Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  bałwochwalstwo
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Rozgrzeszeni z bałwochwalstwa? Strategie „oswajania” religijnej inności w podboju Nowego Świata

100%
Krupecka I.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
|
2017
|
vol. 42
|
issue 1
EN
In this article I present some basic modes of “domestication” of the religious otherness – “idolatrous” polytheism, in this case – in the conquest of the New World. Selected examples: Cortés, Bernal Díaz del Castillo, José de Acosta and Bartolomé de Las Casas, were used in order to determine the key patterns of capturing the indigenous religions, starting from appropriating the other, then establishing of radical difference and finally its denial – not through assimilation but through discovering the inner foreigness. I use the notion of “extraordinariness” (Le Goff) as the main analytical category. My theoretical perspective is Wolfgang Welsch’s proposal to reject the ‘old’ way of thinking in the terms of own – foreign and replace it with the opposition of close – distant.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sposobów oswajania religijnej inności – w tym wypadku „bałwochwalczego” politeizmu – w podboju Ameryki. Wybrane przykłady (Cortés, Bernal Díaz del Castillo, José de Acosta i Bartolomé de Las Casas) służą wypracowaniu podstawowych modeli odnoszenia się do rdzennych kultów religijnych, począwszy od zawłaszczenia, przez sposoby budowania różnicy radykalnej, aż po jej zanegowanie, jednak nie przez asymilację, lecz odkrycie obcości w sobie. Narzędziem interpretacyjnym jest dla mnie kategoria „niezwykłości” (Le Goff), perspektywą teoretyczną zaś propozycja Wolfganga Welscha, by kategorię własne – obce zastąpić rozróżnieniem bliskie – dalekie.
2
Publication available in full text mode
Content available

Współczesne formy bałwochwalstwa – perspektywa katechetyczna

84%
Mazur R.
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
|
2022
|
vol. 29
207-220
EN
On June 1, 1991, the fourth pilgrimage of St. John Paul II to his homeland started in Koszalin. The Polish Pope focused his reflection during the homilies delivered in 11 Polish cities on the Decalogue and on the commandment of love. Of fundamental importance was reflection on the first of the commandments, which at the same time was an introduction to the next speeches. “You will have no other gods next to Me” (Ex 19:5) is a call to discover the value of man’s relationship with God, but also to expose the dangers that destroy this relationship, the most evident of which is idolatry. The article attempts to answer the question of what idolatry is and to what forms or manifestations of it are catechized today? As an example of contemporary idolatry, uncritical and immoderate participation in digital culture has been shown, and a smartphone has been indicated as an example of the modern “golden calf”, of course when it is treated as something more than just a useful tool. At the same time, the implementation of catechesis tasks, which is a tool for the formation of mature religiosity and mature humanity that is able to resist idolatrous threats, was shown as a way to avoid the diagnosed dangers.
PL
1 czerwca 1991 roku w Koszalinie rozpoczęła się czwarta pielgrzymka św. Jana Pawła II do Ojczyzny. Papież Polak swoją refleksję podczas homilii wygłoszonych w 11 polskich miastach skupił na Dekalogu oraz na przykazaniu miłości. Fundamentalne znaczenie miał namysł nad pierwszym z przykazań, który jednocześnie był wprowadzeniem do kolejnych przemówień. „Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie” (Wj 19,5) to wezwanie do odkrywania wartości relacji człowieka z Bogiem, ale także demaskowania niebezpieczeństw niszczących tę relację, z których najbardziej ewidentnym jest bałwochwalstwo. Artykuł podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czym jest bałwochwalstwo oraz na jakie jego formy czy przejawy są szczególnie narażeni dzisiejsi katechizowani? Jako przykład współczesnego bałwochwalstwa ukazana została bezkrytyczna i nieumiarkowana partycypacja w kulturze cyfrowej, a jako przykład współczesnego „złotego cielca” wskazany został smartfon, oczywiście wtedy, gdy jest traktowany jako coś więcej niż tylko użyteczne narzędzie. Jednocześnie jako sposób na uniknięcie zdiagnozowanych niebezpieczeństw ukazana została realizacja zadań katechezy, będąca narzędziem formacji dojrzałej religijności i dojrzałego człowieczeństwa, które jest w stanie oprzeć się bałwochwalczym zagrożeniom.
3
Publication available in full text mode
Content available

Rozmaitość znaczeń fenomenu Pachamamy

84%
Szyszka T.
Roczniki Teologiczne
|
2022
|
vol. 69
|
issue 9
159-173
EN
During the Synod on the Amazon (Rome 2019), there was a lot of misunderstanding concerning allegedly idolatrous practices performed in relation to wooden statues which by many people were seen as an idol of the Amazonian Pachamama. To respond to these accusations, one must first highlight the differences between  ways of understanding of the nature of the Pachamama and the corresponding believes among Andean people, and how Pachamama is seen outside the Andean world? If, under certain conditions, one can be inclined to accept Pachamama as an Andean deity, then the Amazonian goddess Pachamama appears to be a bizarre concept. Firstly, this article will attempt to explain how Pachamama was once understood and how it is interpreted today by the Andean Indians. Secondly, I will try to present how the idea of Pachamama as Mother Earth in terms of environmental protection began to be propagated in the world outside the area of Andean Indians culture and what the repercussions of this movement are. The search for answers, based on solid knowledge, allows us to indicate the difference between the appeal to symbolism and idolatrous religious worship.
PL
Podczas Synodu poświęconego Amazonii (Rzym 2019) doszło do nieporozumienia dotyczącego jakoby praktyk bałwochwalczych w odniesieniu do drewnianych figur, które okrzyknięto „amazońską Pachamamą”. Aby wyjaśnić tę kwestię, należałoby odpowiedzieć na pytanie, czym charakteryzuje się wiara w Pachamamę dla Indian andyjskich, a czym jest Pachamama dla osób spoza tego kręgu? Jeżeli pod pewnymi warunkami można skłaniać się do przyjęcia Pachamamy jako bóstwa andyjskiego, to amazońska bogini Pachamama jawi się jako koncepcja kuriozalna. Artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia, jak Pachamama była rozumiana kiedyś i jak jest interpretowana współcześnie przez Indian andyjskich oraz jak doszło do upowszechnienia idei Matki Ziemi na innych kontynentach. Poszukiwanie odpowiedzi na bazie gruntownej wiedzy pozwala bowiem zauważyć różnicę pomiędzy odwołaniem się jedynie do symboliki a bałwochwalczym kultem religijnym.
4
Publication available in full text mode
Content available

Tertulian i jego poglądy na sztukę przedstawieniową

67%
Ożóg M.
Vox Patrum
|
2007
|
vol. 50
313-318
FR
Cet article est une presentation du point de vue de Tertullien sur l’idolatrie, simulacres de dieux, de meme que sur la matiere dont ils ont ćte exćcutćs. Tertullien est le premier ćcrivain chretien a souligner l’importance de l’interdiction incluse dans le deuxieme commandement du Decalogue. II met l’accent egalement sur son actualitć dans le Nouveau Testament. Suivant cette loi il est inadmissible de fabriquer des idoles c’est a dire des effigies ayant figurer ou remplacer Dieu et ćtant destinćes a l’idolatrie. Malgre les interdictions, cette pratique a ete exercće depuis toujours, s’intensifiant ou diminuant selon la situation courante.
EN
Cet article est une presentation du point de vue de Tertullien sur l’idolatrie, simulacres de dieux, de meme que sur la matiere dont ils ont ete executes. Tertullien est le premier ecrivain chretien a souligner l’importance de l’interdiction incluse dans le deuxieme commandement du Decalogue. II met l’accent egalement sur son actualite dans le Nouveau Testament. Suivant cette loi il est inadmissible de fabriquer des idoles c’est a dire des effigies ayant figurer ou remplacer Dieu et etant destinees a l’idolatrie. Malgre les interdictions, cette pratique a ete exercee depuis toujours, s’intensifiant ou diminuant selon la situation courante.
5
Publication available in full text mode
Content available

Artysta między godnością a zawstydzeniem. "Impresje" nie tylko o dokonaniach artystycznych

67%
Nadrowski H.
Studia Theologica Varsaviensia
|
2016
|
vol. 54
|
issue 1
159-176
EN
The achievements of each artist are connected to his craftsmanship, professionalism, and most importantly his vocation. His personal decisions regarding his art have a direct impact on it, as he can act in a positive and responsible way, or negative with destructive and demoralizing way. Often we hear of the “priesthood” of an artist and of his prophetic mission, which becomes an annunciation and a kind of epiphany of beauty. To that end, many say that artists through their work bring salvation to many. In many ways, art plays an essential part in fulfilling Theology by giving it a commentary. In a specific way it is connected to sacramental art, which has many layers. This sort of art should always be decent and respectful and at the same time make it easier for people to connect to God, during the liturgy, as well as during the personal prayer, meditation, contemplation and adoration. These pieces of art should always create a sense of unity and harmony. After all, we always look and search for a deeper meaning of art, not forgetting its iconological and theological sense. When we talk about art that is considered shameless, we also touch the artist’s lack of professionalism, inability to create high class art; its cheapness and plagiarism, but also it’s destructive, full of degradation and demoralizing context. In the context of the religious sacrum, those negative behaviors in art, together with its loss of prophetic and sacred meaning, often lead to: profanation, heresy, blasphemy, and idolatry. A great abuse of freedom of expression that cannot be tolerated is an absolute ignorance when it comes to God, dismissing God altogether while promoting self. At the same time, the recipient is ignored and disdained. Still just as valid today are the importance of dialogue and the cooperation of three different backgrounds: The artists, investors and consumers. The achievements of the artists should not only enhance the heritage of given generation, but most importantly lift up the spirit of believers and even making easier for them to reach salvation
6

Czasy przykładać do miary Chrystusa. Postęp(owanie) ku Bogu a ubóstwienie postępu – kryteria J. Ratzingera/BenedyktaXVI

67%
Szymik J.
|
2015
|
vol. 62
|
issue 2: Teologia dogmatyczna
21-45
EN
Modern understanding of progress, resulting from freedom and mind that have been given such principal and unconditioned place and importance by current anthropology, turns out to restrict, in fact, the direction of human development toward extending technological capabilities and cultivating innovations or changes as values in themselves. This way the proper sense of the mankind (and its history) is perceived; of the mankind that, after all, makes its way from its origin in God towards its fulfillment in Him – toward the unification with Christ. Replacement of earthly useful techniques, skills or tools with others cannot be considered as a real improvement, if it is deprived of the moral yardstick, purpose and spiritual reference. J. Ratzinger/Benedict XVI warns that this dangerous reduction, deluding with ostensible effectiveness of operations and worldly profits (material, psychological etc.), sometimes involves also the Church and theology. Meanwhile, their task is not to necessarily `keep up with times', but to protect the world and men against destructive, sinful or deadly ideologies and tendencies, such as technocracy and idolatrous dictatorship of progress.
PL
Nowoczesne rozumienie postępu, wynikające z naczelnego i niczym nieuwarunkowanego miejsca i rangi, jakie obecnie w antropologii zyskały wolność i rozum, okazuje się w istocie ograniczać kierunek rozwoju człowieka do poszerzania możliwości technologicznych i kultywowania nowości oraz zmiany jako wartości samych w sobie. W ten sposób zapoznany zostaje właściwy sens rozwoju (historii) ludzkości zmierzającej wszak od swojego początku w Bogu ku spełnieniu w Nim – zjednoczeniu z Chrystusem. Zamienianie docześnie użytecznych technik, umiejętności i narzędzi na inne, jeśli pozbawione jest moralnej miary, celu i duchowego odniesienia, nie można uznać za rzeczywiste doskonalenie. Ta niebezpieczna redukcja, uwodząca pozorną skutecznością działań i szybkimi doczesnymi profitami (materialnymi, psychologicznymi itp.) – przestrzega J. Ratzinger/Benedykt XVI – staje się niekiedy również udziałem Kościoła i teologii. Tymczasem ich zadaniem nie jest koniecznie „pozostawanie na czasie”, lecz ochrona świata i człowieka przed ideologiami i tendencjami niszczącymi, grzesznymi, śmiercionośnymi, a do takich należą technokracja i bałwochwalcza dyktatura postępu.
7
Publication available in full text mode
Content available

Żaby w Biblii na tle innych antycznych tradycji

59%
Laskowski Ł.
Verbum Vitae
|
2017
|
vol. 32
321-347
EN
The article considers the presence of frogs in the Bible (16 occurrences) in relation to the wider symbolic meaning of this creature in antiquity. The ancient symbolism of frogs enables us to notice both the similarities and the differences between the biblical texts of the Israelites/Jews and the cultures of neighboring peoples. In the narrative of Exodus, frogs are the agents of divine punishment. In the Septuagint frogs are associated with the action of God, probably as a result of their relation to magic. The Old Testament interprets the second plague in the context of prayer. In the New Testament, frogs are found only in the Book of Revelation. The context of their appearance has a demonological and magic nature;  frogs, as unclean animals, are symbols of evil spirits and their influence.
PL
Tekst analizuje obecność żab w Biblii (16 razy) na tle ich symboliki antycznej. Pozwala ona bowiem lepiej dostrzec podobieństwa i różnice między tekstem biblijnym a kulturowym środowiskiem narodów ościennych wobec Żydów. W historii wyjścia żaby są wykonawcami kary Bożej. Septuaginta dokonuje interpretacji, ściślej wiążąc żaby z działaniem Boga zapewne wskutek związku tych zwierząt z magią. Reinterpretacja drugiej plagi w księgach dydaktycznych Starego Testamentu ma charakter aktualizującej modlitwy. W Nowym Testamencie żaby pojawiają się jedynie w Apokalipsie w kontekście demonologicznym, w niejasnym i prawdopodobnie związanym z magią. Jako zwierzęta nieczyste służą zobrazowaniu działania złych duchów.
8
Publication available in full text mode
Content available

Opętanie i egzorcyzmy w apologetyce wczesnochrześcijańskiej II-III wieku

59%
Terka M.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 59
87-111
EN
The article is the attempt to analyze the teaching of early christian apologists about possession and exorcisms in Church. They recognize that possession in the strict sense applies to a human body. By contrast, spiritual enslavement consists in introducing someone into impiety. Evil spirits, after turning away from their Creator, envy people the grace of God and try to take them away from God and to enslave. They claim to be gods and demand sacrifices and a cult. Magic is also the way to enslavement, because the effectiveness of magic is connected with the power of demons. An exorcism is a kind of spiritual fight in which a christian, in the name of Jesus, commands demons and liberates the possessed person. Exorcisms are the manifestation of God’s power, which beats evil spirits and exposes their lies. Although the main reason of the liberation is the power of God’s name, faith and ardent prayer of a possessed person and these who pray for him have also an im­pact on that process. Christians who live in the grace of God are under the care of Christ, so they don’t have to fear demons.
9
Publication available in full text mode
Content available

Man’s animality in the light of st. Augustine’s philosophical works

51%
Terka M.
Vox Patrum
|
2017
|
vol. 67
631-652
PL
Człowiek jako istota cielesna jest częścią świata materialnego, żyje i podle­ga procesom podobnym do tych, które panują w świecie zwierząt, a przewyższa go tylko dzięki posiadaniu duszy rozumnej. Chociaż więc ciało umożliwia za­istnienie i funkcjonowanie zwierzęcości w człowieku, to jednak jej istota, czyli podobieństwo człowieka do zwierząt, jest określone przede wszystkim przez re­lację duszy do ciała. Ponieważ zwierzęta nie posiadają rozumu, to zwierzęcość rozumianą na poziomie ontologicznym, jaką dzieli człowiek ze zwierzętami, św. Augustyn opisuje jako przeżywanie i doświadczanie doznań cielesnych przez byt o charakterze zmysłowym, który jako zwrócony w stronę rzeczy materialnych i żyjący w świecie doznań cielesnych, znajduje w nich właściwe sobie miejsce. Jest więc ona bezrozumnym rozkoszowaniem się sprawami cielesnymi. Zwierzęcość człowieka jest również rozważana jako możliwość bycia, co oznacza, że jest ona przedmiotem wyboru woli i przyjmuje postać procesu upodobnienia się do zwierząt rozumianego w sensie moralnym. Polega ona na tym, że człowiek, który został stworzony na obraz i podobieństwo Boga, będąc ze swej natury zwrócony ku Niemu, poprzez grzech pychy odwraca się od Niego i od kontemplacji prawd wiecznych zwracając się poprzez pożądliwość w stro­nę świata cielesnego. Ciesząc się dobrami doczesnymi oraz kierując ku nim swe pragnienia, człowiek przyzwyczaja się do przebywania pośród rzeczy cielesnych, zapomina o Bogu oraz o własnej rozumnej naturze, a dąży do zmysłowej przy­jemności. Konsekwencją odwrócenia się od Stwórcy i pożądliwego skierowania się ku rzeczom doczesnym jest więc zaślepienie prowadzące do niewoli cielesno­ści i bałwochwalstwa.
EN
As a corporeal being, man is part of the material world, he lives and is subject to processes similar to those which prevail in the world of animals and exceeds them only owing to the fact that he possesses a rational soul. Thus, although a body makes animality possible for a man to exist and function, its nature, meaning man’s similarity to animals, is defined mainly by the relationship between the soul and body. Since animals do not have minds, animality understood on the ontological level is something man and animals share in common. St. Augustine describes this as experiencing bodily sensations by the sensual being, which, because of their turning towards material things, lives in the world of bodily sensations and finds their place in it. Therefore, this is irrational delectation in bodily matters. This animality in humans is also considered as a possible lifestyle, which means it is an object of the will’s choice and assumes the form of the process of becoming similar to animals in the moral sense. It consists in the fact that man, who is created in the image and likeness of God, being turned to Him by nature, yet due to the sin of pride turns away from Him and from contemplation of eternal truths, and because of covetousness goes towards the carnal world. Being pleased with worldly possessions and directing his desires towards them, man becomes accustomed to existing among corporeal matters, forgetting about God and his own nature, and aspires to sensual pleasures. Therefore, the consequence of turn­ing away from the Creator and lustfully turning to worldly possessions is blind­ness that leads him or her into slavery of corporeality and idolatry.
10
Publication available in full text mode
Content available

Niektóre aspekty polemiki Septuaginty z kultami misteryjnymi

43%
Laskowski Ł.
The Biblical Annals
|
2014
|
vol. 4
|
issue 2
334-354
EN
This article provides an analysis of the occurrence of basic terms related to the Greek mystery cults in the Septuagint. Such terms as τελεταί, μύσται and θίασοι appeared to be so significant and wide that could be employed in expressing theological views on current reality while translating. Considerably general criticism of initiations seems to reflect the translator’s polemics against traditions which he considered unacceptable in the light of the Yahwist. The Baal-Peor cult (Numbers 25:3,5 and Psalms 105:28 LXX) was perceived by the translator as one of the initiations. The translation of the Book of Amos 7:9 defines the idolatrous temples of Israel as initiations, thus being living institutions and not specific locations. A similar approach can be observed in the translation of the terms qedesha and qadesh. in Deut 23:18, 1 Kgs 15:12 and Hos 4:14, whereas the term θίασοι in translation of Jeremiah 16:5 refers to feasts in the honour of deities. It should be noted, however, that the Septuagint translators’ reference to mystery cults was not their main focus of attention. Translation phenomena observed herein remain rather marginal even in comparison with the writings of Philo or Flavius Josephus. Therefore it can be inferred that the problem in question was a peripheral part of a larger phenomenon, i.e. condemnation of idolatry.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.