Search results

1

Etos i utopia w działaniach Teatru Węgajty

100%

Hasiuk M.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2020

|

vol. 74

|

issue 3 (330)

226-236

PL

W prezentowanym tekście specyfika pracy Teatru Węgajty została poddana analizie z uwzględnienie takich kategorii jak: „środowisko”, „kolonia”, „ethos” (z kluczowym dla tekstu rozpoznaniem Józefa Tischnera) i „ekoton” (wprowadzony przez Ewę Kępę). Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytanie w jaki sposób ethos Teatru Węgajty, etyka jego pracy wynikają z zajętego miejsca (opuszczonego siedliska poza wsią warmińską); i. w jaki sposób wszystkie te czynniki warunkują rodzaj pracy teatralnej i działań artystycznych podejmowanych w Węgajtach. Szczególnym ich przykładem jest międzynarodowy Festiwal Wioska Teatralna postrzegany w tekście w kategoriach utopii w odwołaniu do prac: Howarda Beckera, Michèle Madonna-Desbazeille, Alaina Passina, Jeana Duvignaud oraz rozpoznań Edwina Bendyka.

EN

In the presented text, the Węgajty Theater’s characteristic work method was analyzed taking into account such categories as: “environment”, “colony”, “ethos” (with the key recognition of Józef Tischner) and “ecotone” (introduced for humanities research in Poland by Ewa Kępa). The text is an attempt to answer the question how the ethos of the Węgajty Theater and the ethics of its work result from the occupied place (an abandoned habitat outside the Warmian village); and how all these factors determine the type of theatrical work and artistic activities undertaken in Węgajty. Their singular example is the international Theater Village Festival seen in the text in terms of utopia in reference to the works of Howard Becker, Michèle Madonna-Desbazeille, Alain Passin, Jean Duvignaud and the recognition of Edwin Bendyk.

2

Narracje litotyczne w wielkiej narracji teatru antropologicznego na przykładzie pracy Teatru Węgajty/Projektu Terenowego w Domu Pomocy Społecznej w Jonkowie

70%

Paprocka K.

Studia Litteraria et Historica

|

2013

|

issue 2

EN

Litotes situated in the grand narration of the anthropological theatre: a case study of Teatr Węgajty/Projekt TerenowyThis article is an excerpt of the author's MA thesis: Litotes in the anthropological theatre’s grand narrative. The case of Teatr Węgajty/ Projekt Terenowy. It analyses the attitude of the anthropological theatre towards principles that constituted its foundation, such as the fascination with the traditional culture and work in the local community. The anthropological theatre’s grand narrative is replaced by the small narrative of teatr potrzebny (‘theatre of necessity’), which originates from the excluded, forgotten litotes. The paper provides documentation and an analysis of teatr potrzebny, taking the example of the work of Teatr Węgajty/Projekt Terenowy in a Social Welfare Home in Jonkowo. Narracje litotyczne w wielkiej narracji teatru antropologicznego na przykładzie pracy Teatru Węgajty/Projektu Terenowego w Domu Pomocy Społecznej w JonkowieArtykuł stanowi fragment mojej pracy magisterskiej Narracje litotyczne w wielkiej narracji teatru antropologicznego na przykładzie pracy Teatru Węgajty/Projektu Terenowego. Analizuję w nim możliwości teatru antropologicznego poprzez pokazanie elementów, które legły u jego podstaw: fascynacji kulturą tradycyjną oraz pracy w lokalnej wspólnocie. „Wielka narracja” teatru antropologicznego zastąpiona zostaje „małą narracją” „teatru potrzebnego”, wywodzącą się z wykluczonych, zapomnianych litot. Artykuł dokumentuje i analizuje tzw. teatr potrzebny na przykładzie działań Teatru Węgajty/ Projektu Terenowego w Domu Pomocy Społecznej w Jonkowie.

3

Odrodzenie pradawnego obrzędu? Alilujki Teatru Węgajty

51%

Hasiuk M.

Pamiętnik Teatralny

|

2016

|

vol. 65

|

issue 1/2

261-284

EN

The artistic vision of the Węgajty Village Theatre was influenced substantially by the writings of Stanisław Vincenz. With such inspiration, the theatre practitioners began their carolling and, through this practice, became acquainted with the Easter carolling ritual that used to be practiced near Suwałki, i.e. the alilujki (Hallelujahs). They were instructed on how to Easter carol (chodzić po aliluji or chodzić po wołoczebnem) by the elders of Dziadówek village. Appropriating the custom for themselves, they have kept its three-part structure, but the final part is changed. As practiced by Węgajty performers, their repeated processions from house to house to wish the inhabitants happy Easter and play them some music has transformed into a theatrical performance open to all villagers and guests (instead of concluding with a feast for the carollers). The Alilujki of the Węgajty Theatre is not a revival of an ancient ritual. It is not theatre per se either, even though each element of the Alilujki can be matched with some theatrical form or topos (theatrum mundi, Theatre of the Oppressed, commedia dell’arte). Only the last part of the whole structure can be designated as theatre, which ends with joint merrymaking and dancing. The Węgajty Alilujki constitutes a phenomenon situated between theatre and ritual. The dialogue of the two areas is mutually enriching and invigorating. Without the theatre, the ritual would die. Without the ritual, the theatre would never have reached the places it has reached.

PL

Istotny wpływ na wizję artystyczną Teatru Wiejskiego Węgajty miały pisma Stanisława Vincenza. Z tej inspiracji aktorzy teatru rozpoczęli kolędowanie i dzięki temu zapoznali się z obrzędem kolędowania wielkanocnego, praktykowanym niegdyś w okolicach Suwałk, czyli Alilujką. Jak kolędować (chodzić po aliluji lub chodzić po wołoczebnem), poinstruowała ich starszyzna wsi Dziadówek. Przejmując obrzędową tradycję, zachowali trzyczęściową strukturę, zmienili jednak ostatnią część. Praktykowane przez Węgajty wielokrotne chodzenie od domu do domu, by złożyć mieszkańcom życzenia wielkanocne i zagrać im muzykę, przekształciło się w przedstawienie teatralne otwarte dla wszystkich mieszkańców wsi i gości (zamiast kończyć się ucztą dla kolędników). Alilujka Teatru Węgajty nie jest wskrzeszeniem dawnego obrzędu. Nie jest też teatrem per se, choć każdy element Alilujki można dopasować do jakiejś teatralnej formy czy toposu (theatrum mundi, Teatr Uciśnionych, commedia dell'arte). Jedynie ostatnia część całej struktury może być określona mianem teatru, który kończy się wspólną zabawą i tańcem. Węgajcka Alilujka to zjawisko sytuujące się pomiędzy teatrem a obrzędem. Dialog teatru i obrzędu jest ożywczy dla obu obszarów. Bez teatru obrzęd by umarł. Bez rytuału teatr nigdy nie dotarłby do miejsc, w których się znalazł.

4

Od antropologii teatru do antropologii lasu: O pewnym rozumieniu Teatru Węgajty jako teatru antropologicznego

51%

Hasiuk M.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

vol. 73

|

issue 2

137-162

EN

The reference to the anthropological perspective in theatre research and the descriptions and definitions of the Węgajty Theatre as an anthropological theatre became the starting point for presenting one of the possible approaches to the company’s work. From the concepts of the social anthropologist Tim Ingold, who has studied the relationship between humans and the environment since the 1990s, three aspects were chosen: “environment,” “landscape,” and “education,” which are particularly important to Erdmute and Wacław Sobaszek. The article is organized around Ingold’s observations concerning “being along the paths,” development taking place “along the lines” of relationships, the environment as “a zone of entanglement,” and education which involves “leading novices out” into the world. Searching for a framework for the activity of the Węgajty Theatre, the author draws on the notion of modal anthropology, formulated by François Laplantine in 2005. The founders of the Węgajty Theatre are presented as creators of a new theatre tradition characterized by the perception of theatre as a bio-social process. And since their theatre-within-a-forest today encompasses a network of activities that can be presented as the image of a theatre-forest, it seems justified to turn from theatre anthropology to forest anthropology.

PL

Odwołanie do perspektywy antropologicznej w badaniach nad teatrem oraz do określeń i definicji Teatru Węgajty jako teatru antropologicznego stanowi punkt wyjścia do przedstawienia jednego z możliwych ujęć pracy zespołu. Z koncepcji antropologa społecznego Tima Ingolda, który od lat dziewięćdziesiątych XX wieku badał relacje między człowiekiem a środowiskiem, wybrane zostały trzy aspekty: „środowiska”, „terenu” i „edukacji”, szczególnie ważne dla Erdmute i Wacława Sobaszków. Tekst został uporządkowany wokół rozpoznań Ingolda dotyczących „bycia wzdłuż ścieżek”, rozwoju dokonującego się „wzdłuż linii swoich relacji”, „środowiska jako sfery splątania” oraz edukacji, która zakłada „wyprowadzanie nowicjuszy w świat”. Poszukując ramy dla pracy Teatru Węgajty, wykorzystano pojęcie antropologii modalnej sformułowane przez François Laplantine’a w 2005. Ostatecznie twórcy Teatru Węgajty zostali przedstawieni jako założyciele nowej tradycji teatralnej, którą charakteryzuje postrzeganie teatru jako procesu biospołecznego. A skoro tworzony przez nich teatr-w-lesie obejmuje dziś sieć aktywności, które można przedstawić jako obraz teatru-lasu, przechodzenie od antropologii teatru ku antropologii lasu wydaje się uzasadnione.

5

Doświadczanie Węgajt: Wielogłos

41%

Wiśniewska M.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

vol. 73

|

issue 2

229-244

EN

The article discusses the book Polifonie: Rzecz o pracy twórczej Teatru Węgajty (Polyphonies: The Creative Work of the Węgajty Theatre), edited by Katarzyna Kułakowska and published by the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences in 2023. The reviewer analyses the implications of the volume’s research methodologies, structure, and the arrangement of contributions within its sections. She also discusses the main thematic areas and specific problems that come to the fore in the course of reading and are especially interesting in the context of contemporary postulates regarding the writing of the history of theatre and institutional critique.

PL

Artykuł jest recenzją książki Polifonia: Rzecz o pracy twórczej Teatru Węgajty pod redakcją Katarzyny Kułakowskiej, wydanej przez Instytut Sztuki PAN w 2023. Autorka poddała analizie konsekwencje przyjętych metodologii badawczych, strukturę publikacji i układ tekstów w poszczególnych częściach tomu oraz omówiła wyłaniające się w toku lektury główne bloki tematyczne i zagadnienia, które są szczególnie interesujące w kontekście współczesnych postulatów tworzenia historii teatru i krytyki instytucjonalnej.

6

«Kalevala-Unwritten Fragments» by Teatr Węgajty / Field Project: Trevor Hill’s Autoethnographic Narration

41%

Hill T., Hasiuk M.

Pamiętnik Teatralny

|

2024

|

vol. 73

|

issue 2

189-226

PL

Tematem tekstu jest przedstawienie Kalevala – fragmenty niepisane Teatru Węgajty / Projektu terenowego, które w 2000/2001 roku otworzyło nowy etap działalności Teatru Węgajty. Spektakl stanowił kontynuację wyborów tematycznych, estetycznych oraz związanych z metodą pracy Teatru Wiejskiego „Węgajty” a zarazem otwierał nowe drogi poszukiwań. Elementem w szczególny sposób transformującym pracę i wnoszącym nową jakość w towarzyszącą jej refleksję była obecność w zespole Trevora Hilla – aktora a równocześnie antropologa. Analiza autoetnograficznego opisu pracy nad Kalevalą autorstwa Hilla pozwala wyodrębnić obecne w nim trzy wymiary funkcjonowania autoetnografii: jako nowatorskiej techniki pozyskania informacji, jako metody badawczej (autoetnografia analityczna) oraz jako wyznacznika nowego paradygmatu wytwarzania wiedzy o życiu społecznym i jego uczestnikach (autoetnografia ewokatywna). Zastosowanie metody autoetnograficznej w badaniach nad Teatrem Węgajty pozwoliło dotrzeć do informacji trudnych do uzyskania w inny sposób, w tym dotyczących doświadczeń i procesów wewnętrznych aktora.

EN

The text discusses the performance Kalevala The Unwritten Fragments of the Węgajty Theatre / Field Project, which in 2000/2001 opened a new phase in the theatre’s activity. The performance continued the thematic, aesthetic, and method choices of the Węgajty Village Theatre, while also opening new paths of exploration. The group’s work was particularly transformed, and a new quality was brought into its accompanying reflection, by the presence of the actor and anthropologist Trevor Hill. The analysis of Hill’s autoethnographic description of their work on Kalevala allows us to distinguish three dimensions of autoethnography: as an innovative technique of obtaining information, as a research method (analytical autoethnography), and as an indicator of a new paradigm of producing knowledge about social life and its participants (evocative autoethnography).The use of the autoethnographic method in research on the Węgajty Theatre made it possible to access information that is otherwise difficult to obtain, including the actor’s experiences and internal processes.

Refine search results

4 Pamiętnik Teatralny

1 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

1 Studia Litteraria et Historica

4 Hasiuk M.

1 Hill T.

1 Paprocka K.

1 Wiśniewska M.

3 2024

1 2020

1 2016

1 2013

Etos i utopia w działaniach Teatru Węgajty

Narracje litotyczne w wielkiej narracji teatru antropologicznego na przykładzie pracy Teatru Węgajty/Projektu Terenowego w Domu Pomocy Społecznej w Jonkowie

Odrodzenie pradawnego obrzędu? Alilujki Teatru Węgajty

Od antropologii teatru do antropologii lasu: O pewnym rozumieniu Teatru Węgajty jako teatru antropologicznego

Doświadczanie Węgajt: Wielogłos

«Kalevala-Unwritten Fragments» by Teatr Węgajty / Field Project: Trevor Hill’s Autoethnographic Narration