Search results

1

Objaśnianie marzeń sennych według Stanisława Ignacego Witkiewicza

100%

Nguyen F.

Pamiętnik Literacki

|

2018

|

vol. 109

|

issue 3

71-82

PL

Stanisław Ignacy Witkiewicz zaznajomił się z psychoanalizą, kiedy odbywał terapię u doktora Karola de Beaurain. Od tego czasu wzmogła się jego fascynacja marzeniami sennymi. Artysta miał własną metodę na ich przypominanie, polegającą na przywoływaniu wydarzeń w odwrotnej kolejności niż występowały we śnie. Choć z początku nie akceptował myśli Sigmunda Freuda, z czasem stał się jej orędownikiem, a opis marzenia sennego Genezypa Kapena w "Nienasyceniu" zawiera jej silne wpływy. Głębsza analiza tej fantazji onirycznej ujawnia oryginalne rysy poglądów Witkacego na temat natury ludzkiej psychiki. Głównym źródłem dążeń człowieka jest według niego pierwotne zadziwienie Tajemnicą Istnienia.

EN

Stanisław Ignacy Witkiewicz familiarised with psychoanalysis when he underwent a therapy at Karol de Beaurain’s and it is at that moment when his fascination with dreams increased. The artist developed his own method of recollecting occurrences which consisted in evoking them in reverse order in comparison to that in dreaming. Though Witkacy initially rejected Sigmund Freud’s thought, with time he became its supporter, and the description of Genezyp Kapen’s dream in “Nienasycenie (Insatiability)” is deeply influenced by it. An in-depth analysis of this oneiric phantasy reveals original traces of Witkiewicz’s views on the nature of human psyche. The main source of human struggle is, according to him, initial amazement with Mystery of Existence.

2

Freud and the idea of a pseudoscience

100%

Cioffi F.

Nauka

|

2007

|

issue 1

EN

In this essay which comprises one of chapters in Frank Cioffi Freud and the Question of a Pseudoscience (Open Court, Chicago 1998, pp. 115-142) its author, the most harsh and provocative contemporary critic of psychoanalysis, has assembled reasons for concluding that psychoanalysis is a pseudoscience. What makes this text unique among current offerings is the contrary view about a pseudoscience according to which it is constituted by methodologically defective procedures (in a sense of wilful which encompasses refined self-deception) rather than merely by formally defective theses.

3

Psychoanalityczne spojrzenie na „Zdarzenia na brygu Banbury” Witolda Gombrowicza

88%

Więcek A.

Pamiętnik Literacki

|

2016

|

vol. 107

|

issue 2

85-95

PL

Artykuł jest próbą psychoanalitycznego spojrzenia na opowiadanie „Zdarzenia na brygu Banbury” Witolda Gombrowicza. Badania oparte na skorelowanych ujęciach Sigmunda Freuda i Jacques’a Lacana ukazują, w jaki sposób tekst – skonstruowany na zasadzie logiki signifiants pozostaje w ciągłym ruchu – nie daje się jednoznacznie zinterpretować. Topologia brygu nawiązuje do Freudowskiej koncepcji psyche, a zarazem do Lacanowskich płaszczyzn determinujących psychiczną konstrukcję człowieka. Studia autorki artykułu nie prowadzą w żadnym wypadku do ustabilizowania pracy signifiants, mają na celu umożliwienie czytelnikowi przeżycie Barthes’owskiej „przyjemności tekstu”.

EN

The article is a psychoanalytical view on Witold Gombrowicz’s short story “Zdarzenia na brygu Banbury (The Events on the Brig of Banbury).” The research, based on correlated Sigmund Freud’s and Jacques Lacan’s approaches, shows in what way a text, constructed on the basis of logics of signifiants, remains in constant move, escapes an unambiguous interpretation. The topology of the brig refers to Freud’s concept of psyche, and thus to Lacanian planes which determine a man’s mental construction. Więcek’s studies by no means lead to stabilizing the works of signifiants; they rather offer the reader the experience of Barthes’ “pleasure of reading.”

4

Zachowania antyspołeczne w ujęciu psychodynamicznym

88%

Kołodziejczak L.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2012

|

issue 2

EN

The aim of this paper is to introduce the reader to the main tenets of psychodynamics. It also argues that psychodynamic approaches can be effective in determining the causes of various forms of deviance, because on the basis of individual biographies, neuroscience enables us to analyze such concepts as guilt, a fear of crime and conscience.

5

Kalivodův zápas o marxismus bez pověr a iluzí

88%

Zumr J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2012

|

vol. 60

|

issue 2, Special No: Hledání ztraceného času

259-267

EN

The study is devoted to the philosophical bequest of the Czech philo¬sopher Robert Kalivoda (1923–1089). Author ﬁst evaluates his contribu¬tion to understanding a key period of Czech history, the Hussite move¬ment. By analysing economic and ideological conditions in the 14th and 15th centuries Kalivoda shows, that the Hussite movement was the ﬁrst European early bourgeois revolution, bringing about fundamental changes in the structure of feudal society by paralysing the economic and philosophic potential of the Church as a fundamental component of the social order. Philosophically the movement created, out of elements of mediaeval philosophic realism and of the views of various heretical groups, an ideology of emancipation, anticipating ideas of later revolu¬tionary movements. The second part of the study develops Kalivoda’s conception of the aesthetic function, starting from the conceptions of Jan Mukařovský, and thinks through its consequences for the humanisation of humans and society. Subsequently, the study analyses Kalivoda’s view of the so-called anthropological constant as the deepest layer of human existence and of its makeup. Kalivoda starts from Marx’s conception of a dialectical relation between hunger and sex and from their inﬂuence on the functioning of society. The author takes issue with Sigmund Freud’s conception according to which the sublimation of sexual instinct into the sphere of the “Higher I” (“Über-ich”) has solely an aggressive and repressive character and shows, that it involves non-aggressive sublimation as well, which – especially in the form of revolutionary activities – has a positive inﬂuence on social development.

6

Elementos del psicoanálisis freudiano en algunas obras de Jorge Díaz: Fanfarria para marionetas (2001), Padre nuestro que estás en la cama (2002), Pasión de las marionetas (2003)

88%

Werman A.

Itinerarios. Revista de estudios lingüísticos, literarios, históricos y antropológicos

|

2019

|

issue Itinerarios n.º 30/2019

55-70

ES

El presente artículo investiga la influencia de la teoría psicoanalítica de Sigmund Freud en tres obras teatrales de Jorge Díaz: Fanfarria para marionetas (2001), Padre nuestro que estás en la cama (2002) y Pasión de las marionetas (2003). Las tres obras exponen y desarrollan el motivo del complejo de Edipo de una forma diferente. El estudio de las categorías del tiempo y de la acción nos permite llegar a la conclusión de que Padre nuestro que estás en la cama presenta una interiorización subjetiva de este conflicto. A pesar de que Pasión de las marionetas carece de referencias terminológicas que apunten directamente al psicoanálisis freudiano, el análisis del discurso así como la aplicación del modelo actancial de Anne Ubersfeld sirven para descubrir la naturaleza edípica de uno de sus protagonistas masculinos. Finalmente, Fanfarria para marionetas saca el concepto del complejo de Edipo de un entorno íntimo y familiar para trasladarlo al nivel político. Asimismo, la temática psicoanalítica favorece la aparición de la estética de lo grotesco que provoca la deformación y la degradación de los personajes, reducidos a la categoría de fantoche.

7

Vor, in und hinter der Wirklichkeit. Die Annexion der Persönlichkeit in Ingmar Bergmans Filmnovelle "Persona" und in Martin Walsers Novelle "Ein fliehendes Pferd"

88%

Pilipowicz A.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2012

91-119

PL

Każda forma fałszuje egzystencję, jednak człowiek potrzebuje jej, aby móc się narodzić. Bohaterka noweli filmowej Persona Ingmara Bergmana i bohater noweli Spłoszony koń Martina Walsera występują przeciwko formom społecznych relacji, które pozbawiają ich byt autentyczności. Elisabet cofa swoją egzystencję do okresu prenatalnego, dzięki czemu demontuje zarówno swoją formę, jak i wszystkie formy wytworzone przez rzeczywistość. Helmut natomiast podejmuje z nimi grę, utrwalając je w ten sposób: przesuwa swoją egzystencję na koniec okresu postnatalnego i dociera do granicy śmierci, która każdą formę ostatecznie unicestwia. Aby wrócić do życia, które nie może obyć się bez form, bohaterowie muszą dokonać transplantacji osobowości: Elisabet próbuje przejąć tożsamość Almy, a Helmut usiłuje przywłaszczyć sobie tożsamość Klausa. Zmiany zachodzące w ich osobowości stają się bardziej widoczne z perspektywy teorii Zygmunta Freuda, który wskazuje na dynamikę, złożoność i wrażliwość ludzkiej psychiki.

EN

Every existence is falsified by the form but man needs it to be able to be born. The protagonist of the film-novella Persona by Ingmar Bergman and the protagonist of the novella Runaway Horse by Martin Walser rise against the forms of social relations that deprive their being of authenticity. Elisabet turns back her existence to the prenatal period by which she disassembles both her form and all the forms begotten by reality. On the contrary, Helmut takes a game with them by conserving them that way: He pushes his existence to the postnatal period and arrives at the limit of death that finally destroys every form. In order to return to life that cannot get on without forms the protagonists must execute a transplantation of the personality: Elisabet tries to assume the identity of Alma and Helmut attempts to seize the identity of Klaus. The changes occurred in their personality get more evident from the perspective of the theory by Sigmund Freud who points to the dynamics, complexity and sensibility of the human psyche.

DE

Jede Existenz wird von der Form verfälscht, aber der Mensch braucht sie, um geboren werden zu können. Die Protagonistin der Filmnovelle Persona von Ingmar Bergman und der Protagonist der Novelle Ein fliehendes Pferd von Martin Walser treten gegen die Formen der sozialen Relationen auf, die ihr Dasein der Authentizität entledigen. Elisabet bringt ihre Existenz bis auf die pränatale Periode zurück, wodurch sie sowohl ihre Form als auch alle von der Realität erzeugten Formen demontiert. Helmut dagegen nimmt ein Spiel mit ihnen auf, indem er sie auf diese Weise konserviert: Er verschiebt seine Existenz an das Ende der postnatalen Periode und gelangt an die Grenze des Todes, der jede Form endgültig vernichtet. Um zu dem ohne Formen nicht auskommenden Leben zurückzukehren, müssen die Protagonisten eine Transplantation der Persönlichkeit vollziehen: Elisabet versucht die Identität von Alma zu übernehmen, und Helmut ist bemüht, die Identität von Klaus an sich zu reißen. Die in ihrer Persönlichkeit eingetretenen Veränderungen werden sichtbarer aus der Perspektive von Sigmund Freud, der auf die Dynamik, Kompliziertheit und Sensibilität der menschlichen Psyche hinweist.

8

(Auto)analityczny opis przypadku. Wspomnienia Izydora Sadgera o Zygmuncie Freudzie

75%

Więckiewicz A.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka

|

2019

|

issue 35

253-276

EN

The article presents an analysis of Freud’s early biography written by Isidor Isaak Sadger, one of his earliest students. The author argues that Sigmund Freud. Persönliche Erinnerungen bonds together different literary genres such as biography, autobiography and pathography, thus allowing for studying the impact of life-writing literature on psychoanalysis. The first part of the article is devoted to the relation between introspection, auto-analysis and everyday writing practices of Freud and his students. In the second part, the author presents unknown facts from Sadger’s history in the psychoanalytic movement and reads his biography as an example of a heterogeneous literary genre where he becomes a writer-biographer and a doctor-autobiographer simultaneously.

9

Tomistyczna a Freudowska koncepcja sumienia

75%

Jasek G.

Logos i Ethos

|

2013

|

issue 2(35)

27–42

EN

The aim of this paper is to present and confront Thomistic and Freudian theories of conscience despite the essential differences between these two concepts. According to St. Thomas Aquinas conscience is an act of practical reason that recognizes objective moral truth in a receptive way. On the contrary, Sigmund Freud states that conscience is a part of the superego which supervises and controls human behavior taking into consideration changeable ethical norms and values. This paper is an attempt to complete Aquinas’s classical doctrine of conscience with Freud’s contemporary yet controversial psychoanalytic theory of personality, especially in the matter of pathological feeling of guilt.

10

Psychoanalityczne koncepcje sztuki a metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego

71%

Sanetra R.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2017

|

issue 23

321-340

XX

Celem artykułu jest porównanie wczesnopsychoanalitycznych koncepcji sztuki z metodą aktorską Konstantego Stanisławskiego oraz wykazanie analogii pomiędzy nimi. Na początku przedstawiono zarys głównych założeń metody aktorskiej rosyjskiego reżysera, następnie wskazano na podobieństwa zachodzące między nią a poszczególnymi elementami Freudowskiej i Jungowskiej koncepcji sztuki.

11

Zygmunt Haupt’s literary engineering

71%

Zając M.

Forum Poetyki

|

2023

|

issue 32

EN

With the tools borrowed from the psychoanalytical theory of Sigmund Freud and Jacques Lacan, this article discusses the topic of the represented world, and especially literary characters, in the prose of Zygmunt Haupt. The concept of the drive presented as an artistic montage – as developed by Lacan – turns out to be particularly useful in the analysis of literary portraits depicted by Haupt. Constructed as a montage of memories, this prose points to the very mechanism of imaginary representation driven by what is described by Freud as “drive-spring”. It constructs a stage on which individual characters are presented; it drives them as characters. It is also a metaphor describing the mechanisms of remembering and writing. Propelled by the “drive-spring” those literary characters resemble dolls or mannequins; they also point to the surrealist tradition within which these literary representations can be located.

PL

Prezentowany artykuł podejmuje tematykę konstrukcji świata przedstawionego, a zwłaszcza literackich postaci, w prozie Zygmunta Haupta z wykorzystaniem narzędzi psychoanalizy Sigmunda Freuda oraz Jacques’a Lacana. Szczególnie istotna w tym kontekście okazuje się koncepcja popędu jako artystycznego montażu wypracowana przez francuskiego psychoanalityka. Z jej pomocą analizie poddane zostały literackie portrety wybranych bohaterek Haupta. Proza ta, skonstruowana na zasadzie montażu wspomnień, wskazuje jednocześnie na sam mechanizm wyobrażeniowej reprezentacji napędzany przez sprężynę popędową. To ona jest podstawą sceny, na której prezentowane są poszczególne postaci, ona je napędza, ona wreszcie jest metaforą ukazującą mechanizm wspominania i pisania. Napędzane przez sprężynę popędową postaci Haupta przypominają lalki albo manekiny, wskazując tym samym również na surrealistyczną tradycję, w obrębie której przedstawienia te mogą być lokowane.

12

„Ciało wiersza” – corpus (alter) ego poety – artefaktualizacja tekstu. Psyche lirycznej persony Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego

71%

Koniuszy P.

Przestrzenie Teorii

|

2023

|

issue 40

87-110

EN

The article is an analysis of Ciało wiersza [The Body of the Poem], a poetic volume by Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, in the light of psychoanalysis, somatopoetics and philosophy of the body. The author juxtaposes the category of the “body of the poem” with Jean-Luc Nancy’s Corpus. In this context he presents Ciało wiersza as a collection of texts describing the situation of a subject embodying the content of its psyche, transgressing and being on the verge of mental entropy or schizophrenia. Close to Freud’s cathartic method, Tkaczyszyn-Dycki treats the poem as a reservoir of psychogenic material and a projection instrument. The somatext, as embodied unconsciousness, analyzed through the prism of basic Freudian tools (defense mechanisms, regressive shifts), appears as a resultant of the dialectic of repression and the imperative of commemoration, which channels libidinal energy through imaginative displacements. Referring to the recurring leitmotifs of Tkaczyszyn-Dycki’s imagination in Ciało wiersza, the author traces how the poet reflects in the poetic text the workings of the psychic apparatus and the “multiple names” of schizophrenia.

13

Hipolit jako Edyp: reinterpretacja mitu w powieści Antoniego Libery Madame

66%

Stróżyński M.

Przestrzenie Teorii

|

2018

|

issue 30

EN

The article is a psychoanalytically oriented analysis of the use of the myth of Hippolytus and Phaedra in A. Libera’s novel Madame. The function of the myth in the novel is presented in terms of the categories of reinterpretation and prefiguration as well as in the context of its ancient sources. Libera brings together the myth of Hippolytus and the myth of Oedipus by emphasizing the role of the symbolic mother and the narrative constitutes a defense against both Oedipal and pre-Oedipal conflicts. The end of the novel is an attempt at a positive resolution of the Oedipal tensions in the narrative by means of sublimation and symbolization, in the context of the Freudian conception of drives and culture.

14

Disgust as a form of legitimization of perversion in „Lovetown” by Michał Witkowski

63%

Wróblewski Ł., Wróblewski Ł.

Ruch Literacki

|

2018

|

issue 3

15

The Edges of the World: Diasporic Metaphysics of Bruno Schulz

63%

Bielik-Robson A.

Eidos. A Journal for Philosophy of Culture

|

2022

|

vol. 6

|

issue 1

49-64

EN

This essay is a theologico-philosophical meditation on Bruno Schulz, focusing on his “love for the marginal”: a special attention paid to tandeta, in other words all things trashy, located on the eponymous edges of the world, far away from the center. Contrary to the assumed mode of interpretation, which reads Schulz’s fascination with the “dark forces of life” in terms of the depth subversive toward the surface, I propose a different scheme: an opposition of center and edges/margins, deriving from the Kabbalistic metaphysics of Isaac Luria, which constituted the primary matrix of the Hasidic Kabbalah, known to Schulz as the member of the pre-war Drohobycz Jewry. I then juxtapose Schulz’s intuition of a life thriving on the cosmological margins with Freud’s early theory of the drives, especially his concept of perversion as a “libido on the edge.” In both writers we find a similar echo of the spatial Kabbalistic imagining of the relation between the emptied center and the rich diaspora of life, dispersing and multiplying on the fringes of the “cosmic exile.”

16

An Aesthetic Theory in Four Dimensions: Collingwood and Beyond

63%

Allinson R. E.

Dialogue and Universalism

|

2019

|

issue 2

53-64

EN

The purpose of this article is to synthesize four major elements of aesthetic expe- rience that have previously appeared isolated whenever an attempt at conceptualization is made. These four elements are: Immanuel Kant’s disinterested pleasure, Robin G. Collingwood’s emotional expressionism, the present writer’s redemptive emotional experience, and, lastly, Plato’s concept of Beauty. By taking these four abstracted ele- ments as the bedrock for genuine aesthetic experience, this article aims to clarify the proper role of art as distinct from philosophy and intellectualization. Rather than a me- dium conducive to intellectual understanding, it is argued that the sphere these four elements of aesthetic experience demarcate is one in which art leads to an emotional understanding that transforms the human condition and it imbues it with new meaning only to be found in a moment of aesthetic experience.

17

Psychoanalytical Theory in Postcolonial Discourse: Comparing Octave Mannoni, Frantz Fanon and Homi K. Bhaba

63%

Beinorius A.

Dialogue and Universalism

|

2020

|

issue 3

123-140

EN

This article deals with some earlier applications of psychology for the analysis of the colonial condition offered by three thinkers—Octave Mannoni, Frantz Fanon and recent applications of Freudian psychoanalytical theory in the poststructuralist approach of Homi K. Bhaba. An attempt is made to compare their standpoints and reflect more broadly on what their implications mean for the future of psychoanalysis’ place in postcolonial critique. Also to answer a vital question in the theoretical project of postcolonial studies: Is psychoanalysis a universally applicable theory for psychic disruption in the colonial context? What are differences in the application of psychological theory for studies of colonial discourse? The conclusion of the paper is: Despite the problematic inheritance of racializing thinking psychoanalysis has proved to be an important and reoccurring methodology in colonial critique and postcolonial theory. Nevertheless, it is necessary to recognize that psychoanalysis itself is a colonial discipline and must become an object of colonial discourse analysis.

18

Narrative as Expiative Fantasy in Ian McEwan’s Atonement

62%

Dobrogoszcz T.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 5: Neofilologia

115-127

EN

The paper endeavours to analyse Ian McEwan’s self-reflexive novel with the theoretical apparatus provided by the psychoanalytic theory of Jacques Lacan. McEwan designs his novel as a fictitious narrative written by Briony Tallis, an aging novelist who wishes to atone for the childhood blunder that ruined the lives of her sister, Cecilia, and her sister’s beloved, Robbie. In order to gain reader’s sympathy, Briony describes her thirteen-year-old self as an idealistic and innocent child, deprived of paternal guidance, governed by the unconscious structures of the Symbolic Order. The girl’s compulsive craving for order and for control of the reality around her is linked to her narcissistic constitution, which, as Freud suggests, proves an important quality in the creative writing process. The paper follows Briony’s efforts to devise an elaborate expiative fantasy which allows her not only to create the appropriate mise-en-scène of personal atonement, but also to establish the coordinates of her desire to achieve some purpose through her writing.

PL

Artykuł podejmuje analizę autotematycznej powieści Iana McEwana Atonement [Pokuta] z wykorzystaniem aparatu pojęciowego zapożyczonego z teorii psychoanalitycznej Jacques’a Lacana. McEwan nadaje swojej książce formę „powieści w powieści” napisanej przez Briony Tallis, starzejącą się pisarkę, chcącą odpokutować za popełniony w dzieciństwie błąd, który zmarnował życie jej siostry Cecylii oraz ukochanego siostry – Robbiego. Z myślą o pozyskaniu współczucia czytelnika, Briony przedstawia swoją własną postać w wieku 13 lat jako idealistyczne i niewinne dziecko, pozbawione ojcowskiego autorytetu i sterowane przez nieświadome struktury Porządku Symbolicznego. Cechujący dziewczynkę upór w dążeniu do porządku i sprawowania kontroli nad otaczającą ją rzeczywistością jest przejawem jej narcystycznej osobowości, która, jak twierdzi Freud, jest przymiotem każdego pisarza. Artykuł analizuje proces budowania przez Briony misternej fantazji ekspiacyjnej, która pozwala jej stworzyć nie tylko odpowiednią scenę spektaklu pokuty, ale umożliwia również wyznaczenie koordynatów własnego pragnienia jako artysty-pisarza.

19

Melancholia dyskursu kresoznawczego

62%

Skórczewski D.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

125-138

EN

In seeking to answer the question why Poles are having difficulties in recognizing and critically describing their present postcolonial identity, the author refers to the notion of melancholia as an important interpretative category for illuminating the postcolonial condition of Poland in relation to its former Eastern territories, known as “Borderlands,” and accounting for the nation’s present problematic self-definition. The paper adopts the Freudian concept of melancholia to the study of discursive practices of the so-called Polish “Borderland” discourse. This discourse reinforces the view that Poles are in a condition of Freudian melancholia and subtly encourages the Poles to remain in such a condition. While traditional critical approaches to a great extent implicitly smuggle the attitude of yearning for the splendid past of the Polish-Lithuanian Republic and thus prevent Poles from coming to terms with their postcolonial condition as both “colonisers” and colonised, the prospective postcolonial studies in the “Borderland” discourse should not stop at the critique of this status quo. Instead, it should make the Polish postcolonial melancholia an object of scrutiny by placing this melancholia within the broader context of Russian and Soviet colonialism.

PL

Poszukując odpowiedzi na pytanie o przyczyny trudności, jakie sprawia Polakom rozpoznanie i krytyczne opisanie swej obecnej postkolonialnej tożsamości, autor odwołuje się do pojęcia melancholii, dostrzegając w niej kategorię interpretacyjną pozwalającą objaśnić postkolonialną kondycję Polski w kontekście „kresowym” i wynikające stąd współczesne problemy Polaków z autodefinicją. Freudowska koncepcja melancholii stanowi proponowane narzędzie analizy praktyk panujących na terenie tzw. dyskursu kresoznawczego. Dyskurs ten podtrzymuje wśród jego użytkowników poczucie Freudowskiej melancholii i subtelnie skłania do trwania w tym stanie. Podczas gdy tradycyjne podejścia badawcze, w znacznej części przemycające postawę tęsknoty za świetną przeszłością polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, utrudniają Polakom pogodzenie się ze swą postkolonialną kondycją jako dawnych kolonizatorów i skolonizowanych, przyszłe studia postkolonialne nad dyskursem kresoznawczym nie powinny poprzestać na krytyce status quo, a raczej uczynić postkolonialną melancholię obiektem swoich badań, lokując ją jednak bezwzględnie w szerszym kontekście rosyjskiego i sowieckiego kolonializmu.

20

Stosunek Zbigniewa Herberta do psychoanalizy

51%

Butewicz W.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2020

|

vol. 6

73-83

EN

This article analyses Zbigniew Herbert’s attitude towards psychoanalysis. The legacy of the Polish poet is prevalent among literary scholars. However, until now – as far as I know – no work has been written that would analyse Herbert’s work in the context of psychoanalysis. This sketch attempts to fill this gap, but not in the sense of interpreting individual works. It aims to answer the question: why researchers ignore psychoanalytical threads and do not use psychoanalytical tools. The poet’s attitude towards psychoanalysis was ambivalent. On the one hand, in public statements, Herbert emphasised his reluctance to Freud and psychoanalysis. On the other hand, a lot strongly indicates that he was not indifferent to this intellectual tradition, which, moreover, agrees with the main principle of Herbert’s poetic practice, escribed by the poet in one of the interviews: „The principle of your own opinions questionability. It is the principle of internal dialogue and dialectical tension between preached reason and reason that negates it”.

PL

Artykuł poświęcony jest stosunkowi Zbigniewa Herberta do psychoanalizy. Spuścizna polskiego poety cieszy się dużym zainteresowaniem wśród badaczy literatury, chociaż – o ile mi wiadomo – do tej pory nie powstał żaden artykuł, który analizowałby twórczość Herberta we wspomnianym kontekście. Dlatego ten szkic jest próbą wypełnienia tej luki, ale nie w sensie interpretacji poszczególnych utworów, lecz w sensie próby odpowiedzi na pytanie: dlaczego badacze pomijają psychoanalityczne wątki i nie korzystają z psychoanalitycznych narzędzi. Stosunek poety do psychoanalizy był ambiwalentny. Z jednej strony w wypowiedziach publicznych Herbert podkreślał swoją niechęć do Freuda i psychoanalizy. Z drugiej zaś – dużo wskazuje na to, że nie był całkowicie obojętny wobec tej tradycji intelektualnej, co zresztą odpowiada zasadzie poetyckiej praktyki Herberta; w jednym z wywiadów poeta określił ją jako: „zasadę podważalności własnych przekonań. Jest to zasada wewnętrznego dialogu i dialektycznego napięcia między racją głoszoną i racją, która temu zaprzecza”.

Refine search results

Objaśnianie marzeń sennych według Stanisława Ignacego Witkiewicza

Freud and the idea of a pseudoscience

Psychoanalityczne spojrzenie na „Zdarzenia na brygu Banbury” Witolda Gombrowicza

Zachowania antyspołeczne w ujęciu psychodynamicznym

Kalivodův zápas o marxismus bez pověr a iluzí

Elementos del psicoanálisis freudiano en algunas obras de Jorge Díaz: Fanfarria para marionetas (2001), Padre nuestro que estás en la cama (2002), Pasión de las marionetas (2003)

Vor, in und hinter der Wirklichkeit. Die Annexion der Persönlichkeit in Ingmar Bergmans Filmnovelle "Persona" und in Martin Walsers Novelle "Ein fliehendes Pferd"

(Auto)analityczny opis przypadku. Wspomnienia Izydora Sadgera o Zygmuncie Freudzie

Tomistyczna a Freudowska koncepcja sumienia

Psychoanalityczne koncepcje sztuki a metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego

Zygmunt Haupt’s literary engineering

„Ciało wiersza” – corpus (alter) ego poety – artefaktualizacja tekstu. Psyche lirycznej persony Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego

Hipolit jako Edyp: reinterpretacja mitu w powieści Antoniego Libery Madame

Disgust as a form of legitimization of perversion in „Lovetown” by Michał Witkowski

The Edges of the World: Diasporic Metaphysics of Bruno Schulz

An Aesthetic Theory in Four Dimensions: Collingwood and Beyond

Psychoanalytical Theory in Postcolonial Discourse: Comparing Octave Mannoni, Frantz Fanon and Homi K. Bhaba

Narrative as Expiative Fantasy in Ian McEwan’s Atonement

Melancholia dyskursu kresoznawczego

Stosunek Zbigniewa Herberta do psychoanalizy