Search results

1

Majątek ziemski w Stryszowie w 1786 r.

100%

Płonka M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2022

|

issue 25

113-132

EN

The estate in Stryszów covered the central part of the village, stretching from the border with Marcówka to the borderline with Barwałd. Due to changes in the 20th century, especially the parcelling after World War II, its appearance and the sense of the private village of Stryszów were completely blurred. In 1786, this locality belonged to Piotr Dembiński. Unfortunately, both his person and the layout and characteristics of the estate are known only from single sources. Therefore, the author undertook an analysis of the description of the estates of the Stryszów dominion from 1786, noting in it not only the potential for the reconstruction of the rural layout, but also the cultivation culture just before the agrarian changes introduced by Julian Gorczyński and Franciszek Łubieński. The article has become a form of recording some Old Polish names of their roles or fields in Stryszów, which have partially survived and now function as Stryszów hamlets.

2

Bruno Zając (1887 – 1954) – nauczyciel, socjalista i działacz niepodległościowy

94%

Tyrybon W.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2018

|

issue 21

249-255

PL

Biogram Brunona Zająca (1887-1954), socjalisty, nauczyciela szkół ludowych (w Stryszowie i Tomicach), działacza Związku Strzeleckiego, po I wojnie światowej kierownika szkoły w Częstochowie (Raków), gdzie w czasie okupacji prowadził tajne nauczanie.

3

Stanisław Żeliwski – szkic biograficzny proboszcza stryszowskiego zgładzonego w KL Auschwitz-Birkenau

84%

Płonka M. A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 116

351-370

EN

After 1943, in the collective memory of the rural communities of Stryszów and Dąbrówka, the figure of Rev. Stanisław Żeliwski, murdered in Auschwitz, became a kind of a figure of memory from the times of the occupation, which nowadays began to fade into oblivion with the death of the last witnesses of the past. Among the many stories (often of legendary nature) and inquiries of purely conspiratorial narrative, the social, catechetical and pastoral activity of Rev, S. Żeliwski in Stryszów was completely forgotten. For the author, the biography became not only a way to deny (sometimes) untrue news, but primarily a tool to broaden the state of knowledge about the history of the 1930s and 1940s in a private village in the Beskids mountains (Stryszów and Dąbrówka). The article uses unknown sources of the parish archives of Stryszów, supplemented with information obtained through oral history from the last living witnesses of the past of the Stryszów parish. The author, basing on the fragments of the surviving testament of S. Żeliwski, presented the parish priest of Strysz as a priest, chaplain and catechist, and a vicar from the time of the greatest unrest, and outlined the process of the elevating the memory of S. Żeliwski by his successor, Rev. Stanisław Wciślak.

PL

Postać zamordowanego w KL Auschwitz proboszcza stała się po 1943 r. w pamięci zbiorowej wiejskich społeczności Stryszowa i Dąbrówki rodzajem figury pamięci z czasów okupacji, która współcześnie (wraz ze śmiercią ostatnich świadków przeszłości) zaczęła odchodzić w niepamięć. Pośród wielu opowieści (często o legendarnym charakterze) i dociekań o czysto spiskowej narracji zupełnie zatarła się działalność społeczna, katechetyczna i duszpasterska w Strszyowie ks. S. Żeliwskiego. Szkic biograficzny stał się dla autora nie tylko formą, służącą do zdementowania (czasem) nieprawdziwych wiadomości, co przede wszystkim przyczynkiem do poszerzenia stanu wiedzy na temat wydarzeń z lat 30. i 40. XX wieku w beskidzkich wsiach prywatnych –Stryszowie i Dąbrówce. W artykule zostały wykorzystane dotychczas nieznane badaczom źródła ze stryszowskiego archiwum parafialnego, uzupełnione o informacje pozyskane metodą oral history od ostatnich żyjących świadków przeszłości parafii Stryszów. Autor, bazując na fragmentach zachowanego testamentu ks. S. Żeliwskiego, przedstawił stryszowskiego proboszcza jako księdza, duszpasterza i katechetę oraz plebana z czasu największych niepokojów, a także zarysował proces monumentalizacji postaci S. Żeliwskiego przez jego następcę ks. Stanisława Wciślaka.

Refine search results

2 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Płonka M.

1 Płonka M. A.

1 Tyrybon W.

1 2022

1 2021

1 2018

Majątek ziemski w Stryszowie w 1786 r.

Bruno Zając (1887 – 1954) – nauczyciel, socjalista i działacz niepodległościowy

Stanisław Żeliwski – szkic biograficzny proboszcza stryszowskiego zgładzonego w KL Auschwitz-Birkenau