Search results

1

IF NOT THE WAY OF VOTING ORGANIZATION, THEN WHAT? IN SEARCH OF THE CONDITIONS FOR THE TURNOUT IN THE PARTICIPATORY BUDGET VOTING – THE CASE OF THE SIXTEEN LARGEST POLISH CITIES

100%

Glinka K.

Polityka i Społeczeństwo

|

2019

|

issue 4(17)

100-121(22)

XX

Głównym celem artykułu jest systemowa analiza uwarunkowań frekwencji głosowań przeprowadzonych w ramach budżetów obywatelskich szesnastu największych polskich miast. Oparta na wykorzystaniu kilku komplementarnych metod badawczych (analiza porównawcza, analiza danych zastanych, analiza treści), sprowadza się do testowania sześciu wyszczególnionych czynników. Artykuł dowodzi, że sformułowana hipoteza, zgodnie z którą o poziomie frekwencji decyduje sposób organizacji głosowania (weryfikowany za pomocą tych sześciu czynników), nie może być potwierdzona. Okazuje się, że zaledwie jeden z nich determinuje ten poziom. To z kolei skłania ku stwierdzeniu, że przyczyn wysokiej lub też niskiej frekwencji należy upatrywać po stronie innych uwarunkowań. Prezentowane rozważania wypełniają lukę w badaniach poświęconych aktywności obywatelskiej mieszkańców traktowanej jako warunek sine qua non prowadzenia polityki miejskiej.

2

Aktywność obywatelska w ramach inicjatyw nieformalnych. Przyczynek do refleksji

100%

Martela B., Łódzki U.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

vol. 38

PL

Badania nad społeczeństwem obywatelskim zostały zdominowane przez problematykę związaną z funkcjonowaniem stowarzyszeń oraz fundacji. Tym samym można odnieść wrażenie, że to właśnie formalne organizacje pozarządowe są emanacją obywatelskiej aktywności. Podejście takie zarówno w świetle literatury przedmiotu, jak i obserwowanej rzeczywistości społecznej pomija ważny obszar aktywności obywatelskiej Polaków. Chodzi o nieformalne inicjatywy obywatelskie pojawiające się jako reakcja na różne, w tym niepokojące, zjawiska i sytuacje społeczne. Analiza działań podejmowanych w interesie publicznym dowodzi, że z równie dobrym skutkiem mogą i są one realizowane poza strukturami formalnymi. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na ten stosunkowo rzadko podejmowany w badaniach i w opracowaniach temat oraz prezentacja wybranych działań tego typu.

3

Aktywność obywatelska w ramach inicjatyw nieformalnych. Przyczynek do refleksji

100%

Martela B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2011

|

issue 38

105-120

PL

Badania nad społeczeństwem obywatelskim zostały zdominowane przez problematykę związaną z funkcjonowaniem stowarzyszeń oraz fundacji. Tym samym można odnieść wrażenie, że to właśnie formalne organizacje pozarządowe są emanacją obywatelskiej aktywności. Podejście takie zarówno w świetle literatury przedmiotu, jak i obserwowanej rzeczywistości społecznej pomija ważny obszar aktywności obywatelskiej Polaków. Chodzi o nieformalne inicjatywy obywatelskie pojawiające się jako reakcja na różne, w tym niepokojące, zjawiska i sytuacje społeczne. Analiza działań podejmowanych w interesie publicznym dowodzi, że z równie dobrym skutkiem mogą i są one realizowane poza strukturami formalnymi. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi na ten stosunkowo rzadko podejmowany w badaniach i w opracowaniach temat oraz prezentacja wybranych działań tego typu.

4

Mit „genu obywatelskości”. Analiza uwarunkowań kształcenia się postaw obywatelskich wśród polskiej młodzieży na przykładzie członków Młodzieżowego Strajku Klimatycznego

100%

Malon M.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2020

|

issue 51-52(3-4/2020)

80-91

EN

Despite some changes for the better in recent years, civic activity levels among Polish youth remain low. This article endeavours to identify and understand the factors contributing to this state of affairs, relying on the results of a study conducted among activists of the Warsaw chapter of the Youth Strike for Climate. The participants took part in qualitative interviews as well as filling out a test comprised of 20 statements. In-depth analysis of their feedback enables discernment of four mental components of key significance in the shaping of civic mindedness, and likewise identification of certain shortcomings in the current civic education model.

PL

Aktywność obywatelska młodych Polaków, mimo pozytywnych zmian w ostatnich latach, wciąż pozostaje na niskim poziomie. Celem artykułu jest próba wyszczególnienia i zrozumienia powodów takiego stanu rzeczy. Analizę czynników rozwoju obywatelskości młodzieży oparto na wynikach badań aktywistów warszawskiego oddziału Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Z badanymi przeprowadzono wywiady jakościowe oraz poproszono ich o wypełnienie testu dwudziestu stwierdzeń. Pogłębiona analiza wyników badań pozwoliła wyróżnić cztery komponenty umysłowe kluczowe dla kształtowania się obywatelskiego sposobu myślenia. W rezultacie ukazano również niedociągnięcia prowadzonej obecnie edukacji obywatelskiej młodzieży, stanowiące przeszkodę w jej rozwoju.

5

Niepełnosprawni = nieaktywni? Przyczynek do dyskusji nad aktywnością obywatelską młodych dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną

100%

Kamecka-Antczak C. D.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2018

|

vol. 37

|

issue 4

PL

Artykuł dotyczy aktywności obywatelskiej osób z niepełnosprawnością intelektualną. W pracy wykorzystano Kwestionariusz aktywności obywatelskiej Ryszarda Klamuta – narzędzie badawcze autorsko dostosowane do potrzeb i możliwości osób z niepełnosprawnością intelektualną. Badania przeprowadzono wiosną 2018 roku wśród pełnoletnich uczniów toruńskich szkół przysposabiających do pracy z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Pozwoliły one na określenie aktywności obywatelskiej badanej grupy, jej średniego wyniku, a także wewnętrznego zróżnicowania. Umożliwiły stwierdzenie, w których kategoriach działania badani uczniowie podejmują największą, a w których najmniejszą aktywność. Badania te są przyczynkiem do pogłębiania zarysowanej problematyki. Wskazano na szereg kolejnych problemów badawczych, dla których rozwiązania można szukać za pomocą zaprezentowanego narzędzia.

6

Obywatelskość kobiet wobec deficytu uznania

100%

Nowak-Dziemianowicz M.

Edukacja Dorosłych

|

2023

|

vol. 88

|

issue 1

25-41

PL

Prezentowany tekst próbuje odpowiedzieć na pytanie o blokady aktywności obywatelskiej kobiet, ich społecznego zaangażowania, ich obecności w sferze publicznej. Odwołuje się do różnych definicji obywatelskości oraz do koncepcji uznania A. Honnetha. Analizowana jest w nim relacja uznania jako warunek obywatelskości kobiet, ich partycypacji i zaangażowania. Jest próbą pokazania, iż deficyt uznania, wpisany w rodzinną socjalizację do ról związanych z płcią, oparty na stereo- typowych regułach i normach kultury jest jedną z takich blokad. Konteksty nierówności i dyskryminacji kobiet analizowane są także w obszarze pracy oraz w oparciu o walkę kobiet o uznanie w polityce.

7

The problem of refugees as a factor of active citizenship of inhabitants of Zielona Góra

86%

Narkiewicz K.

Relacje. Studia z nauk społecznych

|

2017

|

issue 4

133-144

EN

The article deals with the issue of civic activity of Poles, as illustrated by the case of Zielona Góra citizens, in reference to the problem of accepting refugees from Syria and other countries at war. The first part of the article presents statistical data on civic activity of Poles which is followed by an attempt of interpreting the presented results in historical and demographic context. The second part of the article aims at presenting a short calendar of events connected with and, at the same time, creating the discourse on refugees which took place in Zielona Góra within the two years discussed in the article. In conclusion the author tries to answer the question whether the problem of refugees really is a factor of civic activity observed in the city, not different from those taking place in the whole country, and whether these activities can be qualified as civic behaviour at all.

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy kwestia ewentualnego przyjęcia w Polsce uchodźców z Syrii i innych krajów ogarniętych wojną może stanowić czynnik aktywności obywatelskiej Polaków. Analizie poddano społeczność lokalną – mieszkańców Zielonej Góry. W pierwszej części tekstu przedstawiono statystyki dotyczące obywatelskości Polaków oraz podjęto próbę ich interpretacji z perspektywy historycznej i demograficznej. Część druga – opisowa zawiera uproszczone kalendarium wydarzeń konstytuujących dyskurs publiczny na temat przyjmowania uchodźców, jaki toczył się w Zielonej Górze w ciągu dwóch lat objętych analizą. W części trzeciej, zawierającej wnioski i podsumowania, autorka wraca do postawionej w tytule kwestii oraz zadaje kolejne pytanie dotyczące zachowań dyskutowanych w artykule

8

Lokalna aktywność obywatelska – czynniki, pułapki, zróżnicowanie. O wzorach zaangażowania charakterystycznych dla wspólnot mieszkaniowych

81%

Szczepańska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2018

|

issue 64

105-119

EN

The article focuses on local civic engagement, considered as an important element of urban development. Literature review indicates the drivers of civic community engagement: education, earnings, neighbourhood bonds, place attachment, social networks, general social activity, life phase, community size, local problems, relationships within community, local leaders, cultural characteristic of region and local political culture. Diverse types of civic engagement are characterised. The growing popularity of homeowner associations (HOA) in Poland raises a question about how they shape civic life in urban areas. Some researchers argue that HOA membership involves taking part in the decision making process. This gives the feeling of influence, increases the local engagement and strengthens civic attitude. Others claim that the sense of belonging to HOA results in low sense of responsibility for the rest of the area or the city. Can the residents’ engagement in HOA be regarded as an expression of civic involvement? The answer is based on the results of the cross-case study of eleven HOAs, conducted by the Author. It presents the aspects of HOA’s activity that refer to civic attitudes. It focuses on the way dwellers define HOA’s goals, their engagement in governance process, their attitudes toward the rest of the city and the relations between HOA and its surroundings. Patterns of civic engagement characteristic for HOA are far from active form of citizenship. They correspond rather with the concept of private and pasive citizenship. HOA members are focused mainly on their own, group interests. HOA gives an opportunity to engage in private governing process that is an alternative for civic engagement. That’s why it can be seen as a threat to civic engagement.

PL

Artykuł skupia się na lokalnej aktywności obywatelskiej, postrzeganej jako istotny warunek rozwoju miasta. Przegląd literatury wskazuje czynniki aktywności obywatelskiej: poziom wykształcenia, dochody, więzi sąsiedzkie, przywiązanie do miejsca, kontakty społeczne, ogólna aktywność społeczna, etap życia, wielkość społeczności, lokalne problemy, relacje wewnątrz społeczności lokalnej, lokalny lider, cechy kulturowe regionu oraz lokalna kultura polityczna. Scharakteryzowano także różnorodne typy zaangażowania obywatelskiego. Rozważania na temat lokalnej aktywności obywatelskiej uzupełniono o aktywność generowaną w ramach wspólnot mieszkaniowych. Rosnąca popularność tych organizacji skłania do rozważań na temat ich wpływu na wzory zaangażowania obywatelskiego. Część badaczy dowodzi, że członkostwo we wspólnocie uczy współrządzenia, daje poczucie wpływu, wzmacnia zaangażowanie lokalne i obywatelskie. Z drugiej strony pojawiają się argumenty, zgodnie z którymi poczucie przynależności do wspólnoty mieszkaniowej skutkuje niższą odpowiedzialnością za miasto i sferę publiczną. Czy zaangażowanie w ramach wspólnoty mieszkaniowej można nazwać obywatelskim? Odpowiedź bazuje na wynikach przekrojowego studium przypadków jedenastu takich wspólnot. Zaprezentowano te aspekty funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych, które odnoszą się do aktywności obywatelskiej: cele organizacji w opinii mieszkańców, zaangażowanie w proces współrządzenia, stosunek do dalszego otoczenia oraz relacje wspólnot z sąsiadami. Wzory zaangażowania charakterystyczne dla wspólnot mieszkaniowych nie mieszczą się w ramach przyjętej definicji aktywnej obywatelskości. Korespondują raczej z koncepcją sprywatyzowanej, biernej obywatelskości. Ich członkowie są skupieni na własnych, grupowych interesach. Wspólnoty mieszkaniowe mogą być postrzegane jako pułapka czy niebezpieczeństwo dla lokalnej aktywności obywatelskiej. Skłaniają bowiem do aktywności społecznej, która stanowi alternatywę dla uczestnictwa w sferze publicznej.

9

Obywatel w państwie. Normatywna autonomia i roszczeniowy pragmatyzm

72%

Masłyk T.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 4

67 -94

PL

Artykuł koncentruje się na dwóch zagadnieniach dotyczących funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego. W pierwszym kroku podjęto próbę pomiaru stopnia partycypacji obywatelskiej Polaków w jej zinstytucjonalizowanej i spontanicznej formie z uwzględnieniem wpływu zmiennych demograficzno-społecznych na skalę tego zaangażowania. Działalność sformalizowaną analizowano w odniesieniu do uczestnictwa w stowarzyszeniach sportowych, kulturalnych, religijnych i realizujących cele wspólnot lokalnych, natomiast w działalności niesformalizowanej dokonano rozróżnienia na inicjatywę lokalną i sąsiedzką. Istotne w tym punkcie było również wskazanie zależności pomiędzy aktywnością stowarzyszeniową a inicjatywami podejmowanymi spontanicznie. W kroku drugim skonfrontowano postawy osób zaangażowanych i niezaangażowanych obywatelsko (stowarzyszeniowo i spontanicznie) wobec socjalno-redystrybucyjnych funkcji państwa realizowanych przez rząd. Dopełnieniem tego wątku było porównanie osób aktywnych i biernych pod względem poziomu satysfakcji instytucjonalnej uwzględniającej ocenę gospodarki, rządu, demokracji, edukacji i służby zdrowia oraz poziomu zaufania instytucjonalnego względem parlamentu, systemu prawnego, policji, polityków i partii politycznych. Analizę empiryczną przeprowadzono w oparciu o dane Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego z roku 2008 i Europejskiego Sondażu Społecznego z roku 2010.

EN

The article focuses on two issues relating to civil society. The first step is an attempt to measure the degree of civic participation of Poles in its institutionalized and spontaneous form including the impact of socio-demographic variables on the scale of this commitment. Formalized activities were analyzed in relation to participation in sports associations, cultural, religious, and pursue the objectives of local communities, while the activities of non-formal distinction is made on the initiative of local and neighborhood. Important at this point was also measured the correlation between association activity and spontaneous initiatives. In step two contrasted attitudes of those involved and uninvolved civic participation (association and spontaneous) to social and redistributive functions of the state carried out by the government. Complementing this thread was a comparison of active and passive in terms of institutional satisfaction includes the assessment of the economy, government, democracy, education and health services and the level of institutional trust in the parliament, the legal system, police, politicians and political parties. Empirical analysis was based on the Polish General Social Survey (2008) and European Social Survey (2010).

10

Personality Traits and Civic Activity of Young Voters: Preliminary Evidence from Poland

72%

Marmola M., Olszanecka-Marmola A., Jagoda K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2023

|

vol. 80

117-137

PL

W artykule zanalizowano, w jaki sposób osobowość determinuje aktywność obywatelską młodych wyborców w Polsce. Aby to sprawdzić, przeprowadzono badania empiryczne łączące cechy z modelu Wielkiej Piątki (ekstrawersja, ugodowość, sumienność, stabilność emocjonalna, intelekt) oraz, w przeciwieństwie do innych badań, cztery rodzaje aktywności obywatelskiej (zaangażowanie społeczne, partycypacja polityczna, partycypacja wyborcza, indywidualna aktywność polityczna). Analiza z wykorzystaniem modelu regresji liniowej metodą najmniejszych kwadratów (OLS) wykazała istotny wpływ ekstrawersji na większość przejawów aktywności obywatelskiej. Badani, którzy uzyskali wyższe wyniki w wymiarze ekstrawersji, częściej angażowali się w działania zaklasyfikowane jako indywidualna działalność polityczna, zaangażowanie społeczne i partycypacja polityczna. Ponadto intelekt wiązał się z indywidualną aktywnością polityczną, podczas gdy stabilność emocjonalna nie miała istotnego wpływu na aktywność obywatelską. Badanie wykazało również pewne zależności między aktywnością obywatelską a modelem Wielkiej Piątki. Ugodowość pozytywnie wpływała na zaangażowanie społeczne i partycypację wyborczą, podczas gdy sumienność zwiększyła partycypację polityczną.

EN

The article analyzes how personality determines the civic activity of young voters in Poland. To check this, empirical research combining Big Five traits (extraversion, agreeableness, conscientiousness, emotional stability, intellect) and, unlike other studies, four types of civic activity (social commitment, political participation, electoral participation, individual political activity) was conducted. The OLS regression analysis revealed a significant effect of extraversion on most manifestations of civic activity. Those who score higher on this trait were more likely to involve in individual political activity, social commitment, and political participation. Moreover, intellect was associated with individual political activity, while emotional stability had no significant impact on civic activity. The study also discovered some dependencies with the other Big Five traits. Agreeableness positively influenced social commitment and electoral participation, while conscientiousness increased political participation.

11

SOŁECTWO FUND IN THE CONTEXT OF INTEGRATION AND COOPERATION IN RURAL AREAS. SŁAWA MUNICIPALITY CASE

72%

Hermaszewski J.

Rocznik Lubuski

|

2016

|

vol. 42

|

issue 2a

163-176

EN

Article refers to the constitutional principle of subsidiarity. The author assumes that this principle should be applied already at the lowest level of civic activity, in the municipality and its auxiliary units. Sołectwo it is the basic case of the auxiliary unit in Poland. The article is a case study of the Sława municipality, located in the western part of Poland. The sołectwo fund as an important form of implementation of the principle of subsidiarity has been developed for a few years in the community. The author focuses on the socio – economic aspects of the initiative. The official data that illustrate the conditions, course and consequences of the development budget of the sołectwo fund are analyzed and presented in the text. The presented data indicate that allocating a certain amount of financial resources to fulfill the tasks entrusted to sołectwo can increase their social activity and trigger civil initiatives as well. It can also give a chance that the inhabitants of a village can be interested in influencing the councils and in shaping directions of spending a commune’s money. In this way they can contribute to an increase in economic efficiency and rationality of these expenditures. The process of liberating pro-growth measures can help to improve the quality of life of inhabitants of the village.

PL

Artykuł odnosi się do konstytucyjnej zasady pomocniczości. Autor przyjmuje założenie, że zasada ta powinna być stosowana już na najniższym szczeblu aktywności obywatelskiej, w gminie i w jej jednostkach pomocniczych. Podstawową jednostką pomocniczą w gminie wiejskiej jest sołectwo.

12

Idee republikańskie i ich znaczenie dla rozwoju aktywności obywatelskiej

72%

Gierszewski D.

Rocznik Andragogiczny

|

2014

|

vol. Tom 21

143-156

PL

Celem artykułu jest opis i analiza myśli republikańskiej w konfrontacji ze współczesną polską rzeczywistością. Obecnie ważną kwestię stanowi rosnące zafascynowanie założeniami republikańskimi i doszukiwanie się w nich udziału w uzupełnianiu elementów myśli liberalnej oraz próby przekształcania istniejących aktualnie demokracji. Autorka prezentuje ideę republikańską wplecioną w całościową wizję społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem roli obywatela w tworzeniu wspólnoty. Pokazuje także, w jaki sposób nieformalna edukacja dorosłych może przyczynić się do wzmacniana uczestnictwa w sferze publicznej i budowania tym samym stabilności demokratycznego ładu społecznego. Problematyka ta jest istotna z punktu widzenia określenia kierunku rozwoju współczesnej demokracji i społeczeństwa obywatelskiego.

EN

The aim of this article is to describe and analyze the republican thought in the confrontation with contemporary Polish reality. Nowadays, an important issue constitutes the growing fascination with republican assumptions as well as discovering their contribution to completion of the elements of liberal thought and attempts to convert current democracies. The author presents the republican idea included in the overall vision of society with special emphasis on the role of the citizen in creating community. Additionally, it shows how informal adult education can amplify the participation in the public sphere, thereby leading to the stability of democratic social order. This issue is crucial for the determination of the direction of the development of modern democracy and civil society.

13

Wartości obywatelskie mieszkańców Łodzi - poziom i uwarunkowania

58%

Mularska-Kucharek M., Murawska A.

Studia Miejskie

|

2017

|

vol. 25

93-105

PL

Celem artykułu jest analiza wybranych wartości obywatelskich mieszkańców Łodzi istotnych w kontekście budowania społeczeństwa obywatelskiego. Eksploracji poddano dwa aspekty. Po pierwsze, starano sie określić stosunek mieszkańców Lodzi do dóbr publicznych, po drugie, w analizach uwzględniono aspekt reakcji obywateli na łamanie prawa w swoim otoczeniu. Podstawę empiryczna prezentowanych danych stanowią wyniki reprezentatywnych badan ilościowych zrealizowanych w ramach projektu „Odrodzenie postprzemysłowych miast peryferyjnych” na próbie 700 dorosłych mieszkańców Lodzi. Projekt realizowany był ze środków finansowych Narodowego Centrum Nauki w latach 2011–2014. Z przeprowadzonych badań wynika, ze mieszkańców Łodzi charakteryzuje niewielka troska o dobro publiczne oraz niski poziom zainteresowania kwestiami społecznymi.

XX

The main objective of the article is to analyze the selected values related to the civic status of residents of Lódz, relevant in the context of building civic society. The analysis regarded two aspects. First, the authors tried to determine the residents’ of Lódz general attitude to public goods; second, they tried to analyze the citizens’ reactions to incidents of breaking the law in their neighbourhoods. The empirical basis for the presented data were the results of the representative quantitative research realized under the project “Revival of postindustrial peripheral cities”, conducted on a sample of 700 adult residents of Lódz. The project was carried out with the financial aid of the National Center for Science in the years 2011–2014. The research shows that the residents of Lódz are characterized by a minor concern for the public good and a low level of interest in social issues.

14

Social foundations of functioning and development of local communities

58%

Tuziak A.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2020

|

issue 62

309-323

EN

The purpose of the article is an attempt to answer the question about the role of endogenous social resources in the functioning and development of local communities. The initial thesis of the analyses undertaken in the article is included in the statement that such resources as subjectivity, participation and civic activity constitute the social foundation and functional requirement for the duration and development of local communities. In the scientific recognition of the subject matter, a method of analysing the literature was used. The scope of the study includes characteristics and analyses of the subjectivity of local communities, participation at the local level and civic activity. The first part of the study shows the subjectivity of local communities as a function of decentralisation and development of local government. Attention was focused on a set of phenomena, processes and factors of the sociological and political character – the integrated coexistence of which is an expression of subjectivity – by providing a real impact of the residents on the functioning and development of the local community. In the second part of the study, social participation was analysed as a manifestation of decentralisation of public administration and an important element of local development programming. A multi-level system of cooperation between citizens and local authorities was presented, as well as rules determining the effectiveness of involvement and participation in the conditions of local government. It stressed the importance of the local government as an institutional environment formation of the active participatory attitude towards undertaking the activities within local communities for the implementation of their needs and self-development. The following part of the article focused on social civic activity as common and conscious articulation, implementation and defence of the interests, needs and aspirations of the local community. Types, scope and manifestations of civic activity were presented, emphasising the pro-development and functional benefits of civic involvement. The analyses and descriptions provided in the article lead to the conclusion that the functioning and development of local communities are a bottom-up, integrated process of economic, political, social and cultural character. Their orientation and proper conduct are positively influenced by endogenous and social potential in the form of subjectivity, participation and civic activity. A synthetic approach to the issue under scrutiny is the author’s model of social triple helix depicting interdependencies and interpenetrations of the three spheres of influence – subjectivity, participation and civic activity within the functioning and the development of local community.

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o rolę endogenicznych zasobów społecznych w funkcjonowaniu i rozwoju społeczności lokalnych. Wyjściowa teza podjętych w artykule analiz zawiera się w stwierdzeniu, że podmiotowość, partycypacja i aktywność obywatelska to społeczna podstawa i funkcjonalny wymóg trwania i rozwoju społeczności lokalnych. W naukowym rozpoznaniu przedmiotowej problematyki zastosowano metodę analizy literatury przedmiotu. Zakres opracowania obejmuje charakterystyki i analizy podmiotowości społeczności lokalnych, partycypacji na poziomie lokalnym oraz aktywności obywatelskiej. W pierwszej części opracowania ukazano upodmiotowienie społeczności lokalnych jako funkcję decentralizacji i rozwoju samorządu terytorialnego. Skupiono się na zespole zjawisk, procesów i czynników o charakterze socjologicznym i politycznym, których zintegrowane współwystępowanie jest wyrazem upodmiotowienia przez zapewnienie realnego wpływu mieszkańców na funkcjonowanie i rozwój wspólnoty samorządowej. W drugiej części opracowania przeprowadzono analizę partycypacji społecznej jako przejawu decentralizacji administracji publicznej i istotnego elementu programowania rozwoju lokalnego. Przedstawiono wielostopniowy system współpracy obywateli z władzami lokalnymi oraz zasady decydujące o skuteczności zaangażowania i partycypacji w warunkach społeczności samorządowej. Podkreślono znaczenie samorządu terytorialnego jako instytucjonalnego środowiska kształtowania się czynnych, partycypacyjnych postaw na rzecz podejmowania działań w obrębie społeczności lokalnych dla realizacji ich potrzeb i samodzielnego rozwoju. Kolejną część artykułu poświęcono społecznej aktywności obywatelskiej jako wspólnej i świadomej artykulacji, realizacji i obronie interesów, potrzeb i aspiracji społeczności lokalnej. Przedstawiono typy, zakres i przejawy aktywności obywatelskiej, podkreślając prorozwojowe i funkcjonalne korzyści obywatelskiego zaangażowania. Przeprowadzone w artykule analizy i charakterystyki prowadzą do wniosku, że funkcjonowanie i rozwój społeczności lokalnych to oddolne, zintegrowane procesy o wymiarze ekonomicznym, politycznym, społecznym i kulturowym. Syntetycznym ujęciem problematyki opracowania jest autorski model społecznej potrójnej helisy obrazujący współzależności i przenikanie się trzech sfer oddziaływań – podmiotowości, partycypacji i aktywności obywatelskiej w funkcjonowaniu i rozwoju społeczności lokalnych.

15

Civic participation in Paweł Starosta’s research

58%

Murawska A., Marks-Krzyszkowska M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2023

|

issue 87

27-43

PL

Badania dotyczące kondycji demokracji w krajach posocjalistycznych przede wszystkim skupiają się na kwestiach aktywności obywatelskiej. Celem artykułu jest zaprezentowanie zagadnienia uczestnictwa obywatelskiego w dorobku publikacyjnym profesora Pawła Starosty. Tekst ma charakter studium przeglądowego. Szczególną uwagę skoncentrowano na kontekście społecznym, celach i kierunkach badań, definiowaniu i determinantach partycypacji publicznej oraz na głównych wynikach obserwacji prowadzonych przez Pawła Starostę. Widoczny w analizowanych pracach wkład w naukę prof. Pawła Starosty polega rozszerzeniu postrzegania partycypacji publicznej poza wymiar behawioralny oraz skonstruowaniu koncepcji teoretycznych tłumaczących zaangażowanie polityczne według kryterium podmiotowości, a także wyodrębnieniu idealnych typów zaangażowania politycznego na poziomie lokalnym. Podsumowując, uzasadniony wydaje się wniosek o znacznym potencjale aplikacyjnym prac badawczych Pawła Starosty, zarówno w kontekście stosowanych metod pomiaru, jak i wyjaśniania zjawisk partycypacji na poziomie lokalnym. Szczególnie duża w tym zakresie może być wartość porównawcza dla badaczy układów lokalnych, zwłaszcza wiejskich (tzw. rural studies), reprezentujących różne dyscypliny naukowe, w tym np. socjologię polityki, socjologię wsi lub miasta, geografię społeczno-polityczną.

EN

Research on the condition of democracy in post-socialist countries focuses primarily on issues of civic participation. This article, which provides an analytical overview, presents civic participation in light of the achievements of Professor Paweł Starosta. The text has the character of an analytical overview study. Particular attention is focused on the social context, the aims and directions of the research, the definition and determinants of public participation, and the main results of the observations made by Starosta. Starosta’s contribution, visible in the analysed works, extends the perception of public participation beyond the behavioural dimension and constructs theoretical concepts to explain political involvement based on the criterion of subjectivity. It also distinguishes ideal types of political involvement at the local level. In conclusion, Starosta’s research has considerable application potential in the context of the methods used to measure and explain participation at the local level. The comparative value may be particularly useful for researchers of local systems, especially rural systems (rural studies), who come from various scientific disciplines, including political sociology, rural or urban sociology, and socio-political geography.

16

Women of protest: main social actors, motives for participation, expected results of women’s strike protests in Poland

58%

Tomczyk J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica

|

2022

|

vol. 29

|

issue 371

183-202

EN

The article presents a partial sociological portrait of women who took part in nationwide social protests against abortion restriction in Poland – with a particular focus on motives for participation, and expected results. The article may become a reference point for indicating who an active female citizen is, what socio- demographic characteristics she has, and what motivations determine civic involvement.

PL

W artykule przedstawiono częściowy socjologiczny portret kobiet, które wzięły udział w ogólnopolskich protestach społecznych przeciwko ograniczeniu aborcji w Polsce – ze szczególnym uwzględnieniem motywów uczestnictwa i oczekiwanych rezultatów. Artykuł może stać się punktem odniesienia do wskazania, kim jest aktywna obywatelka, jakie posiada cechy socjodemograficzne i jakie motywacje determinują zaangażowanie obywatelskie.

17

Obywatelskość kobiet wobec deficytu uznania

58%

Nowak-Dziemianowicz M.

Edukacja Dorosłych

|

2023

|

vol. 1(88)

25-41

PL

Prezentowany tekst próbuje odpowiedzieć na pytanie o blokady aktywności obywatelskiej kobiet, ich społecznego zaangażowania, ich obecności w sferze publicznej. Odwołuje się do różnych definicji obywatelskości oraz do koncepcji uznania A. Honnetha. Analizowana jest w nim relacja uznania jako warunek obywatelskości kobiet, ich partycypacji i zaangażowania. Jest próbą pokazania, iż deficyt uznania, wpisany w rodzinną socjalizację do ról związanych z płcią, oparty na stereo- typowych regułach i normach kultury jest jedną z takich blokad. Konteksty nierówności i dyskryminacji kobiet analizowane są także w obszarze pracy oraz w oparciu o walkę kobiet o uznanie w polityce.

EN

The presented text tries to answer the question about the blockades of women’s civic activity, their social involvement, and their presence in the public sphere. It refers to various definitions of citizenship and to A. Honneth’s concept of recognition. It analyzes the relationship of recognition as a condition of women’s citizenship and their participation and involvement. It is an attempt to show that the c inherent in family socialization to gender roles, based on stereotypical rules and norms of culture, is one of such blockages. The contexts of inequality and discrimination against women are analyzed in the field of work and based on women’s struggle for recognition in politics.

18

Obywatel patriota? Patriotyzm jako czynnik determinujący aktywność obywatelską młodych Polaków

51%

Marzęcki R.

Przegląd Politologiczny

|

2019

|

issue 1

7-26

EN

The article is a proposal to look at the category of patriotism as a factor that can play an important role in a process of building a civil society in a post-communist state. The main objective is to describe and explain how strong (and to what extent) the patriotism of Polish students affects the likelihood of undertaking civic, pro-social and pro-democracy behaviors. In search of an answer to this question, the author verified a number of hypotheses assuming a relationship between patriotism (understood in various ways) and behaviors or views that are functional from the point of view of the quality of democracy. The analysis was based on data from a nationwide survey conducted among students from 14 universities in Poland in the period between January and May 2018 (N = 980). The results of the statistical analysis lead to the general conclusion that patriotism is a relatively weak but important predictor of civic attitudes.

PL

Niniejszy artykuł stanowi propozycję spojrzenia na kategorię patriotyzmu jako na czynnik, który może odegrać istotną rolę w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego w państwie postkomunistycznym. Głównym celem jest analiza i wyjaśnienie, w jakim stopniu (i w jakim zakresie) patriotyzm polskich studentów wpływa na prawdopodobieństwo podejmowania zachowań obywatelskich, prospołecznych i prodemokratycznych. Poszukując odpowiedzi na to pytanie, autor zweryfikował szereg hipotez zakładających związek patriotyzmu (rozumianego na różne sposoby) z zachowaniami i poglądami, które są funkcjonalne z punktu widzenia jakości demokracji. Podstawą analiz były dane z ogólnopolskiego badania ankietowego zrealizowanego wśród studentów z 14 największych uniwersytetów w Polsce w okresie między styczniem a majem 2018 roku (N=980). Wyniki analizy statystycznej prowadzą do generalnej konkluzji, że patriotyzm stanowi względnie słaby, ale istotny predyktor postaw obywatelskich.

Refine search results

IF NOT THE WAY OF VOTING ORGANIZATION, THEN WHAT? IN SEARCH OF THE CONDITIONS FOR THE TURNOUT IN THE PARTICIPATORY BUDGET VOTING – THE CASE OF THE SIXTEEN LARGEST POLISH CITIES

Aktywność obywatelska w ramach inicjatyw nieformalnych. Przyczynek do refleksji

Aktywność obywatelska w ramach inicjatyw nieformalnych. Przyczynek do refleksji

Mit „genu obywatelskości”. Analiza uwarunkowań kształcenia się postaw obywatelskich wśród polskiej młodzieży na przykładzie członków Młodzieżowego Strajku Klimatycznego

Niepełnosprawni = nieaktywni? Przyczynek do dyskusji nad aktywnością obywatelską młodych dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną

Obywatelskość kobiet wobec deficytu uznania

The problem of refugees as a factor of active citizenship of inhabitants of Zielona Góra

Lokalna aktywność obywatelska – czynniki, pułapki, zróżnicowanie. O wzorach zaangażowania charakterystycznych dla wspólnot mieszkaniowych

Obywatel w państwie. Normatywna autonomia i roszczeniowy pragmatyzm

Personality Traits and Civic Activity of Young Voters: Preliminary Evidence from Poland

SOŁECTWO FUND IN THE CONTEXT OF INTEGRATION AND COOPERATION IN RURAL AREAS. SŁAWA MUNICIPALITY CASE

Idee republikańskie i ich znaczenie dla rozwoju aktywności obywatelskiej

Wartości obywatelskie mieszkańców Łodzi - poziom i uwarunkowania

Social foundations of functioning and development of local communities

Civic participation in Paweł Starosta’s research

Women of protest: main social actors, motives for participation, expected results of women’s strike protests in Poland

Obywatelskość kobiet wobec deficytu uznania

Obywatel patriota? Patriotyzm jako czynnik determinujący aktywność obywatelską młodych Polaków