Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  archeologia współczesności
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Niemieckie zbrodnie nazistowskie w Lesie Lućmierskim w świetle badań etnoarcheologicznych

100%
Ławrynowicz O., Badji J., Majewski M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2017
|
issue 32
157-189
EN
For several years, regular archaeological excavations have been conducted in the Forest of Lućmierz near Zgierz in Central Poland. They focused on searching for the collective graves of hundreds Poles executed by Nazi Germans in Zgierz in 1942, and the location and exhumation of the contents of burial graves from 1939–1940, in which the remains of victims of the German Inteligenzaktion were originally hidden. In both cases, the main difficulty for the researchers was the fact that the Germans carried out actions to erase the traces of the crime, consisting in the cremation of the remains of the victims extracted from the grave. Unclear information regarding exhumations, which was provided by the new Polish administration in the spring of 1045, did not facilitate the research either. The archival inquiry and archaeological research did not answer all the questions. Therefore, in 2014, some ethnographic interviews with the residents of the towns located around the Forest of Lućmierz were carried out. The article cites extensive fragments of the interlocutors’ statements, which have been commented on from the point of view of the needs of the archaeological research.
PL
-
2
Publication available in full text mode
Content available

Archaeology of Us and the Local Identity. An Interdisciplinary Context

100%
Ławrynowicz O.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2019
|
issue 34
45-57
PL
Autor w artykule przedstawia zakresy znaczeniowe i metodologiczne nowej specjalizacji, jaką jest archeologia współczesności, wykazując podstawowe cechy ją charakteryzujące. Uważa, że istotę archeologii współczesności najlepiej oddaje pojęcie archeologia nas (archaeology of us), odnoszące się do relacji konkretnych ludzi i wspólnot z ich własnym dziedzictwem materialnym. Wspólnotowy i lokalny wymiar archeologii współczesności powoduje, że ważnym dla niej źródłem są przekazy ustne, pozyskiwane i analizowane w trakcie wywiadów etnograficznych. Autor powołuje się na własne doświadczenia, przede wszystkim wieloletnich badań na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, i wskazuje, jak ważne i badawczo efektywne może być włączanie w perspektywę archeologii współczesności metodologii badań etnograficznych.
EN
In this paper, the Author presents the semantic and methodological scope and characteristics of a new field the archaeology of the contemporary past. In his opinion the essence of the archaeology of the contemporary past is best conveyed by the term archaeology of us, which refers to the relationships between individuals or communities and their own material heritage. Due to the community and local dimension of archaeology of the contemporary past, an important source in this field is oral tradition, which is obtained and analysed during ethnographic interviews. The author refers to his own experience, gained during many years of research in the Polish Jurassic Highland, and indicates the importance and research effectiveness of incorporating the methodology of ethnographic research into the perspective of archaeology of the contemporary past.
3
Publication available in full text mode
Content available

Archaeology of the Contemporary Past vs Retrotopia in the Context of the Application of Remote Sensing Methods

100%
Wałdoch F.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2019
|
issue 34
59-70
PL
Artykuł rozważa kwestię wpływu wykorzystania metod teledetekcyjnych w archeologii współczesności w odniesieniu do koncepcji retrotopii zaproponowanej przez Zygmunta Baumana. Praca opiera się na jednej z części składowych retrotopii, a mianowicie podejściu do dziedzictwa prezentowanego przez Lowenthal’a (1997). Przez jej pryzmat przeanalizowane są relikty XX-wiecznego niemieckiego osadnictwa na Pomorzu Wschodnim w Witkowskim Młynie. Do ich rozpoznania i zadokumentowania zostały wykorzystane dane z lotniczego skanowania laserowego, uzupełnione weryfikacyjnymi badaniami terenowymi. Ich efektem jest zadokumentowanie kompleksowych reliktów XX-wiecznego krajobrazu składającego się z reliktów gospodarstw, sadów czy cmentarza. Przedstawione badania pokazują, że metody teledetekcyjne nie zapobiegną retrotopii, ale są nowym narzędziem uzupełniającym luki w wiedzy o nieodległej przeszłości. Tym samym prowokując dialog, który jest zdaniem Z. Baumana najlepszą odpowiedzią na retrotopię.
EN
This paper considers the issue of the application of teledection methods in the archaeology of the contemporary past with reference to the concept of retrotopia proposed by Zygmunt Bauman. It is based on one of the components of retrotopia, namely the approach to heritage adopted by Lowenthal (1997). From this perspective, relics of the twentieth-century German settlement in Witkowski Młyn (Western Pomerania) are analysed. In order to identify and document them, ALS data was used and then supplemented with verification field research. As a result, extensive relics of the twentieth-century landscape were documented, including relics of homesteads, orchards and a cemetery. The research presented show that teledection methods cannot prevent retrotopia, but they are new tools for filling in the gaps in knowledge of the contemporary past. Thus, they can lead to a dialogue which, according to Z. Bauman, is the best response to retrotopia.
4
Publication available in full text mode
Content available

Przeszłości fragmentaryczne, czyli... Jak powracają minione krajobrazy? Wybrane przykłady z popularyzacji archeologii

99%
Majewska A.
Space – Society – Economy
|
2018
|
issue 25
61-73
EN
In this analysis, forms of archaeology popularisation with a spatial representation and its output, have been evaluated. On the basis of chosen examples, critical analysis of dominating forms of narration in the archaeology popularisation discourse, especially taking into consideration their landscape aspect (historical geography), has been performed. Permanent and ephemeral relic-preserved spaces and/or heritagescape, have been specified.
PL
W opracowaniu poddano rozważaniu problematykę, posiadających reprezentacje przestrzennie, formy popularyzowania archeologii i jej dorobku. Na wybranych przykładach dokonano krytycznego omówienia dominujących narracji w popularyzacji archeologii, ze szczególnym uwzględnieniem ich aspektu krajobrazowego, za sprawą włączenia do analizy perspektywy geograficznej (geografii historycznej). Wyróżniono podział na stałe i efemeryczne przestrzenie zachowanych reliktowo i/lub konstruowanych krajobrazów dziedzictwa (heritagescape).
5
Publication available in full text mode
Content available

Ruiny, wszędzie ruiny: Czarnobyl i archeologiczny wymiar dziedzictwa niedawnej przeszłości

80%
Kobiałka D.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2017
|
issue 32
365-384
EN
For many centuries, scientists, philosophers, artists and others have been fascinated with ruins. However, this fascination usually focused upon ancient and medieval relics. Indeed, it can be metaphorically said that archaeology was built upon ruins. Nonetheless, the archaeological analyses of ruins, their functions, meanings, uses and re-uses over the next centuries had been very selective. In short, modern ruins have been out of closer archaeological attention. It seems as if modern ruins were deprived of social, cultural, and archaeological dimensions. However, this changed during the first decade of the 21st century when archaeologists started to pay attention to the modern ruins. The so-called archaeology of (modern) ruins is one of the most interesting, provocative, and subversive fields of the contemporary archaeological discourses. The starting point of this paper is that there is no “ontological difference” between the Greek, the Roman and the Soviet ruins. All of them can and should be part of archaeological thinking. A two-step approach is applied here. First, the archaeological value of ruins in Chernobyl is discussed. A documentary entitled Czarnobyl – Wstęp Wzbroniony (2015) (Eng. Chernobyl – No Entry) is reviewed to highlight the processes of transformation of the unimaginable nuclear catastrophe into valuable heritage of the recent past. It is argued that Chernobyl can be seen as “Pompeii of our times”. Second, the review of Czarnobyl – Wstęp Wzbroniony is used as a pretext to shortly present different categories of modern ruins that one can encounter in contemporary Poland. Many of them are related with the Soviet occupation in Poland between 1945 and 1993. The point that I try to back up in this paper is that these Soviet ruins are also part of the archaeological heritage of the recent past. Accordingly, this paper is a call for a closer archaeological interest in the ruins of the recent past in general.  
PL
-
6
Publication available in full text mode
Content available

Relikty zanikłych jednostek osadniczych na pograniczu mazursko-mazowieckim. Interdyscyplinarny projekt badawczy

80%
Majewska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2017
|
issue 32
215-235
EN
The paper presents the proposal for an interdisciplinary, humanistically oriented analysis of extinct settlements on the example of the results of the author’s research project realized on the territory of the Pisz county in the Warmińsko-Mazurskie voivodship. The project, embedded in the current research trend on the transformations of the contemporary landscape, was focused on the analysis of the relics of the 20th century extinct settlement structures and their material heritage. The research topic was based on the compilation of theoretical assumptions of historical geography (e.g. Koter 1994; Figlus 2016) and fieldwork methodology developed through historical archeology, including contemporary archeology (e.g. Vařeka et al. 2008). The results of the study were published in the article on the case study of the disappearing village – Sokoły Górskie. The research results presented both in the form of cartographic synthesis and field surveying studies conducted within landscape structures show the large quantitative and qualitative dimension of transformations that were taking place as a result of violent socioeconomic changes of the 20th century (e.g. rapid depopulation), which were the effect of global armed conflicts.
PL
-
7
Publication available in full text mode
Content available

Archeologiczne krajobrazy współczesności. Co z nas zostanie po apokalipsie?

80%
Domagała S.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2016
|
vol. 34
|
issue 2
EN
The article describes a case study of archeological sites – deserted Lemko villages. Villages in the Lower Beskids have been exposed to forces of nature for over 70 years, thus they can be regarded as a post-apocalyptic landscape in the full and literal sense of the word. The topic refers to the state of preservation of various elements of material culture in the context of landscape memory as well as care about cultural heritage. On such grounds the author speculates on the possibility of adding the archeological view to the discussion about possible realities of post-apocalyptic worlds in literature, art and media, as well as entropy of contemporary material culture.
PL
W tekście opisano studium przypadku stanowisk archeologicznych związanych z XX i XXI wiekiem: opuszczonych wiosek łemkowskich. Wioski w Beskidzie Niskim są wystawione na działanie przyrody od przeszło 70 lat, mogą być więc traktowane jako krajobraz postapokaliptyczny w pełnym i dosłownym tego słowa znaczeniu. Poruszony został temat stanu zachowania różnych elementów kultury materialnej w kontekście pamięci krajobrazu oraz troski o dziedzictwo kulturowe. Na ich przykładzie autor prowadzi rozważania o możliwości włączenia archeologii do dyskusji o realiach światów postapokaliptycznych w literaturze, sztuce i mediach oraz o entropii współczesnej kultury materialnej.
8
Publication available in full text mode
Content available

Continuity and Decline. Temporal Expression of Denominational Cemeteries in Contemporary Times

80%
Majewska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2019
|
issue 34
71-96
PL
W opracowaniu podjęto próbę systematyzacji wiodących przekształceń zachodzących we współczesności w przestrzeni cmentarzy wyznaniowych znajdujących się na terenie Polski. Cezurę czasową analiz ograniczono do okresu trwającego od zakończenia drugiej wojny światowej do chwili obecnej. Wyróżniono cztery zasadnicze rodzaje przekształceń podzielone na dwa główne kierunki przemian zachodzących w czasie: harmonijną ekspresję temporalną (zastój/zanik; kontynuację) oraz dysharmonijną ekspresję temporalną (desakralizacja; resakralizacja i komemoracja). Każdy rodzaj przekształceń został omówiony osobno na wybranych przykładach. Należy jednak podkreślić, że zaproponowany podział nie ma charakteru rozłącznego, gdyż biorąc pod uwagę mnogość czynników determinujących zmiany struktur materialnych cmentarzy, niekiedy procesy zachodzą równolegle lub zazębiają się w czasie.
EN
The study attempts to systematize the leading transformations observed nowadays in denominational cemeteries located in Poland. The time frame of the analyses was limited to the period from the end of the Second World War to the present. Four basic types of transformations have been distinguished and divided into two main directions of changes reported over time, namely: harmonious temporal expression (stagnation/decline, continuation) and disharmonious temporal expression (desacralisation, resacralisation and commemoration). Each type of transformation is discussed separately based on selected examples. However, it needs to be emphasised that the proposed division is not disjunctive as considering the multitude of factors that determine changes in the material structures of cemeteries, processes sometimes run parallel to each other or overlap in time.
9
Publication available in full text mode
Content available

Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym współczesności

80%
Sabaciński M.
Ochrona Zabytków
|
2017
|
issue 2
145-154
PL
Artykuł zarysowuje ogólny obraz zjawiska przestępczości przeciwko zabytkom archeologicznym pochodzącym z czasów współczesnych. Zawiera podstawy prawne, opis problemu kradzieży i niszczenia obiektów dziedzictwa, ocenę istniejących regulacji ustawowych oraz praktyki zwalczania tego specyficznego rodzaju przestępczości.
EN
The article presents the overall image of the phenomenon of crime against archaeological finds from contemporary times. It contains the legal basis, the description of the problem of theft and damage to heritage, an evaluation of the existing statutory regulations, and practices of combating this specific type of crime.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.