 1450–1516) and his workshop. Within the Vienna Triptych there are many reminiscences and allusions to unchastity, lasciviousness and lustfulness. Although musical instruments—often linked with love in visual arts—appear in several scenes, in the Bosch literature musical aspects are often marginalized or even overlooked. The main purpose of this article, apart from the iconographic analysis of these several scenes (part I), is an attempt to find sources of connection between two elements in the vision of Hell: penalties corresponding to the sin of lust (luxuria) with music (part II). The musical scenes having their origins in miniature painting, also recall historical realities—aspects of private music making at the turn of the 15th and 16th centuries. The most important literary sources of inspiration for the painter we considered to be the Bible, Thurkill’s Vision and The Flowing Light of Divinity by Mechthild of Magdeburg. Correspondence of certain motifs in scenes depicting lust (The Wayfarer Triptych, The Haywain Triptych, The Seven Deadly Sins and the Four Last Things) with the parallel motifs in the Vienna Last Judgement proves the existence of a coherent mental-ideological system in the Bosch’s workshop in which the punishment of eternal damnation bears the stigma of earthly pleasures.

13

Ludowa wizja życia pozagrobowego w parafii Miłosierdzia Bożego w Brzezinach (diecezja sandomierska)

59%

Siroń-Tałanda A.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

vol. 63

|

issue 9: Teologia fundamentalna i religiologia

163-178

EN

The article is based on ethnographic fieldwork conducted in the Divine Mercy Parish of Brzeziny. The paper is about folks’ believes and views of afterlife. First part of paper is about relationship between the living and the dead. The people believe that the contact between souls and living is possible. The departed warn their loved ones of danger or death and beg for the conversion or seek prayer. In the subsequent sections we present people’s views about the particular judgment where a soul will go right after living the body, and about the Last Judgement which will occur after the Second Coming. The last part of paper describes places, where soul is going after the particular judgment. Heaven is described as a place of everlasting happiness and seeing God, whereas hell is described as a place of everlasting punishment, where the souls of condemned people go. Purgatory is an intermediate state where the souls undergo purification in order to be will God.

PL

Artykuł został napisany na podstawie etnograficznych badań terenowych przeprowadzonych w parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Brzezinach. Przedmiot refleksji stanowią ludowe wierzenia i wizje dotyczące życia pozagrobowego. Pierwszą część artykułu stanowi charakterystyka relacji żywych ze zmarłymi. Ludność wierzy w możliwość kontaktowania się dusz z żyjącymi. Zmarli ostrzegają bliskich przed niebezpieczeństwem, śmiercią, proszą o nawrócenie lub modlitwę. W kolejnych fragmentach przedstawiono wizję sądu szczegółowego, na który udaje się dusza w chwili rozłączenia z ciałem oraz Sądu Ostatecznego, który nadejdzie w momencie paruzji. Ostatni paragraf artykułu to charakterystyka miejsc, do których trafia dusza po sądzie szczegółowym. Niebo przedstawione zostało jako stan wiecznej szczęśliwości i oglądania Boga. Piekło jest miejscem niekończących się kar, gdzie trafiają dusze potępionych. Pośrednie miejsce to czyściec, gdzie dusze zostają oczyszczone, by móc przebywać z Bogiem.

14

Człowiek wobec śmierci – na podstawie fragmentów poematu „polskiego Dantego” "Przeraźliwe echo trąby ostatecznej"

51%

Krawiec-Złotkowska K.

Język - Szkoła - Religia

|

2023

|

vol. 18

63-79

PL

W artykule omówiono zagadnienia związane ze śmiercią przedstawione w poemacie Klemensa Bolesławiusza. Przedstawiono sylwetkę autora odwołującego się do autorytetów Kościoła i Biblii oraz jego wizję quattuor hominum novissima. Zauważono, że obrazy potępienia grzeszników wykreowane przez o. Klemensa są zgodne z katolickimi wyobrażeniami o zaświatach i staropolskimi wizjami eschatologicznymi. Poemat „ludowego polskiego Dantego” stanowił swoisty podręcznik ars moriendi, który przygotowywał człowieka do pożegnania z doczesnością, a grzesznikom dawał szansę na poprawę, uniknięcie piekła i osiągnięcie rajskiej szczęśliwości.

EN

The article discusses issues related to death presented in the poem by Klemens Bolesławiusz. The profile of the author referring to the authorities of the Church and the Bible and his vision quattuor hominum novissima are presented. It was noted that the images of the condemnation of sinners created by Father Klemens are consistent with Catholic ideas about the afterlife and old Polish eschatological visions. The poem of the “folk Polish Dante” was a kind of ars moriendi manual, which prepared a man to say goodbye to the earthly life, and gave sinners a chance to improve, avoid hell and achieve heavenly happiness.

Refine search results

ŚMIERĆ WE WSCHODNIO-CHRZEŚCIJAŃSKIEJ DUCHOWOŚCI HEZYCHASTYCZNEJ

Wolna wola i idea Sądu Ostatecznego

Korespondencja Michała Kajki (Kayki) do „Nowin Szląskich” (edycja z komentarzem)

„Me dece ut dicam signorum nunc feritatem”. Proroctwa końca świata w późnośredniowiecznym przekazie. Dialog z tradycją

The Last Judgement as Ordalium. Hans Memling’s Vision

Sąd Boży w Biblii jako pozytywne wyczekiwane doświadczenie

Katecheza o Sądzie Ostatecznym na fresku z Sant' Agata dei Goti

Последние времена этого мира в богословской мысли преподобного Иустина Поповича

Aniołowie fanfarzyści i poena sensus. Garść refleksji nad Ołtarzem Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha z Groeningemuseum w Brugii

Anielski śpiew i anielskie trąby w reprezentacjach Sądu Ostatecznego Staroobrzędowców

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część I

Luxuria, grzech i kara. Przyczynek do badań ikonograficznych Ołtarza Sądu Ostatecznego Jheronimusa Boscha (i jego warsztatu) z Akademie der Bildenden Künste w Wiedniu. Część II

Ludowa wizja życia pozagrobowego w parafii Miłosierdzia Bożego w Brzezinach (diecezja sandomierska)

Człowiek wobec śmierci – na podstawie fragmentów poematu „polskiego Dantego” "Przeraźliwe echo trąby ostatecznej"