Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: areał

Sort By:

Limit search:

Фемінатыўныя варыянты як марфалагічныя інавацыі ў гаворках паўночна-ўсходняй Польшчы (на прыкладзе ізаморфы kłomel f.)

100%

Snigiriova N.

Studia Białorutenistyczne

2022

vol. 16

221-235

Dialectal peculiarities in the functioning of the grammatical category of gender, characteristic of the north-eastern dialects of the Polish language, can be geographically and typologically correlated with the corresponding phenomena localized mainly in the north- and south-western Belarusian dialects – the areas of the individual feminine nouns continue in the East of the Polish language continuum.Assuming that the centre of irradiation or the stimulus that caused the appearance of the morphological innovation kłomel (f.), noted in the North-East of Poland, is hypothetically located in Belarus, in the area of expansion of the Polesie dialects, the author presents some results of a comparative analysis of data regarding the variable category of gender in Polish, Belarusian and some other Slavic and non-Slavic languages, as well as linguistic-geographical, structural-semantic, etymological data regarding this areal innovation with available Slavic and non-Slavic material, which allows us to get closer to solving its origin and the reasons for its appearance in the north-eastern speeches of Poland, where the lexeme kłomel (f.) is formally related primarily to the masculine word structure and is used alongside the well-known feminine equivalent kłomla.The research was conducted with the application of comparative, comparative-historical, descriptive-analytical and areal-typological methods. Their complex application leads to the conclusion that the Western Polesian-Panmonian word klomla should be interpreted as a stimulus phenomenon for the formation of the morphological innovation kłomel (f.) in the north-eastern dialects of the Polish language. The expansion of femininum in this case can be considered as the result of the redistribution of feminine and masculine forms in the inter-Slavic and Baltic-Slavic contact zone, which in turn caused changes in morphology and corresponding mutations in the considered lexeme.

Дыялектныя асаблівасці ў функцыянаванні граматычнай катэгорыі роду, характэрныя для паўночна-ўсходніх гаворак польскай мовы, арэальна і тыпалагічна могуць быць суаднесены з адпаведнымі з’явамі, лакалізаванымі пераважна ў паўночна- і паўднёва-заходніх беларускіх гаворках – арэалы асобных назоўнікаў femininum маюць працяг на ўсходзе польскага моўнага кантынуума.Мяркуючы, што цэнтр ірадыяцыі або стымул, які выклікаў узнікненне марфалагічнай інавацыі kłomel (f.), адзначанай на паўночным усходзе Польшчы, гіпатэтычна знаходзіцца на Беларусі, у зоне пашырэння палескіх гаворак, аўтар прадстаўляе некаторыя вынікі супастаўляльнага аналізу звестак адносна зменнай катэгорыі роду ў польскай, беларускай і некаторых іншых, славянскіх і неславянскіх, мовах, а таксама лінгвагеаграфічных, структурна-семантычных, этымалагічных дадзеных адносна гэтай арэальнай інавацыі з наяўным славянскім і неславянскім матэрыялам, што дазваляе наблізіцца да разгадкі яе паходжання і прычын з’яўлення ў паўночна-ўсходніх гаворках Польшчы, дзе лексема kłomel (f.) фармальна суадносіцца ў першую чаргу са структурай слоў мужчынскага роду і выкарыстоўваецца побач з агульнавядомым эквівалентам kłomla жаночага роду.Даследаванне праводзілася з ужываннем параўнальнага, параўнальна-гістарычнага, апісальна-аналітычнага і арэальна-тыпалагічнага метадаў. Іх комплекснае прымяненне прыводзіць да высноў аб тым, што заходнепалеска-панямонскае слова кломля варта трактаваць як з’яву-стымул для ўтварэння марфалагічнай інавацыі kłomel (f.) у паўночна-ўсходніх гаворках польскай мовы. Экспансія femininum у дадзеным выпадку можа разглядацца як вынік пераразмеркавання ў кантактнай міжславянскай і балта-славянскай зоне форм жаночага і мужчынскага роду, што ў сваю чаргу выклікала змены ў марфалогіі і адпаведныя мутацыі ў разгледжанай лексеме.

Gwarowe osobliwości w funkcjonowaniu gramatycznej kategorii rodzaju charakterystyczne dla północno-wschodnich dialektów języka polskiego mogą być skorelowane geograficznie i typologicznie z odpowiadającymi im zjawiskami zlokalizowanymi głównie w północno- i południowo-zachodnich dialektach białoruskich – areały poszczególnych rzeczowników rodzaju żeńskiego są kontynuowane na wschodzie polskiego kontinuum językowego.Zakładając, że centrum irradiacji lub bodziec, który spowodował pojawienie się morfologicznej innowacji kłomel (f.) odnotowanej w północno-wschodniej Polsce hipotetycznie jest zlokalizowany na Białorusi, w obszarze rozpowszechniania się gwar poleskich autorka przedstawia wyniki analizy porównawczej danych dotyczących zmiennej kategorii rodzaju w języku polskim, białoruskim i niektórych innych językach słowiańskich i niesłowiańskich, a także dane językowo-geograficzne, strukturalno-semantyczne, etymologiczne dotyczące tej arealnej innowacji z dostępnym materiałem słowiańskim i niesłowiańskim, co pozwala zbliżyć się do rozwiązania jej genezy i przyczyn pojawienia się w gwarach północno-wschodniej Polski, gdzie leksem kłomel (f.) jest formalnie związany przede wszystkim ze strukturą wyrazów rodzaju męskiego i jest używany obok znanego odpowiednika rodzaju żeńskiego kłomla.Badania przeprowadzono metodami: porównawczą, porównawczo-historyczną, opisowo-analityczną oraz arealno-typologiczną. Ich kompleksowe zastosowanie prowadzi do wniosku, że zachodniopolesko-poniemońskie słowo klomla należy interpretować jako zjawisko stymulujące powstawanie morfologicznej innowacji kłomel (f.) w północno-wschodnich gwarach języka polskiego. Ekspansję femininum można w tym przypadku uznać za wynik redystrybucji form żeńskich i męskich w międzysłowiańskiej i bałtycko-słowiańskiej strefie kontaktowej, co z kolei spowodowało zmiany w morfologii i odpowiednie mutacje w rozpatrywanym leksemie.

КОНЦЕПТ “ДУША” В АРЕАЛЬНІЙ ФРАЗЕОЛОГІЇ

86%

МАЦЮК З., ФЕНКО М.

Studia Ukrainica Posnaniensia

2020

vol. 8

issue 1

127-138

One of the most striking features of modem linguistics is the emergence and intensive development of new linguistic areas, among which the most relevant ones are those that involve the study of concepts. The article outlines the problem of reflection in the language of the conceptual sphere of the people and its main concepts; the need for further study of the peculiarities of structuring concepts represented by phraseological units, and the establishment of their interaction with each other. The meaning-making potential of the concept “soul” in the phraseologization of structures has been outlined, mental and spiritual attitude have been revealed. Concept “soul” specifies a considerable amount of cultural information and is the basis of the spiritual code of culture. In modem linguocultural concepts, a person is studied as a native speaker of a language and a culture-bearer at the same time. That’s why linguistic signs acquire the capability to perform the function of cultural signs, serving as a source of presentation of the main cultural guidelines, which explains the capability of the language to reflect national culture mentality of its speakers.

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech współczesnej lingwistyki jest geneza i intensywny rozwój nowych obszarów językowych. Do szczególnie aktualnych kwestii należą te, które obejmują badanie konceptów. Artykuł poświęcony jest zagadnieniu refleksji w języku konceptosfery narodu i jej głównych konceptów. To warunkuje potrzebę dalszych badań nad szczegółami strukturyzacji konceptów reprezentowanych przez jednostki frazeologiczne oraz ustalenia ich wzajemnego oddziaływania. Ujawniono potencjał tworzenia treści konceptu „dusza” podczas frazeologizacji jednostek, zidentyfikowano stosunek mentalny do konceptu, zarówno w kulturze materialnej, jak i duchowej. Koncept „dusza” określa znaczną ilość informacji kulturowych i jest podstawą duchowego kodu kultury. We współczesnych koncepcjach lingwistyczno- kulturowych człowiek postrzegany jest jednocześnie jako nosiciel języka i kultury. Właśnie dlatego znaki językowe mają zdolność pełnienia funkcji znaków kultury, służąc jako środek przedstawienia podstawowych jej zasad. To potwierdza zdolność języka do reprezentowania kulturowej i narodowej tożsamości jego nosicieli.

Refine search results

1 Studia Białorutenistyczne

1 Studia Ukrainica Posnaniensia

1 Snigiriova N.

1 МАЦЮК З.

1 ФЕНКО М.

1 2022

1 2020

Search results

Фемінатыўныя варыянты як марфалагічныя інавацыі ў гаворках паўночна-ўсходняй Польшчы (на прыкладзе ізаморфы kłomel f.)

КОНЦЕПТ “ДУША” В АРЕАЛЬНІЙ ФРАЗЕОЛОГІЇ