Search results

1

Co dzwoni nam w uszach? Od ciszy Cage’a do krzyku Schönberga i z powrotem

100%

Masłoń S.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

EN

In the absolute silence of the anechoic chamber John Cage supposedly heard the sounds of his body, and although this interpretation of what happened is questioned, one can draw from this experiment a not necessarily empirical lesson that for the subject the field of the hearable is constituted by a surplus which materialises in a hallucinatory sound. In Arnold Schoenberg’s Erwartung we encounter the opposite kind of surplus: a second of the scream so full that to exhaust it half an hour (the duration of the compositon) and all the intuitive resources of the composer are necessary. This scream is a formless permanent presence tearing the narration apart and materializing as its tears, which places it on the side of (non-empirical) silence. Therefore, because the field of the hearable is split for the subject, “on the side of silence” silence does not exist – it manifests itself as all kinds of sounds, even hallucinatory ones. We can reach the “absolute” silence only if we take the position of the paradoxical object which splits us – only through the surplus of constantly changing and at the same time formless sound, which paradoxically reaches a complex state of stasis. In the pure presence of the split, in which the difference between the subject (consciousness) and the object (sound) is overcome, the external rules of organisation (instinct, reason) are no longer biding, and the subject, who is a dissonance, becomes its own cause.

PL

John Cage w absolutnej ciszy komory bezechowej usłyszał ponoć dźwięki swego ciała i choć interpretacja ta poddawana jest w wątpliwość, można z jego doświadczenia wyciągnąć niekoniecznie empiryczną lekcję, że pole słyszalnego dla podmiotu ustanawiane jest przez nadmiar, który materializuje się w halucynacyjnym dźwięku. W Erwartung Arnolda Schönberga mamy do czynienia z odwrotnego rodzaju nadmiarem: z sekundą krzyku tak pełną, że na jej podtrzymanie przez pół godziny (czas trwania utworu) kompozytor potrzebuje całej swej inwencji. Krzyk ten jest formalnie bezkształtną permanentną teraźniejszością, rozrywającą narrację i materializującą się jako jej zerwania, a zatem lokującą się po stronie (nieempirycznej) ciszy. Zatem ponieważ pole słyszalnego jest dla podmiotu rozszczepione, „po stronie ciszy” cisza nie istnieje – to tylko rożnego rodzaju dźwięki, nawet halucynacyjne. Do „absolutnej” ciszy możemy dotrzeć jedynie próbując zająć miejsce paradoksalnego obiektu, który nas rozszczepia – poprzez taki rodzaj nadmiaru zmieniającego się jak w kalejdoskopie, a zarazem formalnie bezkształtnego dźwięku, który paradoksalnie osiągnie złożony stan bezruchu. W czystej teraźniejszości obiektu, gdzie zostaje zniesiona różnica między podmiotem (świadomością) a przedmiotem (dźwiękiem), zewnętrzne reguły organizacyjne (instynkt, rozum) przestają obowiązywać i podmiot, który jest rozdźwiękiem, staje się swą własną przyczyną.

2

Religacja jako przejaw emanacji Boga. Filozofia Xaviera Zubiriego (1898–1983)

100%

Niziński R. S.

Logos i Ethos

|

2017

|

vol. 44

89-113

3

Czy jesteśmy Syzyfami? Refleksje na temat sensu życia

80%

Pobojewska A.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2020

|

vol. 50

|

issue 3

75-100

EN

We are now more often than ever contemplating existential problems. In this text I present some reflections related to the issue in the title. I do it in two steps. First, I consider from which perspective one can reasonably and effectively adjudicate about the meaning of an individual's life. Next, I illustrate this problem by presenting several concepts that refer to the mythological fate of Sisyphus. I precede the text with an introduction and close with an ending.

4

Wykładnia absolutu w systemie Hegla

80%

Jochlik A.

Diametros

|

2013

|

issue 35

49-64

PL

Artykuł przedstawia pierwszy schemat Heglowskiego rozumienia absolutu. Schemat ten, zgodny z systemem Spinozy, ma zdaniem Hegla pokazać, jak nie należy pojmować rzeczywistości. Jednocześnie schemat ten jest koniecznym etapem w rozumieniu idei absolutnej, będącej ostateczną treścią całej Nauki Logiki.

EN

The article presents the Hegelian notion of a substantial absolute, which is included in the “Exposition of the Absolute” in the Doctrine of Essence, in the “Science of Logic”. It shows its ambiguity and lack of meaningful content, which is, however, the way it was intended by the philosopher himself. By doing so Hegel points out how the concept of the absolute should not be construed by those who want to attain the absolute truth.

5

Poezja bez niepoezji, czyli meandry poezji czystej

80%

Mazur E.

Tematy i Konteksty

|

2018

|

vol. 13

|

issue 8

546-551

EN

The text is a review of the book by Gustaw Ostasz, entitled Śladami poezji czystej (Retracing Pure Poetry) and presenting considerations on the relationship between poetry and non-poetry. According to the reviewer the book stands out for its presentation of an important phenomenon in the modern lyric poetry, i.e. “pure poetry” understood as beauty, aesthetic ideal, and the Absolute. She also points out that, as an excellent supplement to the methodological considerations, the subse-quent chapters of the book present interpretations of major works of Polish 20th century literature, representing the concept of “pure poetry”.

6

„Wyrazić niewyrażalne”. Psychologiczne tajemnice duszy romantycznego twórcy w "Utworach francuskich" Zygmunta Krasińskiego

51%

Śmieciński W.

Studia Mazowieckie

|

2022

|

vol. 17

|

issue 2

87-100

EN

The article presents the issue of the psychology of creativity. In the 19th century, psychological issues, along with philosophical ones, were at the very center of thought, penetrating all areas of life. The basic key word for this field in Romanticism was the concept of a “soul”– a very ambiguous term, encompassing many different meanings and semantic properties. The psychological “soul” - similarly to the key words in philosophy: “God,” “absolute,” “eternity,” “infinity”– refers to the idea (quality) that is elusive, inaccessible in a human way, introducing the “inexpressible” element to romantic poetry. This is the attempt to express the “inexpressible” – according to the author of the article – in Zygmunt Krasiński’s "Utwory francuskie" [Eng. French Works]. Images of the soul, deeply embedded in these texts, are a bold poetic attempt to explore the sphere of elusive, essentially “inexpressible”qualities. They take us into the “supernatural universe, where the spirit incarnates sublime shapes or is terribly born in the unconscious, allowing us to penetrate the most irrational and imaginary world [translation].” However, Krasiński’s “soul,” asthe author states, remains unknown in these texts; moreover – it should remain unrecognized. Enchanted in its non-recognition, it testifies not only to the novelty and artistry of "Utwory francuskie", but also determines the essence of romantic poetry and poetry in general.

PL

W artykule przedstawiono problem dotyczący psychologii twórczości. Problematyka psychologiczna, obok filozoficznej, w wieku XIX znajdowała się w samym centrum myśli, przenikała wszystkie dziedziny życia. Podstawowym słowem kluczem dla tej dziedziny stało się w romantyzmie pojęcie „dusza” – termin bardzo wieloznaczny, skupiający w sobie wiele różnych znaczeń i semantycznych odcieni. Psychologiczna „dusza” – podobnie jak w filozofii słowa klucze: Bóg, absolut, wieczność, nieskończoność – odnosi się do idei (jakości) nieuchwytnych, w sposób ludzki niedostępnych, wprowadzających na grunt romantycznej poezji pierwiastek „niewyrażalnego”. Z taką właśnie próbą wyrażenia „niewyrażalnego” – zdaniem Autora artykułu – mamy do czynienia w Utworach francuskich Zygmunta Krasińskiego. Obrazy duszy, tkwiące głęboko w tych tekstach, stanowią odważną poetycką próbę eksploracji sfery jakości nieuchwytnych, właśnie „niewyrażalnych”. Przenoszą nas w „uniwersum nadnaturalne, gdzie duch się wciela w kształty wzniosłe lub przeraźliwie zrodzone w nieświadomości, pozwalające nam wniknąć w świat najbardziej irracjonalny, urojony”. Jednakże „dusza” Krasińskiego, jak konstatuje Autor, pozostaje w tych tekstach nie-do-poznana; więcej – powinna pozostać nie-do-poznana. Zaklęta w swym nie-do-poznaniu zaświadcza nie tylko o nowatorstwie i artyzmie fragmentów francuskich, ale także stanowi o istocie poezji romantycznej i poezji w ogóle.

Refine search results

1 Diametros

1 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

1 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 Logos i Ethos

1 Studia Mazowieckie

1 Tematy i Konteksty

1 Jochlik A.

1 Masłoń S.

1 Mazur E.

1 Niziński R. S.

1 Pobojewska A.

1 Śmieciński W.

1 2022

1 2020

1 2018

1 2017