Search results

1

Analiza zadań służby medycyny pracy realizowanych w Polsce w latach 1997–2014. Czy w pełni wykorzystujemy potencjał badań profilaktycznych?

100%

Marcinkiewicz A., Wojda M., Walusiak-Skorupa J., Hanke W., Rydzyński K.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 1

EN

Background Mandatory medical reports can be used to evaluate the scope of activity of occupational health services (OHS), including the number and kind of services. Material and Methods The analysis comprised data for the period 1997–2014, derived from mandatory reports MZ-35A submitted by OHS units. Results During the analyzed period the number of occupational medicine physicians decreased from 8507 to 6741, while the number of OHS units – responsible for prophylactic care – increased from 4967 to 6261. In the years under report 3,961 million mandatory health check-ups were performed, of which 99.3% resulted in issuing fitness for work certificates. Pre-employment examinations made 38.8%, while periodical ones – 52.8% and control ones – 6.7% of all check-ups. Moreover, 336 700 examinations of apprentices, students, vocational courses attendants and Ph.D. students were performed to evaluate any contradictions for vocational training. In 2014, there were 1871 workers provided with preventive care per 1 occupational physician. It was estimated that despite legal obligation, only 22.2% of employers had signed agreements with OHS units. Conclusions The analysis of the number and kind of services provided by OHS units revealed high but not fully exploited potential for efficient prophylaxis of both directly occupational work-related and indirectly work-exacerbated diseases. Med Pr 2017;68(1):105–119

PL

Wstęp Na podstawie danych pochodzących z obowiązkowej sprawozdawczości oceniono zakres opieki profilaktycznej sprawowanej przez lekarzy służby medycyny pracy (SMP) w Polsce, w tym liczbę i rodzaje realizowanych świadczeń. Materiał i metody Analizą objęto dane z lat 1997–2014, zawarte w wypełnianym corocznie przez lekarzy SMP formularzu statystycznym MZ-35A – „Sprawozdanie lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracujących”. Wyniki W analizowanym okresie liczba lekarzy SMP zmniejszyła się z 8507 do 6741, natomiast z 4967 do 6261 wzrosła liczba podstawowych jednostek SMP, które są podmiotami właściwymi do sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracującymi. W latach 1997–2014 w Polsce rocznie wykonywano średnio 3,961 mln obowiązkowych dla pracowników badań profilaktycznych. W 99,3% przypadków kończyły się one wydaniem orzeczenia o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Badania wstępne przed podjęciem pracy stanowiły średnio 38,8% wszystkich badań profilaktycznych, okresowe – 52,8%, a wykonywane po przekraczającej 30 dni absencji chorobowej badania kontrolne – 6,7%. Dla potrzeb oceny predyspozycji zdrowotnych w związku z praktyczną nauką zawodu lekarze SMP rocznie przeprowadzali średnio 336,7 tys. badań profilaktycznych uczniów, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników studiów doktoranckich. W 2014 r. na 1 lekarza SMP przypadało średnio 1871 pracowników podlegających opiece profilaktycznej. Szacuje się, że mimo obowiązku ustawowego podstawowe jednostki SMP mają umowy zawarte jedynie z 22,2% wszystkich pracodawców. Wnioski Liczba i rodzaj świadczeń wykonywanych corocznie w Polsce przez SMP wskazuje na wysoki, ale nie w pełni wykorzystany potencjał prowadzonej skutecznie profilaktyki chorób zarówno bezpośrednio związanych z pracą zawodową, jak i pośrednio wpływających na możliwość wykonywania pracy. Med. Pr. 2017;68(1):105–119

2

Wyzwania medycyny pracy wobec problemu chorób związanych z pracą oraz starzenia się populacji osób pracujących. Dalszy kierunek rozwoju i celowe zmiany w opiece profilaktycznej nad pracującymi w Polsce

100%

Marcinkiewicz A., Walusiak-Skorupa J., Wiszniewska M., Rybacki M., Hanke W., Rydzyński K.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 5

691-700

EN

The system of occupational health care in Poland, based on occupational medicine service, takes care of almost 12.5 million employees subjected to over 4.5 million obligatory periodic medical check ups. This form of providing prophylactic care comes down to examinations dictated by legal regulations, whose scope is not oriented towards a comprehensive workers’ health assessment, but to the examination of the systems and organs critical to work-related dangers. Simultaneously, epidemiological data indicate a large number of chronic diseases, which may influence the professional activity, like hypertension or diabetes and a high percentage of patients not aware of their illness. Since patients participating in obligatory examinations usually feel healthy and do not use health care services on a daily basis, an occupational medicine physician has a unique opportunity to detect health disorders at an early stage, which can prevent the development of health complications affecting the condition of the patient, limiting their professional activity, but also causing additional costs of the health care system. The authors have proven the need to involve occupational medicine services in the prevention of chronic diseases and the need to introduce additional sources of financing for procedures enabling early detection of diseases the patient may not be aware of or control of the effectiveness of already diagnosed illnesses. They addressed the need to change the current legal form of establishing and announcing the range of examinations and directives for certifying the lack or presence of health contraindications to work to the specified and updated standards prepared by scientific research institutes and occupational medicine societies. Med Pr 2016;67(5):691–700

PL

System ochrony zdrowia pracujących w Polsce, oparty na świadczeniach realizowanych przez służbę medycyny pracy, obejmuje opieką niemal 12,5 mln pracowników. Rocznie wykonuje się u nich ponad 4,5 mln obowiązkowych badań okresowych. Tak sprawowana opieka profilaktyczna sprowadza się jednak najczęściej tylko do wykonywania badań określonych przepisami Kodeksu pracy. Ich zakres nie jest ukierunkowany na kompleksową ocenę stanu zdrowia pracujących, lecz na ocenę tych układów i narządów człowieka, które są krytyczne dla zagrożeń występujących na stanowisku pracy. Tymczasem dane epidemiologiczne wskazują na wysoką chorobowość z powodu chorób przewlekłych, które wpływają na utrzymywanie aktywności zawodowej (takich jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca), oraz na znaczny odsetek chorych nieświadomych swojej choroby lub nieuzyskujących odpowiednich efektów terapeutycznych. Na obligatoryjne badania lekarskie zgłaszają się osoby przekonane o swoim zdrowiu, niekorzystające na co dzień z opieki zdrowotnej, dlatego lekarz medycyny pracy ma unikalną możliwość wykrycia zaburzeń w stanie zdrowia pracownika na ich wczesnym etapie. Dzięki temu może zapobiegać rozwojowi powikłań z jednej strony obciążających zdrowie samego pracownika, a z drugiej powodujących dodatkowe obciążenie finansowe dla całego systemu ochrony zdrowia. Konkludując, w artykule wskazano potrzebę zaangażowania służby medycyny pracy w profilaktykę chorób przewlekłych i związaną z tym konieczność wprowadzenia dodatkowych (oprócz pracodawców) źródeł finansowania działań profilaktycznych, umożliwiających wczesne wykrywanie stanów chorobowych, których pacjent nie jest świadomy, lub kontrolę skuteczności leczenia chorób już zdiagnozowanych. Podniesiono także potrzebę zmiany ustanawiania i publikowania zakresu badań oraz wytycznych do orzekania o braku lub istnieniu przeciwwskazań zdrowotnych do pracy z dotychczasowej formy prawnej na rzecz standardów określanych i na bieżąco publikowanych przez instytuty badawcze i towarzystwa naukowe działające w obszarze medycyny pracy. Med. Pr. 2016;67(5):691–700

3

Prawo lekarza do informowania pracodawcy o przeciwwskazaniach do wykonywania określonego rodzaju pracy przez pracownika

100%

Zajdel-Całkowska J., Winnicka R., Krakowiak A., Jabłońska M. R., Zajdel R.

Medycyna Pracy

|

2018

|

vol. 69

|

issue 6

613-620

EN

Background The aim of this study is to analyze the legal regulations that pertain to the duty of doctor-patient privilege and the possibility of its repeal on the plane to provide information about the patient’s health status to his employer. Material and Methods The material constitutes the current Polish law regulations relating to the medical duty of doctor–patient privilege as well as provisions defining the scope of information on the patient’s health status that may be transferred to a patient’s employer. Results The doctor has no right to provide the employer with information on contraindications to perform a specific job, if the information was obtained in the mode of providing health services that are not eligible for the catalogue of preliminary/preventive/control examinations. The basis for the doctor providing information to the employer cannot be an exception to the obligation of medical confidentiality, which is governed by art. 40 § 2 pts 1–6 of the Act of Medical Profession, under which cases of admission of professional secrecy were listed, which makes it impossible to use the cited article in cases other than strictly specified in its content. Conclusions Polish law specifies the circumstances in which it is possible to provide an employer with the medical information on the patient’s health. However, there are regulations that provide for the information on contraindications to perform a certain type of work or job to be transmitted if the information has been obtained in a manner other than as provided in the ordinance on medical examinations of employees. Med Pr 2018;69(6):613–620

PL

Wstęp Celem pracy jest analiza regulacji prawnych, które odnoszą się do obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej i możliwości jej uchylenia poprzez przekazanie informacji na temat stanu zdrowia pacjenta jego pracodawcy. Realizacja celu głównego wymaga udzielenia odpowiedzi na następujące pytania: Czy pracodawca może uzyskać szczegółowe dane na temat stanu zdrowia pracownika, wykraczające poza zamieszczoną w zaświadczeniu lekarskim informację o istnieniu lub braku przeciwwskazań do wykonywania pracy? Czy lekarz ma prawo uchylić tajemnicę lekarską dotyczącą stanu zdrowia pracownika, jeśli choroba rozpoznana poza badaniami profilaktycznymi w sposób bezpośredni utrudnia/uniemożliwia wykonywanie pracy na dotychczasowym stanowisku? Materiał i metody Materiał do niniejszej pracy stanowią obowiązujące w Polsce regulacje prawne odnoszące się do obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej i określające zakres informacji na temat stanu zdrowia pacjenta, które mogą zostać przekazane jego pracodawcy. Wyniki Lekarz nie ma prawa przekazać pracodawcy informacji na temat przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy, jeżeli do ich uzyskania doszło w trybie udzielania świadczeń zdrowotnych niekwalifikujących się do katalogu badań wstępnych, profilaktycznych lub kontrolnych. Podstawy przekazania pracodawcy przez lekarza informacji nie może stanowić wyjątek od obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej wskazany w art. 40 ust. 2 pkt 1–6 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Wymieniono tam enumeratywnie przypadki dopuszczalnego uchylenia tajemnicy zawodowej, co uniemożliwia stosowanie powyższego artykułu w przypadkach innych niż ściśle określone w jego treści. Wnioski Polskie prawo definiuje nieliczne przypadki, w których dopuszczalne jest przekazanie pracodawcy informacji dotyczących stanu zdrowia pracownika. W większości sytuacji uzyskanie informacji uzależnione jest od przeprowadzenia badań w ściśle określonym trybie. Gdy do stwierdzenia przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy dochodzi podczas udzielania świadczeń zdrowotnych niemających związku z badaniami pracowników sensu stricto, informacja ta nie może zostać przekazana pracodawcy. Med. Pr. 2018;69(6):613–620

4

Zasoby i działalność jednostek służby medycyny pracy w Polsce: analiza obligatoryjnej sprawozdawczości za lata 2014–2018

100%

Marcinkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2020

|

vol. 71

|

issue 4

429-440

EN

BackgroundThe number and activities of occupational medicine physicians and occupational health service (OHS) units can be determined on the basis of obligatory medical reporting.Material and MethodsThe paper covers an analysis of the MZ-35 and MZ-35A statistical forms dated 2014–2018. In order to assess the scope of medical reporting, an online questionnaire survey among occupational medicine experts was performed.Resultsthe scope of medical reporting, an online questionnaire survey among occupational medicine experts was performed. Results: There were 6685 occupational medicine physicians, 6005 basic OHS units and 20 regional occupational health centers (ROHC) registered in Poland in 2018. Certain regional differences in access to OHS can be noticed. On average, there were 3481 persons of productive age per 1 occupational medicine physician. On average, in 2014–2018, 5 223 000 prophylactic examinations of workers were performed annually, along with 322 000 examinations (also annually) related to the practical vocational training of pupils, students, participants in qualification vocational training and Ph.D. candidates. For the first time in history, in 2018 more preliminary than periodic examinations were performed. Every year, approximately 0.03% of the medical certificates regarding the existence or lack of medical contraindications to perform work, which are issued by basic OHS units, are being questioned by either employees or employers. In 58% of such cases, the initial decision was changed as a result of an appeal procedure in ROHC. The duty to submit an annual report regarding prophylactic praactivities has been obeyed by <60% of the obliged physicians in the recent 2 years. Among the most important reasons for such a situation, the implementation of online reporting, a lack of real consequences for not submitting the report, and a poor knowledge of said reporting among physicians were mentioned.ConclusionsIt is necessary to monitor, on the regional level, the availability of prophylactic care provided by OHS physicians, both for all employers obliged to provide such care and for all employees obliged to undergo medical examinations. The scope of obligatory public statistics reporting regarding OHS activities needs updates. Due to a relatively stable situation in relation to the types of issued certificates, it should be less detailed.

PL

WstępLiczbę lekarzy i jednostek służby medycyny pracy (SMP) w Polsce, a także realizowaną przez nich działalność profilaktyczno- orzeczniczą można ocenić na podstawie obowiązkowej sprawozdawczości medycznej.Materiał i metodyAnalizą objęto dane z lat 2014–2018 zawarte w formularzach statystycznych MZ-35 i MZ-35A. Dla potrzeb oceny zakresu sprawozdawczości z dziedziny medycyny pracy przeprowadzono online kwestionariuszowe badanie opinii ekspertów.WynikiW 2018 r. w Polsce było zarejestrowanych 6685 lekarzy SMP, 6005 jednostek podstawowych SMP oraz 20 wojewódzkich ośrodków medycyny pracy (WOMP). Widoczne jest zróżnicowanie terytorialne pod względem dostępu do świadczeń medycyny pracy. W Polsce na 1 lekarza SMP przypada średnio 3481 osób w wieku produkcyjnym (najmniej w województwie śląskim – 1566 osób, najwięcej w podlaskim – 7142). W latach 2014–2018 wykonywano rocznie średnio 5 223 000 badań profilaktycznych pracowników oraz 322 000 badań w związku z praktyczną nauką zawodu wśród uczniów, studentów, słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych i uczestników studiów doktoranckich. W 2018 r. po raz pierwszy wykonano więcej badań wstępnych niż okresowych. Rocznie ok. 0,03% orzeczeń lekarskich o braku lub istnieniu przeciwwskazań zdrowotnych do pracy wydawanych w jednostkach podstawowych SMP jest kwestionowana pod względem formalnym przez pracowników lub pracodawców. W wyniku postępowania odwoławczego prowadzonego w WOMP-ach w 58% takich przypadków zmieniono pierwotną decyzję orzeczniczą. W ostatnich latach <60% lekarzy zobligowanych do sporządzania sprawozdań z działalności profilaktycznej spełniało ten coroczny obowiązek. Za główne przyczyny takiej sytuacji ankietowani eksperci uznali wprowadzenie sprawozdawczości elektronicznej, brak realnych konsekwencji za nieprzesłanie sprawozdania oraz niedostateczną wiedzę lekarzy.WnioskiNależy monitorować terytorialną dostępność badań profilaktycznych wykonywanych przez lekarzy SMP dla wszystkich zobligowanych do ich zapewnienia pracodawców oraz dla wszystkich pracowników, którzy mają obowiązek poddać się badaniom. Zakres przedmiotowy obligatoryjnej statystyki publicznej dotyczący działalności orzeczniczej medycyny pracy wymaga aktualizacji. Z uwagi na dużą stabilność rodzajów wydawanych orzeczeń powinien mieć zawężony zakres szczegółowości.

Refine search results

4 Medycyna Pracy

3 Marcinkiewicz A.

2 Hanke W.

2 Rydzyński K.

2 Walusiak-Skorupa J.

1 Jabłońska M. R.

1 Krakowiak A.

1 Rybacki M.

1 Winnicka R.

1 Wiszniewska M.

1 Wojda M.

1 Zajdel R.

1 Zajdel-Całkowska J.

1 2020

1 2018

1 2017

1 2016

Analiza zadań służby medycyny pracy realizowanych w Polsce w latach 1997–2014. Czy w pełni wykorzystujemy potencjał badań profilaktycznych?

Wyzwania medycyny pracy wobec problemu chorób związanych z pracą oraz starzenia się populacji osób pracujących. Dalszy kierunek rozwoju i celowe zmiany w opiece profilaktycznej nad pracującymi w Polsce

Prawo lekarza do informowania pracodawcy o przeciwwskazaniach do wykonywania określonego rodzaju pracy przez pracownika

Zasoby i działalność jednostek służby medycyny pracy w Polsce: analiza obligatoryjnej sprawozdawczości za lata 2014–2018