Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  argumentacja prawnicza
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Odwołania do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

100%
Maroń G.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2019
|
vol. 81
|
issue 2
67-82
EN
The article discusses the practice of invoking literary works in the jurisprudence of the European Court of Human Rights. The quantitative analysis of the case law allowed for the formulation of some conclusions. Firstly, literary references appear exclusively in dissents and concurrences, not in the Court’s judgments themselves. Secondly, the phenomenon of citing fiction in the ECtHR’s case law is neither common nor marginal. Thirdly, in the last two decades there has been a marked intensification in the use of literary references by the Court’s judges. Fourthly, the willingness to cite works of fiction in the dissent or concurrence is essentially independent of the judge’s nationality, sex or country of origin. Fifthly, literature is one of many extra-legal sources quoted in the ECtHR’s case law, among those such as philosophy, movies or music.
PL
W artykule omówiono praktykę posługiwania się odwołaniami do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Kwantytatywne studium orzecznictwa pozwoliło na sformułowanie kilku wniosków. Po pierwsze, beletrystyczne odniesienia pojawiają się nie w uzasadnieniach wyroków Trybunału, a wyłącznie w zdaniach odrębnych i zbieżnych do tych wyroków. Po drugie, praktyka posiłkowania się utworami literackimi w orzecznictwie strasburskim jakkolwiek nie jest powszechna, to zarazem nie ma też charakteru sporadycznego. Po trzecie, w ostatnich dwóch dekadach sędziowie Trybunału co raz częściej przywołują dzieła literatury pięknej. Po czwarte, gotowość posłużenia się literackim odniesieniem jest zasadniczo niezależna od narodowości i płci sędziego oraz typu kultury prawnej właściwej dla jego kraju pochodzenia. Po piąte, literatura piękna to jedno z wielu źródeł pozaprawnych wykorzystywanych przez sędziów Trybunału w zdaniach odrębnych i zbieżnych, obok np. filozofii, kinematografii czy muzyki.
2
Publication available in full text mode
Content available

Koherencyjny model rozumowań prawniczych

100%
Araszkiewicz M.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2010
|
vol. 1(1)
19-38
PL
Celem artykułu jest prezentacja modelu rozumowań prawniczych opartego na pojęciu koherencji (spójności) wypracowanym przez nauki kognitywne. Mówiąc dokładniej, model ten, określany dalej jako koherencyjny MRP (Model Rozumowania Prawniczego), jest bazowany na teorii koherencji wypracowanej przez Paula Thagarda. Zdaniem autora koherencyjny MRP wydaje się w sposób bardzo satyfakcjonujący spełniać kryteria zazwyczaj wykorzystywane w ocenie teoretycznoprawnych modeli argumentacji. Jest on w stanie przedstawić wnioskowanie prawnicze czy to jako sieć neuronową, czy też – bardziej tradycyjnie – jako sformalizowaną grę argumentacyjną. W konsekwencji koherencyjny MRP oferuje obiecującą „trzecią drogę” wobec tradycyjnych dedukcyjnych i niededukcyjnych modeli wnioskowań prawniczych.
EN
The aim of the article is to present a model of legal reasoning based of the concept of coherence, as this concept is understood in recent developments of cognitive science. More precisely, the model, hereafter referred to as CMLR (Coherence Model of Legal Reasoning) is based on the constraint satisfaction theory of coherence, elaborated and defended by Paul Thagard. The claim of the author is that CMLR appears very satisfactory when assessed against criteria typically employed for evaluation of legal-theoretical models of argumentation. It is able to represent legal reasoning either as a neural network or, more traditionally, as a formal dialogue game. In consequence, CMLR offers a plausible “third road” between traditional deductive and non-deductive models of legal thinking.
3
Publication available in full text mode
Content available

Reflexive Justification and the Problem of its Reception in Robert Alexy’s theory

100%
Skuczyński P.
Studia Iuridica
|
2018
|
vol. 78
430-454
EN
The aim of following paper is to reconstruct the discussion concerning reflexive justification on the basis of philosophy and philosophy of law. At first, the presented proposition is a project of Immanuel Kant’s philosophy transformation, framed within the study of the philosophy of language and realized by K.-O. Apel and W. Kuhlmann. This analysis concerns both its construction and its relation to the theory of argumentation, using the concept of an ideal and unlimited communicative community. The next discussed issue is the pleas concerning this approach, formulated by J. Habermas from reconstructive perspective, which rejects the reflexive justification and, instead of the conditions of argumentation’s possibility, it examines conditions of possibility of communication as such. The analysis also concerns R. Alexy’s transcendentalpragmatic argument, which shows similarities between the reconstructive approach of J. Habermas and the reflexive justification theories of K.-O. Apel and W. Kuhlmann. In this paper, there are two streams of critique presented regarding this approach – the first concerning justification of general practical discourse’s rules, and the second concerning reception of discursive ethics in legal argumentation, a so-called Sonderfallthese. The critique of R. Alexy’s legal discourse may be interpreted as a theory searching for the difficult to accept third way between reflection and reconstruction.
4
Publication available in full text mode
Content available

Trzy poziomy zamknięcia argumentacji prawniczej

100%
Grzybowski T.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2021
|
vol. 97
251-262
EN
Article presents three analytical perspectives of the problem of closing legal argumentation against the background of the central interpretative assumptions of two leading Polish theories of interpretation, i.e. the clarificative and derivational concept. Author presents thesis that the ability of operative interpretation to regulate social relations is, inter alia, the resultant of conclusiveness of a given interpretative paradigm and the cultural context in which it is embedded. Regardless of the validation of the result of interpretation in the legal discourse, i.e. in the environment of professionals, it is possible that the directives of interpretation, which constitute a cultural artifact, are not fully compatible with the ideological and axiological assumptions of the legal and political culture of a given society, constituting a counter-productive element of that culture.  
PL
Artykuł przedstawia trzy perspektywy analityczne problemu zamknięcia argumentacji prawniczej na tle centralnych założeń interpretacyjnych dwóch wiodących polskich teorii wykładni, tj. koncepcji klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej. Autor prezentuje tezę, że zdolność wykładni operatywnej do regulacji stosunków społecznych jest m.in. wypadkową konkluzywności danego paradygmatu wykładni oraz kontekstu kulturowego, w jakim został osadzony. Niezależnie od uprawomocnienia wyniku interpretacji w dyskursie prawniczym, tj. w środowisku profesjonalistów, możliwa jest sytuacja, gdy dyrektywy wykładni, które stanowią artefakt kulturowy, nie są w pełni kompatybilne z ideologicznymi oraz aksjologicznymi założeniami kultury prawnej i politycznej danego społeczeństwa, stanowiąc niejako kontrproduktywny element tejże kultury.
5

Основні методологічні підходи до розуміння й дослідження правового аргументування й правової аргументаціїej

100%
Dudasz T.
Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze
|
2017
|
vol. 8
103-123
PL
Artykuł został poświęcony argumentacji prawniczej (dalej – AP). Rozpatrzone w nim zostały metodologiczne podejścia do jej rozumienia i badania. Autorka wyświetla metodologiczną podstawę zaproponowaną w teorii argumentacji i ustala, że najbardziej przydatnym systemem metody do badania AP jest ta, którą zaproponowały F. Wan Jemjuren i E. Feteris. W teorii argumentacji prawniczej chodzi o dwa wymiary badania AP – normatywny oraz opisowy. Normatywny wymiar ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jaka powinna być AP. Praktyczny wymiar badania AP odpowiada na pytanie, w jaki sposób AP stosowana jest w praktyce. Badanie AP musi brać pod uwagę aspekty filozoficzne, teoretyczne, empiryczne, analityczne oraz praktyczne. Aspekt filozoficzny odnosi się do koncepcji racjonalności, gdzie należy wymienić: «koncepcję geometryczną» – argumentacja jest stworzona na bezspornej podstawie i w logicznie doskonały sposób; «koncepcję antropologiczną» – argumentacja bazuje na racjonalności uznawanej przesz członków określonej wspólnoty komunikacyjnej; oraz «krytyczną» – argumentacja zakłada systematyczne sprawdzanie stosowalności wszystkich kroków argumentacji. Każda z nich warunkuje wybór pewnego teoretycznego modelu argumentacji – logicznej, retorycznej oraz dialogicznej. Modele teoretyczne, z kolei, warunkują analityczne, empiryczne i praktyczne elementy badania AP. Można więc wyróżnić trzy podejścia do rozumienia i badania AP – logiczny, retoryczny i dialogiczny. Każde z tych podejść jest zorientowane na badanie albo «kontekstu ujawnienia» (argumentacja), albo «kontekstu uniewinnienia». Ze względu na właściwości AP, trzeba uwzględniać, że różne podejścia do jej rozumienia i badania ogarniają normatywny albo opisowy wymiary AP. Logiczne podejście jest przydatne do badania normatywnego wymiaru AP, natomiast retoryczne i dialogiczne podejście do badania opisowego. Ustalono, że każde ze wspomnianych trzech podejść posługuje się różnym standardem (kryterium) argumentacji. Podejściu logicznemu podporządkowana jest słuszność argumentacji. Retorycznemu – siła przekonywania argumentacji. Dialektycznemu (dialogicznemu) – stosowalność argumentacji przez strony. Wskazane standardy nie wyłączają się wzajemnie i mogą łączyć w konkretnych sytuacjach argumentacji. Autorka proponuje własne rozumienie każdego z podejść do AP. Zgodnie z logicznym podejściem AP to słowne uzasadnienie (umotywowanie) określonych kwestii prawnych przez przywołanie odpowiednich logicznych, zgodnych z prawdą argumentów. Według retorycznego podejścia AP to sposób wpływu na opinię publiczną przez zastosowanie odpowiednich środków komunikacji, których siła przekonywania zależy od kontekstu sytuacji co do zasadniczych kwestii prawnych. Podejście dialogiczne AP – to forma racjonalnej komunikacji kilku podmiotów w celu osiągnięcia w trakcie wzajemnej dyskusji konsensusu co do stosowalności prawniczo znaczących wniosków.
EN
The article is devoted to legal argumentation (hereinafter – LA). Methodological approaches to its understanding and research are under consideration. The author covers methodological base proposed by theory of argumentation (namely by F. Van Emeren and E. Feteris) to determine the most appropriative methods of LA research. Theory of argumentation deals with two dimensions of LA research – normative and descriptive. Normative dimension of LA has its purpose to answer the question what the LA should be like, while practical dimension of LA answers the question in what way LA is providing in the real life in legal context. Research of LA should include philosophical, theoretical, empirical, analytical and practical components. Philosophical component consists in the conception of rationality. There are only few conceptions of rationality: geometrical, anthropological, and critical. Each of them determines choice of particular theoretical model of argumentation – logical, rhetorical or dialogical respectively. These theoretical models of argumentation in their turn determine the analytical, empirical and practical components of LA research. Particular theoretical model of argumentation concerns LA in one of two contexts – either in the «context of discovery» or in the «context of justification». With regard to peculiarities of LA its normative and descriptive dimensions are to be covered with different theoretical models of argumentation. Logical theoretical model of argumentation is appropriative for normative dimension of LA research, while rhetorical and dialogical models of argumentation are applicable to describe LA provided in the real life. Particular approach to LA uses different standards of soundness of the argumentation. They are validity of argumentation for logical approach, persuasive force of argumentation= for rhetorical approach and acceptability of argumentation for the parties in dialogical approach. The above mentioned standards do not exclude each other and may be applied cumulatively in particular argumentative situations. Logical approach to LA steers from the understanding of legal argumentation as justification via proving through presentation of corpus of arguments concerning a particular legal issue in accordance with logical rules of truth. According to rhetorical approach LA is a form of influence on legal audience through application of communicative and interactional means which persuasive force depends on the context of argumentative situation on legal issues. In dialogical (or dialectic) approach LA is a form of rational communication of a few subjects who seek for consensus in mutual discussion concerning acceptability of legal issues. Pobierz artykuł
6
Publication available in full text mode
Content available

Legal Heuristics and the Positivisation of Law in Dogmatic Discourse

100%
Leszczyński J.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2022
|
vol. 100
83-92
PL
Powszechna opinia, że tekst prawa nie wyznacza jego zastosowania prowadzi do zrozumienia roli dogmatyki prawniczej i praktyki orzeczniczej w rozwiązaniu tego problemu. Wspólne pole tematyczne obu obszarów działalności prawników pozwala wyodrębnić dyskurs dogmatyczny, w którym prawo jest pozytywizowane poprzez utrwalanie stosowalnych (operatywnych) wzorów rozwiązywania problemów prawnych. Wzory te powstają przez odwołania do tekstowości, językowości prawa i systemowości prawa, ale również do historii samego dyskursu. Pozytywizacja prawa jest wynikiem określonych heurystyk prawnych, polegających na łączeniu znaczeń, oczekiwań, wartości i istniejących praktyk w rozwiązywaniu problemów prawnych. Heurystyka prawnicza nie sprowadza się do metody, jest raczej ramą, kontekstem i zespołem warunków poznania nakierowanego na rozwiązywanie praktycznych problemów.
EN
The general opinion that the text of the law does not imply its use leads to an understanding of the role that legal dogmatics and legal practice can play in solving this problem. Common thematic field of both those lawyers’ activities allows us to distinguish a dogmatic discourse, by which and in which the law is positivised by consolidating applicable (operative) patterns of solving legal problems. These patterns are created by referring to the aspects of text, language, and system of law, but also to the history of the discourse. The positivisation of law is the result of specific legal heuristics, consisting in combining meanings, expectations, values, and existing practices in solving legal problems. Legal heuristics does not boil down to a method, but, rather, is a framework, a context, and a set of conditions for cognition aimed at solving practical problems.
7

On petitio principii in legal argumentation

100%
Barszcz T.
Roczniki Nauk Prawnych
|
2014
|
vol. 24
|
issue 3
7-20
EN
In the Article I attempted to discuss and describe petitio principii in the sphere of formulating and proposing arguments in the actual practice of law. First, I discussed a basic – from a historical perspective and also its frequency of usage – conception of petitio principii. Then, received in such way data (i. e. ratio propria of the name 'petitio principii'; in other words the name by means of we describe some fallacy in demonstration) were brought face to face with a conception of an argument, namely with the information on its function and structure. This operation provided a form of petitio principii that – in regards to general and abstractive character – can be used in any discussion. The final stage of the considerations concentrated on specification of such general and abstractive conception of petitio principii by introducing essential aspects of a persuasion existing in legal practice.
PL
W rozważaniach zawartych w artykule podjąłem próbę określenia pojęcia petitio principii jako błędu swoistego dla sfery argumentacji prawniczej. Wpierw scharakteryzowałem jak – z perspekty-wy historycznej i zarazem w kontekście częstotliwości używania wyrażenia 'petitio principii' – przede wszystkim jest rozumiane petitio principii. Następnie dane te (czyli ratio propria nazwy 'petitio principii', za pomocą którego rzeczony termin służy do oznaczania pewnego rodzaju błędu w dowodzeniu) skonfrontowałem z pojęciem argumentu (tj. wypowiedzi argumentacyjnej), miano-wicie z informacjami o strukturze argumentu i jego funkcji. Otrzymaną w ten sposób koncepcję petitio principii, którą – ze względu na jej ogólny i abstrakcyjny charakter – odnieść równie dobrze można do każdej odmiany argumentacji, dookreśliłem poprzez zestawienie jej z istotowymi i zarazem swoistymi właściwościami przekonywania, jakie istnieją w praktyce prawniczej.
8
Publication available in full text mode
Content available

Argumentacja prawnicza w relacjach prawnik – klient

80%
Lewandowski S.
Studia Iuridica
|
2018
|
vol. 78
264-279
PL
A lawyer’s conversation with a client is discourse of special character including elements of a legal discourse. One of the parties in this discourse (client) speaks about facts and the other party (lawyer) provides information about law. The content, form as well as effectiveness of the legal argumentation which a lawyer presents in such a situation depends on a number of factors in terms of both the subject matter and the person concerned. This argumentation is characterised by lack of formalisation, however, it has certain limitations of legal, pragmatic and ethical nature. It precedes and to some extent prepares the argumentation which will be presented in the process of law application.
9
Publication available in full text mode
Content available

Analyzing Legal Argumentation: What Theoretical Model Is the Most Comprehensive?

80%
Dudash T.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2022
|
vol. 31
|
issue 3
85-103
PL
Obecnie istnieje wyraźna potrzeba opracowania jednolitego modelu teoretycznego argumentacji prawniczej, przystającego do wszystkich dziedzin praktyki i doktryny prawa. Pomimo istnienia kilku modeli – czy to w ramach ogólnej teorii argumentacji, czy to w ramach rozmaitych doktryn rozumowania sądowego – żadnego z nich nie można użyć jako uniwersalnego narzędzia do badania argumentacji prawniczej. Celem niniejszego artykułu jest zasugerowanie teoretycznego modelu argumentacji prawniczej, odpowiedniego dla analizy nie tylko w rozumowaniach sądowych, lecz także w pozostałych obszarach, np. w legislacji czy też w procesie stosowania lub wykładni prawa. Przedmiotem opracowania jest teoretyczny model argumentacji prawniczej jako uniwersalnej multidyscyplinarnej bazy teoretycznej dla analizy argumentacji prawniczej. Teoretyczny model argumentacji prawniczej obejmuje sytuację argumentacyjną, elementy sporu prawnego, instrumenty sporu prawnego i argumentacji prawniczej, rekonstrukcję i ocenę argumentacji prawniczej. Z kolei elementy sporu prawnego obejmują: strony sporu prawnego; przedmiot sporu prawnego; treść sporu prawnego. Instrumenty sporu prawnego to: argumenty prawne i inne, schematy argumentacyjne, struktury argumentacyjne oraz zasady argumentacji prawniczej.
EN
Today, there is a clear need in developing a unified theoretical model of legal argumentation viable for all areas of legal practice and legal doctrine. Despite the existence of several models within either general argumentation theory or multiple judicial-reasoning doctrines, none of them can be used as a universal tool for studies of legal argumentation. The aim of this article is to suggest a theoretical model of legal argumentation viable for analysis of legal argumentation not only in judicial reasoning but also in other areas, e.g., law making, law application, or law interpretation. The subject matter of this article is a theoretical model of legal argumentation as a universal multidisciplinary theoretical basis for legal argumentation analysis. The theoretical model of legal argumentation encompasses an argumentative situation, a body of legal arguing, instruments of legal arguing and argumentation, a reconstruction and an evaluation of legal argumentation. In its turn, the body of legal arguing includes: parties of legal arguing, a subject of legal arguing, and a content of legal arguing. The instruments of legal arguing include legal and other arguments, argument schemes, argumentation structures, and rules of legal argumentation.
10
Publication available in full text mode
Content available

Teoretyczne implikacje argumentu z autorytetu

71%
Michowicz P.
Studia Prawnicze KUL
|
2024
|
issue 2
115-132
UK
Популярність покладатися нa авторитет як у доктрині, так і в судовій практиці здається багатьом майже рутинною діяльністю. Очевидність широкого використання аргументу авторитету в юридичному дискурсі та інтерпретаційній аргументації спонукає до теоретичного пошуку обґрунтування посилань на твердження суб’єктів, загальновизнаних як авторитети, а також передумов його застосування. Тому ці міркування зосереджені на аналізі загальних припущень такої форми аргументації, яка продовжує привертати інтерес правової доктрини і теоретиків права, незважаючи на відсутність її логічного обґрунтування і сумнівну переконуючу ефективність. У контексті загального аналізу аргументативних технік, що використовуються зокрема, в юридичному дискурсі, особливу увагу буде приділено механізму дії аргументу ex auctoritate стосовно доктрини та судової практики.
RU
Популярность ссылки на авторитет, как в доктрине, так и в судебной практике, многим кажется почти рутинным действием. Очевидность повсеместного использования аргумента к авторитету в юридическом дискурсе и интерпретационной аргументации побуждает к теоретическому поиску обоснования для ссылки на высказывания субъектов, общепризнанных авторитетами, и предпосылок для его применения. Таким образом, рассматриваемые соображения сосредоточены на анализе общих предпосылок такой формы аргументации, которая продолжает вызывать интерес правовой доктрины и теоретиков, несмотря на ее потенциальный логический изъян и сомнительную аргументационную неэффективность. В контексте общего анализа аргументативных техник, особенно используемых в юридическом дискурсе, особое внимание будет уделено механизму действия аргумента ex auctoritate применительно к доктрине и судебной практике.
EN
The popularity of referring to authorities, both in doctrine and case law, makes it appear as an almost routine activity for many. The obviousness of the widespread use of the argument from authority in legal discourse and interpretive argumentation prompts a theoretical search for the rationale for invoking the statements of entities generally recognised as authority and the grounds for its application. These considerations therefore focus on an analysis of the general assumptions of this form of argumentation, which continues to attract the interest of the doctrine and legal theoreticians despite its potential logical flaw and questionable persuasive ineffectiveness. In the context of general analyses of argumentative techniques used especially in legal discourse, particular attention will be paid to the mechanism of the ex auctoritate argument in relation to doctrine and case law.
PL
Popularność odwoływania się do autorytetów, tak w doktrynie, jak i w orzecznictwie, wielu wydaje się działaniem wręcz rutynowym. Oczywistość powszechnego zastosowania argumentu z autorytetu w dyskursie prawniczym i argumentacji interpretacyjnej skłania ku teoretycznym poszukiwaniom racji powoływania się na wypowiedzi podmiotów ogólnie uznanych za autorytet oraz przesłanek jego zastosowania. Przedmiotowe rozważania koncentrują się zatem na analizie ogólnych założeń takiej formy argumentacji, która wciąż budzi zainteresowanie doktryny i teoretyków prawa mimo swojej potencjalnej logicznej wadliwości oraz wątpliwej nieskuteczności perswazyjnej. W kontekście ogólnych analiz technik argumentacyjnych stosowanych zwłaszcza w dyskursie prawniczym, szczególna uwaga poświęcona będzie mechanizmowi działania argumentu ex auctoritate w odniesieniu do doktryny i orzecznictwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.