Search results

1

Początki „ochrony” NSZZ „Solidarność” przez Służbę Bezpieczeństwa (wrzesień 1980 – kwiecień 1981)

100%

Majchrzak G.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 2(4)

301-316

2

Podziemie wrocławskie w oczach Służby Bezpieczeństwa

100%

Kamiński Ł., Piotrowski P.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2002

|

issue 2

275-293

3

Służba Bezpieczeństwa w walce z Ruchem Młodej Polski 1979–1988

100%

Cenckiewicz S.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 2(4)

113-157

4

The real and expected privileges of the Security Service collaborators recruited from academic milieu in the 1980s

88%

Franaszek P.

Studia Historiae Oeconomicae

|

2016

|

vol. 33

69-84

EN

Despite the elaborated techniques of electronic surveillance, personal sources of information still remain the best possible method of infiltrating a criminal milieu. Such methods gain special importance in totalitarian states. Collaborating with the Security Service almost always had some notable benefits. For some of the TWs, collaborating was an additional, sometimes quite substantial, source of income. One of repeating motives for collaboration was a will to improve one’s professional position or to easily obtain a permission to go abroad. There were also persons, who were impressed with having contacts with the Security Service functionaries. Almost all collaborators were using different forms of help from the part of the Security Service. Most of them would obtain real financial and material profits. The spectrum of favours offered to those helping the repressive state apparatus was very extensive.

5

Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku

88%

Wołk G.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2019

|

issue 33

522-545

PL

Od czasu wprowadzenia stanu wojennego w Polsce Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych miało za zadanie nie tylko prowadzić działania operacyjne skierowane wobec najważniejszych organizacji podziemia solidarnościowego, lecz także tworzyć i gromadzić materiały analityczne na jego temat. Cyklicznie opracowywano raporty zawierające liczbę osób zaangażowanych w podziemną opozycję i charakterystykę organizacji działających w jej ramach. W tego typu analizach oceniano również skalę penetracji przez różne jednostki SB (nie tylko Biuro Studiów) konspiracyjnych środowisk, starano się przewidzieć dynamikę rozwoju sytuacji w podziemiu, a także kreślono scenariusze możliwych działań, które mogłyby je osłabić. Publikowany dokument jest ostatnią taką analizą sporządzoną przed rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Rzuca światło na ocenę podziemia, jaka obowiązywała w Biurze Studiów SB i kierownictwie MSW w tym czasie. Dokument pokazuje, że chociaż SB odnosiła sukcesy w rozbijaniu podziemnych struktur i plasowaniu w niej agentury, to jednak nie była w stanie zapanować nad nimi i wpłynąć na ich rozwój.

EN

U pon the introduction of martial law in Poland, the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior was ordered not only to carry out operational activities against the most important organizations of the “Solidarity” Underground but also to create and gather analytical materials thereon. Reports were regularly prepared on the number of people engaged in the underground opposition and on the specifics of the organizations operating within its framework. Such analyses were also used to assess the extent to which underground communities had been infiltrated by different units of the Security Service (excluding the Study Office), as well as to forecast developments in the underground and to work out scenarios for potential actions that might weaken it. The published document is the last analysis of this kind prepared before the Round Table talks. It sheds light on the assessment of the Underground which was accepted by the Study Office of the Security Service and by the management of the Ministry of the Interior at that time. The document reveals that, despite of the Security Service’s successes in breaking up the /underground structures and placing its agents therein, it was not able to control them and influence their development.

6

Służba Bezpieczeństwa wobec „Solidarności” rolniczej w Polsce południowo-wschodniej 1980–1981

88%

Iwaneczko D.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 2(4)

185-212

7

Rozmowy z „Panem Cogito”. Zbigniew Herbert na celowniku peerelowskiego wywiadu

88%

Majchrzak G.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2019

|

issue 33

478-493

PL

S łużba Bezpieczeństwa osobą Zbigniewa Herberta interesowała się przez blisko 30 lat. Początkowo próbowano zwerbować go do współpracy, a później (w związku z jego zaangażowaniem opozycyjnym) poddano rozpracowaniu. W latach sześćdzie- siątych i siedemdziesiątych działania w stosunku do niego prowadził m.in. wywiad. Jego funkcjonariusze planowali pozyskać go jako swojego agenta. Miały temu służyć prowadzone z nim rozmowy. Herbert tych rozmów – prowadzonych zresztą począt- kowo pod szyldem urzędników MSZ – nie odmawiał, nie był jednak skłonny do współpracy. Nie ukrywał też przed rodziną i znajomymi ani faktu zainteresowania jego osobą ze strony Służby Bezpieczeństwa, ani prowadzenia z jej funkcjonariusza- mi rozmów. W efekcie SB zrezygnowała z jego werbunku. Zbigniew Herbert wyszedł więc z tego swoistego pojedynku zwycięsko, choć nie bez szwanku – można się zasta- nawiać, czy w trakcie prowadzonych z nim rozmów nie powiedział funkcjonariuszom SB zbyt dużo.

EN

T he Security Service was interested in the life of Zbigniew Herbert for nearly 30 years. At the beginning, there were attempts to win him over as a collaborator, but later (due to his involvement in the opposition) he was subject to investigation. In the 1960–70s, he was a target of Intelligence Service operations, among others. Their officers planned to convince him to become their agent. To this end, they conducted talks with him. Herbert did not object to these conversations – initially conducted under the patrona- ge of the officers of the Ministry of Foreign Affairs – but he was not willing to colla - borate. Neither did he conceal from his family and acquaintances the fact that he was approached by the Security Service and conducted talks with its officers. Ultimately, the Security Service abandoned the plan to make him collaborate. Zbigniew won the duel but not unscathed – one may consider whether he did not disclose too much to the officers of the Security Service during the conversations.

8

Kościół olkuski w reprezentatywnym raporcie Służby Bezpieczeństwa z 1960 roku

88%

Glugla P.

Krakowskie Studia Małopolskie

|

2019

|

vol. 24

64-88

EN

This article contains information and analysis of the Security Service's operational activities against the Catholic Church in Olkusz, based on an archival document produced by the security apparatus. The territory in question belonged administratively to the Krakow Province, while in the church administration it belonged to the Diocese of Kielce. The document includes a number of important issues: a description of the Catholic Church in Olkusz, including deaneries, and the description and staffing of individual religious congregations (for which the security police also kept up-to-date documentation); Catholic activities, being part of the structures of the church organization of individual deaneries and their parishes; a current list of Catholic agents and assets; agent cases conducted against individual church objects and the clergy; repression of the clergy; issues of catechization; cases of religious construction; cooperation between the security division and civic militia; difficulties in the work of the Olkusz security service in church matters; and “hotspots” in Olkusz. Thanks to the agents it acquired, the security apparatus had current information on the functioning of the church in Olkusz, especially the clergy. Therefore, it could effectively watch over the church’s activities, neutralize many of its intentions, and punish defiant clergy in various ways. This edited archival document illustrates a wide range of issues dealt with by the Security Service of the 1960s. Its form, and this systematic range of issues, was imposed from above and was compulsory throughout the entire territory of the People's Republic of Poland.

9

Służba Bezpieczeństwa wobec środowisk narodowych w latach 1956-1959

88%

Kawęcki K.

Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2012

|

issue 2(9)

167-180

EN

The political changes in the People’s Republic of Poland after 1956 meant the symbolic end of so called Stalinism. The methods of communists used in a struggle against some independent circles and pre–war political activists changed. The Security Service introduced some new forms of surveillance of nationalist circles which were inspired by the biggest political camp of the Second Polish Republic – National Democracy. The main priority of those actions was to organise as big spy network as possible. The Security Service was also monitoring the activities of some legal nationalists groups. In 1961, court of law in Warsaw sentenced several young nationalist activists who had started a secret organization called National-Democratic League. Some of them were sentenced to 2 years in prison.

10

Służba Bezpieczeństwa wobec opozycji w Łodzi 1976–1980

88%

Próchniak L.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 2(4)

159-183

11

Inwigilacja duchowieństwa diecezji sandomierskiej w świetle dokumentu KW MO w Kielcach z dnia 6 X 1961 r.

75%

Tylec P.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/2

465-489

PL

Niniejsza edycja źródłowa prezentuje dokument wytworzony przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa KW MO w Kielcach w październiku 1961 r. Zawiera on informacje na temat duchowieństwa diecezji sandomierskiej. Został on wytworzony w ramach teczki zagadnieniowej o kryptonimie „Wisła” (rozpracowanie Kurii diecezjalnej w Sandomierzu i seminarium duchownego w tymże mieście). Dokument ten jest typową dla tych teczek „kontrwywiadowczą charakterystyką zagadnienia”. Dodatkowo zawiera on „kierunkowy plan operacyjnych przedsięwzięć”. Analiza tego źródła pozwala na określenie skali inwigilacji, której poddanie zostali kapłani wspomnianej diecezji. Prezentowany dokument zawiera szereg przypisów, które wyjaśniają trudniejsze sformułowania, używane przez funkcjonariuszy bezpieki, skrótowo przybliżają sylwetki wymienionych w nim księży oraz rozwijają problematykę relacji państwo – Kościół w okresie PRL.

EN

This source edition presents a document created by the officers of the Security Service at the Voivodeship Police Headquarters in Kielce in October 1961, containing information on the clergy of the Sandomierz diocese. It was kept as part of a case file entitled "Wisła" (surveillance of the diocesan curia and the seminary in Sandomierz). The document is a typical example of "counter-intelligence features of a case." In addition, it contains a "direc- tional operational plan of undertakings". An analysis of the source allows us to determine the scale of surveillance to which the priests of the diocese were subjected. The present edition of the document contains a number of footnotes, which explain the more difficult formulations used by security officers, briefly approximate the figures of the priests named in it and elab- orate on the state/Church relations in the Polish People's Republic.

12

Światy przeciwstawne: komunistyczna bezpieka wobec podziemia niepodległościowego

75%

Kurtyka J.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2004

|

issue 1(5)

11-21

13

Model zmiany cywilnych służb specjalnych w Polsce w latach 1989–1990. Powstanie Urzędu Ochrony Państwa

75%

Krzysztofiński M.

Przegląd Sejmowy

|

2020

|

issue 2(157)

205–209

EN

The end of the communist dictatorship in Poland in 1989 was tantamount to the necessity of changing the manner of the functioning of the existent special services. The book presents the model of change of the civil special services between 1989 and 1990, when the communist Security Service was liquidated, and the Of ce for State Protection was appointed with the act of 6 April 1990. The author describes the process and demonstrates that in Poland both the “option zero” and “continuation” models were rejected and a “hybrid” model was adopted instead.

14

Kryptonim "Podżegacze"

75%

Kamiński Ł.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 1(3)

175-197

15

Konferencja Episkopatu Polski wobec lustracji duchowieństwa

75%

Delong M.

Społeczeństwo i Polityka

|

2020

|

issue 3(64)

23-34

PL

W artykule przedstawiono stanowisko Konferencji Episkopatu Polski w kwestii lustracji duchowieństwa, która pojawiła się w polskiej debacie publicznej w związku z oskarżeniami o współpracę niektórych duchownych ze służbami komunistycznymi. Problem lustracji duchowieństwa został wywołany głównie przez sprawę arcybiskupa Stanisława Wielgusa. Postawa Kościoła hierarchicznego wobec problemu lustracji duchowieństwa spotykała się z nieraz z bardzo krytyczną oceną. Nie brakuje opinii, że sprawa nie została wyjaśniona do końca i właściwie. W publikacji zastosowano podejście i metody badawcze właściwe dla nauk o polityce i administracji, w tym analizę źródeł, analizę systemową oraz metodę genetyczno-historyczną.

EN

This paper attempts to analyse the stance of the Polish Bishops’ Conference on the subject of lustration of clergy. The issue emerged in Polish public debate, due to allegations that certain clergymen co-operated with communist secret service. In the after-war period, the Polish Church was a subject of repressions and advanced surveillance from the Security Service functionaries. The issue of lustration of clergy emerged mainly in connection with the case of archbishop Stanisław Wielgus. The research approach and methods appropriate to political and administrative sciences were used, including source analysis, system analysis and a genetic-historical method. The stance of Polish Church hierarchy towards the lustration of clergy was often criticised. There are many opinions implying that the problem was not clarified entirely and properly.

16

Raport "O służbie bezpieczeństwa publicznego" z 1946 roku

75%

Majchrzak G., Kopka B.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 1(3)

251-261

17

Inwigilacja i komunistyczne represje wobec wadowickiego Kościoła na podstawie wybranych dokumentów Służby Bezpieczeństwa z 1961 roku

75%

Glugla P.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2017

|

issue 20

22-54

EN

Surveillance and communist repression of the Church in Wadowice based on selected documents of the Security Service of 1961.

18

Grudzień ’70 w Gdańsku według tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa

75%

Cenckiewicz S.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2003

|

issue 1(3)

275-301

19

Kryptonim „Nadajnik”. Służba Bezpieczeństwa PRL wobec Radia Solidarność w Świdniku w latach 1983-1989

63%

Rzeczkowska E.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 2: Historia

149-176

PL

W latach 1983-1988 w Świdniku działało podziemne Radio Solidarność, które w ciągu kilkuminutowych audycji przekazywało słuchaczom informacje o rzeczywistej sytuacji w kraju, informowało o działalności opozycji w Świdniku oraz o represjach SB wobec opozycjonistów. Funkcjonariusze aparatu bezpieczeństwa przez 5 lat usiłowali doprowadzić do zaprzestania emisji audycji przez podziemne radio. W tym celu używano różnorodnych metod, między innymi posłużono się specjalną aparaturą przeznaczoną do namierzania i identyfikowania nadajników, wykorzystywano informacje pochodzące od tajnych współpracowników oraz dane z obserwacji osób podejrzanych o działalność podziemną. Najbardziej skuteczną metodą okazało się wprowadzenie tajnego współpracownika do środowiska radiowców, który doprowadził do przejęcia przez funkcjonariuszy SB nadajnika oraz aresztowania osób dokonujących emisji programów.

EN

In the years 1983-1988 in Świdnik, there operated an underground radio station called Solidarity, which during its several-minute broadcasts gave the listeners information about the real situation in the country, informed about the activities of the opposition in Świdnik and the repressions of the Security Service against the oppositionists. Security Service officers had been trying to stop the broadcast of the underground radio station for 5 years. For this purpose, various methods were used. Among others, a special apparatus was used to track down and identify transmitters, information from secret collaborators and data obtained through observation of people suspected of underground activity were also used. It turned out that the most effective method was the introduction of a secret collaborator to the radio community, which led to the seizure of the transmitter by the Security Service officers and to the arrest of persons broadcasting the programs.

20

Działalność Stanisława Jana Rostworowskiego w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym w latach 1957–1974

63%

Orzełek A.

Kwartalnik Historyczny

|

2023

|

vol. 130

|

issue 2

323-366

EN

The Christian Social Association, founded in 1957, was one of three (officially-tolerated) groups of lay Catholics in the post-1956 People’s Republic of Poland, along with the Znak movement and the PAX Association. It was the smallest of them, but it played an important role in the Communist authorities’ religious policy, which sought to antagonise Polish Catholics. Presided over until 1968 by Jan Frankowski, between 1968 and 1974 by Zygmunt Filipowicz, and from 1974 by Kazimierz Morawski, it was a place of constant factional struggles, often controlled by the authorities with the help of secret collaborators with the Security Service. One of these was Stanisław Jan Rostworowski.

PL

Utworzone w 1957 r. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne należało do trzech, obok ruchu Znak i PAX-u, środowisk katolików świeckich w PRL po 1956 r. Było spośród nich najmniejsze, niemniej odgrywało istotną rolę w polityce wyznaniowej władz zorientowanej na antagonizowanie polskich katolików. Rządzone do 1968 r. przez Jana Frankowskiego, w latach 1968–1974 przez Zygmunta Filipowicza, a od 1974 r. przez Kazimierza Morawskiego, było miejscem ciągłych walk frakcyjnych, często sterowanych przez władze za pomocą tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa. Jednym z nich był Stanisław Jan Rostworowski.

Refine search results

Początki „ochrony” NSZZ „Solidarność” przez Służbę Bezpieczeństwa (wrzesień 1980 – kwiecień 1981)

Podziemie wrocławskie w oczach Służby Bezpieczeństwa

Służba Bezpieczeństwa w walce z Ruchem Młodej Polski 1979–1988

The real and expected privileges of the Security Service collaborators recruited from academic milieu in the 1980s

Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku

Służba Bezpieczeństwa wobec „Solidarności” rolniczej w Polsce południowo-wschodniej 1980–1981

Rozmowy z „Panem Cogito”. Zbigniew Herbert na celowniku peerelowskiego wywiadu

Kościół olkuski w reprezentatywnym raporcie Służby Bezpieczeństwa z 1960 roku

Służba Bezpieczeństwa wobec środowisk narodowych w latach 1956-1959

Służba Bezpieczeństwa wobec opozycji w Łodzi 1976–1980

Inwigilacja duchowieństwa diecezji sandomierskiej w świetle dokumentu KW MO w Kielcach z dnia 6 X 1961 r.

Światy przeciwstawne: komunistyczna bezpieka wobec podziemia niepodległościowego

Model zmiany cywilnych służb specjalnych w Polsce w latach 1989–1990. Powstanie Urzędu Ochrony Państwa

Kryptonim "Podżegacze"

Konferencja Episkopatu Polski wobec lustracji duchowieństwa

Raport "O służbie bezpieczeństwa publicznego" z 1946 roku

Inwigilacja i komunistyczne represje wobec wadowickiego Kościoła na podstawie wybranych dokumentów Służby Bezpieczeństwa z 1961 roku

Grudzień ’70 w Gdańsku według tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa

Kryptonim „Nadajnik”. Służba Bezpieczeństwa PRL wobec Radia Solidarność w Świdniku w latach 1983-1989

Działalność Stanisława Jana Rostworowskiego w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym w latach 1957–1974