Search results

1

Cellarium z XIII w. w klauzurze dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy

100%

Łużyniecka E., Konczewski P.

Architectus

|

2016

|

issue 2(46)

9-24

PL

W prezentowanym artykule przedstawiono wyniki badań architektoniczno-archeologicznych, które przeprowadzono w 2015 r. w piwnicy z fragmentem cellarium klauzury dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy. Po ogólnym przybliżeniu historii obiektu i stanu badań, osobno opisano zakres prac architektonicznych i archeologicznych. Końcową część artykułu stanowi próba odtworzenia i datowania przekształceń cellarium klauzury trzebnickiej. Badany fragment cellarium to pozostałość pierwszego budynku klauzury. Jego ściana zachodnia była zarazem częścią elewacji skrzydła zachodniego, a zachowany do dziś fragment pomieszczenia jest jedynym reliktem wnętrza najstarszej klauzury cysterskiego klasztoru trzebnickiego. Cellarium było dwunawowym pomieszczeniem przykrytym sklepieniami krzyżowymi wspartymi na ceglanych gurtach i kamiennym słupie. Pełniło funkcję podręcznego magazynu konwentu cysterek. Zbudowano je prawdopodobnie w latach 1203–1214. Pierwsza przebudowa cellarium nastąpiła około 1706 r. i związana była z powstaniem wielkiego barokowego budynku klauzury cysterek. Wówczas z północnej części cellarium utworzono małą piwnicę. Zmiana funkcji piwnicy nastąpiła około 1894 r. po sekularyzacji klasztoru cysterskiego i wiązała się z początkiem funkcjonowania zgromadzenia sióstr boromeuszek. Wówczas na parterze krużganka północnego urządzono kaplicę zakonną, a pod nią w piwniczce umieszczono prawdopodobnie kotłownię. Kolejna modernizacja piwnicy nastąpiła zapewne około 1909 r., gdy utworzono dużą kotłownię na wschodzie i w pomieszczeniu zbudowano betonową posadzkę, mały basen z drenażami do gromadzenia wód gruntowych i wstawiono piec do osuszania wnętrza. W czasach powojennych ubiegłego stulecia piwnica z fragmentem cellarium była podręcznym składem konwentu. Jej funkcja uległa całkowitej zmianie w 2015 r. po opisywanych badaniach architektoniczno-archeologicznych. Obecnie w jej wnętrzu zorganizowana jest ekspozycja odsłoniętych fragmentów cellarium.

EN

The article presents the results of the architectural and archaeological research which was conducted in 2015 in the basement with a fragment of the enclosure cellarium of the former Cistercian Abbey in Trzebnica. After presenting a general history of the object and the state of the research, the scope of architectural and archaeological works was described separately. The final part of the article constitutes an attempt to reconstruct and date transformations of the cellarium of the Trzebnica enclosure. The researched fragment is a remnant of the first enclosure building. Its western wall was at the same time a part of the facade of the western wing and its preserved fragment of the room is the only existing relic of the interior of the oldest convent in Trzebnica. The cellarium was a two-aisle room covered with a cross vault supported by brick arches and a stone pillar. It performed the function of an everyday storage of the Cistercian convent. It was probably erected in the years 1203–1214. The first reconstruction of the cellarium took place in around 1706 and it was connected with the construction of the great Baroque building of the Cistercian enclosure. At that time a small cellar was created in the northern part of the cellarium. A change in the function of the cellar took place in about 1894 after the secularization of the Cistercian convent and was connected with the beginning of the functioning of the Congregation of the Sisters of Charles Borromeo. Then, on the ground floor of the northern cloister a monastic chapel was arranged and under it in the cellar a boiler room was probably placed. Another modernization of the cellar took place probably in about 1909 when a large boiler room was built in the east and concrete floor, a small pool with drainage tubes to collect ground water were built as well as a stove was put there to dry the interior. In the post-war times of the 20th century the basement with a cellarium fragment served as a handy storage of the convent. This function was totally changed in 2015 following the described architectural research. At present its interiors house an exhibition of the revealed cellarium fragments.

2

Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej

83%

Zielonka K.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2018

|

vol. XXV

206-221

EN

Many of the marks of ownership were included in the inventory of the Library of the Cistercian Monastery in Trzebnica. Owners and history of individual book are known to us thanks to the provenience notes which Helena Szwejkowska recorded in her catalogue. The author of the abovementioned work gathered all provenience notes into a few groups, which allowed us to see how the book collection was growing. That was possible because of buying books and people who decided to give their books to the monastery library. Although it was forbidden, a lot of nuns were in private possession of books and when they died their books become part of library in Trzebnica. Abbesses of the monastery in Trzebnica were also listed in Szwejkowska’s catalogue as book’s owners. By provenience notes we can also see the connections between the monastery in Trzebnica and other Cistercian monasteries in Polish-Lithuanian Commonwealth eg. Lubiąż, Jemielnica, Przemęt. Also there was an exchange of books between Trzebnica and it’s branch in Owińska. Many of the books were brought to Trzebnica by priests who were confessors and sermonizers to Cistercian nuns. There are evidences that some of the books were brought to the monastery in Trzebnica by Eugeniusz Lenga (who later was an abbot in Jemielnica) and Benedykt Cieszkont (who used to be the confessor in Trzebnica). Kasper from Przemęt has to be mentioned as the one who brought some of the manuscripts. A lot of highly valuable information can be read by historians from margin notes and other marks that were written on the pages of books in the library in Trzebnica. Especially important are provenience marks from the period of the dissolution of the monastery when all the precious books were removed from Trzebnica by Johann Gustaw Büsching.

3

Święta Jadwiga Śląska w nauczaniu św. Jana Pawła II

82%

Giemza B.

Teologia Praktyczna

|

2017

|

issue 18

213-231

EN

March 26, 2017 marked the 750th anniversary of the canonization of St. Hedwig of Silesia (†1243). On this occasion the Wrocław metropolitan, Archbishop Józef Kupny proclaimed the Year of St. Hedwig (2016–2017) in the Wrocław metropolis. Celebrations include a variety of religious and cultural events as well as scientifi c symposia. The present article St. Hedwig of Silesia in the teaching of John Paul II falls within the scope of the anniversary celebrations. Cardinal Karol Wojtyła, even before his election to St. Peter’s Chair paid several visits to the shrine of St. Hedwig in Trzebnica near Wrocław. These visits are discussed in the fi rst part of the article. St. Hedwig became especially close to John Paul II spiritually as his election took place on her liturgical feast, on October 16, 1978. The Holy Father testifi ed to this spiritual affinity in his teaching. In the second part of the article seven detailed issues are discussed based on the pope’sinscriptions in commemorative books and his utterances referring to St. Hedwig of Silesia.

PL

Dnia 26 marca 2017 roku minęło 750 lat od kanonizacji św. Jadwigi Śląskiej (†1243). Z tej racji metropolita wrocławski, abp Józef Kupny ogłosił w metropolii wrocławskiej Rok Jadwiżański (2016–2017). W ramach obchodów zaplanowane są różne wydarzenia o charakterze religijnym i kulturalnym, odbywają się sympozja naukowe. W te rocznicowe obchody wpisuje się prezentowany artykuł Święta Jadwiga Śląska w nauczaniu św. Jana Pawła II. Kardynał Karol Wojtyła jeszcze przed wyborem na Stolicę Piotrową przebywał kilkakrotnie w sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy k. Wrocławia. Zostało to omówione w pierwszej części artykułu. Święta stała się szczególnie duchowo bliska Janowi Pawłowi II, gdyż jego wybór na papieża dokonał się w liturgiczne święto św. Jadwigi, w dniu 16 października 1978 roku. Ojciec św. dawał temu wyraz w swoim nauczaniu. W drugiej części, na podstawie wpisów do ksiąg pamiątkowych i wypowiedzi papieża odnoszących się do św. Jadwigi Śląskiej, zostało omówionych siedem zagadnień szczegółowych.

4

Przyczynek do czesko-polskich kontaktów książkowych za panowania Przemyślidów

67%

Hlaváček I.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1976

|

vol. 33

313-328

EN

-

Refine search results

1 Architectus

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Teologia Praktyczna

1 Giemza B.

1 Hlaváček I.

1 Konczewski P.

1 Zielonka K.

1 Łużyniecka E.

1 2018

1 2017

1 2016

1 1976

Cellarium z XIII w. w klauzurze dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy

Noty proweniencyjne i właściciele ksiąg biblioteki klasztoru cysterek w Trzebnicy w świetle inwentarza Heleny Szwejkowskiej

Święta Jadwiga Śląska w nauczaniu św. Jana Pawła II

Przyczynek do czesko-polskich kontaktów książkowych za panowania Przemyślidów