Search results

1

Teorie ładu akademickiego

100%

Urbanek P.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2019

|

vol. 300

|

issue 4

5-30

EN

An important feature of research studies on academic governance is their multidimensionality. None of the traditional disciplines alone is capable of capturing the essence of processes taking place in complex social institutions such as universities. This means that research should be carried out using various interdisciplinary theoretical perspectives. The aim of this article is to present theories that can be used to explain academic governance processes. The research method used is a critical analysis of the literature. The most frequently quoted theories in the literature include agency theory, stewardship theory, stakeholder theory, resource-dependency theory, neo-institutional theory, and cultural theory. Many elements of these theories refer to statements formulated within corporate governance theories. At the same time, academic governance theories emphasise the key characteristics of the academic institutional environment. The typology presented in the article represents a positive approach, which focuses on understanding, explaining and anticipating complex processes taking place in the academic institutional environment. At the same time, the typology can be a starting point in attempts to determine the conditions that should be met by institutional structures responsible for managing and supervising universities.

PL

Ważną cechą badań naukowych poświęconych problematyce ładu akademickiego jest ich wielowymiarowość. Żadna z tradycyjnych dyscyplin pojedynczo nie jest w stanie pokazać istoty zjawisk zachodzących w tak złożonej instytucji społecznej, jaką jest uniwersytet. Oznacza to, że takie badania powinny być prowadzone przy wykorzystaniu różnych interdyscyplinarnych perspektyw teoretycznych. Celem artykułu jest prezentacja teorii, które mogą być użyte do wyjaśnienia procesów składających się na ład akademicki. Użytą metodą badawczą jest krytyczna analiza piśmiennictwa. Przedstawione zostały najczęściej przywoływane w literaturze teorie: agencji, służebności, interesariuszy, zasobowa, neoinstytucjonalna, uwarunkowań kulturowych. Teorie te w wielu elementach nawiązują do twierdzeń formułowanych w ramach teorii ładu korporacyjnego opisujących mechanizmy władzy i kontroli w korporacjach. Zarazem teorie ładu akademickiego akcentują to, na czym polega specyfika instytucji akademickich oraz instytucjonalnych struktur odpowiedzialnych za zarządzanie tymi instytucjami. Zaprezentowana w artykule typologia charakteryzuje się podejściem pozytywnym, w którym nacisk jest położony na zrozumienie, wyjaśnianie i przewidywanie złożonych procesów zachodzących w akademickim środowisku instytucjonalnym. Zarazem może to być punkt wyjścia przy próbach normatywnego określenia warunków, które powinny spełniać efektywne struktury instytucjonalne odpowiedzialne za kierowanie i nadzór nad uniwersytetami.

2

Information Asymmetry, Signalling and Screening vs. Audit Culture – Selected Challenges for Academic Governance

100%

Pietrzak M.

Problemy Zarządzania

|

2018

|

issue 4/2018 (77)

134-152

PL

Asymetria informacji, sygnalizowanie i screening a kultura audytu – wybrane wyzwania dla ładu akademickiego

3

“Hard” vs. “Soft” Managerialism: How to Reform Universities and Let Them Remain Universities

84%

Urbanek P.

Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

|

2022

|

vol. 312

|

issue 4

89-102

PL

Transformacja instytucji akademickich inspirowana ideą new public management wprowadza nowy paradygmat zarządzania uczelnią. Istotą nowego modelu uczelni jest przeniesienie korporacyjnych struktur władzy i praktyk menedżerskich do akademickiego środowiska instytucjonalnego. Takie podejście do reformy uniwersyteckiej nawiązuje do koncepcji „twardego” menedżeryzmu. Jeśli władze uczelni akceptują narzucone nowe, menedżerskie reguły gry, wzmacniają system oparty na logice odbiegającej od tradycyjnych akademickich norm. Jednak mogą też próbować utrzymać instytucje zakorzenione w akademickiej logice instytucjonalnej, co wymaga alternatywnego podejścia mieszczącego się w koncepcji „miękkiego” menedżeryzmu. W artykule pokazano, że kolegialność i menedżeryzm nie muszą oznaczać wykluczających się przeciwieństw. Te dwie pozornie sprzeczne idee mogą współistnieć w postaci „miękkiej” wersji menedżeryzmu, w jego zhumanizowanej lub neokolegialnej formie. Wymaga to przedefiniowania struktur zarządzania uczelnią przy jednoczesnym zachowaniu tradycyjnych norm i wartości akademickich. Autor artykułu zastosował metodę badawczą krytycznej analizy literatury.

EN

The transformation of academic institutions inspired by the ideas of New Public Management introduces a new paradigm of university governance. The essence of the new university model is the transfer of corporate authority structures and managerial practices to the academic institutional environment. Such an approach to university reform refers to the concept of “hard” managerialism. If universities accept the imposed new managerial rules of the game, they strengthen a system based on a logic that departs from traditional academic norms. However, universities can try to maintain their traditional institutions rooted in the academic institutional logic, which requires an alternative approach falling within the concept of “soft” managerialism. The article shows that collegiality and managerialism do not have to be contradictory. These two seemingly conflicting ideas can co-exist in a “soft” version of managerialism, taking on a more humanised or neo-collegial form. This requires a redefinition of university governance structures while maintaining traditional academic norms and values. The article uses critical literature analysis as a research method.

4

Ład akademicki w krajach Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Polsce

60%

Thieme J. K.

Nauka i Szkolnictwo Wyższe

|

2009

|

issue 1(33)

34-55

EN

“Academic governance” is a term which is little known and rarely used in Polish literaturę. However, this term is essential to understand the extensive literaturę on higher education reforms and models published in various countries. When discussing academic governance Solutions, Polish literaturę usually uses the term system (system) to refer to the external environment of universities and the term ustrój (internal organisation) to talk about Solutions within universities. In the first part of his paper, the author defines the notions of academic governance, external academic governance and internal academic governance and then discusses academic governance Solutions in the European Union, English-speaking countries (example of the USA) and in Poland. While in 1960s the European reforms of academic governance were inspired by public governance, the governance structures in the private sector have become the model in recent years. Research confirms that the changes in governance are heading, albeit falteringly, towards an increased marketisation of the European higher education. In Poland, the marketisation of the education system has meant, above all, the emergence of the non-public sector alongside a non-market system, the latter persisting in the public higher education sector.

PL

Ład akademicki (academic governance) to termin mato znany i rzadko używany w polskiej literaturze przedmiotu. Bez jego wprowadzenia trudno jednak czerpać z dorobku bogatej literatury światowej na temat reform i modeli szkolnictwa wyższego. W polskiej literaturze przy omawianiu rozwiązań dotyczących ładu akademickiego w zewnętrznym otoczeniu uczelni używa się zwykle terminu „system”, jeśli natomiast omawia się rozwiązania wewnątrz uczelni, stosuje się zazwyczaj termin „ustrój”. W pierwszej części artykułu autor definiuje pojęcia „ład akademicki” oraz „zewnętrzny ład akademicki” i „wewnętrzny ład akademicki”, w następnych omawia rozwiązania w dziedzinie ładu akademickiego w Unii Europejskiej, w krajach anglosaskich (na przykładzie Stanów Zjednoczonych) oraz w Polsce. Podczas gdy w latach sześćdziesiątych )0( w. europejskie reformy ładu akademickiego czerpały inspirację z ładu publicznego, to obecnie wzorcem są struktury zarządzania w sektorze prywatnym. Wyniki badań potwierdzają, że zmiany sterowania systemu idą, choć niepewnym krokiem, w kierunku większego urynkowienia europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego. W Polsce urynkowienie systemu szkolnictwa jak dotąd polegało głównie na stworzeniu sektora szkół niepublicznych, z jednoczesnym zachowaniem systemu nierynkowego w publicznym sektorze szkolnictwa wyższego.

5

Kumulace výhod nebo utváření práce? Organizační a psychologické podmínky rozvoje výzkumné excelence u výzkumníků na začátku kariéry

51%

Mudrák J., Zábrodská K., Machovcová K.

Československá psychologie (Czechoslovak Psychology)

|

2019

|

vol. 63

|

issue 4

445-465

EN

The aim of this integrative review is to analyze the contemporary research on individual and social conditions shaping a successful professional development of early career researchers. In this analysis, authors explore two lines of research, a sociological and a psychological. From the sociological perspective, the development of research excellence is determined by social-organizational processes of “cumulative advantage” (Merton, 1988) which enable the development of selected individuals towards research excellence by an unequal distribution of available resources. From the psychological perspective, successful development of research excellence is determined by individual characteristics, such as motivation or individual activity in the academic community and research organization, which authors review within the organizational psychology framework of “job crafting” (Tims, Bakker, 2010). On this basis, authors propose an argument for an integrative “systemic” approach that merges these two perspectives into a unified framework in which authors seek a balanced view of socialorganizational and individual-psychological processes and their mutual interactions. This systemic framework suggests that individual researchers striving for research excellence need not only to exhibit a high level of motivation and research-related activity but also engage in active creating of their position in academic community and research organization that allow them to participate in the processes of cumulative advantage. On the other hand, the research institutions should strive to mitigate the processes of cumulative advantage as these processes increase inequalities between the academics as well as institutions, distort the competition for available resources and in this way negatively

CS

Cílem této integrativní přehledové studie je analyzovat současný výzkum zabývající se individuálními a sociálními podmínkami úspěšného profesního rozvoje výzkumníků a výzkumnic na začátku kariéry. V této analýze se autoři zaměřují na dvě linie výzkumu, sociologickou a psychologickou. Ze sociologického pohledu je rozvoj výzkumné excelence utvářen sociálně-organizačními procesy spojenými s tzv. kumulací výhod (cumulative advantage, Merton, 1988), které umožňují vybraným jedincům úspěšný rozvoj výzkumné dráhy směrem k výzkumné excelenci prostřednictvím nerovné distribuce dostupných sociálních a organizačních zdrojů. Naopak z psychologického pohledu jsou pro úspěšný rozvoj výzkumné dráhy klíčové individuální charakteristiky, jako je motivace a vlastní aktivita v rámci akademické komunity a výzkumné instituce, které autoři popisují v rámci organizačně-psychologického konceptu utváření práce (job crafting, Tims, Bakker, 2010). Na tomto základě autoři předkládají argument pro integrativní „systemický“ přístup spojující tyto dva pohledy do jednotného rámce, v němž autoři usilují o vyrovnaný pohled na vliv sociálně- organizačních a individuálně-psychologických faktorů, především s ohledem na jejich vzájemnou interakci. Tento systemický rámec naznačuje, že pro individuální výzkumníky usilující o rozvoj výzkumné excelence je klíčová nejen motivace a aktivita zaměřená přímo na výzkumnou produktivitu, ale také aktivní utváření vlastních podmínek v rámci akademické komunity a konkrétních institucí, které jim umožňují zapojit se do sociálně-organizačních procesů kumulace výhod. Na druhou stranu pro výzkumné instituce je důležité usilovat o omezení procesů kumulace výhod, neboť vedou ke zvyšujícím se nerovnostem, nižší kvalitě soutěže o dostupné zdroje a tím i k nižší kvalitě výzkumného prostředí jako takového.

Refine search results

2 Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics

1 Nauka i Szkolnictwo Wyższe

1 Problemy Zarządzania

1 Československá psychologie (Czechoslovak Psychology)

2 Urbanek P.

1 Machovcová K.

1 Mudrák J.

1 Pietrzak M.

1 Thieme J. K.

1 Zábrodská K.

1 2022

3 2019

1 2009

Teorie ładu akademickiego

Information Asymmetry, Signalling and Screening vs. Audit Culture – Selected Challenges for Academic Governance

“Hard” vs. “Soft” Managerialism: How to Reform Universities and Let Them Remain Universities

Ład akademicki w krajach Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Polsce

Kumulace výhod nebo utváření práce? Organizační a psychologické podmínky rozvoje výzkumné excelence u výzkumníků na začátku kariéry