Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Upper Sorbian
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Languages and cultures in contact. The place of new speakers in the education system in Upper Lusatia

100%
Dołowy-Rybińska N., Ratajczak C.
Cognitive Studies
|
2019
|
issue 19
EN
Languages and cultures in contact. The place of new speakers in the education system in Upper LusatiaUpper Sorbs are a Slavic minority group living in eastern Germany. The number of Upper Sorbian speakers is diminishing. Upper Sorbs, the majority of whom are Catholics, have a strong ethnic identity based on language, faith, and tradition and they form a rather closed community in relation to the surrounding German population. To counteract the process of language loss, the Sorbs have established an educational project called ‘Witaj’. The continuation of this project is the `2 plus’ program of bilingual education in schools, which has been implemented by the federal state of Saxony. The idea behind these initiatives is to connect native Upper Sorbian speakers and learners in order to facilitate the achievement of language competence and to break down existing ethnic boundaries. The realisation of this concept has encountered numerous problems. The German-speaking pupils involved often feel unmotivated to learn Sorbian and are often rejected by the Sorbian-speaking community as (potential) members.This article presents the results of a research project examining the way young people from German-speaking homes who attend one of the Upper Sorbian middle schools acquire Sorbian language competence and how they create an identity in relation/opposition to their Sorbian-speaking peers. The analysis is based on the sociolinguistic observations of language practices conducted in the school in 2017 and on interviews with both native speakers and learners of Upper Sorbian. The article focuses on the following issues: relations between language practices, the necessary conditions for the active use of minority languages by learners, language and interpersonal contact, the acceptance of new speakers, and the creation of ‘communities of practice’. Języki i kultury w kontakcie. Miejsce nowomówców w systemie edukacji na Górnych ŁużycachŁużyczanie są słowiańską mniejszością zamieszkującą we wschodniej części Niemiec. Liczba osób posługujących się językami łużyckimi, w tym językiem górnołużyckim, stale maleje. Górnołużyczanie, w przeważającej mierze katolicy, tworzą raczej zamkniętą wspólnotę, opartą o silną tożsamość etniczną, język, wiarę i tradycje. Aby przeciwdziałać procesowi utraty języka, Łużyczanie stworzyli program „Witaj”, którego kontynuacją był stworzony przez land Saksonii program dwujęzycznego nauczania „2 plus”. Celem tych programów było połączenie rodzimych użytkowników łużyckiego oraz dzieci uczących się go, aby umożliwić tym ostatnim zdobywanie kompetencji językowych i przełamać istniejące granice etniczne. Realizacja tego pomysłu napotyka jednak liczne problemy. Uczniowie niemieckojęzyczni często czują się niezmotywowani do uczenia się górnołużyckiego, często są też odrzucani przez łużyckojęzyczną wspólnotę jako (potencjalni) użytkownicy łużyckiego.Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących sposobu, w jaki młodzi ludzie z niemieckojęzycznych domów chodzący do jednej z górnołużyckich szkół średnich, zdobywają kompetencje językowe i jak tworzą swoją tożsamość w relacji lub opozycji do ich łużyckojęzycznych kolegów. Analiza oparta jest o socjolingwistyczne obserwacje praktyk językowych, prowadzonych w szkole w 2017 roku, i na wywiadach z uczniami górnołużycko- i niemieckojęzycznymi. Tekst koncentruje się na relacji między praktykami językowymi, warunkami niezbędnymi do tego, żeby język mniejszościowy mógł być aktywnie używany przez uczących się i tworzeniem relacji między ludźmi, poczucia akceptacji oraz wspólnot praktyki.
2
Publication available in full text mode
Content available

Dwustronny trójkąt – Niemcy, Polska i Serbowie łużyccy

100%
Marti R.
Postscriptum Polonistyczne
|
2019
|
issue 1(23)
201-212
EN
The paper presents a new view on Polish-German relations, focusing also on Lusatians. The author sheds light on the role of Lusatians in the network of Polish-German relations, pointing out that they are in fact not bilateral, but rather trilateral. It is possible to describe them in this way if the classification is based on ethnic awareness, with Germans, Lusatian Sorbs and Poles facing one another. This trilateral situation may be even more diversified (between the standard German and Polish languages, there is also Kashubian and Lusatian, which can be divided into Lower Sorbian and Upper Sorbian; one must not forget about the Czech influences either). The author focuses particularly on the original, German-Lusatian-Polish triangle, in which the Lusatian Sorbs occupy the central position, as they are linked to both sides, even though they retain a certain independence.
3
Publication available in full text mode
Content available

Hornjoserbska rěčespytna terminologija

72%
Pohončowa A.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Upper Sorbian linguistic terminologyThis article deals with the development and use of linguistic terminology of a minority language in the context of bilingualism. Under this aspect, an overview is provided over the development and use of Upper Sorbian linguistic terminology past and present. Only recently, a Sorbian-­language passage on the orthography of this tongue at the end of the 17th century was discovered. This establishes the oldest linguistic text in Upper Sorbian so far identified. As far as is known, the first two linguistic termini used were introduced by Z. Běrlink in his treaty of the Upper Sorbian orthography (1689), that is samohłósny ‘vowels’ and sobuhłósny ‘consonants’. Until the 19th century, grammars of Upper Sorbian were written in German and Latin, which means that the use of linguistic termini in this tongue was mostly restricted to their designating function and were in most cases equivalents of the lexical itmes ‘vowel’ and ‘consonant’.This article also deals with varying current questions of the existing linguistic terminology, for example, its stability, its currency and its applicability. In this context, the contribution to the information­question system of the Slavic linguistic internet forum iSybislaw and its developing dictionary of Slavic linguistic keywords is also described.
4
Publication available in full text mode
Content available

Hornjoserbska rěčespytna terminologija

72%
Pohončowa A.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
232-244
EN
This article deals with the development and use of linguistic terminology of a minority language in the context of bilingualism. Under this aspect, an overview is provided over the development and use of Upper Sorbian linguistic terminology past and present. Only recently, a Sorbian-language passage on the orthography of this tongue at the end of the 17th century was discovered. This establishes the oldest linguistic text in Upper Sorbian so far identified. As far as is known, the first two linguistic termini used were introduced by Z. Běrlink in his treaty of the Upper Sorbian orthography (1689), that is samohłósny ‘vowels’ and sobuhłósny ‘consonants’. Until the 19th century, grammars of Upper Sorbian were written in German and Latin, which means that the use of linguistic termini in this tongue was mostly restricted to their designating function and were in most cases equivalents of the lexical itmes ‘vowel’ and ‘consonant’. This article also deals with varying current questions of the existing linguistic terminology, for example, its stability, its currency and its applicability. In this context, the contribution to the information­question system of the Slavic linguistic internet forum iSybislaw and its developing dictionary of Slavic linguistic keywords is also described.
5
Publication available in full text mode
Content available

The meaning of the basic term for the colour black in Czech, Polish and Upper Sorbian

72%
Bura R.
Bohemistyka
|
2022
|
issue 3
413-434
PL
W kulturze europejskiej kolor czarny ma dość zróżnicowaną i złożoną symbolikę, co potwierdzają również zwroty zawierające czerń i odnoszące się do życia człowieka i otaczającej go przyrody. Artykuł jest analizą porównawczą znaczeń (przenośnych i dosłownych) oraz konotacji terminu „czarny” w trzech bliskich genetycznie językach: czeskim, polskim i górnołużyckim. Podejście porównawcze ujawniło zarówno podobieństwa w konceptualizacji tego koloru, jak i jego konotacje, które są charakterystyczne dla dwóch języków lub tylko jednego. Semantyczne konotacje czerni w analizowanych językach potwierdzają ich wysoką zgodność, która wynika z bliskości językowej i kulturowej. Różnice dotyczą przede wszystkim bogactwa wyrażeń realizujących odpowiednie konotacje. Widoczny jest brak symetrii między językiem czeskim i polskim z jednej strony, a górnołużyckim z drugiej. W języku górnołużyckim, jako języku mniejszościowym, można również zauważyć wpływ języka niemieckiego (klisze wyrażeń niemieckich), co wynika z bliskości języka górnołużyckiego i niemieckiego.
EN
In European culture the colour black has quite a diverse and complex symbolism, which is also confirmed in the phrases containing black and referring to human life and the surrounding nature. This article is a comparative analysis of the meanings (figurative and literal) and connotations of the term “black” in three genetically close languages: Czech, Polish and Upper Sorbian. The comparative approach has brought out both the similarities in the conceptualization of this colour and its connotations, which are typical for two languages or only one. The semantic connotations of black in the analysed languages confirm their high compliance, which results from the linguistic and cultural proximity. The differences relate primarily to the wealth of expressions that implement the appropriate connotations. There is a visible lack of symmetry between Czech and Polish ??on the one hand, and Upper Sorbian on the other. In Upper Sorbian, as a minority language, one can also notice the influence of the German language (clichés of German expressions), which results from the closeness of Upper Sorbian with German.
6
Content available remote

Teaching in the Absence of a Standard Language. A Case Study of Upper Sorbian

72%
Werner E.
Slavia Occidentalis
|
2017
|
issue 74/1
157-167
PL
The teaching of Upper Sorbian (USo) is of increasing importance for the survival of this language. A challenge faced by learners is the lack of standardisation. Reliable standardisation has been conducted only in the area of orthography, which offers little indication about pronunciation. Pronunciation, however, is generally missing in all USo dictionaries, and teaching materials offer only general observations. Learners of USo mostly belong to one of two groups which require different teaching strategies: on the one hand, second-language learners aim to achieve authentic pronunciation; native speakers, on the other hand, struggle with the contrast between the standardised etymological orthography and the phonetic representation in everyday language (partly addressed in Šołćina 2014a/b).
7
Publication available in full text mode
Content available

Językowy obraz łużyckich zwyczajów

58%
Bura R.
Język. Religia. Tożsamość
|
2023
|
issue 2 (28)
41-50
PL
Praktykowanie zwyczajów i obrzędów jest bardzo ważnym elementem jednoczącym Łużyczan, a także wykładnikiem tożsamości narodowej tej słowiańskiej mniejszości w Niemczech. Przywiązanie do tradycji i zwyczajów znajduje odzwierciedlenie również w języku. Zgromadzony materiał językowy (blisko 80 górnołużyckich frazeologizmów i przysłów) obrazuje wiele ciekawych łużyckich zwyczajów. Odzwierciedlone w nim zostały przede wszystkim te tradycje i zwyczaje, które pozostają w ścisłym związku z religią, jak np. niektóre zwyczaje wielkanocne czy tradycja odpustów.
EN
Practicing customs and rituals is a very important element that unites the Sorbs, as well as an exponent of the national identity of this Slavic minority in Germany. Attachment to tradition and customs is also reflected in the language. The collected linguistic material (nearly 80 Upper Sorbian idioms and proverbs) illustrates many interesting Sorbian customs. It reflects mainly those traditions and customs that are closely related to faith, such as some Easter customs or the tradition of indulgence feasts/parish festival.
8
Content available remote

Nowe fonetyczne/fonologiczne prace slawistyczne; [Recenzja książek] L. Jocz, Wokalowy system hornjoserbskeje rěče přitomnosće, Leipzig 2011, 240 s.; Б. Тошович, Корреляционная грамматика сербского, хорватского и бошняцкого языков. Часть 1: фонетика, фонология, просодия, Москва: Языки славянской культуры, 2011, 639 s.; J. Lipowski, Operatívna fonetika slovenčiny, češtiny a pol’štiny, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2011, 186 s.

58%
Sawicka I.
Rocznik Slawistyczny
|
2012
|
vol. 61
165-183
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.