Search results

1

Spór o genezę bractw cerkiewnych w literaturze historycznej

100%

Mironowicz M.

Białostockie Teki Historyczne

|

2017

|

vol. Białostockie Teki Historyczne, 2017, tom 15

EN

The article has discussed the issue of origin of Orthodox Brotherhoods. Historians’ opinions on the origin and background of Orthodox Brotherhoods differ considerably. Some historians claimed they derived from House Brotherhoods operating in Ruthenia, others believed they were established in effect of Magdeburg Law while some connected their beginnings with craft guilds. Moreover, it was also assumed that Orthodox Brotherhoods emerged due to the attempted defence to preserve Orthodox Church in difficult religious and political conditions, or the attempted reforms of Orthodox Church in effect of the decline of Orthodox hierarchy at the end of the 16th century. The article invokes different opinions of Polish and Russian historians as well as the author’s own opinion thereon.

2

Polityka państw bałtyckich wobec Rzeczypospolitej Polskiej i III Rzeszy na przełomie marca i kwietnia 1939 roku w ocenie wileńskiej ekspozytury oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego

100%

Gajownik T.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2018

|

vol. 1

359-367

EN

Polish military intelligence had prepared a lot of analysis about political and military situations in the countries around the Republic of Poland. It was a kind of belaying towards potential Polish-German conflict. The issues of the Baltic States were interested a military intelligence’s field station in Vilnius. A few months before the Second World War has begun, Vilnius’s station prepared some analysis of domestic and foreign policy of Lithuania, Latvia and Estonia. One of them had discussed most important consequences of occupation of Klaipeda by German’s Wehrmacht. Additionally, in these documents, one can be read about multilateral policy of the Baltic Entente.

3

Pole manipulacji czy walka o egzystencję? Realizacja prerogatywy królewskiej wobec sejmików w drugiej połowie XVI i na początku XVII w.

81%

Makiłła D.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2016

|

vol. 14

|

issue 3

45-58

EN

The subject of this paper is the political practice existing in the relations between the Royal court and the local assemblies of gentry in the Commonwealth of Poland in the second half of the 16th and the beginning of the 17th century. The functioning of power relations, especially the conducting of the legislative process, was based on the defined foundations of the state order, established in the constitutional law called the Henrician Articles that came into force in 1576. They demanded of the Royal court that they respect the position and role of local assemblies, empowered in the political system of the Commonwealth of Poland. These relations were invested with pragmatism to a large extent. In order to have the political needs fulfilled, the court endeavored to win a friendly attitude of local assemblies towards the realization of its political plans during the parliamentary sessions. At the same time, the local assemblies which were developing the conviction that they were merely one of the instruments of the Royal politics, appealed to their own problems, which made the target of their politics during the summoned diets. In this way, the Royal politics very often clashed with the aspirations of the gentry at the assemblies’ meetings, sometimes entering the sphere of rivalry.

4

Bezpieczeństwo Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście sytuacji na granicy polsko-białoruskiej w okresie sierpień-grudzień 2021 r. – możliwości prawne i podjęte działania

72%

Olbrycht P.

Polityka i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 20

|

issue 2

142-154

EN

The purpose of the research conducted for the purposes of this article was to evaluate the actions taken by the Polish authorities to combat attempts of mass, undocumented migration across the Polish-Belarusian border in August-December 2021 in the context of using the provisions of national and international law, including the protection of foreigners international. In the research process, the method of source analysis was used, and in it the technique of analyzing the content of Polish and international legal acts related to migration issues. Based on the conducted research, it should be stated that the actions taken by Polish public authorities, including the use of legal possibilities, allowed in the analyzed period to effectively counteract potential security threats resulting from undocumented migration across the border with Belarus.

PL

Celem badań prowadzonych na potrzeby artykułu była ocena działań podjętych przez władze RP w celu zwalczania prób masowej, nieudokumentowanej migracji przez granicę polsko-białoruską w okresie sierpień-grudzień 2021 r. w kontekście wykorzystania zapisów prawa krajowego oraz międzynarodowego, w tym w zakresie udzielania cudzoziemcom ochrony międzynarodowej. W procesie badawczym wykorzystano metodę analizy źródeł, a w niej technikę analizy treści aktów prawa polskiego oraz międzynarodowego związanych z problematyką migracyjną. Na podstawie przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że działania podejmowane przez organy władzy publicznej RP, w tym wykorzystanie możliwości prawnych, pozwoliły w analizowanym okresie skutecznie przeciwdziałać potencjalnym zagrożeniom bezpieczeństwa wynikającym z nieudokumentowanej migracji przez granicę z Białorusią.

5

Reytan. Lekcja ciemności, która wraca echem żywym

72%

Ostasz G.

Tematy i Konteksty

|

2015

|

issue 5(10)

402-407

EN

The plot of Rymkiewicz’s Reytan. Upadek Polski (Warsaw 2012) about the close of the 18th century in Poland is full of digressions on our times. This tale-essay written by a learned philologist and poet is about history which is being revived here and now. Tadeusz Reytan’s mosaic biography is presented by a detective narration which is not free from doubts deliberately raised by the author, who revives various documents and iconographic materials, above all Matejko’s painting-allegory Upadek Polski. Their significances have an effect on our history; they are the source of our anxieties which we fail to dispose of. The author-polymath has acquired in the internal world of this plot the status of the major element. He is prone to putting forward hypotheses and spins a fragmentary, unformed and open tale. He reveals his own thinking about the past and its echoes in the present. Our today and the 18th century yesterday create a marriage that is impossible to separate. They worry us and evoke the shape of tomorrow. ‘From St. Petersburg to Smolensk an icy wind is still blowing’.

6

Sprawa katyńska w podręcznikach polskich i rosyjskich na przełomie XX i XXI wieku

72%

Składanowski H.

Nowa Polityka Wschodnia

|

2016

|

vol. 2(11)

171-187

EN

Katyn crime, also known as the Katyn massacre, was one of those historical facts that were kept secret for a very long time. From 1943 when it was revealed to 1990 the soviet Union denied their responsibility for the massacre. Eventually, publishing the original documents on the order of Borys Jecyn and handing tchem down to Poland on 14 October 1992 definitely confirmed the perpetrators of the crime. In the historic consciousness of both Polish and Russian societies there are still many questions and doubts about “the background of the picture” of Katyn crime. Therefore I found it very sensible to analyze the problem of Katyn crime in various history course books in Poland and Russia. After the collapse of the communist political system both countries Poland and Russia introduced new history course books in all types of schools. The new course books not only mention the problem of Katyn crime but also say who was responsible for it. However, the Russians try to neutralize the crime by so called anti-Katyn, emphasizing the death of several thousands of Soviet soldiers imprisoned in Poland in the war of 1920 and after it.

RU

Катынский расстрел, из-за осуществления его по поручению руководства советского государства и введения секретности действий, а также сознательного затирания его совершения в более позднем периоде, был одним из дольше всего скрываемых исторических фактов. С момента его выявления в 1943 году и вплоть до 1990 года руководство СССР отрицало свою ответственность за катынский расстрел. Практически лишь обнаружение оригинальных советских документов по поручению Бориса Ельцина и их передача Польше 14 октября 1992 года подтвердили окончательно ранее установленные факты. В сфере исторического сознания польского и российского общества по-прежнему однако продолжается борьба за определение «фона картины» катынского расстрела. Поэтому имело смысл вновь проанализировать вопрос катынского расстрела, который появлялся в школьных учебниках по истории в Польше и России. Равно в Польше, как и в России после падения коммунизма и введения но- вых учебников, обязательных во всех типах и видах школ, была размещена информация о катынском расстреле, с указанием совершения его советской стороной. Проблема состоит однако в том, что россияне с целью нейтрализировать катынский расстрел ввели в историографию так называемую «анти-катынь», то есть экспонирование смерти нескольких десятков тысяч большевистских военнопленных в польском плену в ходе и после войны 1920 года.

7

Kultura bezpieczeństwa – jej uwarunkowania i znaczenie na przykładzie Polski po 1989 r.

58%

Rudnicki M.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2017

|

issue 2

29-44

PL

Artykuł stanowi rozważania na temat kultury bezpieczeństwa z uwzględnieniem jej uwarunkowań i znaczenia w ramach nauk o bezpieczeństwie. Ocenie poddano zwłaszcza kulturę bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej po 1989 r., zwracając uwagę na jej cechy charakterystyczne i perspektywy rozwoju w środowisku międzynarodowym. Ostatnie stulecia znacznie wpłynęły na środowisko, w którym kształtowała się polska kultura bezpieczeństwa. Przemiany te miały wpływ na postrzeganie badań prowadzonych w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności w RP.

EN

The article is a reflection on the culture security, taking into account its conditions and significance in the context of the science of national security. Author evaluates the safety culture of the Republic of Poland after 1989, paying attention to the characteristics and development prospects in the international environment. Over the past centuries environment of Polish culture security have been under significant changes that have affected perceptions of research carried out in the area of security and defence.

8

Zarys biografii Jana Filipa Carosiego (1744–1799) w świetle dokumentów rodzinnych

58%

Kamecka M.

Studia Podlaskie

|

2015

|

vol. 23

EN

The article is about Jan Filip Carosi (1744–1799), who was an outstanding geologist, mineralogist, landlord, soldier and merited director of mining industry in the Republic of Poland. The work has mostly been based on information included in original documents which are currently stored in a private archive of Ms Joanna Gwiazdowska of Moraczewski (a great-great-great-granddaughter of Jan Filip Carosi). Using preserved documents, we can supplement gaps in our character’s biography. A calendar of life and service of Jan Filip Carosi, which I have systematized and put in a chronological order, is a sort of a chronicle whose purpose is to present facts, without pursuing a more profound analysis of causal relations occurring between them. Submitting the text to print, I do realize that my article is rather a source for biographers than a biography. For the above reason, incompleteness of the study should be apparent to everyone. As interest in Jan Filip Carosi has been constantly growing, studying archival resources presented herein may be important to understand whom his ancestors were as he was a charming man of numerous qualities of the mind who first inspired people surrounding him and then future researchers. Due to the above, it was a necessary task to prepare an annex at the end of the dissertation with the help of which a reader may learn about the cited archives of the Italian family on his or her own.

RU

Героем настоящей статьи является Ян Филипп Каросси (1744–1799) – знаменитый геолог, минералог, владелец земель, солдат и заслуженный директор горнодобывающей промышленности Речи Посполитой. Содержание работы в большей степени включает информацию, содержащуюся в оригинальных документах, которые на сегодняшний день находятся в частном архиве Иоанны Гвяздовской из рода Морачевских (праправнучки Яна Филиппа Каросси). Используя документы, которые довольно хорошо сохранились, мы можем заполнить пробелы в биографии нашего героя. Обработанные мной календари жизни и службы Яна Филиппа Каросси, систематизированны в хронологическом порядке и сейчас представляют собой особый вид хроники, заданием которой являеться показать факты без особого анализа причинно-следственных связей. Отдавая текст в печать, я очень хорошо представляю себе, что он является не биографией, а материалом для биографов. Поәтому для всех должно быть очевидным, что статья не закончена. Интерес к особе Яна Филиппа все также растет. Следовательно, ознакомление с представленными мной архивными материалами может быть существенным с точки зрения понятности, кем были предки человека, владеющего множеством умственных способностей, который сначала вдохновил людей собственного окружения, а затем и будуших исследователей. В связи с әтим необходимо было представить в конце работы приложение, с помощью которого читатель самостоятельно может познакомиться с предложенными архивными документами итальянской семьи.

9

NIEPRZEMIJAJĄCY UROK KRESÓW, CZYLI XVII-WIECZNA UKRAINA W POWIEŚCI FANTASTYCZNO-HISTORYCZNEJ JACKA KOMUDY WILCZE GNIAZDO

51%

Dejnek K. A.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2013

|

vol. 56

|

issue 4

3-21

EN

The article presents Borderlands’ thread in the historical fantasy novel Wolves’ nest by jacek Komuda. it focuses on showing the awareness of the border, where the protagonists live. The article starts with a short presentation of the author’s profile and his literary achievements. Next, basic information about the theme of Borderlands in Polish literature and the source of their attractiveness and popularity is discussed. The main part of the article is the analysis of Borderlands’ threads in the novel along with the presentation of the 17th century Ukraine, their citizens as well as their culture and customs. it delivers detailed information about the image of Ukraine and the cultural awareness of its habitants constructed by Komuda.

PL

Artykuł przedstawia wątki kresowe w powieści fantastyczno-historycznej Wilcze gniazdo jacka Komudy. Koncentruje się na ukazaniu świadomości pogranicza, na którym żyją bohaterowie. Artykuł rozpoczyna krótka prezentacja sylwetki autora powieści oraz jego dokonań literackich. Następnie przybliżone zostają podstawowe informacje o temacie Kresów w literaturze polskiej oraz przyczyny jego atrakcyjności i popularności. Właściwa część artykułu to analiza wątków kresowych w powieści. Ukazana zostaje przestrzeń XVii-wiecznej Ukrainy, jej mieszkańcy, ich kultura i obyczaje. Przynosi ona szczegółowe informacje o skonstruowanym przez Komudę obrazie Ukrainy oraz o świadomości kulturowej jej mieszkańców.

10

Generał Władysław Sikorski – minister spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej (16 grudnia 1922 – 28 maja 1923)

37%

Kozyra W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2019

|

issue 105

85-102

EN

Władysław E. Sikorski was born on May 20, 1881 in Tuszów Narodowe near Mielec. He graduated from the Lviv Polytechnic. Until 1918 he was active in the Independence Movement, he was a co-founder of the Polish Legions and the Supreme National Committee. In 1915 he fell into conflict with Józef Piłsudski as to the ways of rebuilding Polish statehood alongside Austro-Hungary and recruitment to the Polish Legions. From October 12, 1918 he served in the Polish Army. During the Polish-Bolshevik war (1919/1920) in the Warsaw battle in August 1920 he successfully commanded the 5th Army. Immediately after the murder of President Narutowicz on December 16, 1922 he was appointed the President of the Council of Ministers of the Republic of Poland and Minister of the Interior. In this difficult and dangerous for Poland time, contrary to appearances, it was not the function of Prime Minister but the post of Minister of the Interior that gave Gen. Władysław Sikorski real power and the possibility of direct influence on the internal situation in the country, and especially on its internal security. Gen. Sikorski made personnel changes in the structure of the Ministry, removing the people responsible, as politicians and civil servants, for the December 1922 incidents. He implemented the administrative policy of the Ministry, whose main purpose was to maintain peace and public safety by fighting the political fractions and parties that directly and openly aimed at overthrowing the current political and social order. Much attention was paid by the Minister of the Interior to the affairs of national minorities, especially the Ukrainian and Belarusian ones, as well as to the socio-political situation in the Eastern Borderlands. He prepared a comprehensive policy of the State towards national minorities, the basis of which was the concept of political (state) assimilation. The Cabinet of Gen. W. Sikorski was dismsissed on May 26, 1923, but did not resign until May 28, 1923. In the years 1923–1943 General W. Sikorski served, among others, as the Minister of Military Affairs (1924/1925) and after the defeat of September 1939, in exile (in France and England), he was the Prime Minister of the National Defense and Supreme Commander. He died in a plane crash in Gibraltar on July 4, 1943.

PL

Władysław E. Sikorski urodził się 20 maja 1881 r. w Tuszowie Narodowym pod Mielcem. Ukończył Politechnikę Lwowską. Do 1918 r. działał w ruchu niepodległościowym, był współtwórcą Legionów Polskich i Naczelnego Komitetu Narodowego. W 1915 r. popadł w konflikt z Józefem Piłsudskim na tle sposobów odbudowy państwowości polskiej u boku Austro-Węgier i werbunku do Legionów Polskich. Od 12 października 1918 r. służył w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-bolszewickiej (1919–1920) podczas bitwy warszawskiej w sierpniu 1920 r. dowodził z powodzeniem 5 Armią. Po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 r. jeszcze tego samego dnia powołany został na stanowisko prezesa Rady Ministrów RP i ministra spraw wewnętrznych. W tym trudnym i niebezpiecznym dla Polski czasie, wbrew pozorom, to funkcja nie tyle premiera, co ministra spraw wewnętrznych dawała gen. Władysławowi Sikorskiemu realną władzę i możliwość bezpośredniego oddziaływania na sytuację wewnętrzną w kraju, zwłaszcza na stan jego bezpieczeństwa wewnętrznego. Generał Sikorski dokonał zmian personalnych w strukturze resortu, usuwając z niego osoby odpowiedzialne politycznie i służbowo za wypadki grudniowe 1922 r. Realizował politykę administracyjną resortu, której głównym celem było utrzymanie spokoju i bezpieczeństwa publicznego poprzez zwalczenie partii i ugrupowań politycznych, które wprost i jawnie zmierzały do obalenia dotychczasowego porządku polityczno-społecznego. Wiele uwagi minister spraw wewnętrznych poświęcał sprawom mniejszości narodowych, zwłaszcza ukraińskiej i białoruskiej, jak też sytuacji społeczno-politycznej na Kresach Wschodnich. Przygotował całościową politykę państwa wobec mniejszości narodowych, której podstawą była koncepcja asymilacji politycznej (państwowej). Gabinet gen. W. Sikorskiego upadł 26 maja 1923 r., a w stanie dymisji działał do 28 maja 1923 r. W latach 1923–1943 gen. W. Sikorski pełnił m.in. funkcję ministra spraw wojskowych (1924–1925), a po klęsce wrześniowej 1939 r. na obczyźnie (we Francji i Anglii) sprawował funkcję premiera Rządu Obrony Narodowej i Naczelnego Wodza. Zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4 lipca 1943 r.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Białostockie Teki Historyczne

1 Nowa Polityka Wschodnia

1 Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

1 Polityka i Społeczeństwo

1 Przegląd Wschodnioeuropejski

1 Studia Administracji i Bezpieczeństwa

1 Studia Podlaskie

1 Tematy i Konteksty

1 Zeszyty Naukowe KUL

1 Dejnek K. A.

1 Gajownik T.

1 Kamecka M.

1 Kozyra W.

1 Makiłła D.

1 Mironowicz M.

1 Olbrycht P.

1 Ostasz G.

1 Rudnicki M.

1 Składanowski H.

1 2022

1 2019

1 2018

2 2017

2 2016

2 2015

1 2013