Search results

1

Et’miak znaczy chleb

100%

Pilecki K.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2005

|

issue 1 (10)

3-6

2

Syberia w pamięci zesłańców i ich dzieci. Studium przypadku rodziny Żukowskich

80%

Abassy M.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2017

|

issue 47

241-248

EN

The story of the exiles of the Zhukovsky family is presented in the paper. Analyses were based on interviews with Dagmara, the daughter, two documentaries: On memory paths and Crust of Bread, and a manuscript written on the basis of Danuta and Bogusław recollections by Dagmara. Hypotheses of the paper were the following: a story of a family is the history of a nation. There is a parallel between historical events and an individual’s fate. The ancestors, need to tell one’s story and the descendants’ need to hear it are reciprocal ones and can be interpreted as a cultural mechanism of incorporation new texts into a culture memory. On an individual level it gives rise to the feeling of dignity and power. Marianne Hirsch’s theory of post‑memory and Yury Lotman’s concept of ‘remembering – forgetting’ mechanism were utilized to present and interpret memories of Boguslav and Danuta Zhukovsky and their descendant – Dagmara. The reasons for reaching into the past and coming back to Syberia were also analysed.

3

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

80%

Kulecka A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

vol. 28

324-326

4

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

80%

Kulecka A.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2021

|

vol. 28

324-326

PL

recenzja

EN

Review

5

Aktywność gospodarcza Polaków na Syberii w XIX i na początku XX wieku.

80%

Masiarz W.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

vol. 14

27-45

PL

From the end of the 17th centuru until 1914, Poles were being sent into exile to Siberia, first as prosoners of war, then as political prisoners of the Tsar's Russia for fighting for indepedence. After serving their sentences, few of the prosoners were allowed to go back to Poland. Wowever, most of them weredirected to free settlements where they had to take care of their own maintenance. Those who carried out scientific research brought fame to Poles by continuing it after regaitin freedom. Someof the prisoners started families and settled down enlarging Polish colonies. They also had to look for means of supporting themselves. All Poles in Siberia took actively participated in work, economy, trade, craft, services, culture, education, and arts. Poles who took up farming, crafts, and trade constituted only a small pecentage of the Polish diaspora in Siberia. The researchers managed to document some more important eonomic activity of 27 out of a few thousend Poles who were sent to exile in the years 1832-1860. The greatest number of economically and socially active Poles was among the exiles sent to Siberia after the January Uprising. It was related with the fact that about 28 thousand Polish patiots were sent to exile, although the official Russian data tells about 18,6 thousand. It can be assumed that a few thousand from among so many Poles could operate a busines. However operation of 79 people who dealt with trade, crafts, and soap and candle production was documented. They ran small hotels, restaurants, bars, canteens, hamand sausage stores, inns, bakeries, tanneries,salt-works, and shops. They worked as tailors, shoemakers, bookbinders, tinsmiths, coopersmiths, farmers and traders. A seperate group consisted of 156 exiled grouped in the years 1866-1880 in Tunka, 250 im to the south of irkutsk, who created. To avoid poverty they created an artel-a partnership and a shop that they ran on their own. They also created an agricultural company a pharmacy and a club. Some of them farmed leased lands, some were traders, and many became craftsmen. During the last 20 years of the 19th century and first 20 tears of the 20th century,apart the exexiles, a new category of Poles appeared in Siberia, primarly peasants and workers who migrated there voluntarily to earn money, make carerrs, and get lands that were granted by the Tsar to speed up colonization of Siberia. According to the first general general registry in Russia from 1897, around 30 thousand Poles inhabited Siberia, 10 thousand of whom (53%) worked on farms. the remauning Poles were active in all fields of economy. Until now, a more important economic career of 69 Poles was documented including 20 who owned gold mines. Summing up, it needs to be emphasized that the majority of Poles who settled down in Siberia, either voluntarily or not, undertook economic, financial and social activity if possible. 400 surnames have been examined and established so far from the period between 1832 and 1917. Thanks to their activity, those Poles obtained considerable properties and contributed to the economic and social development of Siberia.

6

REPUBLIKA AŁTAJU JAKO DESTYNACJA TURYSTYCZNA. PRZYCZYNY MAŁEGO ZAINTERESOWANIA

70%

Baworowski Ł., URBANIAK A. M.

Studia Periegetica

|

2013

|

vol. 9

61-74

PL

Celem artykułu jest ukazanie największych atrakcji turystycznych syberyjskiej Republiki Ałtaju oraz powodów, dla których nie stały się one „magnesem” przyciągającym odwiedzających w stopniu odpowiadającym ich jakości i unikatowości. W opracowaniu artykułu korzystano głównie z informacji uzyskanych podczas pobytu w Republice Ałtaju latem 2011 roku w ramach obserwacji uczestniczących i przeprowadzonych wywiadów. Korzystano także z nielicznych dostępnych publikacji książkowych (głównie w języku rosyjskim) oraz danych internetowych. Oceny atrakcyjności badanego obszaru dla turystów dokonano metodą analizy szans, zagrożeń, słabych i mocnych stron (SWOT). Z przeprowadzonej analizy wynika, iż Republika Ałtaju ma do zaoferowania wiele interesujących walorów o charakterze przyrodniczym i kulturowym (m.in. najwyższy szczyt Syberii, starożytne kurhany oraz petroglify), problemem pozostaje jednak głównie trudna dostępność regionu, wieloletnie zaniedbanie m.in. infrastruktury komunikacyjnej oraz bazy noclegowej w czasach istnienia Związku Radzieckiego oraz niski poziom popularyzacji atrakcji na forum międzynarodowym. Z roku na rok sytuacja ta ulega jednak znacznej poprawie. Władze Republiki oraz stowarzyszenia i organizacje działające na rzecz rozwoju regionalnego starają pozytywnie wpływać na recepcję turystyczną. Wzrost zainteresowania tym terenem wśród turystów może pojawić się także w związku z obserwowanymi w ostatnich latach trendami wskazującymi na podnoszenie się poziomu popularności odległych geograficznie i kulturowo destynacji turystycznych, które nie stały się jeszcze miejscami odwiedzanymi masowo.

7

KOLEKCJA SYBERYJSKA MUZEUM ETNOGRAFICZNEGO W KRAKOWIE W ŚWIETLE BADAŃ TERENOWYCH I ANTROPOLOGICZNEJ REINTERPRETACJI

70%

Zych M.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

172-180

PL

Artykuł prezentuje rezultaty muzealnego projektu naukowego pt. Antropologiczna reinterpretacja kolekcji syberyjskiej ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Krakowie, pochodzącej od polskich badaczy Syberii XIX wieku, zrealizowanego ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (2016–2019). Przedstawione zostały cztery główne tematy badań przeprowadzonych w społecznościach źródłowych wobec kolekcji: zbiór z Kamczatki Benedykta Dybowskiego, z Czukotki Konstantego Podhorskiego, nieniecka odzież przekazana przez Izydora Sobańskiego oraz dwie figurki kultowe, które trafiły do Krakowa z rąk Jana Żurakowskiego. Prezentacja przybliża założenia muzeologii terenowej – metody łączącej antropologiczną perspektywę z elementami z obszaru muzeologii. Tekst zawiera omówienie repozytorium cyfrowego www.etnomuzeum.eu/syberia, które udostępnia kolekcję i wyniki badań online. Artykuł może zainteresować profesjonalistów sprawujących pieczę nad zbiorami, badaczy kultury, historyków, antropologów kulturowych, historyków sztuki, służby konserwatorskie, teoretyków muzealnictwa.

8

Victims of Russian aggression - preliminary findings on a history of the Polish children of Oudtshoorn, South Africa

70%

Szewczuk S.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2022

|

issue 1

29-43

PL

Niniejszy artykuł opiera się na dotychczasowych wynikach badań na temat polskich dzieci z Oudtshoorn w RPA. 10 kwietnia 1943 roku do Domu Dziecka w Oudtshoorn przybyło 500 polskich dzieci-uchodźców i ich opiekunowie, którzy przeżyli deportację na Syberię przez rosyjskie NKWD i późniejszą podróż z Syberii. Polski rząd na uchodźstwie w Londynie, reprezentowany w RPA przez konsula generalnego dr. Stanisława Łepkowskiego, podjął negocjacje z rządem Unii Smutsa, w których wyniku osiągnięto porozumienie w sprawie polskich dzieci i ich opiekunów, aby znaleźć im bezpieczne schronienie w Oudtshoorn. Głównym celem tego projektu badawczego jest udokumentowanie niezliczonych przeżyć dzieci z Oudtshoorn podczas ich deportacji na Syberię, podróży stamtąd do Persji, a następnie do Oudtshoorn oraz ich życia w Afryce Południowej.

9

The Jewish Autonomous Region in Siberia. Multicultural heritage and coexistence

61%

Vitale A., Department of International Studies U. o. M.

Studia z Geografii Politycznej i Historycznej

|

2014

|

vol. 3

PL

Formalnie rzecz biorąc, Izrael nie jest jedyną oficjalną ojczyzną Żydów na świecie. W azjatyckiej części Rosji, na Syberii, nadal istnieje Żydowski Obwód Autonomiczny w Birobidżanie. Począwszy od 1928 r. Związek Radziecki przeznaczył na osiedlenie Żydów terytorium większe niż Belgia i Holandia razem wzięte i znacznie większe niż Izrael, usytuowane ponad 6 tys. km na wschód od Moskwy, wzdłuż granicy rosyjsko-chińskiej, pomiędzy 48 i 40 stopniem szerokości północnej, gdzie klimat i warunki są podobne do Ontario i Michigan. Wierząc, że Żydzi rosyjscy, podobnie jak inne mniej-szości narodowe, zasługują na własne terytorium, reżim sowiecki zdecydował ustanowić terytorium, które w 1934 r. stało się Żydowskim Obwodem Autonomicznym. Ideą było utworzenie Nowego Syjonu – jako przeciwwagi do Palestyny – gdzie „proletariacko- -żydowska kultura”, oparta na języku jidysz, mogła się rozwijać. W rzeczywistości ustanowienie Żydowskiego Obwodu Autonomicznego było w pierwszym rzędzie oficjal-nym uznaniem narodowego terytorium Żydów od czasów starożytnych: „Pierwszego Izraela”. Ale historia tego regionu była tragiczna i eksperyment nie powiódł się. Jednakże odnowione dzisiaj istnienie Birobidżanu i odrodzenie żydowskiego życia w po-sowieckim Żydowskim Obwodzie Autonomicznym są nie tylko ciekawym spadkiem po sowieckiej narodowej polityce, ale też po rozpadzie Związku Radzieckiego, i religijnym odrodzeniu na świecie; tym samym stanowią interesujące studium przypadku do badań niektórych ambitnych problemów geograficznych i stosunków międzyetnicznych.

EN

Technically, Israel is not the only official Jewish homeland in the world. In the Far East of Russian Siberia there still exists the Jewish Autonomous Region (JAR) of Biro-bidzhan. Beginning in 1928 the Soviet Union set aside a territory larger than Belgium and Holland combined and considerably bigger than Israel, for Jewish settlement, located some five thousands miles east of Moscow along the Soviet-Chinese border, between the 48th and 49th parallels north latitude, where the climate and conditions are similar to Ontario and Michigan. Believing that Soviet Jewish people, like other national minorities, deserved a territorial homeland, the Soviet regime decided to settle a territory that in 1934 would become the Jewish Autonomous Region. The idea was to create a new Zion – in a move to counterweight to Palestine – where a “proletarian Jewish culture” based on Yiddish language could be developed. In fact, the establishment of the JAR was the first instance of an officially acknowledged Jewish national territory since ancient times: the “First Israel”. But the history of the Region was tragic and the ex-periment failed. Nevertheless, Birobidzhan’s renewed existence of today and the revival of Jewish life in the post-Soviet JAR are not only a curious legacy of Soviet national policy, but after the break-up of the Soviet Union and the worldwide religious rebirth represent an interesting case-study in order to study some challenging geographic pro-blems, and interethnic relations.

10

Idea patriotyzmu polskiego sybiractwa okresu II wojny światowej

61%

Pieróg A.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2018

|

vol. 25

195-206

EN

From December 1939, each month, 150 000 exiles were sent to the Siberian taiga. It is estimated that by mid April 1940, 1 million people lost their lives there, mainly due to maladjustment to the climate, hard work and lack of food. Is it possible to claim that such deprived persons had the need to manifest their attachment to their native country in such a difficult environment?

11

Epistolarny news zesłańczy (krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Adolfa Januszkiewicza, Syberia Zachodnia)

61%

Fiećko J.

Przegląd Humanistyczny

|

2016

|

vol. 60(1 (452))

53-65

PL

The author attempts to discover signs of poetics of news in the exile letters written in the first half of the 19th century. The paper discusses two overlapping correspondence circles related to outstanding exiles, active organizers of exile communities, Onufry Pietraszkiewicz and Adolf Januszkiewicz (both were Mickiewicz’s close friends). The author reveals a different aesthetic strategy (Pietraszkiewicz preferred a utilitarian letter, while Januszkiewicz favoured romantic epistolography); moreover he describes a number of common elements that from the point of view of circulation of information in exile were the most significant, i.e. news about important changes in the exile existence, such as illnesses, successes or failures in gainful employments and most importantly information on the efforts concerning release from the exile; in addition he highlights consequent elimination of dissident political contents from the epistolary discourse. Furthermore, the author draws attention to the reportage elements, often sensational, which appeared especially in letters addressed to the national recipient and were related mainly to the descriptions of exotic places and forms of existence of Siberian indigenous peoples.

12

Syberia przepisana

61%

Kopeć Z.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/114 z. 2

139-148

PL

W latach trzydziestych, między innymi na łamach „Sybiraka”, kwartalnika związanego z obozem Piłsudskiego, pojawiło się pojęcie literatury i powieści syberyjskiej mające zarówno charakter postulatywny jak i opisowy. W dużej części dotyczyło fikcjonalnych utworów literackich, które nie koncentrowały się na męczeństwie Polaków, ale przedstawiały Syberię jako zwykłą krainę geograficzną o nieograniczonych walorach przyrodniczych i gospodarczych. Taka literatura miała sprawić, że Syberia przestanie być kojarzona z cierpieniem Polaków. Pojęcie powieści syberyjskiej obejmowało utwory o różnych walorach artystycznych i różnej przynależności gatunkowej, a ich akcja rozgrywała się na Syberii. Właśnie temu zjawisku poświęcony jest niniejszy artykuł.

EN

In the thirties a concept of a Siberian literature and novel, revealing not only an aspirational but a descriptive character as well, emerged on the quarterly published “Sybirak”, a periodical connected with Piłsudski’s supporters. To a great part it concerned fictional literary works which did not concentrate on the Polish martyrdom but presented Siberia as an ordinary geographic land with unlimited natural and economic values. Such a literature was meant to stop readers from associating Siberia with the martyrdom of Polish citizens. The concept of a Siberian novel included literary works of different artistic values and genres the action of which took place in Siberia. This very paper is devoted to this concept.

13

Żony XIX-wiecznych zesłańców jako organizatorki życia rodzinnego na Syberii

61%

JĘDRYCHOWSKA B.

Wychowanie w Rodzinie

|

2014

|

vol. IX (1/2014)

161-173

PL

XIX-wieczne zesłania na Syberię należały do jednych z bardziej bolesnych doświadczeń Polaków tamtej epoki i wpisały się na stałe w polską historię. Za sprawą przede wszystkim literatury romantycznej, a potem także malarstwa, życie zauralskich wygnańców przez długi czas ukazywano jedynie w kontekście martyrologicznym. Dopiero polscy sybiracy, powracający po wielu latach do kraju, sami zaczęli zmieniać ten obraz. W publikowanych jeszcze w XIX wieku ich świadectwach (pamiętnikach, wspomnieniach, dziennikach, listach), znaleźć można interesujące opisy nie tylko codziennych zmagań z trudną rzeczywistością zsyłki, ale również funkcjonowania w wymiarze wspólnoty zesłańczej oraz rodzinnej. Ponieważ prawo rosyjskie zezwalało, aby skazanym na Syberię towarzyszyły żony, niektóre z nich dobrowolnie podążały na katorgę lub osiedlenie wraz z mężem. Większość z nich decydowała się na zabranie ze sobą dzieci. Z chwilą znalezienia się za Uralem podlegały one takim samym rygorom, jak skazani – mogły powrócić do kraju jedynie po odbyciu przez małżonka kary zesłania lub kiedy on zmarł. Troszczyły się, aby życie rodzinne na wygnaniu niewiele odbiegało od tego na wolności: prowadziły gospodarstwo, wychowywały dzieci, zajmowały się ich kształceniem osobiście lub organizowały tzw. komplety. Przygotowywały w swoich domach święta kościelne i obchody świąt narodowych, koncerty i teatrzyki dziecięce. Ich rezygnacja z wygodnego życia w kraju i decyzja o syberyjskiej tułaczce u boku męża wpisywały się w romantyczny wizerunek polskiej kobiety–patriotki, ale jednocześnie były wyrazem miłości i poświęcenia na rzecz rodziny.

EN

19th century deportations to Siberia have been one of the most painful experiences of Poles of that age and they are a permanent element of Polish history. Mostly due to the literature of Polish Romanticism, and then also of visual art, the lives of trans- Uralian exiles has for a long time been presented only in the context of martyrdom. It was the Polish Sybiraks, returning to the homeland after many years, who have themselves changed this image. In their testimonies (memoirs, diaries, journals, letters) published back in the 19th century, one can find interesting descriptions not only of everyday struggles with the difficult reality of the deportation but also about functioning in the community of deportees and their families. As Russian law allowed the deportees to Siberia to be accompanied by their wives, some of them voluntarily went for “katorga” (deportation) or occupancy with their husbands. Most of them had decided to take their children with them. After crossing the Ural mountains they were subject to the same restrictions as were the convicts – they could return to the homeland only after their husbands have served their deportation sentences or after they had died. They strived to make their families’ lives in exile not very distinct from the life in freedom: they took care of the households, raised children, personally educated them or organised secret lessons. They prepared in their houses religious and national holidays, concerts and children’s theatres. Their giving up of a comfortable life in the homeland and the decision of a Siberian exile along with their husbands had been a part of the romantic image of the Polish woman–patriot, but it was also an expression of love and dedication for the family.

14

FOR THERE IS HOPE: POETRY, STORYLTELLING AND BIOGRAPHY TO RAISE AWARENESS OF THE POLISHLSCOTTISH HERITAGE

61%

Stepek M.

Zeszyty Naukowe PUNO

|

2016

|

issue 4

213-216

PL

Autor urodził się po II wojnie światowej w rodzinie polsko-szkockiej w Glasgow. Jednak odniesienia wojenne i polskie są istotne w jego biograi. Autor wspomina, że kiedy zgłębił losy członków rodziny, poznał ich tułaczkę po Syberii i Kresach. Zaczął pisać o tym wiersze i opowiadać na spotkaniach, objaśniając także skomplikowaną historię Polski przedwojennej. Jego działania doprowadziły do kolejnych przedsięwzięć polsko-szkockich.

15

Święty Rafał Kalinowski - patriota

61%

Gil H. C.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

1998

|

issue 2

64-72

16

Zmiany sytuacji językowej w Wierszynie koło Irkucka w warunkach dwujęzyczności polsko-rosyjskiej

61%

Głuszkowski M.

Acta Baltico-Slavica

|

2011

|

vol. 35

EN

Changes in the language situation of Vershina near Irkutsk in the conditions of Polish-Russian bilingualismVershina was founded in 1910 by Polish voluntary settlers from Lesser Poland. There are three main periods in Vershina’s history, with different social conditions affecting the language choice. During its first three decades the settlers preserved Polish language (a mixture of dialects from their regions of origin), traditions and the Roman Catholic religion. The effects of the Revolution of 1917 and political changes came to a village in taiga only in the late 1930’s. Vershina lost its former ethnocultural homogeneity because of Russian and Buryat workers in the local kolkhoz. It was the beginning of the increasing role of Russian language in the village’s life. The process of intensive sovietization as well as heterogeneous marriages affected language choice in many domains. In the late 1980’s the inhabitants of Vershina regained their minority rights: they can pray in their own church, learn Polish in a local school and found cultural organisations. However, during the years of communism, the language situation changed irreversibly. There are some factors which may hinder the increasing domination of Russian language, such as activity of local Polish organisation, Roman Catholic parish and folk group “Jazhumbek” but their influence is limited. Изменения языковой ситуации в Вершине Иркутской области в условиях польско-русского билингвизма Вершина была основана в 1910 г. польскими добровольными переселенцами из Малой Польши. В истории деревни мы можем выделить три основных периода, характеризирующиеся разными социальными условиями, влияющими на выбор языка. За первые три десятилетия жители Вершины сохраняли польский язык (смесь диалектов из их родных регионов), традиции и римско-католическое вероисповедание. Вершининцы (как они сами называют себя) почувствовали последствия Октябрьской революции и политические изменения только в конце 30-х гг. ХХ века. Вершина потеряла прежнюю этнокультурную гомогенность из-за присоединения к местному колхозу бурятских и русских хуторов. Роль русского языка в жизни деревни стала постепенно увеличиваться. Процесс интенсивной советизации, а также смешанные браки повлияли на выбор языка во многих сферах жизни. В конце 80-х гг. ХХ века жителям Вершины вернули их права меньшинства: они могут молиться в своем костеле, учиться польскому языку в местной школе и создавать организации, но время коммунизма неотвратимо изменило языковую ситуацию общины. Увеличивающееся преобладание русского языка может остановить лишь активная деятельность местной польской организации, римско-католического прихода и фольклорного ансамбля «Яжумбек» („Рябчик”), но их влияние ограничено.

17

Przedsiębiorczość jako sposób adaptacji zesłańców postyczniowych na Syberii Zachodniej

57%

Mulina S. A., Legieć J.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

141-161

EN

The authors analyze the entrepreneurial activity of the exiled participants of the January Uprising in Western Siberia and its role in the process of their adaptation. Also, the authors identify strategies for the success of Polish entrepreneurs, as well as features of the functioning of the business of Polish exiles in Siberia. It is concluded that Polish entrepreneurship in Siberia did not have a pronounced ethnic character.

PL

W artykule autorzy analizują działalność gospodarczą zesłanych uczestników powstania styczniowego na Syberii Zachodniej i jej rolę w procesie ich adaptacji. Przedstawiono strategie zakładania i rozwoju przedsiębiorstw prowadzonych przez polskich zesłańców oraz cechy charakterystyczne dla ich funkcjonowania. Autorzy dochodzą do wniosku, że polska przedsiębiorczość na Syberii nie miała wyraźnego charakteru etnicznego.

18

O procesach zmian w kulturach rdzennych ludów syberyjskich po upadku Związku Radzieckiego. Przypadek kultury buriackiej

51%

Połeć W.

Rocznik Lubuski

|

2020

|

vol. 46

|

issue 2

89-102

EN

The aim of the article is to analyse the selected changes within the cultures of indigenous peoples in Siberia after the dissolution of the Soviet Union, or more precisely after the political and social transformations that took place after the “fall of communism” as exempliﬁed by the Buryat culture. An analysis of the theoretical concept of “policy of cultural revival”, which is widespread in the literature on the subject, is followed by the analysis of the connection between the revival of the cultures of Siberian indigenous peoples and the religious revival in Siberia. Political and economic change has been shown to be linked to cultural and religious change, creating a new context for the Buryats that often deﬁes simple categorisation. Attention was drawn to the interaction of “top-down” factors imposed at the national-political level and “bottom-up” factors, i.e. activities undertaken locally, or sometimes even individually, which make creative reference to local contexts and local cultural heritage. The paper highlights the importance of religious revival for all the changes brought about by the collapse of the Soviet Union and points to their implications for indigenous Siberian cultures.

PL

Celem artykułu jest analiza na przykładzie kultury buriackiej wybranych zmian w obrębie kultur rdzennych Syberii w epoce po rozpadzie Związku Radzieckiego, a właściwie po przemianach ustrojowych i społecznych, jakie miały miejsce po „upadku komunizmu”. Przeprowadzono analizę rozpowszechnionej w literaturze przedmiotu koncepcji teoretycznej, jaką jest „polityka odrodzenia kultur”, by następnie przejść do analiz związku odrodzenia kultur rdzennych ludów syberyjskich z odrodzeniem religijnym na terenach Syberii. Pokazano, jak zmiany polityczne i gospodarcze powiązane są ze zmianami kulturowymi i religijnymi tworzącymi dla Buriatów nowy kontekst działań wymykający się niejednokrotnie prostym kategoryzacjom. Zwrócono uwagę na współdziałanie czynników określanych jako „odgórne”, narzucane w skali organizmu państwo-politycznego i czynników „oddolnych”, to jest działań lokalnych, czasami wręcz jednostkowych twórczo nawiązujących do lokalnych kontekstów i lokalnego dziedzictwa kulturowego. Artykuł podkreśla szczególną rolę zmian związanych z odrodzeniem religijnym dla całości zmian wynikłych z upadku Związku Radzieckiego oraz wskazuje ich implikacje dla rdzennych kultur syberyjskich.

19

Syberyjska codzienność w powieści Michaiła Tarkowskiego Toyota Cresta

51%

Pavlenko S.

Przegląd Rusycystyczny

|

2020

|

vol. 170

|

issue 2

RU

Для уроженца Москвы, Михаила Тарковского, Сибирь стала не только новым домом, но и превалирующим образом художественной картины мира. В данной статье рассматриваются особенности изображения сибирской повседневности в первом романе писателя Тойота-Креста. На примере судеб родных братьев-сибиряков Василия, Евгения и Андрея Барковцов анализируются три модели обыденности и входящие в них структуры. В данном контексте особое значение приобретает отношение героев к родному пространству: привязанность к месту или сознательно выбранное скитальчество. При анализе указанной проблематики исследуется также функционирование сравнительного „сибирско-московского” текста, составляющего важный пласт произведения.

EN

For the native of Moscow, Mikhail Tarkovsky, Siberia became not only a new home, but also a prevailing artistic world picture. This article discusses the peculiarities of the portrayal of Siberian everyday life in the first novel written by the author of Toyota Cresta. Using the example of Siberian brothers Vasily, Yevgeny and Andrey Barkovtsov’s fates, three models of everyday life and their structures are analyzed. In this context, the relationship of the characters to their native space acquires special significance: attachment to the place or deliberately chosen wanderings. In the analysis of this problem, the functioning of a comparative „Siberian-Moscow” text, being an important layer of the work, is also examined.

PL

Dla urodzonego i wychowanego w Moskwie Michaiła Tarkowskiego Syberia stała się nie tylko nowym domem, ale też centralnym obrazem wykreowanego przez niego świata artystycznego. W niniejszym artykule zostały rozpatrzone sposoby przedstawienia syberyjskiej codzienności w pierwszej powieści pisarza Toyota Cresta. Na przykładzie losów rodzonych braci Wasilija, Jewgienija i Andrieja Barkowców poddano analizie trzy modele syberyjskiej codzienności oraz składające się na nie struktury. W tym kontekście istotne znaczenie ma stosunek bohaterów do rodzimej przestrzeni – przywiązanie do miejsca lub świadomie wybrana tułaczka. Podczas analizy wskazanej problematyki zbadano również funkcjonowanie moskiewsko-syberyjskiego tekstu porównawczego, który stanowi ważny składnik utworu.

20

O polskich badaniach nad historią Syberii po II wojnie światowej (prezentacja problemu)

51%

Wójcik Z. J.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1(52)

69-81

EN

Since the dawn of the conquest by the Moscow State of the land beyond the Ural Mountains, Polish prisoners of war were being sent there. Mass exiles in the 19th and 20th centuries deep into the Russian land included more than amillion of convicts. At the turn of the 19th and 20th centuries, a large amount of poor rural folk went to Siberia on their own free will. Polish people chose to work there in administration, the army, in education. Therefore, common in commemorative literature martyrological picture of the “Polish Siberia” is simplifi ed. After the 2nd world war Polish communist authorities limited research on the history of Polish diaspora in Russia during the Soviet period. Thanks to Russian (i.a. W. A. Djakow, B.S. Szostakowicz) and Polish (i.a. S. Kieniewicz, W. Śliwowska) historians, the problem of Siberian exile of Poles in the 19th century was constantly raised. Before the fall of the Soviet Union, a large group of historians was formed – Russians and Poles – studying history of the Polish people on the land beyond the Ural Mountains. Within joint research projects, systematic studies and conferences are organised, etc., with participation of historians from the post-Soviet states. “Polish-Siberian Library” is published. So, without negation of tragic fate of exiles to the land beyond the Ural Mountains and other places of deportation, an important contribution of Poles was revealed into development of civilization in places where they stayed (temporarily or permanently) far from their homeland.

Refine search results

Et’miak znaczy chleb

Syberia w pamięci zesłańców i ich dzieci. Studium przypadku rodziny Żukowskich

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

Zesłańcy postyczniowi na Syberii Zachodniej w opinii rosyjskiej administracji i ludności syberyjskiej, cz. 1–2, Kielce 2019

Aktywność gospodarcza Polaków na Syberii w XIX i na początku XX wieku.

REPUBLIKA AŁTAJU JAKO DESTYNACJA TURYSTYCZNA. PRZYCZYNY MAŁEGO ZAINTERESOWANIA

KOLEKCJA SYBERYJSKA MUZEUM ETNOGRAFICZNEGO W KRAKOWIE W ŚWIETLE BADAŃ TERENOWYCH I ANTROPOLOGICZNEJ REINTERPRETACJI

Victims of Russian aggression - preliminary findings on a history of the Polish children of Oudtshoorn, South Africa

The Jewish Autonomous Region in Siberia. Multicultural heritage and coexistence

Idea patriotyzmu polskiego sybiractwa okresu II wojny światowej

Epistolarny news zesłańczy (krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Adolfa Januszkiewicza, Syberia Zachodnia)

Syberia przepisana

Żony XIX-wiecznych zesłańców jako organizatorki życia rodzinnego na Syberii

FOR THERE IS HOPE: POETRY, STORYLTELLING AND BIOGRAPHY TO RAISE AWARENESS OF THE POLISHLSCOTTISH HERITAGE

Święty Rafał Kalinowski - patriota

Zmiany sytuacji językowej w Wierszynie koło Irkucka w warunkach dwujęzyczności polsko-rosyjskiej

Przedsiębiorczość jako sposób adaptacji zesłańców postyczniowych na Syberii Zachodniej

O procesach zmian w kulturach rdzennych ludów syberyjskich po upadku Związku Radzieckiego. Przypadek kultury buriackiej

Syberyjska codzienność w powieści Michaiła Tarkowskiego Toyota Cresta

O polskich badaniach nad historią Syberii po II wojnie światowej (prezentacja problemu)