Search results

1

Treny filozofów na śmierć Iskendera

100%

Zajączkowski A.

Rocznik Orientalistyczny

|

vol. Rocznik Orientalistyczny, T. 28, Z. 2 (1965)

2

“UNIVERSAL LAW, CUSTOMS OF GREAT AND SMALL”: SOME REMARKS ON INTERPRETATION OF “THRENODY XIX” By JAN KOCHANOWSKI

100%

Czechowicz A.

Colloquia Litteraria

|

2018

|

issue 5

3

Zaświaty – nieistniejące czy niepoznawalne? Tłumaczenie jako zysk interpretacyjny na przykładzie Trenu X Jana Kochanowskiego

71%

Zbądzki J.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2015

|

vol. 1

31-38

EN

The idea of the research is to state how the translation of a poem may influence its interpretation. The excerpt of Lament X [Tren X] by Jan Kochanowski was studied for this purpose. The analysis is focused on the concept crucial to the poem, which is space, side, direction – its etymological meaning and philosophical consequences resulting from it. Then, the original text is compared to modern English translations, especially to the unconventional work of Barańczak and Heaney. The comparison is made by using hermeneutic methods in translation studies. The study shows that translation is not separated from the Lament X [Tren X], moreover, it might be helpful in understanding it, hence the interpretation benefits from the translation. As a result, the author suggests a new interpretation of a poem.

PL

Ideą badań jest przedstawienie, w jaki sposób tłumaczenie utworu poetyckiego może wpływać na jego interpretację. W tym celu dokonano analizy fragmentu Trenu X Jana Kochanowskiego. Skoncentrowano ją na kluczowym dla dzieła pojęciu strony – jego znaczeniu etymologicznym i płynących z niego filozoficznych skutkach. Następnie, korzystając z hermeneutycznych metod w translatologii, porównano oryginalny tekst ze współczesnymi przekładami angielskimi, zwłaszcza z niekonwencjonalną wersją Barańczaka i Heaneya. Badania wykazały, że tłumaczenie nie jest rzeczą odrębną wobec pierwowzoru i może pomagać w jego zrozumieniu, stanowi zatem zysk interpretacyjny. Na tej podstawie autor proponuje nowe odczytanie utworu.

4

Treny od 19 do 1: niedoskonałość i doskonałość

57%

Marinelli L.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

9-30

EN

This article presents a renewed attempt at explaining the cyclical nature of Jan Kochanowski’s Treny [Laments] in relation to their interpretative contexts, in particular that of Psałterz Dawidów [David's Psalter]. When poetically paraphrasing the Psalms, Kochanowski might have come across the medieval tradition of symbolic and arithmetic speculation, which, according to the author of this article, allows for a numerological reading of Treny within the framework of the idea of the humanitas / divinitas unity. This idea brings Kochanowski’s funeral cycle closer to both the Orphic-Pythagorean tradition, blended into a Christian humanist neo-Platonism, and the fundamental Christological truths in Christianity – from this perspective, the imperfection of the number 19 leads to the perfection of the number 1, which reflects the One (Giordano Bruno). At the same time, the author tries to prove that the given sequence of works in the cycle (for example, the special position of the number 11) strengthens and supports the dramatic nature of the thoughts of the poet, who is struggling with a personal tragedy.

PL

Artykuł stanowi ponowną próbę wyjaśnienia istoty cykliczności Trenów Jana Kochanowskiego w odniesieniu do ich kontekstów interpretacyjnych, w tym zwłaszcza Psałterza Dawidowego. Dokonując swej poetyckiej parafrazy Psalmów, Kochanowski mógł się zetknąć ze średniowieczną tradycją spekulacji symboliczno-arytmetycznej, co według autora dopuszcza możliwość lektury numerologicznej Trenów w ramach idei jedności humanitas / divinitas. Idea ta przybliża cykl żałobny Kochanowskiego zarówno do tradycji orficko-pitagorejskiej, wtopionej w humanistyczny neoplatonizm chrześcijański, jak i do podstawowych w chrześcijaństwie prawd chrystologicznych: w tej perspektywie niedoskonałość liczby 19 prowadzi do doskonałości liczby 1, oddającej prajednię (Giordano Bruno). Autor stara się przy tym udowodnić, że określona kolejność utworów w cyklu (na przykład szczególna pozycja numeru 11) wzmacnia i podbudowuje dramatyzm myśli poety, zmagającego się z osobistą katastrofą.

5

Trzy rozprawy Władysława Nehringa o Janie Kochanowskim

51%

Oszczęda A.

Onomastica Slavogermanica

|

2011

|

vol. 30

81 - 90

EN

The subject of the article are texts of Władysław Nehring devoted to Jan Kochanowski’s work and biography. The author has selected three works out of Nehring’s achievements. Each of them represents a different form of scientific expression: an interpretative essay, a commented text edition and a monograph, all of which combine the poet’s biography with the outline of his creative work. They will be discussed consecutivelly in three paragraphs of the article. The essay on the Treny cycle was published twice (in 1881 and 1884) and presented from two perspectives: as an example of evolution in history-literature research implementing positivistic methods of scientific research and as a documentation of Nehring’s attitude towards his own texts. Comparison of both editions of the study on Treny emphasizes the basic characteristics of the 19th-century philologist’s techniques: matter-of-factness, precision in stating theses, classic erudition and independence of opinion. The second part of the article focuses on the relation between two versions of the study on Odprawa posłów greckich. This time both first and second edition were published in the same year (1884), nevertheless the original text was substantially amended. The author of the article enumerates differences and indicates the nature of the modifications. As it turns out, Nehring reworked many matters a number of times, corrected errors in the text, rearranged composition enhancing and shortening passages of text, corrected his style and adjusted the whole to a different communicative context and reader. In the twilight of his life, Nehring wrote a monograph titled Jan Kochanowski, życie i dzieła. In the present article contents and layout of the book are discussed as well as methods of compilation of literary material. It is the main point of the third part of the study. In conclusion there appears an idea of creating Jan Kochanowski Society, based on the actual Adam Mickiewicz Society, setting field of research on old Polish literature.

6

Jana Kochanowskiego spór z antycznym dziedzictwem o stosowność człowieczego płaczu. Prolegomena do kryzysu światopoglądowego poety w świetle wybranych „Trenów”

41%

Derda S.

|

vol. 30

|

issue 3

25-45

EN

Human is a place of a mysterious and complicated synthesis of matter and spirit, the result of which is an ambivalent reality. It implies effects as varied and contradictory as joy and sorrow, pleasure and pain, life and death. Pain and death have always been a source of anxiety and a great unknown in the face of which man has shown his helplessness. On the other hand, human has a reflective awareness of his pain, which highlights the awareness of his own self. Suffering that affects the whole person is also something very personal, which teaches us that we must live our uniqueness responsibly and that, in the depths of our being, everyone is alone with God. The human reaction to the experience of pain and suffering is crying, which indicates reaching the limit of possible behavior. This is the experience of the Renaissance poet Jan Kochanowski, who, after the death of his daughter, devotes a series of nineteen songs to her, being a kind of diary of suffering. The Laments, as they are discussed in the article, are at the same time a diary of the reflections and reevaluations born by this suffering, and at the same time a comprehensive polemic with the basic assumptions of antiquity. The article deals with the issue of crying on three levels: crying over her daughter’s death, crying for herself, and crying over the principles of Kochanowski so far. These considerations were preceded by a reflection on the world order violated by the unrelenting death of a child.

PL

Istnienie w płaczu, bezbronność wobec losu, świadomość uwięzienia, ale zarazem poczucie ludzkiej godności, które powstrzymuje człowieka przed pogrążeniem się w rozpaczy – oto jak przedstawiają się główne idee Trenów. Człowiek z dumą próbuje sam ratować się w nieszczęściu, ale nie może już swobodnie dążyć wzwyż, gdyż nie jest wolnym twórcą samego siebie. Jest człowiekiem, więc musi cierpieć i ulegać przemocy sił rządzących światem. Analiza wybranych fragmentów poematu ujawniła, że zagadnienie cierpienia, jakie tu postawiono, jest w istocie pytaniem o źródła podmiotowości i o tożsamość osoby oraz odkrywaniem nowej zasady utrzymywania się w swoim człowieczeństwie. Kochanowskiemu najtrudniej było przyjąć w kondycji ludzkiej zmienność, przemijalność i śmierć. Otóż te trzy konsekwencje czasowości egzystencji nadają ludzkiemu istnieniu cechy złudzenia lub wspomnianego snu jako niepełność bytową, ontyczną iluzoryczność. Poetę ożywiało pragnienie bytu, postrzeganego w kategoriach niezmiennego, stałego (także w znaczeniu: wiecznego) i motywowanego swą własną naturą istnienia, koniecznego ze względu na siebie, a nie na okoliczności zewnętrzne.

Refine search results

1 Colloquia Litteraria

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Onomastica Slavogermanica

1 Rocznik Orientalistyczny

1 Roczniki Humanistyczne

1 Łódzkie Studia Teologiczne

1 Czechowicz A.

1 Derda S.

1 Marinelli L.

1 Oszczęda A.

1 Zajączkowski A.

1 Zbądzki J.

1 2021

1 2020

1 2018