Search results

1

Miejsce Wilna w ideologii litewskiego, przedwojennego nacjonalizmu

100%

Wakar M.

Sprawy Narodowościowe

|

2018

|

issue 50

EN

The place of Vilnus in the ideology of pre-war Lithuanian nationalismThe text is a critical review of the book authored by Dangiras Mačiulis and Darius Staliūnas, entitled Lithuanian nationalism and the Vilnius question 1883-1940. The book was published in 2015 by the Herder Institute in Marbourg, Germany. The author of this review presents the contents of this publication and analyses the attitude of Lithuanian historians towards the title question. In particular, the sources of the Lithuanian nationalism and Polish-Lithuanian-Belarusian approach to Vilnus are discussed in the review. [Trans. by Jacek Serwański] Miejsce Wilna w ideologii litewskiego, przedwojennego nacjonalizmuTekst jest krytycznym omówieniem wydanej w 2015 roku przez Instytut Herdera w Marburgu książki Dangirasa Mačiulisa i Dariusa Staliūnasa zatytułowanej Lithuanian nationalism and the Vilnius question 1883-1940. Autor recenzji prezentuje zawartość wydawnictwa oraz analizuje jego treść i omawia wykorzystaną przez litewskich historyków bibliografię. Omawia też źródła litewskiego nacjonalizmu i polsko-litewsko-białoruski spór o Wilno.

2

Teatr na Wileńskiej 1824–1832

89%

Jędrychowski Z.

Pamiętnik Teatralny

|

2017

|

vol. 66

|

issue 4

29-42

EN

This article presents episodes from the history of the theater building, its location and attempts at organising theater management in Vilnius in 1824–1832, a time when the poet Juliusz Słowacki was known to sit in the audience. Rivalry and feuds between the actors prohibited instituting an effective theater management for many years, even though Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru [“A Project of Organising the Vilnius Theater”] had been in place since 1823. Some complications relating to the organisation of theater seasons in Vilnius had their origins in the unpaid debt of a former theater entrepreneur, Maciej Każyński. Due to the state of disrepair of the original building, it was decided to move the stage to the city hall.

PL

Artykuł przedstawia historie teatru w Wilnie w latach 1824–1832, kiedy na widowni zasiadał Juliusz Słowacki. Opisano budynek, jego lokalizację i próby zarządzania teatrem. Rywalizacja i kłótnie między aktorami przez wiele lat uniemożliwiały sprawne zarządzanie teatrem, mimo że od 1823 roku istniał dokument Projekt urządzenia Wileńskiego Teatru. Problemy związane z organizacją sezonów miały swoje źródło także w niespłaconym długu byłego przedsiębiorcy teatralnego Macieja Każyńskiego. Ze względu na stan pierwotnego budynku postanowiono przenieść scenę do ratusza.

3

Wymiar sprawiedliwości na Wileńszczyźnie w okresie funkcjonowania Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich (1919–1920)

75%

Maksimiuk D.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2019

|

vol. 22

209-227

EN

When, in November 1918, Poland regained independence, the future of the Eastern Lands of the pre-partition Polish Republic was in doubt. Although in April 1919 the Polish army occupied the Vilnus region, it was not incorporated into the reborn state. The civil authority in this area was exercised by the Polish administration organized into the Civil Administration of the Eastern Lands. The task of this board was, among others, to create the Polish justice system. Despite very difficult conditions, it was successful. However, the effect of one year’s work was thwarted due to the summer Bolshevik offensive of 1920.

PL

Kiedy w listopadzie 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, przyszłość Ziem Wschodnich przedrozbiorowej Rzeczypospolitej stała pod znakiem zapytania. Choć w kwietniu 1919 r. wojska polskie zajęły Wileńszczyznę, nie została ona wówczas włączona do odrodzonego państwa. Władzę cywilną na tym obszarze objęła polska administracja zorganizowana w Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich. Zadaniem tego zarządu było m.in. stworzenie polskiego wymiaru sprawiedliwości. Mimo bardzo trudnych warunków udało się je zrealizować. Efekt rocznej pracy został jednak zniweczony w związku z letnią ofensywą bolszewicką 1920 r.

4

Edukacja młodych Polaków we Lwowie i w Wilnie w czasie II wojny światowej

63%

Sirojć Z., Walczak M.

Zeszyty Naukowe Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie

|

2013

|

issue 3(41)

149-154

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce kształcenia młodych Polaków we Lwowie i w Wilnie w czasie II wojny światowej. Pokazuje specyfikę funkcjonowania polskich placówek oświatowych w miastach ze znaczną ludnością polską pozostających pod administracją innych państw.

EN

Article is devoted to the problems of education of young Poles in Lviv and Vilnius during Wolrd War II. It shows the specific functioning of Polish educational institutions in cities with large Polish population being under the administration of other countries.

5

„Burzliwy i krańcowy protest przeciwko naturalizmowi Reduty”: Debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego w Wilnie 1927

51%

Chojnacka A.

Pamiętnik Teatralny

|

2017

|

vol. 66

|

issue 4

43-61

EN

The premiere of Sen [“A Dream”] by Felicja Kruszewska put on by the Reduta took place on 27 March 1927 in the Na Pohulance Theater. It was Edmund Wierciński’s directorial debut. The artist had been a member of the Reduta company, ran by Osterwa and Limanowski, since 1921. It was where he studied acting and directing. In 1925 the Reduta moved to Vilnius. The company ceased to be a laboratory theater it had been; as the only theater in town it had to attract audiences; the methods of work changed, the number of premiere shows increased while the number of rehearsals and the amounts of time spent on thorough analysis of the dramas decreased; and the repertory now included best selling shows. The level of artistic quality lowered; and the search for novel means of artistic expression was replaced with naturalism. Wierciński would not accept it. His production of Sen was, as he put it, “a tempestuous and radical protest against the naturalism of the Reduta.” Wierciński wrung out the whole emotionally charged meaning of the play, thus putting on an expressionist show that relied heavily on deformation, caricature, mechanic movements, and repetitive gestures and sounds. Nothing looked onstage as it did in reality. Wierciński himself took on the part of Green Clown [Zielony Pajac], the most grotesque character of all. Most of the theater reviewers criticised the drama, but they all agreed in their high appraisal of the theatrical production. Osterwa, however, deemed the show to be contrary to the Reduta values, which led to a split within the company. Wierciński with a group of other artists left the Reduta. Wierciński was known to analyse his works thoroughly and eagerly. He considered Sen to be a necessary step for the development of theater, yet he saw the pitfalls of venturing further in this direction, which might lead to the primacy of director and form over the creative potential of actors that would then be lost and unappreciated.

PL

Premiera wystawionego przez Redutę Snu Felicji Kruszewskiej odbyła się 27 marca 1927 roku w Teatrze Na Pohulance. Był to debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego. Artysta od 1921 roku należał do zespołu Reduty. Tam uczył się aktorstwa i reżyserii. W 1925 roku Reduta przeniosła się do Wilna. Zespół przestał być teatrem laboratoryjnym, jakim był wcześniej; jako jedyny teatr w mieście musiał przyciągać publiczność; zmieniły się metody pracy, wzrosła liczba premier, a zmalała liczba prób i ilość czasu poświęcanego na wnikliwą analizę dramatów; w repertuarze pojawiły się najlepiej sprzedające się spektakle. Obniżył się poziom artystyczny, a poszukiwanie nowatorskich środków wyrazu artystycznego zastąpiono naturalizmem. Wierciński nie chciał się na to zgodzić. Jego Sen był, jak to określił, „burzliwym i radykalnym protestem przeciwko naturalizmowi Reduty". Wierciński wycisnął ze sztuki cały jej emocjonalny ładunek, tworząc ekspresjonistyczny spektakl, który w dużej mierze opierał się na deformacji, karykaturze, mechaniczności ruchów, powtarzalności gestów i dźwięków. Nic nie wyglądało na scenie tak, jak w rzeczywistości. Sam Wierciński zagrał Zielonego Pajaca, najbardziej groteskową postać dramatu. Większość recenzentów skrytykowała dramat, ale wszyscy byli zgodni w wysokiej ocenie jakości spektaklu. Osterwa uznał jednak przedstawienie za sprzeczne z wartościami Reduty, co doprowadziło do rozłamu w zespole. Wierciński wraz z grupą innych artystów opuścił Redutę. Wierciński znany był z wnikliwej i gorliwej analizy swoich prac. Sen uważał za krok konieczny dla rozwoju teatru, ale dostrzegał pułapki dalszego podążania w tym kierunku, mogące prowadzić do przedkładania reżyserii i formy nad twórczym potencjałem aktorów, który zostałby wówczas zaprzepaszczony i niedoceniony.

Refine search results

2 Pamiętnik Teatralny

1 Sprawy Narodowościowe

1 Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

1 Zeszyty Naukowe Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie

1 Chojnacka A.

1 Jędrychowski Z.

1 Maksimiuk D.

1 Sirojć Z.

1 Wakar M.

1 Walczak M.

1 2019

1 2018

2 2017

1 2013

Miejsce Wilna w ideologii litewskiego, przedwojennego nacjonalizmu

Teatr na Wileńskiej 1824–1832

Wymiar sprawiedliwości na Wileńszczyźnie w okresie funkcjonowania Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich (1919–1920)

Edukacja młodych Polaków we Lwowie i w Wilnie w czasie II wojny światowej

„Burzliwy i krańcowy protest przeciwko naturalizmowi Reduty”: Debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego w Wilnie 1927