Search results

1

Rozwój obrzędów związanych z Grobem Pańskim

100%

Małaszyński F.

Folia Historica Cracoviensia

|

1999

|

vol. 6

EN

The custom of constructing the Tomb of Christ in the final days of the Holy Week has been present since the early centuries of Polish Christianity. Following the Good Friday liturgy, a cross (in later centuries also the Eucharist) was placed inside the tomb and kept there until the night of the Resurrection. The article presents the development of ceremonies related to the Tomb of Christ in the Syrian, Maronite, Byzantine and Western Churches.

PL

Od pierwszych wieków chrześcijaństwa w Polsce w prowadzono zwyczaj wznoszenia w ostatnich dniach W ielkiego Tygodnia tak zwanego Grobu Pańskiego. Po liturgii Wielkiego Piątku składano w nim krzyż, a w późniejszych wiekach także Eucharystię i przechowywano tam aż do nocy Zmartwychwstania. Artykuł przedstawia rozwój obrzędów związanych z Grobem Pańskim w obrządku syryjskim, maronickim i bizantyjskim oraz w kościele zachodnim.

2

Opracowania melodii liturgii godzin Triduum Paschalnego

63%

Nowak D.

Musica Ecclesiastica

|

2023

|

vol. 18

91-123

PL

Triduum Paschalne posiada swoje jedyne i niepowtarzalne w całym roku liturgicznym celebracje, a wśród nich także poranne liturgie godzin. Kościół w wielu dokumentach podkreślał ogromne znaczenie i wartość tej formy modlitwy, zachęcając do jej czynnego, uroczystego i wspólnotowego sprawowania. Tradycja ta bardzo mocno zakorzeniła się także w Kościele w Polsce. W języku polskim oficjum to nazywano „Ciemnymi jutrzniami”. W odnowionej przez Vaticanum II Liturgii godzin „Ciemne jutrznie” po raz pierwszy w historii zostały całkowicie zreformowane w swojej strukturze i częściowo w tekstach. Aby umożliwić duchowieństwu oraz wiernym świeckim czynny udział w śpiewanych celebracjach tego wyjątkowego oficjum, w różnych ośrodkach lokalnych Kościoła w Polsce przez lata tworzono ich opracowania melodyczne. Celem niniejszego artykułu jest nie tyle wnikliwa analiza muzykologiczna powstałych melodii, co raczej wskazanie i omówienie zasadniczych kierunków oraz koncepcji kompozytorskich, jakimi kierowali się twórcy melodii i redaktorzy poszczególnych wydań w zaproponowanych opracowaniach muzycznych interesujących nas tekstów. Mamy nadzieję, że przedstawione w nim wnioski badawcze staną się przyczynkiem do stworzenia jednej wersji melodycznej tego oficjum dla Kościoła w Polsce.

EN

The Paschal Triduum has its unique celebrations throughout the liturgical year, including the morning liturgies of the hours. In many documents the Church has stressed the great importance and value of this form of prayer, encouraging its active, solemn and communal practice. This tradition is also deeply rooted in the Church in Poland. In Polish it was called “Dark Morning Prayers”. In the Liturgy renewed by Vaticanum II, the hours of “Dark Morning Prayers” were completely reformed in their structure and partially in their texts for the first time in history. In order to enable the clergy and the faithful laymen to take an active part in the sung celebrations of the unique office, various local centers of the Church in Poland have been creating melodic arrangements for them over the years. The aim of this article is not so much an in-depth musicological analysis of the melodies created, but rather to indicate and discuss the main directions and compositional concepts that guided the authors of melodies and editors of individual editions in the proposed musical compositions of the texts of interest to us. We hope that the research findings presented in it will contribute to the creation of a single melodic version of this office for the Church in Poland.

3

Liturgia wielkopiątkowa u Bożogrobców

63%

Piwoński H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1981

|

vol. 43

269-280

EN

-

4

Działalność religijna i dobroczynna przeworskiego ośrodka Kanoników Regularnych Stróżów Najświętszego Grobu Bożego w Jerozolimie

62%

Rolski Z., Thomas I.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2020

|

vol. 11

|

issue 2

105-154

EN

The very tradition of this order in Poland is one of the more interesting threads of this story. This order introduced, for the first time in this part of Europe, a professional system of hospital treatment for the poor. The magnate family of Tarnowskis, following the policy of the royal court of strengthening the Christianization of the territory of Red Ruthenia in 1394 (1396), received permission to bring the Holy Sepulcher Order (in Poland also called, from the first seat in Miechów, Miechowites) to a pastoral center in Przeworsk in the Church of St. Catherine. The relationship between the Holy Sepulcher buildings and the liturgy and other forms of worship of the Holy Sepulcher had its specific and original character. While the chapels of the Holy Sepulcher associated with Calvary and individual representations of the Tomb that did not belong to the Miechowites were places of the Lord’s Passion cult, in the case of the representations of the Holy Sepulcher their relationship with worship and liturgy had a deeper basis. The Lord’s Tomb in Przeworsk was and is not only an architectural monument, but also an object and place of a living religious cult. However, during the nearly three centuries of existence of the Przeworsk Sepulchrum Domini, we have come across various forms of worship of the Holy Sepulcher, both in the form of liturgical worship and non-liturgical worship, so it is worth discussing them here in more detail. Nowadays, especially important for the continuation of the tradition of the medieval brotherhoods of the Holy Sepulcher, in a sense, are organized groups of young men, and recently, exceptionally also women, who make up the “Turks.” In the vicinity of Przeworsk, they are still particularly visible, especially during the Holy Week.

PL

Tradycja dobroczynności zakonu bożogrobców w Polsce jest jednym z ciekawszych wątków tego opracowania. Zakon ten po raz pierwszy w tej części Europy wprowadził profesjonalny system leczenia szpitalnego dla ubogich. Rodzina magnacka Tarnowskich, kierując się polityką dworu królewskiego Jagiellonów, umacniała chrystianizację ziem Rusi Czerwonej od 1394 (1396) i otrzymała zgodę na sprowadzenie Kanoników Regularnych Stróżów Najświętszego Grobu w Jerozolimie do ośrodka duszpasterskiego w Przeworsku. Związek między zabudowaniami Grobu Bożego a liturgią i rozbudowanymi formami kultu Grobu Bożego miał swój specyficzny i oryginalny charakter. O ile kaplice Grobu Świętego związane z kalwariami i poszczególne przedstawienia Grobu nienależące do Miechowitów były miejscem kultu Męki Pańskiej, o tyle w przypadku przedstawień Grobu Świętego u bożogrobców ich związek z kultem i liturgią miał głębszy sens. Grób Pański w Przeworsku był i jest nie tylko zabytkiem architektonicznym, ale także miejscem żywego kultu religijnego. Przez blisko trzy stulecia istnienia przeworskiego Sepulchrum Domini spotykano różne formy kultu Grobu Pańskiego, zarówno w formie kultu liturgicznego, jak i paraliturgicznego, dlatego w pracy omówiono je bardziej szczegółowo. W dzisiejszych czasach szczególnie ważne dla kontynuacji tradycji średniowiecznych bractw religijnych kultywujących istotę Bożego Grobu są zorganizowane grupy młodych mężczyzn, a ostatnio także kobiet, które tworzą oddziały „Turków”, pełniących straż przy Bożym Grobie. W Przeworsku i okolicznych wsiach są one nadal widoczne, zwłaszcza w okresie wielkanocnym, zapewniając porządek w czasie uroczystości religijnych i pobożnego nawiedzania kościołów przez wiernych.

5

Muzyka liturgiczna w przeżyciu Misterium Paschalnego

51%

Tyrała R., Karcz B., Tyrała R., Zając A., Delimat W., Janicki J. J., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W., Karcz B., Malik J., Sterczewska L., UPJPII i., Pasek W.

Pro Musica Sacra

|

2014

|

vol. 12

EN

If “music is an integral part of the solemn liturgy” (SC 112) it is tremendously important that during the crucial ceremonies at churches, particularly those involving liturgical celebrations, it would become its clear sign. Since, when we prepare liturgical music we always draw our special attention to: liturgical year, namely, to a particular season, feast or celebration, examining the contents of the holy mass antiphon (referring to entrance songs and the holy communion), the mass order, the collect and the readings, especially the Gospel. And this entire content of liturgical prayers and readings is to be reflected through music of the celebrations. Therefore the music becomes integral because its role is not merely supplementary, complementary, substitutive nor decorative, but incorporated in liturgy with which it is inextricably linked. Music springs from liturgy and leads to liturgy. It enriches mass liturgy, makes it more grandly and clearly rendered.It should be no different during the Easter Triduum for which the music ought to be even more thoroughly prepared as for the most important season of the liturgical year, that is, the Feast of Christ, suffering, crucified and resurrected. As it is the greatest event of the mystery of redemption observed here and now. The importance of the Easter Triduum was indicated by Pope Benedict XVI during his General Audience on 19 March 2008. May his words serve as the conclusion of my speech:these three days are commonly known as ‘holy’ because they allow us to re live the event central to our Redemption. They lead to nucleus of Christian faith: the passion, Heath, and resurrection of Jesus Christ. These three days could be considered as one single day. They make up the heart and are the key to both the liturgical year and the life of the Church. … Remembering the mysteries of Christ also means a willing and complete adherence to the history of today, convinced that when we celebrate, it is vivid and present reality… These holy days reawaken a great hope in us: Christ was crucified, yet he rose again and conquered the world. Love is stronger than hate, it has triumphed and we should affiliate ourselves with this victory of love. We should therefore start again from Christ and work together with him for a world founded on peace, justice and love.

PL

Jeśli „muzyka jest integralną częścią uroczystej liturgii” (KL 112), to niezmiernie ważne jest, by podczas najważniejszych wydarzeń w świątyni, a zwłaszcza liturgicznych celebracji, stawała się ona czytelnym znakiem. Gdy bowiem przygotowujemy muzykę liturgiczną, zawsze zwracamy uwagę na: rok liturgiczny, a więc okres, uroczystość czy wspomnienie, zatrzymujemy się nad treścią antyfony mszalnej (w odniesieniu do pieśni na wejście i komunię), formularzem mszalnym, treścią kolekty i czytań mszalnych, zwłaszcza zaś Ewangelii. I ta cała treść przeżywanych liturgicznych modlitw i czytań ma znaleźć swoje odzwierciedlenie właśnie w muzyce, którą proponuje się na celebrację. Na tym właśnie polega jej integralność, że nie jest jakimś uzupełnieniem, dopełnieniem, zastąpieniem, oprawą, ale jest tożsama z liturgią, jest z nią nierozerwalnie związana. Ona z niej wypływa i do niej prowadzi. Ona ją ubogaca, upiększa i jest bardziej czytelnym jej znakiem.Nie inaczej ma być z muzyką podczas Triduum Paschalnego. Ta muzyka musi być jeszcze bardziej i lepiej przemyślana, bowiem tu mamy do czynienia z najważniejszym wydarzeniem całego roku liturgicznego jakim jest święto Chrystusa, cierpiącego, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego. To jest najważniejsze wydarzenie zbawcze sprawowane tu i teraz. Na wielkie znaczenie i wymowę tych świętych dni Triduum Paschalnego zwrócił uwagę papież Benedykt XVI podczas audiencji generalnej 19 marca 2008. Niech słowa te będą szczególną konkluzją mojego wystąpienia. Ojciec święty powiedział:te trzy dni są powszechnie nazywane „wielkimi”, ponieważ przeżywamy w nich na nowo najważniejsze wydarzenie naszego odkupienia. Przypominają nam bowiem o samej istocie wiary chrześcijańskiej – męce, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. Te dni moglibyśmy potraktować jako jeden jedyny dzień: stanowią one serce i kulminacyjny moment całego roku liturgicznego oraz życia Kościoła. […] Wspominać tajemnice Chrystusa znaczy również głęboko i solidarnie uczestniczyć w obecnie dokonującej się historii, z przekonaniem, że to, co celebrujemy, jest rzeczywistością żywą i aktualną […]. Te dni budzą w nas wielką nadzieję: ukrzyżowany Chrystus zmartwychwstał i zwyciężył świat. Miłość jest silniejsza od nienawiści, odniosła zwycięstwo, a my powinniśmy uczestniczyć w tym zwycięstwie miłości. Powinniśmy więc zacząć na nowo od Chrystusa i pracować w jedności z Nim na rzecz świata, którego fundamentami są pokój, sprawiedliwość i miłość.

6

Reformy Wielkiego Tygodnia w XX w.

51%

Petka M.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2023

|

vol. 61

|

issue 1

65-82

EN

This article is a synthesis and comparison of changes occurring in the rites of Holy Week that took place in the 20th century. It summarizes, in a short form, the reforms that were started by Pope Pius XII, and were ended with the last typical edition of liturgical books released after the Second Vatican Council. The Article focuses on analyzing liturgical texts from this time period. Comparing ceremonies contained in the liturgical text of this period showcases the process of their simplification which had the distinct purpose of helping the faithful obtain deeper and more active participation in the ceremonies. Emphasising the role of lay people in the liturgy as well as the gradual increase in the incorporation of vernacular languages. This contributed to the results intended by the reforms. Keywords: Holy Week, Triduum Sacrum, liturgy, paschal celebrations, Paschal Triduum, liturgical reform.

PL

Artykuł jest syntezą i porównaniem zmian zachodzących w obrzędach Wielkiego Tygodnia na przestrzeni XX w. w krótkiej formie podsumowuje on reformy zapoczątkowane przez Papieża Piusa XII, a zakończone wraz z wydaniem ostatnich edycji typicznych ksiąg po reformie Soboru Watykańskiego II. Artykuł bazuje na analizie tekstów liturgicznych z wyznaczonego okresu. Porównanie obrzędów zawartych w księgach liturgicznych tego okresu wskazało na proces upraszczania obrzędów, który miał pomóc wiernym w głębokim, czynnym i owocnym udziale w celebracjach tych dni. Podkreślenie roli świeckich w liturgii, a także stopniowe zwiększanie użycia języków narodowych przyczyniło się do osiągnięcia zamierzonych przez reformę celów. Słowa kluczowe:

7

Liturgia Triduum Paschalnego – Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i wskrzeszonego

51%

Kulbacki P.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne (Liturgical and Homiletic Annals)

|

2012

|

vol. 3(59)

31-48

EN

Half a century ago Pius XII carried out a reform of the Paschal Triduum. Despite the reprimands in the Circular Letter Paschalis solemnitatis of 1988 the pastoral practice often ignores the spirit of this reform and the liturgical regulations. The present article explains certain elements of the history that justify theologically the present form of the Triduum liturgy. The problem of changes in the number of days and stages of celebrating Easter that have been made for many centuries is solved by the use of the key given by St Augustine with respect to Jesus: crucifixi, sepulti, suscitati. These stages determine the course of the three days of celebrating the Paschal Triduum. Since the Triduum constitutes the peak of the liturgical year it should be the center of Christian formation. This is why in the post-Council missal during Lent elements of catechumenal formation have been more explicitly emphasized, directing all the faithful to a revival of the covenant of the Holy Baptism during the main celebration of the liturgical year—Easter Eve. The practice of taking part in experiencing the Paschal Triduum intensively, following the example of special closed recollections in formation centers of the Light-Life Movement, is an invaluable aid for the formation of the liturgical service, which bears fruit in the form of well prepared teams of the Paschal Triduum liturgy animators.

8

Phänomenologie als Quelle der Verkündigung? Einige Homiletischen hinweise Anhand des „Triduum Philosophique” von Emmanuel Falque

38%

Biniek A.

|

2018

|

vol. 65

|

issue 12: Homiletyka

31-43

EN

The article shows, based on the work of the French philosopher Emmanuel Falque, that phenomenological considerations can serve as a source of the liturgical preaching. The first introductory passage presents his view of the relation between philosophy and theology. Both disciplines enrich one another without crossing the borders. Whereas the horizon of the finiteness is the starting point of the philosophy and it records human experiences, the theology confronts these experiences with the Christian message and refers to the infinity as the completion of the human life. Falque put these theoretical thoughts in the practice, while he considers phenomenologically the events of the Good Friday, the Easter Sunday and the Maundy Thursday in the three-part work “Triduum philosophique.” Whereas the second passage summarises the comprehensive idea of this work, the other parts present selected motives which can serve as aid to the homily preparation: the mutual relation of word and body in the Eucharistic act and in the conjugal love (Maundy Thursday), the last shout of Jesus on the cross as a prelinguistic expression of the suffering of the body (Good Friday) and the remained stigmas as a sign of the renewed body of the Risen Christ (Easter Sunday).

PL

Artykuł pokazuje na podstawie dzieła francuskiego filozofa Emmanuela Falque’a, że refleksje fenomenologiczne mogą służyć jako źródło liturgicznego przepowiadania. Pierwsza część pełni funkcję wprowadzenia i przedstawia jego rozumienie relacji pomiędzy filozofią i teologią. Obydwie dyscypliny ubogacają się wzajemnie, nie przekraczając istniejącej między nimi granicy. Podczas gdy filozofia wychodzi od horyzontu skończoności i omawia ludzkie doświadczenia, zadaniem teologii jest skonfrontowanie tych doświadczeń z chrześcijańskim przesłaniem i wskazanie na nieskończoność jako cel ludzkiego życia. Falque wprowadza te teoretyczne przemyślenia w życie, rozważając – w trzyczęściowym dziele „Triduum philosophique” – w perspektywie fenomenologicznej wydarzenia Wielkiego Piątku, Niedzieli Wielkanocnej i Wielkiego Czwartku (w tej kolejności). Podczas gdy druga część artykułu streszcza krótko całościową ideę tego dzieła, kolejne fragmenty prezentują wybrane motywy, które mogą służyć jako pomoc w przygotowywaniu kazań: dwustronna relacja pomiędzy słowem i ciałem w akcie eucharystycznym i miłości małżeńskiej (Wielki Czwartek), ostatni krzyk Jezusa na krzyżu jako prelingwistyczny wyraz cielesnego cierpienia (Wielki Piątek) oraz pozostawione ślady po ranach jako oznaka odnowionej cielesności Zmartwychwstałego (Niedziela Wielkanocna).

DE

Der Artikel zeigt anhand des Werkes des französischen Philosophen Emmanuel Falque, dass phänomenologische Überlegungen als eine Quelle der liturgischen Verkündigung dienen können. Der erste einleitende Abschnitt stellt seine Auffassung vom Verhältnis zwischen Philosophie und Theologie dar. Beide Disziplinen bereichern einander, ohne die Grenzen zu überschreiten. Während die Philosophie vom Horizont der Endlichkeit ausgeht und die menschlichen Erfahrungen erfasst, konfrontiert die Theologie diese Erfahrungen mit der christlichen Botschaft und verweist damit auf die Unendlichkeit als die Vollendung des menschlichen Lebens. Falque setzt diese theoretischen Gedanken in die Praxis um, indem er im dreiteiligen Werk „Triduum philosophique” die Ereignisse des Karfreitags, des Ostersonntags und des Gründonnerstags (in dieser Reihenfolge) phänomenologisch betrachtet. Während der zweite Abschnitt die ganzheitliche Idee dieses Werkes kurz zusammenfasst, werden in den weiteren Teilen ausgewählte Motive dargelegt, die als Hilfen für die Predigtvorbereitung dienen können: das gegenseitige Verhältnis von Wort und Leib im eucharistischen Akt und in der ehelichen Liebe (Gründonnerstag), der letzte Schrei Jesu am Kreuz als vorsprachlicher Ausdruck des Leidens des Leibes (Karfreitag) und die gebliebenen Wundmale als Kennzeichen der erneuerten Leiblichkeit des Auferstandenen (Ostersonntag).

Refine search results